(lilt
Met de „Dorus Rijkers" naar
de Eierlandsche Gronden
DAGBLAD VOOR HOLLAKDS NOORDERKWARTIER
De wereld heeft in Frankrijk
weer vertrouwen h
Weer kans
op vorst
Deensche logger op de beruchte
Engelschmanplaat gestrand
Vlak bij het graf der „Oakfort'...^
Laan, Schagen, Tel. 20.
WOENSDAG 28 DECEMBER 1938. 830 Jaargang. No. 107*3.
WH».* <h« KV. Ujtg.-Miy „Koltofith Nooc<t»rt<wof*«f-
Sleepbooten noch reddingsbooten kunnen de „Stella" benaderen.
VAN ONZEN EIGEN VERSLAGGEVER
AAN BOORD VAN DE „DORUS RIJKERS".
„Schip op de Gronden!"
Om 9 uur kwam het bericht der stranding
in Den Helder door. Het bleek dat bij het
grauwen van den dageraad de heer Star-
renburg, het hoofd der kustwacht te De
Cocksdorp, tot zijn niet geringe ontsteltenis
gemerkt had, dat een schip muurvast zat
op de gronden. Dat hij dit eerst toen con
stateerde, hoeft geen verwondering te ba
ren, aangezien het reeds sedert eenige da
gen zeer slecht zicht was. Oogenblikkelijk
werden door hem de diverse kustplaatsen
gealarmeerd en in den kortst mogelijken
tijd werd de ploeg van de motorredding
boot ,Joan Hodshon" op de Cocksdorp bij-
elkaar getrommeld.
Maar ook op Terschelling en in Nieuwe
diep zat men niet stil.
Doeksen op Terschelling maakte in re
cordtempo de sleepboot Holland klaar en
in Nieuwediep kozen de sleepboot „Amster
dam" van Bureau Wijsmuller en de motor
reddingboot „Dorus Rijkers" zee,
Op de „Dorus Rokers".
De „Dorus" deze puike looper on
der onze kustreddingsvaartuigen,
repte zich wat zij kon. Met een dik
ke 8 mijlsvaart spoedde zij zich het
Molengat uit, en dicht onder de kust
van Texel naar 't Eierlandsche Gat.
Het weer was vrij goed, hoewel er
een flinke deining liep, die een ver
blijf op de ranke „Dorus" voor den
landrot nu niet direct tot het aange
naamste maakte.
Schipper Coen Bot en z'n kleine, maar
uiterst kundige bemanning, hoopten in staat
te zijn nog eenige menschen van het schip
af te halen. Zeker was men er op dat oogen-
blik niet meer van, aangezien de radio me
dedeelde dat de „Joan Hodshon" reeds bij de
Deen geweest was en er opvarenden afge
haald had. Om 12 uur, na een kleine drie uur
varen dus, bereikte de „Dorus" de Eierland
sche Gronden. Zelfs met dit vrij kalme weer
spookte het er behoorlijk. Er liep een zware
zee, en de golven droegen de bekende wit
te kuiven. De „Dorus" flanste er echter door,
en op de zee-tjes na, die over de brug kwa
men, en allen kletsnat maakten, nam zij er
weinig notitie van.
In de verte lag de „Stella". Een grijs
zwart silhouet aan een donkeren horizon.
Zij lag stil, en alleen de witte brekers zag
men hij tuschenpoozen tegen de boeg opkrul
len. Een dikke halve mijl verderop lagen de
„Holland" en de „Amsterdam" onder stoom,
kennelijk niet in staat dichterbij te komen.
Het kerkhof
Als men de geschiedenis dezer
Eierlandsche Gronden kent, en schip
per Bot vertelde er ons zoo het een
en ander van, weet men, dat het hier
uiterst gevaarlijk is. Men kan deze
plaats tusschen Texel en Vlieland
niet beter vergelijken dan met een
enorme kom, aan den buitenkant
waarvan zich riggels bevinden. Deze
riggels nu beteekenden in den loop
van veel jaren den ondergang van
ontelbare schepen. Is men in dit
vaarwater niet thuis dan is het vrij
wel uitgesloten, dat men tegen de
zuiging, de kolkingen, de onverwach
te stroomingen en de verraderlijke
zandplaten opgewasschen is. De
naam „kerkhof der N- rdzee" is dan
ook zeker geen frase.
De „Dorus" kwam zóó dicht bij de „Stel
la", dat men menschen aan dek kon zien.
Toen vertelde echter de radio, dat alle vier
opvarenden reeds van boord gehaald waren
en dat deze vier anderen leden waren van
de bemanning der „Holland
„Postkantoor" ki aee.
Inmiddels kwam de „Joan Hodshon" aan
varen. Een wakkere ploeg, die het aan te
zien was, dat ze zin in de job had. Het was
een typisch oogenblik, toen beide booten
bij elkaar langszij gingen, en de mannen,
allen in hun geel oliegoed en met de zuid
westers op de natte haren, elkaar begroet
ten.
De radio in de Dorus stond vrijwel zonder
pauze te pruttelen en eerst op een dergelijke
locht paat de draadlooze waardeeren.
In den nacht van Maandag op
Dinsdag heeft op de beruchte
Eierlandsche gronden, ongeveer ter
olaatse van 't gezonken wrak van
het Engelsche stoomschip „Oakfort"
de Deensche logger „Stella" schip
breuk geleden.
Het zal in de geschiedenis van het
zeewezen wel als een unicum ge
boekstaafd blijven, dat een schip,
waarvan de kapitein eerst sedert
twee dagen eigenaar geworden was,
ten onder ging. Weliswaar bestaat
er hoop, dat men met sleepboot
hulp de ijzeren logger zal kunnén
behouden, maar de kansen dat het
binnen enkele dagen nit elkaar ge
slagen zal worden, zijn ongetwijfeld
even groot De plaats van stranding
is een der gevaarlijkste van de Ne-
derlandsohe kust, en verschillende
bevaren zeelui, die onzen verslag
gever, die de tocht aan boord van
de motorreddingboot „Dorus Rij
kers" nit Nieuwediep meemaakte,
sprak, verholen in dezen hnn pes
simisme niet.
Onze „Dorus" was een „postkantoor" daar
temidden van de roerige Eierlandsche dei
ning, waarin men sprak met de „Amster
dam". met de „Holland", met Kustwacht
Kijkduin, en met de Brandaris. Zoo was het
mogelijk, de afspraak te maken, dat men de
vier Terschellingers van de Deen zou afha
len, omdat het weinig zin had, dat die het
verdere van den dag en den nacht daarop
zouden doorbrengen, terwijl het gevaar
daarvan ook geenszins denkbeeldig was.
De kotter had echter geen radio en dus
poogde men met armzwaaien en vlaggensei-
nen de vier Terschellingers te beduiden dat
ze in hun vlet terug moesten komen. Na
veel moeite begrepen dezen dit, maar toen
stond men weer voor een andere moeilijk
heid: de vlet zat aan den grond.
Door den kijker sloegen wij de pogingen
gade. Hoe weinig water er toen bij de Deen
stond, bewijst wel het feit, dat de Terschel
lingers slechts tot aan de knieën in het wa
ter stonden bij het poeen de vlet vlot te
trekken. Na een half uur van h^rd pezen
slaagden zij hierin ep kwamen op de riemen
naar de „Dorus" en de „Joan Hodshon", die
beiden uiteraard ook te veel diepgang beza
ten om dichter onder de kotter te komen.
Kapitein Almland aan t woord.
In de „Joan" hadden wij inmiddels den
kapitein van de Deen gevonden, Mr. Alm
land, die ons het tragisch verhaal vertelde
van den ondergang van zijn schip. Eerst twee
dagen geleden had hij het in Scheveningen
gekocht, doch nauwelijks vas hij uitgeva
ren, met bestemming Marstal in Denemar
ken, of daar weigerde reeds de motor. Hoe
men ook repareerde en zocht, niets hielp en
men was aangewezen op de zeilen. Zoo was
men, aldus kapitein Almland, in de buurt
van de Noorderhaaks gekomen; het was
toen Maandagmiddag en het slechte weer
nam hand over hand toe.
Het zicht was zeer slecht en een ieder
hoopte op een behouden binnenkomst
in een der havens. Den heelen dag en
nacht heeft men rondgezwalkt, zon
der dat de Kustwacht te de Cocks
dorp, vanwege de sneeuw- en regen
buien iets te zien kreeg. In den na
nacht werd het pleit beslecht. Men
stootte op de gronden, om daarna
over de plaat heengezet te worden en
in den ingang van het Gat terecht
te komen. Het schip zat, aldus on
zen zegsman, roerloos, en maakte
reeds in de machinekamer water.
Blij was hij dat men er het leven afge
bracht had. Op de gebroken pols van een zij
ner mannen na werd niemand gewond.
Men besloot dat Doeksen Woensdag
een kleinere sleepboot zal zenden,
waarmede men dan een verbinding
hoopt te maken. Met de vlet zullen
de Terschellingera, die vannacht op
de Cocksdorp gebleven zijn, dan
weer aan boord ge,ast
De „Amsterdam" en de „Holland" vertrok
ken en evenzoo de ,.Joan Hodshon" en de
„Dorus". Eenzaam bleef de „Stella" achter.
Neen niet eenzaam. Zij bleef omgeven
van de witte kuiven en schuimende brekers
van de Engelschmanplaat, die haar blijven
opeischen, zoo lang ze daar zal blijven zitten.
Vlakbij priempt een mast uit het felbewogen
water nog iets verder ligt een zwarte
ton te dansen; het graf van de „Oakfort".
Vele schepen liggen hier. honderdtallen. Het
schepenkerkhof van de Noordzee.
Terug over de riggel.
Wij gaan terug en beleven de sensatie over
de riggel te gaan, als het water laag is. De
zee staat behoorlijk hol en als een stijge-
rend veulen danst de Dorus er vandoor. Wit
schuim en schermen zout water vliegen over
het scheepje. Donderend en loeiend zit de
zee ons achterna. Wij kijken verstolen naar
schipper Bot, die echter alleen maar in de
verte staart en het roer omklemt. Z'n man
nen- houden zich met één hand vast en
draaien met de andere 'n „sjekkie". Toch is
hier drommels uitkijken geboden. Er staat
zeer weinig water en grondzeeën zijn niets
bijzonders.
De riggel is misschien een goede
honderd meter breed, maar we zullen
het passeeren ervau niet spoedig
vergeten. Als een gummibal danst
en veert de Dorus er over. Af en toe
balanceert zij als het ware op de wit
te kuif van zoo'n Eierlandsche roller,
om dan neer te ketsen in het groen
grijze water.
De heele zee is hier wit en groen.
Schuim en water. Een bewogen, zie
dende, donderende watermassa,
waarin een schip altijd moet vech
ten. En dit is nog maar een holle
zee. Wat moet dat zijn als de Noord
wester hier in zijn volle kracht los
barst
Met de 8-mijl van de „Dorus" gaat het dan
full speed Nieuwediepwaarts. De regen slaat
neer en er komt dien dag nog menige golf
over de reeling. Maar het haalt niet bij die
honderd meter riggel, die de open zee schei
den van de Eierlandsche Gronden.
Gelukkig hij, die deze tocht maakt op de
reddingboot, die den naam van Neerlands
grootste zeeridder draagt, en aan het roer
waarvan schipper Coen Bot staat.
Om 6 uur 's avonds loopt de „Do
rus" binnen te Nieuwediep. Als er
geen storm komt, zal de „Stellahet
misschien uithouden. Gaat het er
echter van langs, dan zijn haar dagen
geteld. Op de gronden van de En
gelschmanplaat heeft zij geen kans!
Dit nummc
it 8 pagina's
NEDERLANDSCHE EN ZWIT-
SERSCHE BANKGROEP LEE-
NEN 175 MILLIOEN GULDEN.
De grootste transactie sinds
jaren.
Radiorede van Paal Reynaud
Naar wij vernemen heeft de Fransche re
geering met een Nederlandsche en Zwitser-
sche bankgroep, onder leiding van de hee-
ren Mendelssohn en Go. Amsterdam, de
Nederlandsche Handel Maatschappij N.V.,
de Schweizerische Kreditanstalt en den
Schweizerischer Bankverein., een 4 pCt.
leening van den Franschen staat afgesloten,
aflosbaar in 30 jaar en uit te geven tegen
den koers van 95 pCt.
Het bedrag dezer leening beloopt f 175.000.000
waarvan een gedeelte van f 100.000.000.— in
Nederland zal worden geplaatst en een ge
deelte van f 75.000-000.— in Zwitserland.
Door haar belangrijkheid duidt deze trans
actie op een aanmerkelijke verbetering van
het Fransche crediet in het buitenland. Zij
vormt een belangrijken stap op den weg
naar het herstel der Fransche financiën.
REYNAUD.
Radiorede van Reynaud.
De Fransche minister van finantiën Paul
•Reynafad heeft naar aanleiding dezer trans
actie een redaiorede gehouden. Hot zoo be
spiede, zoo benijde Frankrijk, zal morgen
krachtiger zijn dan vandaag, omdat het
crediet van een groot land een noodzakelijk
element van zijn kracht uitmaakt, aldus de
minister.
Reynaud herinnerde aan hetgeen hij in
November j.1. verklaard heeft n.1. dat het
moerende el der effecten, die op de beurs te
Parijs verhandeld werden, een belachelijk
lagen koers hadden, vergeleken met hun
goudwaarde.
De stijging, die spr. toen aankondigde,
was de zekere consequentie der regeerings-
politiek. Maar niet alleen in Frankrijk is 't
crediet des lands verbeterd.
Op alle markten, waar effecten,
die de handteekeninig van den Fran
schen staat dragen, genoteerd wor
den, heeft zich een opmerkelijke
stijging voorgedaan. In Amsterdam
b.v. zijn obligaties van de spoorwe
gen in den Midi, die in Fransche
Francs opgemaakt zijn, gestegen
TOK lflX tot 37%.
De kroon op het werk.
Reynaud noemde ook nog andere voor
beelden en zeide daarna:
Wij hebben zooj uist, aldus spr. miet bui-
tenlandsche bankgroepen een operatie af
gesloten, die door haar omvang weergaloos
's.
Spr. bedoelde hiermede, de leening, die
met een Nederlandsch Zwit9ersc-h bank-
consortium is gesloten tot een totaal be
drag van 175 millioen gulden.
Spr. ziet in de toestandkoming der lee
ning een dubbele les: Ten eerste, het buiten
land heeft vlugger dan dc Franschen de
beteekenis begrepen van het door de re
geering ondernomen werk. Ten tweede: na
de begrijpelijke, eerste ergernis over de te
brengen of f era hebben de Franschen be
grepen dat zij noodzakelijk zijn en gij hebt
er in toegestemd.
Renaud eindigde zijn rede met de woor
den: zes weken geleden bob ik u de genees
middelen en de hoop gebracht. Vandaag
breng ik u het bewijs, dat de weg, dien wij
kozen, de goede is. Die weg zal lang en
soms moeizaam zijn, maar "wanneer men
hoop in het hart draagt, kan men alle hin
derpalen overwinnen. Wilt gij volharden?
Gelooft gij in Frankrijk? Ja? Dan zullen
wij allen tezamen overwinnen.
Conferentie van Lima
een succes 1
Fundamenten voor Amerikaan-
sche solidariteit gelegd.
In een persconferentie heeft president
Roosevelt als zijn meening te kénnen ge
geven, dat de Pan-Amerikaansche confe
rentie een groot succes is geweest. Toen
men hem vroeg naar de berichten, volgens
welke de bijeenkomst een mislukking zou
zijn geweest, verklaarde hij, dat de dele
gatie der Vereenigde Staten het doel, waar
voor zij naar Lima gegaan is, heeft be
reikt.
De gedelegeerden kunnen huiswaarts
keeren met de wetenschap, dat zelfs wan
neer vele belangrijke zaken terzijde gezet
of uitgesteld zijn, het fundament gelegd is
voor de Amerikaansche solidariteit.
Wetenschap ia dienst
der Defensie
Centraal Franseb instituut.
Alle bureaux van wetenschappelijk onder
zoek, laboratoria, technische diensten e. d„
die onder diverse Fransche ministeries res-
sortceren, en betrokken zijn bij vraagstuk
ken, welke verband houden met de natio
nale defensie, zijn ondergebracht in een
nieuwe organisatie, die den naam draagt
van „instituut van wetenschappelijk on
derzoek voor de nationale verdediging."
Blijkens een communiqué van het minis
terie van Defensie betreft het voornamelijk
een grocpeering niet alleen van alle techni
sche diensten, die tot de departementen van
Oorlog, Marine en Luchtvaart bebooren,
maar ook van alle instellingen van weten
schappelijk terrein als op bet gebied van
de toepassing daarvan op de industrie en
voorts de instellingen, die onder het depar
tement van Onderwijs ressorteeren. Men
tracht daardoor, aldus de Tel., een zoo in
nig mogelijke samenwerking tot stand te
brengen tusschen civiele en militaire we
tenschappelijke kringen en het „n.ationale
iuattfrüral voor vretewsSh-appeftjk ondeMwefc*'.
DE BILT SEINT)
Verwachting: Matige tot lichte
dooi, wisselend bewolkt, ei>
kele buitjes, matige, tijde
lijk krachtige N.W. tot N.
wind.
IJselmeer nog begaanbaar! Ame
land voorloopig geïsoleerd.
Hoewel de dooi Holland tot mod
derland gemaakt heeft en de tempe
ratuur soms bijna lente-achtig zacht
is, bestaat er toch een redelijke hoop
op terugkeer van de vorst! Er breidt
zich namelijk over de Britsche eilan
den een belangrijk hoogedrukgebied
uit, dat de depressiestoring op haar
baan zal volgen en dit wellicht op
nieuw vast zal zetten over Scandi
navië. Dit zou dan, aldus de Tel.
een terugkeer naar den Oostenwind
beteekenen.
Dus de schaatsen nog niet opge
borgen!
Naar wij vernemen, heeft hét ijs van
het IJselmeer nog weinig van den dooi ge
leden. Zelfs zijn gistermiddag om half vier
na een tocht van bijna zeven uur vier Ur-
kers te Enkhuizen aangekomen. Mei, 500
kg. vleesch zijn zij hedenochtend in de vroeg
te naar Urk teruggekeerd. Voor dit vervoer
zullen zij een slede gebruiken. Ook is Urk
nog steeds K.L.M. station! Qistere.ii arri
veerde althans weer een K.L.M. vliegtuig
met 1000 kg. post en één passagier en nam
op den terugweg ook weer post en pas
sagiers mede.
Massief ijs om Ameland.
Ook Ameland is nog niet uit zijn
isolement verlost en de kans is
groot, dat 't eiland nog eenige da
gen in zijn afzonderingspositie zal
blijven.
De Zuidkust is nog door een massieve
ijsvlakte omgeven, al is er- bij eb eenige
beweging merkbaar. Men verwacht, dat in
dien de wind noordwest blijft, 't ijs bin
nen zeer korten tijd zal afdrijven en er
weer een geregelde vaart mogelijk zal kun
nen zijn.
Aangezien de Fricsche kust zij Zwarte'haan
vrij van ijs is, zal de „Friesland", de vracht
en passagiersboot van den dienst Ballum
Zwartehaan, heden trachten den vasten
wal te bereiken, terwijl ook de postboot Nes
Holwerd een poging zal ondernemen om
den dienst te onderhouden.
De bootdienst HarlingcnTerschelling is
heden weer op den gewonen tijd onder
houden,
Drijfijs in de rivieren.
Het drijfijs in de Rijn heeft zich voor de
stad Arnhem vastgezet. Langs de Waal
gaat weinig drijfijs. Het water is te Arn
hem sedert Zondag ongeveer een meter ge
vallen.
Met het invallen van den dooi gaat nog
geenszins gepaard het herstel van de nor
male scheepvaart op de Zeeuwsche stroo
men.
De tonnen zijn n.1. alle van hun plaats
verdwenen. Wel zijn ze later weer opgepikt
en in veilige haven gebracht, maar nu blij
ken alle lampen stuk te zijn. Met het de-
monteeren van al de boeien, het contro-
leeren van de lichten in het proefstation te
Scheveningen en het weer op de plaats
brengen der bakens, zullen wel enkele we
ken gemoeid zijn.
Oplossing prijsvraag
„Voor het Kind"
De Ronde door Nederland.
Wij laten hieronder volgen de oplossing
van de prijsvraag „Voor het Kind" welke,
ter bevordering van den verkoop van kin
derpostzegels is uitgeschreven en in ons
blad van 1 Dec. j.1. werd gepubliceerd. De
plaatsen welke op de naamkaartjes vermeld
stonden en waar de puzzelaars op hun „Ron
de door Nederland" aanlegden, luiden ach
tereenvolgens:
Kaatsheuvel, Ilpendam, Nieuw-Dordreehl.
Duivendrecht, Ederveen, Ruinerwolrle,
Zwaagwesteinde,, Einighausen, Groenekan,
Enumatil, Loenersloot, Soerendonk.
Door de beginletters wordt het woord „Kin-
drzcgels" gevormd.
Morgen heeft de trekking der prijzen plaats
ten overstaan van notaris mr. S. K. D. M.
van Lies- ie 's-Gra*enhage.
