franItrijk versterkt Nederland economisch paraat in oorlogstijd Franco's zon weer dalende DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER Vrede io plaats van kalmeering! Wat doet Wanq? Het Palestijnsche conflict Noord-Hollandsch Kanaal opengebroken Laan, Schagen, Tel. 20. DONDERDAG 29 DECEMBER 1938. 83e Jaargang. No. 10764. Ohjov* é<x KV. Uitg.-Mif. „RoHond* NoofdeAwortier" Ter handhaving van zijn zelfstandigheids-politiek MODERNE OORLOGSVOERING MAAKT ECONOMISCHE VER- DEDIGINGS-VOORBEREIDING NOODZAKELIJK. BEDRIJFS LEVEN KAN TOT MEDEWER KING WORDEN GEDWONGEN Bij de Staten-Generaal zijn thans acht wetsontwerpen ingediend, hou dende regelen met betrekking tot de voorbereiding van voorzieningen in geval van oorlog, oorlogsgevaar of andere buitengewone omstandighe den in de behoeften van volkshuis houding en landsverdediging. In de toelichting tot het eerste ontwerp, dat ten doel heeft de in 1938 aangenomen wet voor de economische verdedigingsvoor bereiding te bestendigen, schrijft de regee ring: De behoefte ter verzekering van de vei ligheid des lands maatregelen voor te be reiden, die niet alleen van militairen, doch ook van economischen aard zijn, vindt haar oorzaak in den aard van den moder nen oorlog, welke steeds meer het karakter van een totalitairen oorlog schijnt te zul len aannemen. In den modernen oorlog is het verloop van den strijd in hooge mate afhankelijk van het economische aanpassings- en uithoudings vermogen van een land. Een ongekende vraag naar grondstoffen zal ontstaan, die in vele gevallen hei aan bod verre zal overtreffen. Een en ander zal er ongetwijfeld toe leiden, dat in het bijzon der de oorlogvoerende mogendheden de in haar bezit zijnde voorraden niet ol slechts onder zeer bezwarende voorwaarden ten uit voer zullen toelaten. Wat Nederland betreft, zal dit land bij een eventueel conflict in ster ke mate op zichzelf zijn aangewezen. De economische verdedigingsvoor bereiding is een noodzakelijke voor waarde om onze traditionecle zelf- standigheidspolitielc meer kracht hij te zetten. Verbruik beperkt tot de meest dringende behoeften. Deze voorbereiding zal hieruit moeten be- staan, dat, door ingrijpen van de regeering, éenerzijds. de binnenlandsche voortbren ging wordt gericht op betgeen het meest Bericht in de Britsche pers over Duitsche beweging tegen Ne derland. De binnenlandsche toestand in Duitsch- land, aldus schrijft Vornon Bartlett in de „News Chronicle", is thans zoo slecht, dat tegen April óf een nieuwe overwinning moet zijn behaald óf de dictatoren hun aanmatigende houding jegens de democra ten geheel moeten laten varen. Bartlett voegt hieraan toe: „Ik weet, dat er zeer belangrijke nationaal-socialistische leiders zijn, die gelooven, dat de volgende be weging tegen Nederland of België zal worden ondernomen. Er zal om hun kolonies worden gevraagd en de afwijzing van dat verzoek zal de verontsohulditiina voor een inval in Nederland of Belr'f worden." Toch eindigt Bartlelt met de optimistische opmerking: Ik geloof, dat de democratieën overwinnend te voorschijn zullen komen uit een crisis, welke zoo pijnigend zal zijn als die van September j.1. en dat wij dan in staat zullen zijn te spreken over een vrede in plaats van over een kalmeering. Gandhi als verrader van zijn volk De Duitsche pers zwaait om. Gandhi, wiens strijd voor do onafhanke lijkheid van Tndië tot dusverre steeds met sympathie beschouwd was in Duitschland, is thans het voorwerp van aanvallen in de Duitsche pers. Men verwijt hem getroffen te zijn door het lot, dal men den Duitschen loden bereid pn den Tsjechen te hebben aan bevolen passieven tegenstand legen Duitsch land toe te passen. De Duitsche pers ont dekt thans, dat de politieke carrière van den Mahatma slechts een reeks van verraad is geweest jegens het Hindoevolk. De Natio nal Zejtung verklaart te vernemen, dat de Mahatma besloten heeft zi. h te omringen met Joodsche medewerkers en wijst er op. dat Pandit Nehroe, de oud voorzitter van het Hindoesche congres, vier Joden heeft noodig is en anderzijds liet verbruik be perkt wordt tot de bevrediging Ier meest dringende behoeften. Het economische leven en de welvaart van ons land zijn onder de tegenwoordige omstandigheden zoozeer afhankelijk van den internationalen goederenruil, dat een streven naar autarkie ten behoeve van de economische weerbaarheid niet in aan merking kan komen.- De regeering stelt zich dan ook op het standpunt, dat wel een organisatie van pro ductie en verbruik voor het geval van iso lement dient te worden voorbereid, doch dat slechts van enkele, voor de verdediging des lands onontbeerlijke artikelen een economi sche binnenlandsche voortbrenging, ter ver vanging van import, in vredestijd mag wor den aangewakkerd. Om een en ander te verwezenlijken, vraagt de Regeering de bevoegdheid om de medewerking van het bedrijfs leven te verlangen en zoo noodig af te dwingen. Vorderingswet. De zeven overige ingediende ontwerpen betreffen de Algemecnc Vorderingswet 1939, Bodemproductiewet., Distributie wet, Prijsop drijvings- en hamsterwet, Zecschepenvorde- ringswet, Wet behoud scheepsruimte en Zee- en luchtvaarverzekeringswet. De minister zal krachtens de vorderingswet niet slechts vorderingen kunnen doen van economischen aard, doch ook ten behoeve van de veiligheid der burgerbevolking. De Distributiewet, welke het koopen, ver- lcoopen, afleveren, in voorraad houden en vervoeren van eoederen regelt, dient te wor den uitgevoerd door de gemeentebesturen. Daartoe zal het land worden verdeeld in distributiekringen, welke in beginsel samen vallen met de gemeenten. De voorziening van de fabrieken met de noodige grondstoffen, zal, naar de ministers zich voorstellen, in vele gevallen geheel kun ncn worden behandeld door een onder het departement van Economische Zaken ressor- teerend bureau en er schijnt geen aanleiding te zijn om hierbij de gemeentebesturen met een speciale taak te belasten. De Prijsopdrijvings- en Hamstérwet beoogt, indien hiertoe aanleiding bestaat, den in- en verkoop van bepaalde goederen aan zekere regelen te binden, ten einde een plotseling uitputten van de bij den handel beschik bare voorraden te voorkomen. De overige ontwerpen zijn nagenoeg gelijk aan de in September 1938 aangenomen z.g.n. Noodwetten. doen benoemen tot deskundigen bij de re geering te Bihar. „Voor dit sentimenteel© socialisme, aldus schrijft het blad, dat niets heeft - uit Ie staan niet de vrijheid van Indië, zal de Hindoesche belastingbetaler het salaris moe ten betalen van vier deskundigen." Particuliere vredesonderhande lingen met Japan? De strijd her vat. Wat doet Wang Tsjingwei, de voor zitter van de centrale politieke com missie en ondervoorzitter van de Kwo Min Tang in Zuid-China? Nog steeds is zijn plotseling vertrek een raadsel. Bepaalde kringen nemen aan dat hij... als particulier persoon vredesonderhandelingen met Japan voert. Wat zou hij met vacantïe te Hong Kong doen, vraagt men. Dan zijn er wel rustiger oorden. Voorstellen van Konoje onaan vaardbaar. In de voorstellen van Kono<'<\ den .Tnnan- schen minister-president op 22 December j.1. gedaan ziet Tsiang Kai Siek een volledige overgave van China. Ze zijn daarom onaan vaardbaar zegt de maarschalk en voegt daaraan toe: Als de vroegere voorwaarden rppds voor China onaanvaardbaar waren, hoe kan bet land dan na achttien maanden van verlv ten en lijden de thans gestelde eischcn in willigen? Waarvoor hebben wij gestreden? De strijd hervat. Van Chincesche zijde wordt medescrlceld. dat aan het westelijk front de strijd in Sjansi hervat is. De Japannëezen zijn weer tot het offensief overgegaan: Zij vallen de Chineesche strijdkrachten lanes drie kanten aan. Op het oogeoblik wordt het gevecht1: terrein begrensd door het T.oeliang-gebergtc in het Oosten, de Gele rivier in het west** en de en in het Zuiden. Balans Sedert het begin der vijandelijkhede»- zijn, naar medegedeeld wordt, 300.000 Chi neezen gedood en 550.000 gewond. Het totan' der dooden en gewonden aan Japanschc zij de wordt op 650000 geschat. Na aanvankelijke successen zou zijn offensief weer zijn doodge- loopen. DE GROOTSTE STRIJD VAN BURGEROORLOG WORDT GE STREDEN. Doordat, zooal^ bekend, geen oor logscorrespondenten in de voorste li nies der strijdende partijen in Span je worden toegelaten, is het moeilijk uit de lawine van berichten uit bei de kampen zich een juist oordeel te vormen over de situatie aan de fronten. Tot gisteravond laat regende het berich ten over successen van Franco, een later telegram uit Londen weersprak echter deze tijdingen. Toen werd medegedeeld, dat door den hardnekkigen tegenstand der regee- lingstroepen het offensief dood begint te loopen. Aangenomen kan echter worden, dat Franco met zijn massaal offensief be langrijke terreinwinsten heeft behaald Meer dan 200.000 man. nemen aan dit grootste offensief sinds het ontbranden van den Spaanschen burger oorlog deel. De omvang van de manoeuvres, waarvan de voorbereiding eenige maanden heeft ge vergd, is een der redenen van de schijn bare vertraging in liet ontketenen van het offensief. In berichteh van welingelichte zijde wordt het totaal der reclitsche troepen thans ge steld op 800.000 man. die een front moeten dekken ter lengte van S00 K.M. De troepen, die aan het Ebrofront aanvallen zijn, naar men gelooft, minstens 200.000 man sterk en hiertoe behooren volgens niet-officieele doch betrouwbare berichten ongeveer 25.000 man Italiaansche troepen, d.w.z. vrijwel all Ita liaansche landstrijdkrachten in Spanje. Volgens de berichten van Franco wordt de strijd fel voortgezet. De toppen der twee rechtsche. driehoekige wiggen worden in bet hart van de provincie Lerida gedreven in een tempo van 4 tot 6 mijl per dag. Aan den strijd wordt door vele vliegtui gen deelgenomen. De rechtschen beweren meer dan 7500 krijgsgevangenen gemaakt te hebben. De José Luiz Diez als een rat in de val. De Britsche marine-autoriteiten te Gibral tar hebben medegedeeld: „De torpedoboot van de Spaansche regee ring, „José Luiz Diez", heeft van den han del slechts een geringe hoeveelheid stook olie ontvangen, voldoende om haar basis te bereiken." Dit is het antwoord op de beweringen dat de torpedoboot door buitenlandsche schepen onder toezicht van de Britsche autoriteiten van brandstof zou zijn voorzien. Een groote menigte heeft zich op de kade te Gibraltar verzameld om te zien wat aan boord van de „José Luiz Diez" voorvalt, ter wijl van de vloot van Franco de kruiser „Canarias" en drie torpedojagers voor Gibral tar kruisen, wachtend op het vertrek van de torpedoboot. Wachtend op de komende dingen.... Te Londen is men van oordeel dat tegen den tijd van Chamberlains bezoek aan Rome de situatie in zooverre duidelijker zal zijn, dat men zal kunnen zeggen of het nieuwe offensief tot een belangrijke terreinwinst dan wel tot een nieuw tijdperk van inactiviteit leidt. 7/i Januari conferentie te Lon den. Arabieren thuis in Palesti na. Joodsche im.migratie geka naliseerd? In welingelichte Engelsche krin gen verwacht men, dat de Palestijn sche conferentie te Londen in de voorlaatste week van Januari bijeen geroepen zal worden. De voor de Kerstvacantie aangevangen besprekingen tusschen de Britsche autoritei ten en den Arabischen Hoogen Raad te Je ruzalem betreffende de Arabische vertegen woordigingen uit Palestina, zijn practisch geëindigd en. behalve een nog niel bereikte overeenstemming, ten aanzien van een of twee namen, die nog definitief vastgesteld moeten worden, zal de lijst begin Januari kunnen worden genubiliceerd. De delegatie zal uit zes leden bestaan, die allen Pales tijnsche Arabische partijen vertegenwoordi gen (er zijn vijf partijen) waarschijnlijk is, dat de zesde gedelegeerde een niet offici ële vertegenwoordiger zal zijn van de par tijen van don Oud Moefti, die echter nauw contact zal houden met den te Reyroeth in ballingschap zijn den leider. De ontworpen regeling. Men meent te weten, dat het ontwerp-re- geling voor bet Palestijnsche vraagstuk, een soort middenweg zou vonnen tusschen de extremistische Arabische on Joodsche eischen. Het ontwerp zou ingaan van het volgende algenieene beginsel: Den Arabieren de zekerheid geven, dat zij inderdaad definitief thuis zijn in Palestina, zonder dat Groot Brittannië verplicht zou zijn terug te komen op de Balfour verkla ring. De Joodsche immigratie zou noch op geschort. noch verboden worden. maar slechts worden gekanaliseerd. In plaats van een immigratie over een onbepaald tijdperk zou men een periodieke immigratie stellen een met een omvang, die op vastgestelde tusschenpoozen herzien zou kunnen wor den. Tevens zou een wetgevende raad wor den ingesteld op een basis van rechtsgelijk heid. Kardinaal Inoitzer onschadelijk voor de Nazi's 52000 menschen traden uit de kerk. In een interview met de Rote Orde, heeft de nationaal socialistische leider van het district Weenen, Odilon Globoenick ver klaard: „Er zijn geen staatsvijanden meer in Oostenrijk. Kardinaal Innitzer is geen pro bleem meer voor ons. In korten tijd zijn 52.000 mannen en vrouwen uit, de kerk getre den. Dat was het doelt reffendsle antwoord en het beste protest. Wij hebben daaraan niets toe te voegen", Dit nummer bevat 8 pagina's DE BILT SEINT. Verwachting: Lichte dooi, zwaar bewolkt tot betrokken, eeni ge natte sneeuw of regen, zwakke tot matigen wind uit Westelijke richtingen. Algemeene vooruitzichten: Aan houdende dooi. De „IJsbeer" deed zijn werk. Urkers krijgen hun post per ijs- vlet De ijsbreker „IJsbeer" welke Dins dagavond van Amsterdam naar Den Helder was vertrokken om het Nrd- Hollandschi Kanaal open te breken, heeffr gisteren zijn tocht volbracht. Gistermorgen is de ijsbreker „Wilhelmina Goedkoop" van de reederij Goedkoop van Amsterdam vertrokken, teneinde het Mer- wedekanaal tot Vreeswijk open te breken. Enkele uren later verliet de „Daniël Goed koop" de werf om via het Nieuwe Meer en de Ringvaart tot Leiden te gaan. De situatie op Urk. Om half twee gistermiddag zijn op Urk vier personen aangekomen met 600 pond vleesch uit Enkhuizen. Zij warén gisteroch tend half zeven vandaar vertrokken. Voorts is op Urk een sportvliegtuig met twee passagiers gedaald. Er zal heden echter geen vliegtuig naar Urk kunnen komen, aangezien de gelegen heid voor een landing ongeschikt is. Daarom gaat er vandaag een ijsvlot met tien personen naar Kampen, teneinde de postdiensten het goederenverkeer te on derhouden. Zij zullen te Kampen overnach ten en morgen vroeg naar Urk terugkeeren. ïf.cha&eri Euwe remise teqen Sergeant Gisteren is het negen t ion de internatio nale schaaktournooi van Hastings begonnen De eerste ronde in de onderscheidene groepen is over het algemeen gunstig voor de deelnemende Nederlanders verloopen. Euwe speelde tegen Sergeant ma 27 zetten remise in een Caro Kamn opening. TROEPEN ONDERWEG. „ITA- Llë HEEFT GEEN TERRITORI ALE EISCHEN NOPENS TUNIS. HET WIL SLECHTS ZIJN ZO NEN BESCHERMEN!" Rome's standpunt nader uiteengezet De spanning tusschen Frankrijk en Italië neemt thans zienderoogen toe. Werd tot gisteren officieel tegenge sproken dat van eenige ongewone troepenbewegingen door Italië spra ke was, het feit dat Frankrijk zijn leger in Somaliland gaat verster ken, klinkt niet bijster geruststel lend. Anderzijds heeft de verklaring van Italië, dat het geen territoriale eischen ten aanzien van Tunis heeft, in diplomatieke kringen vol doening gewekt. Het vertrek van de Fransche mailstoo- mers „Sphinx" on „Chantilly" is 48 uur uit gesteld. teneinde oen bataljon Senegalee- sche tirailleurs gelegenheid te geven zich 'n te schepen om naar Fransch-Somali- 'and te gaan ter versterking van het be- 'aande garnizoen. Uit Bevroeth wordt gemeld, dat een tor- *dohoot van het Levant-flotille opdracht ïeeft gekregen naar Djihoeti te stoomen. vóór het adviesjacht „Diberville", dat niet zoo snel is. Engeland aan de zijde van Frankrijk? De „Daily Express" bericht, dat de Brit sche regeering haar diplomatieke agenten beeft verzocht zoo spoedig mogelijk alle in lichtingen le verstrekken over den werke- lïï'-en toecfand in Somaliland. Het blad voegt hieraan toe: „Wij meencn te weten, dat Lord Halifax. zoo noodig op duidelijke wijze zei verklaren, dat Enge land in het geschil geheel aan de zijde van Frankrijk staat." Frankrijk kan het hoofd bieden aan zijn lot Daladier heeft in den Senaat verklaard, dat: „Zoolang de toestand zal zijn als nu, er geen sprake kan zijn van afstand van den tweejarigen dienst, zelfs niet na de periode der schaarsche lichtingen. Hij besloot zijn verklaring met te zeggen: „Ik zou wenschen. dat men niet de legen de verspreidde, dat Frankrijk een lancl is. dat niet de noodzakelijke inspanning heeft kunnen ondernemen om te beantwoorden aan zijn historische zending Men zal mis schien de krachtsinspanningen moeien ver dubbelen, maar in den tegen woord igen toe stand is Frankrijk in staat het hoofd te bieden aan zijn lot". Italië zal zijn zonen beschermen. In een hoofdartikel geeft dc Giornale d' ïtalia antwoord op de Fransche beweringen, volgens welke de Italiaansche eischen no pens Tunis zouden dreigen een wijziging te brengen in den status rjuo in de Middelland- sche zee en bijgevolg een inbreuk zouden vormen op de recente Britsch-Italiaansche overeenkomsten, waarin juist de onaantast baarheid der Middellandsche zee werd be vestigd. Deze bewering, aldus het Ttaliaansche blad is slechts een middel om bondgenooten te zoeken in een moeilijke zaak. Dc Italiaansche eischen, aldus verklaart het blad, brengen geener lei wijziging in den status quo in de Middellandsche zee niet zich mie- de. Tn feite ligt de stof voor een conflict in de tegenstelling tusschen de politiek van Frankrijk en Italië ten aanzien van de behandeling der Italianen in Tunis. Het blad laakt dan de hardnekkige pogin gen van Frankrijk de Italianen te naturali- seeren, maar, zoo vervolgt het, Italië is vastbesloten tot ïpd*ren nri's zijn zonen te beschermen. Italië baseert deze verdediging niet alleen on de oude verdragen tusschen de Boy van Tunis en Italië vóór de Fransche bezetting en op de rechten der Italiaansche collectiviteiten, maar bovendien op de be ginselen zelve van het politieke regime in Tunis, dat. een protectoraat is, hetwelk in ternationaal gewettigd is door de erkenning van verschillende mogendheden. Gunstige indruk te Londen. Het hoofdartikel van het Giornale d'Ttalïa. waarin verklaard wordt dat Italië geen terri toriale veroveringen in Tunis in den zin heeft, doch slechts de Italianen wil bescher men tegen dienstbaar-making aan Frankrijk heeft een zeer diepe, gunstige reactie te Lon den veroorzaakt. Men wijst er op. dat dit artikel de sfeer zuivert van tendentieuze geruchten, volgens welke Tlnlië als een agrecrieve natie voorgesteld, voortdurend dorstend naar ver overingen en dat thans het probleem tot den juistcn omvang is herleid. De Evening Standard merkt op, dat het artikel van het Gioreiale d'Italia in diplo matieke kringen te Rome en in het hijzon der in Bril sche en Fransche kringen bui tengewone belangstelling heeft gewekt. Het Londensche blad voegt er aan toe, dat de atmosfeer voor het bezoek van Chamberte'n aan Rome is opgehelderd en dat de kp"*"*i op een succes voor den Britschen ministT president veel grooter zijn geworden. Het blad, aldus de N. R. Crt. onderstreep' dat handhaving van den status quo in Tunis en in de Middellandsche zee in het alge meen een der verplichtingen vormt, welke Engeland en Italië in het Britsch-Ilaliaan- sche accoord van April j.1. op zich hebben genomen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1938 | | pagina 1