De grondslag der
as Rome-Berlijn
onthuld..
Franco voelt zich
ernstig bedreigd
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Zuinig met het
Duitsche hout
Sportvliegers helpen
schippers
H. M. de Kooinqin
feliciteert de Weermacht
CI*C»« i!OJI I
Laan, Schagen, Tel. 20.
DINSDAG 10 JANUARI 1939. 83« Jaargang. No. 10774.
Uitgore <fer N.V. Uitg.-Mif. ,,'HoHond» Noofd«ritwof*er"
Zij beteekent een vérstrek
kend militair accoord
tusschen de totalitaire staten
t
Gebiedsuitbreiding van den één, I
kteekent gelijke rechten voor
den ander
Een diplomatieke correepondent van de Daily Express
zendt aan zijn blad het geheime protocol dat In het voor
jaar van 1937 tusschen Hitier en Mussolinl is gesloten en
dat de tot dusver geheim gebleven overeenkomsten bevat
welke de basis vormen van de veel besproken as Rome-
Berlijn
Deze publicatie, vlak voor de ontmoeting Chamberlaln-
Mussolini, is wel van zeer groote beteekenls, daar, als de
„as" werkelijk rust op de bepalingen, welke wij hieronder
in staat zijn te publiceeren, de taak van den Britschen Mi
nister-President wel een zeer zware is, daar thans blijkt,
dat de as Rome-Berlijn weinig minder is dan een vérstrek
kend militair accoord tusschen de twee totalitaire staten.
Wij laten hieronder de iundamenten van de as Rome-
Berlijn volgen, zooals de Daily Express die publiceert.
Boven: Mussolini.
Links: Hitier.
1. De as Rome-Berlijn is 'n formeel
verdrag tusschen Mussolini en
Hitier.
2. De partijen nemen de verplich
ting op zich geen verbond te sluiten
dat tegen een van beiden gericht,
is.
3. Zij nemen de verplichting op zich
om met elkaar blijvend overleg te
plegen over zaken van politieken,
economischen of cultureelen aard,
die voor hen van gemeenschappelijk
belang zijn.
4. Als een der partijen het slachtof
fer is van een onuitgelokten aanval
van een andere mogendheid, moet
de andere partij haar desgevraagd,
dadelijk te hulp komen met alle
machtsmiddelen, waarover zij be
schikt
5. Indien een der partijen zonder
zulks rechtstreeks te hebben uitge
lokt, door twee of meer groote mo
gendheden tegelijkertijd wordt aange
vallen, moet de andere partij zich
zelf automatisch en gelijktijdig als
in oorlog met de aanvallende mo
gendheden beschouwen.
0. De contracteerende partijen zul
len stappen doen om een regeling te
treffen voor de onderteekening van
de militaire overeenkomsten, die
noodig zijn voor de practische uit
voering der bovenstaande verplich
tingen.
7. Als een der partijen met behulp
van den ander een dusdanige vol
doening krijgt van haar eischen, dat
uitbreiding van gebied of invloed het
gevolg er van is, heeft de andere par
tij het recht gelijke steun voor zioh
te eischen, om eveneens overeenkom
stige uitbreiding van gebied of in
vloed te verkrijgen.
8. De contracteerende partijen, ko
men overeen, dat dit pact verbeterd
zal worden door de opneming van
andere Europeesche mogendheden en
voornamelijk door de toestemming
van de voornaamste groote mogend
heden om tezamen te handelen in de
geest van besprekingen, niet-aan-
valsverdragen en wederzijdsche steun
9. De contrateerende partijen komen
overeen de voorwaarden van de hui
dige overeenkomst geheim te houden,
tenzij zij met eikaars toestemming
anders besluiten.
10. De huidige overeenkomst is ge
sloten voor onbepaalden tijd, maar
zij kan beëindigd worden, door hier
van één jaar tevoren kennis te ge
ven.
Berust de hierboven gepubliceerde over
eenkomst tusschen Hitier en Mussolini op de
werkelijkheid, dan beteekent dit weinig min
der dan een overeenkomst van wederzijd
sche hulp bij pogingen tot gebiedsuitbrei
ding en zou dus Duitschland verplicht zijn,
zich achter de Italiaansche eischen inzake
Tunis, Djibouti en Nice te stellen, als ver
goeding voor den steun, welke Mussolini
aan Hitier heeft verleend bij het verkrijgen
van diens veroveringen in Midden Europa.
Het gevaar voor een dx-eigenden wereld
oorlog is dan wel zeer groot en zal slechts
kunnen worden afgewend door een eensge
zinde, krachtige houding van de groote de-
moci'atiën.
Er kunnen zelfs voedingsmidde
len van gemaakt worden!
De vrouwelijke afdeeling van de natio
naal socialistische partij heeft er bij de
Duitsche huisvrouwen op aangedrongen zui
nig te zijn met het gebruik van brandhout.
„Hout" zoo zegt de organisatie in een of-
ficieele mededeeling aarf'de pers, „is niet
alleen een belangrijk materiaal, als brand
stof, voor bouwdoeleinden en meubels, maar
ook, dank zij de moderne wetenschappelij
ke ontwikkeling, als basis voor de vervaar
diging van synthetische benzine, kunstzij
de papierpulp, kleeren en zelfs van voedings
waren".
Den Duitschen vrouwen wordt daarom
verzocht zuinig te zijn met brandhout bij
het aanmaken van kachels en hun wordt
aangeraden gebruik te maken van vuurma
kers, die uit hars bestaan.
Ook het ministerie van Economische za
ken heeft voorschriften gegeven aan de bou-
wers en meubelfabrikanten voor een zuinier
gebruik aan hout. Ook elke verspilling van
metalen wordt zooveel mogelijk tegenge
gaan.
De „Daniël Goedkoop" en de «IJs-
selstroom" vastgeloopen op het
Enkhuizer Zand.
De ijsbreker „Wilhelmina Goedkoop" is
gistermiddag om twee uur uit de Oranje
sluizen naar het Enkhuizer Zand vertrok»
ken, om assistentie te verleenen aan de
sleepboot „Daniël Goedkoop", welke reeds
Vrijdagmiddag naar het IJselmeer was uit
gevaren om den ijsgang te verkennen en
waarvan men sedertdien niets meer verno
men had.
Blijkens vliegtuigrapporten bevindt de
„Daniël Goedkoop" zich in het ijs vijf kilo
meter ten zuiden van het Enkhuizerzand,
in de nabijheid van het beurtschip „IJssel-
stroom", dat reeds eenige weken vast zit.
De sportvlieger Postma van de Vrijwillige
Organisatie Sportvliegers heeft gister twee
tochten naar de beide schepen gemaakt,
waarbij levensmiddelen werden uitgewor
pen. In het ijs waren de woorden geschre
ven: „Alles klaar", waaruit men opmaakte,
dat de „Daniël Goedkoop" gereed was om de
terugreis naar Amsterdam te aanvaarden,
doch later gaf de bemanning op het ijs te
kennen, dat de kolenvoorraad aan boord
was uitgeput en men daarom niet verder
kon. Het schijnt dat de sleepboot aan den
grond heeft gezeten.
De „Zeemeeuw" snelt te hulp.
De schipper van het tweede schip, dat
niet van het Enkhuizer Zand kan wegko
men, de heer Kamper, heeft de motor-sleep
boot „Zeemeeuw" gehuurd, die dan ook gis
teren van Kampen vertrokken is, en naar
wij uit Urk vernemen, na een zeer gevaar
lijken tocht aan den kop van den dijk al
daar vastgemaakt.
Over den tocht deelde de schipper, naar
het Hsb. meldt, het volgende mede:
Van alle kanten trachtte het opschuivende
ijs de sleepboot in elkaar te drukken. Twee
maal liep het schip muurvast in het ijs,
terwijl aan de windzijde groote ijsschollen
over de betrekkelijk kleine boot heenechoven
Slechts met een breekijzer en met inspan
ning van alle krachten wist mien de boot
los te werken. Na een levensgevaarlijken
tocht, die negen uren duurde, heeft men
eindelijk den kop van den dijk weten te
bereiken, die van Urk af in oostelijke rich
ting loopt.
Indien nu heden het ijs niet meer in
beweging is, zal de „Zeemeeuw" een nieuwe
poging ondernemen om de „IJsselstroom"
te bevrijden en naar Urk te brengen.
IJs kruit geweldig.
Uit Hoorn wordt vernomen, dat het ijs
in het IJsselmeer zoo geweldig kruit, dat de
verkeersweg Hoorn-Schellinkhout (de dijk
langs de voormalige Zuiderzee) moest
worden afgezet, zoodat het verkeer ge
stremd is.
De bemanning van de ijsvlet te Urk is
gevraagd om de opvarenden van de „Daniël
Dit nummer bevat 8 pagina's
1
'EERBERICHT
DE BILT SEINTi
Verwachting: Aanvankelijk
nog krachtige Z.w. tot W.,
later snel afnemende en
naar W. tot N.W. of N. rui*
menden wind, ged. bewolkt,
alg. opklarend, kans op
lichte regenbuien, kouder.
Alg. vooruitz.: Opklarend weer
vrij guur met buien van ha
gel of natte sneeuw.
Doet mede aan onze
R a 11 e y - Prijsvraag5
Nadere inlichtingen op pagina 4 van het 2e blad
Goedkoop" van levensmiddelen te vooraten.
Deze inenschen hebben zioh bereid ver
klaard voor f 300 den levensgevaarlijken
tocht over het kruiende ijs te ondernemen.
Op dit aanbod is echter nog geen bericht
terug ontvangen.
Een juhHewn.
Gisteren vierde de Nederlandsche
weermacht haar 125-jarig bestaan.
In de 25 bij deze herdenking betrok
ken korpsen hadden militaire inspec
ties en defilé's, muzikale marsdhen
en recepties plaats, terwijl verschil
lende regimenten met geschenken in
den vorm van trommen en klaroenen
vereerd werden.
Dagorder.
De luitenant-generaal, adjudant in b. d.
van H. M. de, Koningin, commandant van
het veldleger, J. J. G. baron van Voorst tot
Voorst, heeft den jubileerenden regimenten
den volgenden dagorder gezonden:
Officieren, onderofficieren, korporaals en
soldaten.
Hare Majesteit de Koningin heeft mij op
gedragen aan u op den dag waarop het 125
jaren geleden i§. dat de stamonderdeelen v.
uwe regimenten werden opgericht Hoogst-
derzelver gelukwensohen over te brengen.
Mij kwijtende van deze eervolle taak, noo
dig ik u uit, u diep te doordringen van het
geen deze gelukwenschen van de Koningin
en het daaruit blijkende vertrouwen van
Hare Majesteit voor u allen beteekent.
Zij mogen u een aansporing zijn, om, voort
gaande in verhoogde dienstbctrachting, in
offervaardigheid en geestdrift te wedijveren.
Aldus pal staande voor 's land6
hoogste belangen, zult. gij ook onder
de ernstigste omstandigheden ten
volle aan uwe taak en roeping vol
doen: het vormen van een hechte
stutse om Vorstenhuis en vaderland.
Lang leve Hare Majesteit, onze ge eerbie
digde Koningin.
Hét succesvolle offensief der
linkschen aan het Estramadura
front noodzaakt hem in allerijl
versterkingen te zenden.
EEN WELOVERWOGEN STRATEGIE DER
LINKSCHEN.
Nog steeds zijn er twee offensie
ven in Spanje. De rechtschen mar-
cheeren op in Catalonië, de linkschen
in Estramadura. De voortdurende
successen der laatsfcen vormen een
groote bedreiging van Franco en het
is waarschijnlijk daarom, dat hij in
allerijl versterkingen naar de be
dreigde pnnten in Estramadura laat
oprukken Het schijnt, dat «elfs ver
sterkingen uit Marokko worden aan
gevoerd, maar daaromtrent zijn nog
geen bevestigingen ontvangen.
De regeeringscolonnes ontplooien zich
waaiersgewijs, waarbij zij een aanval deden-
tegelijkertijd op de rechter en de linkerflan
ken van den tegenstander in dezen sector.
Azuaga op 60 mijl afstand van Cordoba is
door de linkschen bezet. Volgens te Barcelo-
na ontvangen berichten heeft de rechter
vleugel van het linksche leger zioh meester
gemaakt van Monterrubio en van de toe
gangswegen naar Castuera, een belangrijk
knooppunt van straat- en spoorwegen in de
provincie Badajoz. De linkervleugel, (fie in
Z. W. richting oprukt, heeft niet alleen
Azuaga ingenomen, doch ook de toegangs
wegen tot Valverde en de strategische stad
Llerena bezet.
De reutercorrespondent heeft de noordelij
ke sectoren van het Catalaansche front be
zocht en vastgesteld, dat het daar betrek
kelijk rustig was. Er waren geen rechtsche
vliegtuigen te zien.
De situatie.
Het ken Mooi1 den van Cordoba ia
steeds een der minder sterke van Franco
geweest, wanneer deze een offensief ontke
tende kon men er steeds op rekenen, dat de
Republikeinen de kans waarnamen, in
Estremadura een a'fleidingsoffensief te be
ginnen.
Op 2S Juli j.1. zuiverden de nationalen den
zaak bij Don Benito, rukten in de richting
van Almaden op, maar moesten dit pogen
staken, na Cabeza del Buey te hebben inge
nomen; zij vei-beterden hun positie tot over
de Zujar en konden de spoorwegverbinding
tusschen Cordoba en Badajoz herstellen.
Sinds Franco in Catalonië een voorsprong
gekregen heeft, boeken de Republikeinen
aan het Cordobafront eveneens succes.
Valsequillo was het eeiste uitgangspunt;
sindsdien is het Republikcinsche front uit
gebreid tot. over de rivier de Zujar. Twee
colonnes trekken deze rivier over iri de
richting van den straatweg naar Castuera;
twee andere colonnes richten zioh zuid
waarts en omsingelen Penarroya en trach
ten stelling te nemen op de heuvelkammen
van de Siërra de los Santos. Een dorde co
lonne beweegt zich in de richting van
Espiel, zoodat de geheele beweging een
weloverwogen plan inhoudt.
Men venvarre hier niet in deze streek de
industriesporen met die van de gewone
hoofdspoorweg. Het Industriespoor is ge
deeltelijk in handen der linkschen; de vita
le belangen der rechtschen worden hier
door ernstig geschaad; zoodat men verwach
ten kan, dat Franco wel het een en ander
zal moeten missen van het Catalaansche
front hetzij vliegtuigen of manschappen, om
den Ropublikeinschen opmarsch te stuiten.
Op de kaart overziet men het offensief in
zijn geheel.
De opmarsoh der rechtschen.
Franco heeft thans de geheele controle
over de Urgelvlakten.
In het rechtsche legerbericht wordt gezegd
dat de van de bruggehoofden bij Lerida op
rukkende troepen den laatsten „zak" die
nog in handen der linkschen was, wegge
werkt hebben. Torresgrosa, Belloek, Alamus,
Pala-u de Angleeola, Si-dtaimwit en Fonda-
HET OFFENSIEF DER REPUBLIKEINEN
IN ESTRAMADURA
I r\nno'r\c dcdiioi tisciktPki ucDrn/Portl \aiatiiiaiai cai 2?P
nel la werden bezet. De rechts-che treepen
hebben het dorp Mollerusa aan den weg
Lerida-Cervera bezet.
De spoorlijn van Lerida naar Baroelona is
thans over een lengte van 25 k.m. in recht
sche handen.
Barcelona en Tarragona werden weer ge
bombardeerd.
Een Britsche chef-machinist is daarbij oa.
gedood.
Besluiten der regeering.
De civiele gouverneur, Molina Conejero,
heeft bevel gegeven tot invrijheidsstelling
van politieke gevangenen boven de 60 jaar,
zulks in overeenstemming met het besluit
der regeering.
De ambassadeur van Spanje te Washing
ton heeft) volgens een bericht van Havae,
medegedeeld, dat hij verscheiden, vooraan
staande Amerikaansche kath. had uitgc-
noodigd een bezoek aan het Spanje der re
geering te brengen om zelf te oordeelen
over den tegenwoordigen toestand op ker
kelijk gebied.
De verliezen der Itaiiaamehe
luchtmacht.
In een officieel communiqué wordt te
Rome medegedeeld, dat de verliezen der
Ilaliaansche luchtmacht in Spanje op 1 Jan,
1939 72 jagers, 9 bommenwerpers en 2 ver
kenners bedroegen.
Op denzelfden datum had de luchtmacht
der legionaires volgens het communiqué 834
vijandelijke vliegtuigen, benevens 2 lucht
schepen en een kabelballon neergehaald.