Geen Maginot-linie in Nederland
Twee nieuwe
militaire vliegvelden
Verzet tegen de Fransche
regeeringsplannen
Verbetering der haven van Nieuwediep in studie
Wie onze kazernes
bouwen
Keres slaat Capablanca
Nederland gaat geen
vliegtuigmotoren bouwen
Socialisten en communisten
uiten critiek
Postvluchteo oplij
Regeeringscommissaris
niet met Ir. Dijt debatted
Wetteloosheid
ieder uur
Economische en industrleele voor
bereiding van onze verdediging.
Bouw zeeverkenners en bommen
werpers wordt versneld. Slechts
de regeering beslist over de uitbrei
ding van het materieel zeemacht.
Nog geen lichte vecht wagens
Het verheugt den minister dat zeer
vele leden hulde brachten aan de
■weermacht voor de wijze, waarop de
ze zich in de dagen van oorlogsspan
ning van haar taak heeft gekweten,
aldusde Mèmoi'ie van Antwoord
aan de Tweede Kamer, inzake de
Defensiebegrooting 1939. De minister
vindt daarin aanleiding zijn waar
deering uit te spreken voor de
plichtsvervulling, waarvan allen, die
eind September en begin October
193S bij Zee-en Landmacht onder de
wapenen waren, in die dagen blijk
hebben gegeven, terwijl hij meent in
het bijzonder in dit verband te moe
ten noemen het korps politietroepen
en de Koninklijke Marechaussee.
Het heeft hem ook tot voldoening gestemd,
dat in die dagen de burgervevolking op on
dubbelzinnige wijze haar sympathie voor
de weermacht heeft getoond.
De versterking van de weermacht, een
maal aanvaard zijnde, brengt in haar con
sequentie onvermijdelijk stijging van de de-
ïensie-uitgaven mede, ook al worden deze
tot het strikt noodzakelijke beperkt.
Geen volksmobilisatie.
Het „mobiliseeren" in eigenlijken zin van
het geheele volk in geval van oorlog, zooals
door eenige leden als noodzakelijk wordt
gesteld, ligt niet in de bedoeling. Wel kan
worden gezegd, dat bij een toekomstigen
oorlog gebruik zal moeten worden gemaakt
van alle krachten in het volk, die aan de
nationale verdediging direct of indirect zul
len kunnen medewerken. In dit opzicht ver
vult de economische en industriecle verde
digingsvoorbereiding reeds een belangrijke
rol.
Een schema, weergevende het doel en de
organisatie van de economische en indus-
trieele verdedigingsvoorbereiding bij het de
partement van Defensie is gereed en is ter
griffie van de Kamer gedeponeerd.
Onze graanvoorraad.
Een wet, die zou beoogen reeds in vredes
tijd de bodemproductie te regelen, ten einde
te komen tot de verbouwing van meer
graan, stuit op groote economische en so
ciale bezwaren en ligt dan ook niet in het
voornemen van de regeering.
Geen Maglnot-linle.
De minister is er van overtuigd,
dat het naar alle zijden aanleggen
van permanente versterkingen in
den trant van de Fransche Magi-
not-linio of de Duitscho Siegfried-
linie tot onaanvaardbare financiee-
le consequenties zou leiden.
Hetzelfde zou gelden voor een breed de
fensief kanaal langs onze grenzen alsmede
voor een centraal fort in Zuid-Limburg,
dat ook overigens niet in het kader van de
landsverdediging zou passen.
Wel wordt nagegaan op welke wijze door
uitbreiding van het aantal der reeds be
staande verdedigingsmiddelen do defensie
ve kracht in het grensgebied ware te ver-
hoogen.
Materieel Zeemacht.
Ten aanzien van de uitbreiding van het
materieel Zeemacht zet .de minister nog
eens het standpunt der regeering uiten.
De kruisersterkte is en blijft vast
gesteld op drie oenheden. Hoe ove
rigens de vervroegde vervanging
een bewijs zou vormen voor het
streven der marineleiding om tot
een grooter aantal kruisers te ko
men, zooals door vele leden werd
verondersteld, vermag de minister
niet in te zien. Hij meent te mo
gen volstaan met er zij het ten
overvloede op te wijzen, dat de
regeering. en zij alleen, ten deze
de plannen en richtlijnen vaststelt
en dat hierbij noch van een eigen
politiek van een onder haar staan
de instantie noch van eenigon in
vloed van een orgaan van een par
ticuliere vereeniging sprake kan
zijn.
Wat de plannen voor het klein materieel
betreft, dit zal wel een wijziging van de
vlootsterkte met zich meebrengen.
Het mogelijk maken van den bouw van
vliegtuigen in Indië zou schatten gelds kos
ten en zou ons, in de periode van snellen
vooruitgang waarin dc vliegtechniek nog
verkeert, toch niet anders dan tweede-rangs
vliegtuigen leveren.
Het aantal zeeverkenners, tevens bommen
werpers, wordt vermeerderd in het snelste
tempo, dat bij de fabricatie in de moeder
fabriek en in licentie-bouw H.T.L., te berei
ken is. i
Onze kustverdediging.
Naar aanleiding-van de opmerking van
eenige leden, dat de maatregelen ter verde
diging van onze grens aan de zeezijde on
voldoende moeten worden geacht, kan de
minister mededoelen, dat voor de strategi
sche beveiliging van onze kust een Systeem
is ontworpen voor de periode voorafgaande
aan een mobilisatie, waarbij door samen
werking van zee- en landmacht een rede
lijke waarborg voor veiligheid wordt ver
kregen.
Haven van Nieuwediep.
Het vraagstuk van een doelmatige verbe
tering van de haven van het Nieuwediep is
in onderzoek. Aan. de opruiming van het
fort Harssens kan om financieelc redenen
nigt worden gedacht.
Materieel Landmacht.
Het bestelde infanteriegeschut komt ge
leidelijk en regelmatig beschikbaar.
Er bestaan geen plannen om de houwitser
van 15 c.m. door geschut van lichter kaliber
ter vervangen.
De minister wenscht zijn aanvankelijk
voornemen om tot aankoop van een aantal
lichte vechtwagens over te gaan. voorshands
in beraad te houden, omdat bij de krijgs
bedrijven in Spanje en elders gebleken is,
dat, in den lichten vechtwagen minder ver
trouwen moet worden gesteld dan men aan
vankelijk meende te mogen aannemen. De
zeer aanzienlijke kosten spelen bij 's Minis-
tershesluit ook een rol.
Voor de geheele weermacht zijn thans vol
doende gasmaskers aanwezig.
De aanmaak daarvan geschiedt in Neder
land.
Herstel van asylrecht
gevraagd
In verband met de jongste ge
beurtenissen in Duitschland.
Het comité van waakzaamheid van Ne-
derlandsche intellectueelen heeft aan den
minister-president het volgende telegram
gezonden;
Het bestuur van het comité van waak
zaamheid, vertegenwoordigende 1100 Neder-
landsche intellectueelen, dringt in verband
met de jongste gebeurtenissen en maatrege
len in Duitschland met klem aan op het
herstel van het asylrecht in Nederland en
verzoekt Uwe Exelleritie alle noodige facili
teiten te doen verleenen aan de organisaties,
die aan vluchtelingen hulp bieden.
Het telegram is onderteekend door Prof.
Dr. H. J. Pos, voorzitter, en Dr. J. F. Nier-
meyer, secretaris.
Door stier doodgedrukt
Landarbeider te Ethen het slacht
offer.
Toen Zondagmórgen de landarbeider L.
Bouman te Ethen voor den heer J. A. van
der Schans een stier in de weide bracht, ge
raakte de man bekneld tusschen een hek
en het zware lichaam van den stier.
Het slachtoffer werd de borstkas inge
drukt. Na korten tijd is de man aan dc
bekomen verwondingen overleden.
Hij laat een vrouw en vijf kinderen achter,
achter.
Samenwerking tusschen genie-
of fioleren en particuliere bouw
kundigen.
Omtrent de uiteindelijke raming van de
uitgaven ten behoeve van den kazerne
bouw ten laste van den kapitaal dienst,
deelt rle minister van Defensie in zijn ant-
woord-memorie over de begrooting mede,
dat deze uitgaven de thans aangevraagde
bedragen naar alle waarschijnlijkheid niet
te boven zullen gaan, behoudens de nog op
de volgende defensiebegrootingen te bren
gen termijnen voor een kazerne ter ver
vanging van bet barakkenkamp, waarin
thans de 1ste bataljons van de regimenten
grenadiers en jagers zijn gehuisvest.
Ten aanzien van de uitvoering van den
bouw dor nieuwe kazernes zij opgemerkt,
dat de officieren vnn don staf der genie uit
hoofde van bun bouwkundige en techni
sche opleiding en hun ervaring bij den
troep en den staf. de aangewezen personen
zijn om daarmede te worden belast.
Ton einde nochtans verzekerd te zijn van
een goede architectonische verzorging zijn
allo projecten onderworpen aan de beoor
deeling van eenige hoogleeraren in de bouw
kunde. Met de door deze professoren ge
maakte opmerkingen en noodig geachte ver
beteringen is zooveel mogelijk .rekening ge
houden.
Overigens zijn bij den staf der genie, ten
einde zooveel mogelijk te voorzien in een
niet aan te vullen tekort aan officieren,
vele burger-ingenieurs en -architecten te
werk gesteld, die onder de leiding van ge
nie-officieren mede kazernementcn c.a. heb
ben ontworpen.
In verband met het vorenstaande heeft
geen behoefte bestaan^aan het verstrekken
van opdrachten aan particuliere bouwkundi
gen.
Schaken
Andere partijen uit de zesde
ronde remise.
De resultaten van de partijen, te Haar
lem gespeeld in dc zesde ronde van het
AVRO-tournooi luiden:
Kei-esCapablanca 10.
Eu weReshevsky afgebr. na 41 zetten.
FlohrBotwinnik afgebr. na 40 zetten.
AljechinFine afgebr. na 40 zetten.
De stand luidt thans:
1. Fine 4V5>. pnt. plus 1 afgebr. partij; 2.
en 3. Keres en Aljechin ieder 2Vs pnt. plus
2 afgebr. partijen; 4. Botwinnik" 2Vó. pnt.
plus 1 afgebr. partij; 5. en 6. Capablanca
en Euwe ieder 2 pnt. plus 1 afgebr. par
tij; 7. Flohr IV2 pnt. plus 1 afgebr. partij;
8. Reshevsky pnt. plus 3 afgebr. partijen
Onze industrie zou niet de nieuw
ste typen kunnen maken.
Voor zoover zulks mogelijk is en met het
defensie-belang in overeenstemming is te
brengen, wordt het benoodigde materieel
voor de weermacht in eigen land aange
schaft, aldus de memorie van antwoord in
zake de Defensiebegrooting.
Buiten beschouwing latende in hoe
verre de Nëderlandsche industrie in
staat zou zijn vliegtuigmotoren te le
veren, zou het geven van opdrachten
.tot aanmaak van dergelijke motoren
aan genoemde industrie niet raad
zaam zijn, aangezien alsdan niet
over de nieuwste typen vliegtuig
motoren zou kunnen worden be
schikt.
Aanbouw van vliegtuigmotoren in eigen
land toch zal slechts in licentie kunnen ge
schieden, waarvoor de buitenlandsche moe
derfabriek nimmer haar nieuwste type zal
vrij geven en dus zoodoende een eventueel
Ncderlandsche vliegtuigmotorenfabriek
steeds ten opzichte van het buitenland zou
achterblijven.
Voorts zullen, in verband met do geringe
afzetmogelijkheden, cle kosten buitensporig
hoog worden.
WAAROM YPENBURG EN WAAL
HAVEN NIET IN AANMERKING
Het ligt in het voornemen der regee
ring de nieuwemilitaire vliegvelden
uitsluitend binnen de vesting Hol
land aan te loggen, aldus de memo
rie van Antwoord inzake de Defen
siebegrooting 1939.
Thans is opdracht verstrekt, behalve het
vliegveld bij Bergen, nog twee nieuwe vlieg
velden aan te leggen. Het beschikken over
vier vliegvelden moet uit een oogpunt van
doelmatige dislocatie als een minimum wor
den beschouwd.
Met don eigenaar van het vliegveld Ypen-
burg werden onderhandelingen gevoerd over
den aankoop van dat veld. Bij onderzoek van
den bodem bleek, dat dit veld zonder meer
niet geschikt was om onder alle weersom
standigheden als militair vliegveld togebrui
ken, zoodat, behalve aankoop van gronden
ter vergrooting van het vliegveld, nog een
grondverbetering noodig zou zijn. In ver
band hiermede zou dus een niet te groote
koopsom kunnen zijn betaald, ten einde deze
transactie voor het Rijk niet nog kostbaar
der te maken dan het aanleggen van een
nieuw vliegveld.
Hangende de onderhandelingen heeft ech
ter de eigenaar op 29 Juni 1938 medegedeeld,
het ter zake gedane aanbod in te trekken,
aangezien er goede kans bestond, dat de
exploitatie van het vliegveld op denzelfden
voet zou kunnen worden voortgezet, daar
mede do aangelegenheid als afgedaan moest
worden beschouwd, daar geen nader bericht
werd ontvangen.
Waalhaven.
Het eenige civiele vliegveld, waaromtrent
overigens met het oog op overname door het
departement van defensie onderhandelingen
zijn gevoerd, was Waalhaven. Na lange on
derhandelingen met dc gemeente Rotterdam
was uiteindelijk een gunstig resultaat in uit
zicht, mits deze gemeente de vergunning
zou verkrijgen een vliegveld bij Overschio
aan tc leggen.
In dit verband zij medegedeeld, dat bij den
aanvang der onderhandelingen de gemeen
te Rotterdam heeft goedgevonden, dat. reeds
dadelijk, in afwachting van een gunstig re
sultaat. daarvan, een drietal militaire han
gars op Waalhaven werden gebouwd. Toen
hiertoe later zou worden overgegaan en daar
toe aan genoemde gemeente vergunning
werd gevraagd, is deze vergunning in ver
band met den stand der onderhandelingen
over den aanleg van een nieuw vliegveld
SOCIALISTEN, COMMUNISTEN EN
VAKVEREENIGINGEN CONGRES-
SEEREN.
REYNAUD VRAAGT: POLITIEKE
RUST GEDURENDE MINSTENS
DRIE JAREN.
Socialisten en communisten in Franl
rijk verzetten zich heftig tegen dc
nieuwe regeeringsdecreten, waarvan
wij de bijzonderheden in ons num
mer van gisteren weergaven. Het be
stuur der socialistische kamerfrac
tie heeft een motie aangenomen,
waarbij zij verklaart de nieuwe poli
tiek niet te aanvaardon.
De communisteu gaven een commu
niqué uit, waarin het altreden der re-
gcering wordt geëischt.
In haar motie zegt de socialistische partij
o.a. nog, dat door deze decreten op metho
dische wijze het leven duurder wordt, dat
zij een verminderd verbruik zullen veroor
zaken en de economische crisis zullen ver
ergeren. en dat.zij geen andere uitwerking
zullen hebben, dan de speculatie'en dc ban
ken te bevoordcelen. -Verder maken zij de
opofferingen, die van de gezamenlijke ar
beiders en producenten van den midden
stand worden verlangd nog onrechtvaardi
ger, en brengen zij geen enkele der werke
lijke hervormingen, die door het land wor
den verwacht. Het bestuur'der fractie, aldus
de motie, verlangt; met klem de onmiddellij
ke bijeenroeping van het parlement.
Het communistische communiqué zegt
o.a.: Het secretariaat der partij, overtuigd
de gevoelens van het Fransche volk weer
te geven, laat een energiek protest hooren
en besluit de krachtige actie tot intrekking
der decreten van ellende en ondergang
voort te zetten.
Gistermiddag heeft dc rcpublikeinsche fe
deratie een congres gehouden, 's Avonds
werd eenstemmig een motie aangenomen,
waarin de partij verklaart vijandig te
siaan tegenover wissel-controle, gedwongen
conversie, in bèslagnemen van buitenland
sche- effecten, alsmede tegen elke georiën
teerde economische politiek. Verder spoorde
de partij aan tot. groote bezuiniging, recht
vaardig verdeelde belasting en krachtige
verdediging van de spaarders.
Nieuwe decreten.
Heden zal in de Staatscourant een
tweetal decreten van het ministerie
van buitenlandsche zaken worden
gepubliceerd. Een hiervan zal het
mogelijk maken rechtszaken, welke
internationalen weerklank zouden
kunnen vinden, met gesloten deuren
le behandelen, terwijl volgens het
andere decreet de minister van bui
tenlandsche zaken een vervolging
kan gelasten, wanneer in de pers
een buitenlandsch staatshoofd wordt
beleedigd.
Bovendien znl een decreet van het mi
nisterie van handel worden gepubliceerd,
waarbij wordt bepaald, dat concessionna-
rissen van openbare diensten Franschen
moeten zijn. Bij naamlooze vennootschap
pen moeten tweederde van den raad van
beheer staatsburger zijn.
Van het belasting-programma wordt een
opbrengst, van 4,250 millioen verwacht, van
de directe belastingen, 4.500 millioen van de
indirecte belastingen.
Tenslotte worden in het. rapport over de
maatregelen de geneesmiddelen opgenoemd,
waardoor het mogelijk zal zijn ongeveer 10
milliard meer inkomsten te krijgen en 5
milliard te besparen.
Frankrijk: congresland.
Tijdens het congres van de groote Fran
sche vak vereeniging hebben een aantal te
genstanders van de communisten het
woord gevoerd en werd aangedrongen op
het ontbinden van dc communistische cel
len in de vakvereenigingen. Ook werd aan
gedrongen op het terugtrekken van de vak
vereeniging uit het volksfront, dat „een ver
zameling van ruines" werd genoemd. De
C.G.T. most zelf meester zijn van zijn han
delingen. De communistisch gezinde verte
genwoordiger Nedler verklaarde de over
eenkomst van Munchen te veroordeelen,
omdat deze leidt tot een bewapeningswed
loop. Ook verzette hij zich ertegen, dat do
C.G.T. bet volksfront zou verlaten. Tenslotte
spoorde hij a*an tot eenheid.
Na de rede van Ncdlec werd het congres
tot Dinsdag verdaagd.
In de gehouden vergadering van het con
gres derd emocratische aliantie is Flandin
met 1.626 van de 1.650 stemmen als voorzit
ter herkozen.
Het. congres nam daarop met algemeene
stemmen de „partijverklaring" aan.
In deze verklaring zegt cle partij bereid te
zijn, ingeval van het definitieve uiteenval
len van het Volksfront, iedere regeering te
steunen, die er in haar buitenlandsche po
litiek van uitgaat, dat Frankrijk de vrede
niet. wordt gewaarborgd door den Volken
bond en de leer van cle collectieve veiligheid
doch door organisatie van cle landsverdedi
ging in den meest uitgebreiden zin des
woords.
Voor alles: rust!
Het is, wanneer men thans den algemee-
ncn toestand in Frankrijk beschouwt, dui
delijk dat voor alles rust en politieke stabili
feit noodig zullen zijn om Reynaud's groote
plannen te verwezenlijken.
Reynaud zelf, heeft in zijn radiorede van
Zondag zelf verklaard, dat de herstclarbeid
een periode van drie jaar absoluut politiek
stilzwijgen vorderde.
Reiger
(heenreis)
Torenvalk
(terugreis)
Zilverreiger
(heenreis)
Buizerd
(heenreis)
Wielewaal
(terugreis)
Vertrek van
Jodhp. 14 Nov.
Etang,
I. 3
II
Bagdad 14 Nov Athene;
Singap. 14 Nov jBand.
|Alex. 14 Nov. Jöasra
jnanit. 14 Nov. |.Iodhp. 1
voor de burgerluchtvaart bij Overg
weigerd. Aangezien de urgentie voorj
leggen van militaire vliegvelden niet
een uiteindelijke beslissing onitron
laatste aangelegenheid af te wachten
van verdere onderhandelingen omtr nord-c
overname van Waalhaven worden al] n
Een besparing van eenige millioen.; ^„deriv
dens zou door aankoop van cle boven?! 3
cle vliegvelden geenszins zijn verkrop
ze besparing zou slechts eenige tonne
dens hebben bedragen. Hierbij worde im diiii
geteekend, dat het vliegveld Waalhavei vcrlei
welk van te geringe afmetingen is
militair vliegveld in allo opzichten
nen voldoen, slechts met groote koste
kunnen worden uitgebreid.
lid 9
itsteü,
fiebegr<
iter de
inselic
,r hem
lapdo s
jrdcii v
met i
idt in?
eds vf»
rdeivde
neerden.
)e mini
hovc
ik beh
Het vraagstuk der
beperking.
Naar het, Hsb. vernoemt, hoeft d<
ringscommissaiïs voor Akkerbouw
houderij, de heer S. L. Louwes aan
missie uit de bctrokkpn boerenorgj,
geantwoord, dat hij de uilnoodiging
openbare gedachtcmvisseling met drj
D. Dijt over de kalverteeltbeper'king vj
hand wijst, „omdat de-uitnoodigende
eenigingen reeds duidelijk stelling k
genomen tegen de huidige teeltregdiq
Dc commissie betreurt, dat in u
stelling tot andere gevallen cle Rt
ringscommissaris in principe blijkbaar
bereid is, om in eigen persoon voor dé
houders de maatregelen te verdedigen,
ke mede in verband met het mond-
klauwzeer het bedrijfsleven zoo ruim
Zij heeft thans op korten termijn een ai
tie aangevraagd bij minister Steenberg
Het. ho
Volk
iaden n
liuut
Hoofd 1
rafids
Verbod wordt niet opqm adsche
Communisten en
Defensiever!»!,:
De door de communistische partij
digde beginselen zijn oorzaak, dat dei
ring er niet toe kan overgaan hel]
ambtenaren bestaande verbod, om nitóei
king of steun te verleenen aan bedoelt
tij, buiten werking te stellen, aldus ijp
minister der Tweede Kamer in eei
woordnota mede. Het feit, dat cle
thans verklaart zich te stellen op liet
punt van de onvoorwaardelijke verde®
van Nederland's onafhankelijkheid, is
zichzelf niet voldoende om tot opheffing
het bedoelde verbod te doen besluiten.
more
igdige
Duits
prei t
Een
Chamberlain over de
Jod
en
Afschuw over den moord,
lijden met de daardoor veni
den. - Britscho regeering zal
mogelijk hulp bieden.
De Britsche minister-president Chani
lain heeft gisteren in het Lagerhuis tal:
vragen beantwoord over cle jodenvci
ging. Hij verklaarde den moord op
Ratli to betreuren, maar diep medegl
te hebben voor hen. die er cloor moeten
den. De regeering zal alle middelen ot
wegen om hulp te bieden.
Voorts deelde Chamberlain mede, dat
Britsche zaakgelastigde tc Berlijn
Middc
ja oen
ran zijr
olitie
iermee
'ige
irige i
Gistei
öon ui
Kloo
Het
heeft,
vraag
LjiiLouüc z.aan^uiapiif4vi<; to oviiojTi «ii.-tf
ties heeft gekregen om een krachtig pro; r,et N
in te dienen bij cle Duitsche regeering
aanzien van cle recente artikelen
Duitsche pers. waarin vroegere minist ^ooj'ts
en leden van bet lagerhuis in verband
bracht zijn met de recente gebeurtenis
Drie punten van Ei
macht,
zoolan
landsc.
te vor
discho
niet is
D
Gisteravond heeft oud-minister Eden
Londen gesproken over cle buitenlandse!
politiek. Hij hoeft een programma van dij perso
punten uiteengezet: op de eerste plaats
stel van den eerbied voor intemation
overeenkomsten, ten tweede versterking
de Britsche bewapening, opdat 't land
staat zal zijn, zijn verantwoordelijkheid
dragen in een wereld, waar geweld een
slissende factor is en op de derde plaats, I
belangrijkste, het herstel van het volk.
Spr. wees er verder op, dat het ge
vaar duidelijk zichtbaar is, niemand
kan over de toekomst denken zon
der angst. Iedere dag en bijna ieder
uur brengt nieuwe gevallen van
wetteloosheid of bruut geweld ergens
tor wereld.
Eden stelde verder voor dat cle politieke
partijen elkaar zouden raadplegen met lid
doel een overeenkomst te bereiken inzake
groote politiek van het land, niet alleen t
aanzien van do buitenlandsche pol»"
doch ook tot. verbetering van de levensei
standigheden en de gezondheid van het vo.
Hét
gecrii
1 var
'lijkei
In
de i
de
gan
van
SCCI
sari
voo
en
eer
der
I
ki
pa!
k.:
