Gritiek op hot manifest
der negen mannee
iommeling
Intra den Staat
Aspirin
Stadt Schanke
Britsche vlieger
vergiste zich
^Ilc plMcffrg
Een leger van meer dan 100.000 actieve Ivorol-schuim-
Sterft Frankrijk uit?
Uoet&al
Engeland - Noorwegen 4 - 0
nderdag 10 November 1938
Tweede blad
m
tVilde bushouders lid van ver
boden vereenigingen? Opzienba
rende onthulling van den lands
advocaat. „Ik eisch
iisterochtend is onder groote he
istelling voor den president van
iHaagsche rechtbank mr. A. S.
leb in kort geding de eerste van
1 reeks procedures behandeld van
„wilde" autobusondernemingen
i den Staat der Nederlanden op
|jnd dat de Minister van Justi-
lbusdiensten heeft belet, welke
t door een rechterlijk vonnis zijn
jicres was de N.V. Sommelings Auto-
tdrijf, die een dienst onderhoudt
j Haag op Amsterdam en in haar
rding stelt, dat zij onrechtmatig in
beid van haar bedrijf wordt aange-
J het stopzetten van haar diensten
echtvaardigd is door eenig wettelijk
[jen cl voorschrift. Zij vordert, dat ge-
zich zullen onthouden van ieder
J of belemmeren van haar bedrijf
{"dwangsom van f 1000.voor iède-
Pleidooi voor Sommeling
laai is geheel gevuld met advocaten,
Seiners van wilde busdiensten en
leui's, als de raadsman van de firma
jaling, mr. G. de Grooth, het woord
Jop, zoo vraagt mr. de Grooth, zou
fhcitl zich kunnen beroepen ter recht-
fcing van haar gedrag?
Uitoefening van de politiemacht moet
pon ie zijn met het recht,
is hier zeker niet het geval, getuige
jntal vonnissen, waarbij Sommeling is
Sproken en waarbij de eisch der spoor-
|is afgewezen. Al die twee jaar. dat
tglement Autovervoer Personen be-
Iheeft de staat rustig de autobussen
Tijden en nu plotseling, nu de wet
[ervoer personen in zicht is, gaat de
^diensten verbieden,
gjedwang, waarmee dit gepaard
icker onrechtmatig,
is tenslotte van meening. dat de
Ingen 'Van "zijn" cIIe'nTd Runnen wor-
Kgowezen.
De overheid getart.
f. D. J. Veegens, voor den Staat plci-
zegt, dat de bussen de overheid ge-
hebben.
minister van Justitie zou zijn plicht
imelijk verzaken als hij bij een derge-
i toestand lijdelijk zou blijven toezien,
zijn maatregelen heeft het belang
de Spoorwegen géén rol gespeeld.
iroot opzien baart de mededeeling
an den landsadvocaat, dat de mi-
lister van meening is geweest, dat
ie bus-ondernemers deelnamen aan
rerboden vereenigingen, vereenigin-
ren, die ten doel hadden wetsont-
duiking en aantasting van de rech
tten van anderen.
maatregelen van den minister waren
Is genomen vóórdat de vonnissen in kort
tng door de presidenten te Den Haag,
(erdam en Arnhem waren uitgesproken
:e wezen den eisch der spoorwegen af,
i
latere rechtspraak deed niets af aan
feit, dat de minister de beslissing van
Amsterdamschen president heeft willen
thermen.
(e Staat zal zich aan de beslissing van
Hoogen Raad houden.
}e dagvaarding van den minister per-
blijk acht spr. onjuist; men zou hoog-
K schadevergoeding van den minister
(ken vorderen, geen dwangsom.
Hard tegen hard...
Wanneer mr. Veegens handha
ving van het vonnis van den Am
sterdamschen president eischt, dan
eisch ik dat voor het vonnis van
den Haagschen president", zoo zegt
mr. de Grooth in zijn repliek.
a dupliek van mr. Veegens werd de uit-
fraak bepaald op Maandag 14 November
Geen Spaansch stoomschip in den
grond geboord bij het lichtschip
Wandelaar? Vermoedelijk oud
wrak van gezonken Zweedsch
schip.
Het ziet er naar uit, dat het gerucht,
waarvan wij gisteren melding maakten, als
zou nabij het lichtschip Wandelaar, dicht
bij de Nederlandsche en Belgische kust, een
Spaansch stoomschip door den hulpkruiser
„Nadir" van Franco tot zinken zijn ge
bracht, op een misverstand berust.
HeNgerucht won aan waarschijnlijkheid,
doordat, de „Nadir" in de omgeving was
waargenomen, terwijl een Engel,sch militair
vlieger gerapporteerd had, op deze plaats
een zinkend schip te hebben gezien.
Een onderzoek hiernaar heeft echter geen
resultaat opgeleverd, terwijl, voor zoover
men kon nagaan, zich evenmin 'n Spaansch
stoomschip hier in de buurt zou hebben
bevonden.
Men meent dan ook als vrijwel zeker te
mogen aannemen, dat de Britsche vlieger
uit de lucht het wrak heeft "ezien van het
Zweedsche stoomschip „Nippon", dat twee
maanden geleden, tengevolge van een aan
varing nabij de „Wandelaar" is gezonken en
dat nog steeds bij eb boven water uitsteekt.
Hef godloozencongres fe Londen
Stille, geen pers.
Het godloozencongres dat na te Brussel
en Amsterdam, „afbesteld" te zijn geworden,
te Londen plaats vond, is, naar wij verne
men in buitengewone stilte verloopen. De
Engelschen die het congres niet verbieden
wilden, zijn er in geslaagd alle propagandis
tische strekking er aan te ontnemen. Voor
eerst werden de visa geweigerd aan de Rus
sische gedelegeerden, zoodat deze ontbraken
Alleen waren van buiten Engeland Frank
rijk, België, Spanje, Tsjechoslowakije en de
Vereenigde Staten -vertegenwoordigd. Voorts
was de pers niet toegelaten, zoodat geen
verslagen verschenen.
De verhandelingen waren fel antikerkelijk
Rijke botvangst
Kwaliteit behoeft niet onder te
doen voor de vroegere Zuiderzee
bot.
Zooals meestal het geval is om dezen
J'an het jaar, nemen de aanvoeren van
'Ustschol zeer sterk af, ten gevolge van het
'oudere weer. De schokkers die nu aan de
uarkt komen, brengen zeer weinig schol
ton. Daartegenover is echter de botvangst
1?1 pcworden. Opmerkelijk is, dat de
kwaliteit van de kust bot zeer goed is en
toet behoeft onder te doen voor de vroegere
Onderzee-bot.
Dank zij deze goede kwaliteit zijn de
|PJzen van bot op den vischafslag dan ook
«er hoog.
Neen, ik ben alleen maar nauwkeurig. En
dat is niet overdreven, neen, het is dikwijls
zelfs noodzakelijk I Bijvoorbeeld bij het
koopen van Aspirin. Daarbij moet men
terdege toezien, dat de verpakking en de
tabletjes hetnT&JUty&l«-kruis dragen.
HET PRODUCT VAN VERTROUWtNI
blaasjes dringt bij elke poetsing met Ivorol reinigend door tot in de gevaarlijke schuilhoekjes tusschcn tanden en kiezen en in de
onzichtbare barstjes en gaatjes waar de borstel en gewone tandpasta niet komt Zóó voorkomt li tandbederf Tube 6Ö-40-25 ct. Doos 20 et.
Mr. Oud Tweede Kamerlid-af
Mededeeling aan de Kamer.
Bij de Tweede Kamer is gister ingekomen
een schrijven van mr. P. J. Oud. houdende
mededeeling dat hij bedankt heeft als lid
der Kamer wegens zijn benoeming tot bur
gemeester van Rotterdam.
Transatlantische luchtpostdienst
Vliegtuigbasis op Newfoundland
moet ijsvrij zijn.
Het Engelsclie ministerie van luchtvaart
maakt bekend, dat de proefpostdienst per
vliegtuig over het noorden van den Atlan-
tischen Oceaan, naar gehoopt wordt, begin
nen zal zoodra de vliegtuigbasis te Sotwood
op Newfoundland in het volgende voorjaar
ijsvrij zal zijn. De inwijding van den dienst
zal afhangen van de resultaten der proef
nemingen met het aanvullen van brand
stoffen in de lucht, welke intusschen zullen
worden genomen.
LEIDSCHEPLEIN 5—9 - A'dam - Tel. 33072
Wildschoteltje 60 ct.
Omelet-te Chasseur 85 ct.
Hazenpeper, Appelm., versche aard. S5 ct.
Hazenb., rooms., appelm., versche aard. 1.«
Heele Patrijs in kool met purée 1.25
y2 gebr. Fazant, rooms., compote of
zuurk. 1-50
Hazenrug, rooms., appelm., versche
.aardappelen 1.75
Diners 90 ct., 1.15 1.40 6 1.75
Steun aan Duitschers in
Tsjecho Slowakije
Opdracht aan den lejjjer.
Van Rijksduitsche zijde is aan Ernst Kundt,
leider der Duitschers in Tsjechoslowakije,
een groot bedrag ter beschikking gesteld
voor steun aan Duitschers, die in sociale
moeilijkheden zijn geraakt. Kundt zal voor
eerst geen politieke partij oprichten. In
plaats daarvan zal met toestemming der
autoriteiten een „Duitsch arbeidsbureau
voor liquidatie en reorganisatie" worden
opgericht, mét de taak regelingen te
treffen met de locale autoriteiten en dc
Tsjechische Centrale overheid.
Piloten geven het op
Pech op het traject RomeTokio.
De Italiaansche vliegers, die een record
vlucht RomeTokio wilden maken, hebben
van voortzetting hunner vlucht moeten af
zien, daar bij de landing nabij Beiroet de
beide ailerons zijn gebroken.' De marconist
is door een electrische ontlading gewond.
Echter hebben de vliegers nog wel het
snelheidsrecord over den afstand Rome
Beiroet gebroken, door het traiect af te leg
gen in 5 uur, met een gemiddelde snelheid
van 474 k.m.
Tweede Kamer
HARING VAN VERGANEN LOGGER.
Verkocht.
Gistermorgen werden op de kade van de
eerste Scheveningsche Binnenhaven geveild
ruim 500 kantjes haring van den vergancn
logger Sch. 102.
De haring werd verkocht in kavelingen
van 10 kantjes, welke f 27.tot f 29.per
kaveling opbrachten.
De haring is door elkaar (ongesorteerd)
verkocht.
ONRUSTBARENDE BEVOLKINGS
CIJFERS. „OFFICIEEL" WORDT
GEZWEGEN
Een medewerkster van de Républi-
que heeft dezer dagen de volgende
berekening gemaakt; Wanneer de
vruchtbaarheid en de sterftecijfers
van het Fransche volk op het tegen
woordige peil blijven staan, zal het
overschot van de overlijdingen ho
ven de geboorten in 50 jaar zulke
afmetingen aannemen, dat de be
volking van Frankrijk met 7 milli-
oen zou verminderen, zoodat zij
alsdan tot 34 millioen gedaald zou
zijn. Maar indien geboorte en sterf
te in hetzelfde tempo blijft vermin
deren van de laatste jaren, dan zou
de Fransche bevolking over 50 jaar
nog maar 29 millioen bedragen.
Onrust neemt toe
Na de onrustbarende cijfers omtrent den
achteruitgang van de Fransche bevolking,
die genoemd zijn op 'n congres te teLimoges
zijn van belang de gegevens thans door het
Fransche bureau voor statistiek over de
eerste helft van dit jaar gepubliceerd. Hier
uit blijkt, dat in die periode de bevolking
van Frankrijk met 43.410 is afgenomen.-In
de eerste helft van het vorige jaar bedroeg
de vermindering 17.205. Hel geboortecijfer
vertoont een afname van 3311 en het cijfer
der overledenen een toeneming van 22.984.
Het aantal huwelijken is voorts met 1911
verminderd, zoodat een verdere val van het
geboortecijfer moet worden verwacht. Sedert
1920 zijn niet zóó weinig huwelijken en ge
boorten te vermelden geweest en verder
blijkt, dat in de eerste helft van dit jaar het
aantal overlijdingen met 43.400 dat der ge
boorten overtreft. Bijzonder ongunstig zijn
de cijfers voor het tweede kwartaal en in
dat tijdvak blijkt zelfs de kindersterfte, ge
rekend naar het aantal beneden het jaar
overleden kinderen, te zijn toegenomen in
vergelijking met het vorige jaar.
Het is begrijpelijk, dat deze gege
vens in Frankrijk groote onrust
hebben gewekt, een toenemende
zorg, die zich voegt bij de andere,
waaronder Frankrijk gebukt gaat.
Deze zorg treedt overigens weinig
in de openbaarheid en over welke
nooden men in de redevoeringen in
het parlement en op de politieke
congressen ook hoort spreken, ter
nauwernood over deze.
De achteruitgang van het Fransche ge
boortecijfer begon tijdens de Napoleonti
sche oorlogen en is overigens een verschijn
sel hij haast alle blanke rassen, al is het
elders later opgetreden. Sedert 1801, toen
Frankrijk met 26 millioen inwoners de
grootste mogendheid van Europa was, is
de bevolking nog met 29 pet. toegenomen in
de eerste helft van de 19de eeuw. Van die
periode af tot aan 1900 was de toeneming
nog maar 9 pet. en van 1900 tot 1936 slechts
7 pet. ondanks de toevoeging van Elzas-
Lotharingen, welke de verliezen van den
wereldoorlog compenseerde en de toevloed
van buitcnlandsche immigranten ten getale
van 3 millioen, aldus de N.R.Crt.
„WIJ GLIJDEN NIET NAAR DEN
AFGROND!"
PROTEST TEGEN TE VÉRGAANDE VOOR
NEMENS INZAKE DEN KRUISERBOUW.
COLIJN'S VEILIGHEIDSPOLITIEK
GEHEKELD.
Alvorens de Tweede Kamer gister
middag de beschouwingen over de
Rijksbegrooting voor 1939 voortzet
te, stond zij den heer Woudenberg
(N.S.B.) toe, den minister van Jus
titie te intcrpelleeren over zijn be
leid inzake de wilde autobusdien
sten.
De interpellatie werd toegevoegd aan de
lijst der aan de orde zijnde onderwerpen.
De heer de Visser (Comm.) verwijt dc re
geering, de collectieve veiligheid te hebben
aangetast door de sanctieverplichtingen te
ontkennen.
Spr. en zijn geestverwanten willen geen
oorlog, ook niet tegen de fascistische sta
ten. Maar de noodzakelijkheid kan komen,
tegen de fascistische expansie op te komen,
ook in Ned.-Indic.
Spr. verwijt de regecring, veel te weinig
te hebben gedaan ter bestrijding van de
werkloosheid.
„Halen van de armen..."
De belastingverlagingen baten volgens
spr. voornamelijk de beter gesitueerden;
ook hier is het weer: halen van de: armen
en brengen naar de rijken. Men hale het
geld waar bet is en heffe het bankgeheim
op ten aanzien van de 260 bankinstellingen
in ons land!
Spr. houdt een pleidooi voor vrede en
welvaart, waarvoor men zich richten moet
tegen het fascisme.
Het positief-christelijke.
De heer Joekes (v.d.) zegt dat het hij de
beoordeeling van het karakter van het. ka
binet. dat zich stelt op positief-christelijken
grondslag, niet gaat óm de dogma's,, doch
om de staatkundige doeleinden en de wijze
waarop men die wil bereiken. Eenerzijds
ontbreken de christen-democraten en de
staatk. gereformeerden bij dien positief-
christelijken grondslag; anderzijds moeten
vooral in dezen tijd de democratische ele
menten zooveel mogelijk worden verbonden.
Veiligheidspolitiek is volgens spr. goed,
maar in het kader van den Volkenbond. De
heer Colijn. schijnt daarvan niet veel te
verwachten en oriënteert zich meer naar
de oude neutraliteitspolitiek. Het optreden
van onzen minister van Buitcnlandsche Za
ken te Gencve heeft bijgedrgen tot onder
mijning van den Volkenbond.
Spr. richt zich tegen te vergaande voor
nemens in zake kruiserbouw. De regeering
wake tegen het steeds opvoeren van het
aantal groote schepen, het kleine materiaal
moet op den voorgrond staan. De zuinigheid
blijvè op defensie-gebied zooveel mogelijk
betracht.
Spr. maakt ernstig bezwaar tegen de wij
ziging der Tariefmachtigingswet, dringt
op spoed aan bij het bestrijden der icugd-
werkloosheid, zegt den brief der negen man
nen over Nederlands financiën onjuist te
achten en meent, in dit verband, dat de
presidént der Nederlandsche Bank aan dit
schrijven niet had moeten medewerken. De
meening der negen, dat het Nederlandsche
volk in al zijn geledingen op te grootcn
voet leeft, is een schrijnende miskenning
van het leed van zoovele werkers, ook ten
plattelande.
Het budgetrecht der Kamer.
De antï-revolutionnaïre afgevaardigde, de
heer Schouten acht steun van den export
noodig ter bevordering der industrie. Spr.
is voor uitbreiding van het aantal hectaren
bouwland/echter niet voor uitbreiding van
de oppervlakte weidegrond. Voorts vraagt
spr. of de regeering wil bevorderen, dat
ook ten opzichte van het Werkfonds bet
budgetrecht der Kamer wordt gehandhaafd,
wat z.i. niet altijd het geval is geweest.
De lasten moeten, zoo meent de heer
Schouten- niet naar de toekomst verlegd wor
den; dat is speculatie, waarin spr. en de
zijnen niet met sommige roomsch-katholie-
ken willen meegaan. Ernstig moet worden
gepoogd, de uitgaven omlaag te brengen,
Het geloof in Gods souvereiniteit doet de
a.r. fractie het beleid der regecring in het
algemeen steunen.
De heer Dc Geer vroeg van het kabinet,
dat bet de vraagstukken der echtscheiding
der Zondagsrust en der Begraafwet tot een
goed einde zal brengen. Hij maakte bezwaar
tegen het ambtenarenverbod voor pacifisti
sche vereenigingen.
Omtrent de belastingontwerpen behield
spr. zich het oordeel voor. Verontwaardigd
protesteerde hij tegen het anti-semietisme.
Niet naar den afgrond!
De heer Teulings (roomsch-katholiek) wil
geenszins het loslaten van de budgetaire
teugels, doch wil de beteekenis van de volks
huishouding primair zien tegenover die van
de staatsbegrooting. Wanneer men in aan
merking neemt, dat de regeering thans de
drievoudige last op zich neemt van sanee
ring der begrooting, uitbreiding der defen
sie en bestrijding der werkloosheid, dan kan
men deze begrooting tegenover die van 1937
niet ongunstig noemen, al blijft de toestand
ernstig. De credietwaardighcid van ons land
is geenszins geschokt en in dit verband
keurde spreker het manifest der negen
mannen af ITet is onjuist dat we naar den
afgrond glijden, zegt. spr., die het voorts on
toelaatbaar acht, dat de president der Ned.
Bank het stuk mede-onderteekend heeft.
Spr. steunt in het algemeen de plannen der
regeering.
Heden gaat de Kamer verder.
Koning Leopold's komst
Zijne Majesteit zal het Belgisch
monument te Amersfoort bezoe
ken.
Naar gemeldwordt zal koning Leopold
van België, vergezeld van H.M. de Koningin
op 22 dezer des namiddags een bezoek
brengen aan het Belgische monument te
Amersfoort.
Schaken
HET AVRO-TOURNOOL
De partij tusschen Capablanca en Alje-
ohin, welke Dinsdag tc 's-Gravenhage na 44
zetten werd afgebroken, is gisteravond te
Amsterdam voortgezet.
Na 48 zetten werd de partij remise gege
ven. De stand luidt thans:
1. Fine, 2 punten;
2. Euwe, iy2 punt;
3, 4 en 5 Aljechin, Keres en Capablanca 1 p.
6, 7 en 8. Flohr, Reshevsky en Botwinnik,
ieder y2 punt.
De derde ronde wordt hedenavond te Rot
terdam gespeeld.
Alle doelpunten voor de rust.
De poging van een Continentale
ploeg om Engeland op eigen terrein
een nederlaag toe te brengen, is
wederom mislukt. Gisteren viel
Noorwegen de eer te beurt, om het
'tegen de voetbalgrootmeesters op te
nemen. Hef resultaat van den wed
strijd, welke voor 40.000 toeschou
wers te Newcastle-on-Tyne is ge
speeld, was een alleszins verdiende
40 zege voor dc Engelschen. Met
de rust reeds was deze stand be
reikt.
De wedstrijd werd onder begunstiging
van prachtig weer gespeeld. Er ontwikkelde
zich een levendige, fraaie partij voetbal,
waarbij de Noren door uitstekend samen
spel toonden, een goed ingespeeld elftal te
vormen. De gasten speelden vol geestdrift
en toonden een knappe balbehandeling,
maar de voorhoede schoot te slecht om suc
ces tc hebben. Daarbij kwam, dat de Engel-
sche verdediging den Noorschen aanval
lers slechts zelden de gelegenheid schonk
om een werkelijk behoorlijk schot in tc zen
den.
Aan de andere zijde daarentegen liet de
Engelsche aanval de Noorsche verdediging
nauwelijks met rust-
Na achttien minuten opende linksbuiten
Smith de score en zeven minuten latei-
moest Johanscn voor de tweede maal vis-
sclien, weer werd dit doelpunt van links ge-
maakt, ditmaal door linksbinnen Dix. De
Noorsche verdediging werd telkenmale uit
haar verband gerukt en ten slotte maakte
de jeugdige midvoor Lawton er in de 36ste
minuut '30 van.
Vijf minuien voor de rust besloot, links
buiten Smith een snellen ren met een
prachtig schot, dat den Noorschen doelman
te machtig was. Met 40 ging de rust in.
Na de hervatting bleek, dat de Engelschen
zich met dc vier doelpunten tevreden stel
den. Spelpeil en tempo daalden; gescoord
werd er niet meer, zoodat het einde met
onveranderden stand kwam.
AMSTERDAM, 9 Nov.
Veemarkt. 209 vette kalveren, le kw.
727S ct., 2e kw. 62—70 ct, 3e kw. 52—60
ct. per Kg. levend gewicht; 44 nuchtere
nuchtere kalveren f 611 per stuk, 131
varkens: vleeschvarkens, wegende van 90
—110 Kg. 6162 ct., zware varkens 6061
ct., vette varkens 5960 ct. per Kg. slacht-
gewicht. Overzicht: Vette kalveren aanvoer
matig, handel gedrukt., prijzen hooger,
ecnigc zeer beste boven noteering. Nuch
tere kalveren zeer matige aanvoer, vlugge
handel, prijzen constant. Varkens zeer
matige aanvoer en handel, prijzen lager.
MEDEMLIK, 8 Nov.
Witte kool 90—91 ct., roode kool 1—2.20,
gele kool 1—1.20 per 100 Kg., bloemkool
4.90—6.20 per 100 stuks, uien 1.40—1.70, gele
nep 2.85 per 50 Kg., wortelen 11.90 per
100 Kg.
WARMENHUIZEM, 9 Nov.
Roode kool 1.20—2, witte kool 0.90, nep
5.10, drielingen, uien 2.70, uien 2.70, uien
3.10, grove uien 2.90. Aanvoer: 7S50 Kg,
roode kool, 12700 Kg. witte kool, 50 Kg.
nep, 1975 Kg. uien.
„Och, waren alle menschen wijs.."
(Dat is heelemaal niet noodig, als
ze achter het stuur maar 'n klein
beetje beter wilden opletten, dan
konden we al héél tevreden zijn I)
