ll'liHll'dlll
Kruit-llan Kampen
drie uur voor!
Met de roemruchte
Baby in Tallinn
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Dolle razernij in Italië
Blum hekelt fel
de niet-inmenging
Rallye-droomert in 't „Czaren-bed'
En eten maar
Italiaansche versterkingen
in Tripolis
Laan, Schagen. Tel. 20.
WOENSDAG 18 JANUARI 1939. 83e Jaargang. No. 10781.
Uitgave der N.V. Uitg.-Mij: „Kollondt Noofderfcwortier"
Vandaag géén relaas over de halsbrekende toeren van
Kruit's Fiat op de schier onbegaanbare wegen in 't hooge
Noorden, géén reisbrief gedrenkt in het angstzweet van
Kees1 partner, die gezeten in de kleine cabine met gesloten
oogen de Rallye-sensaties ondergaat Neen, om wat
op adem te komen, maken wij vandaag met v. Kampen 'n
wandeling door Tallinn, de stad met de witte burchten. De
bel der arresl.eden rinkelt en de nieuwsgierige Estfan-
ders groepen verwonderd samen om het Hollandsche
auto'tje, dat mee durft doen in den monsterrit naar Monte-
Carlo
TALLINN.
Tallinn hoofdstad van Est
land, stad van 7 maanden
sneeuw en ijs, van sleden en ski-
loopen, van veel eten en slechte
wegen, van nauwe straatjes en
twintig graden vorst. Tallinn,
Middelecuwsch en hyper-mo
dern tegelijk, stad van in pelzen
verpakte menschen en... start
punt van vier Hollandsche Ral-
ly.e:koppels,
Als ik uit de golf van ervaringen wil
trachten een eenigszi.ns aaneengeschakeld
relaas te geven moet ik beginnen met ons
ontwaken na dien onvergételijken Donder
dag. Welnu, na een half verdoofden tuimel
in een der bedden van de „Gotdner Löwe",
kwam uiteraard 't ont waken. Ik'herinner me
eerst kamer gezien te hebben van in
drukwekkende afmetingen. Het was echter
te donkpr om dat alles goed te zien. Als ik
rn'n horloge pak merk ik dat 't bij vijven
is! We hebben 15. uur. aan één stuk gesla
pen...
Koninklijke appartementen.
Kruit en ik beginnen maar met een inspec
tietocht door de appartementen. Ik kan me
begrijpen dat hier Czaren en Grootvorsten
Morpheüs, verafgood hebben. Onze ka
mer is een huis apart. Met een bed als een
„slagveld" zoo groot, met een enorm ameu
blement, met een aparte salon en een bad
kamer. Als je niet oppast verdwaal je. In
dien ik alle lichten aandraai ben ik ongeveer
een half uur bezig... en wegwijzers zouden
volgens Kruit hier goede diensten kunnen
doen!
In zooverre is die eerste indruk van Tal
linn voortreffelijk en met goeden moed zijn
we afgedaald naar 't restaurant beneden.
Ook hier is 't prima voor elkaar. We laten
jten driedubbel diner aanrukken in verband
roet de geleden ontberingenen 't smaakt
[kostelijk. Soep met visschen erin, gebakken
rijst met vleesch, biefstuk van poolvossen,
ni dat alles geirrigeerd met eerste klas kof-
lil
Als we na .een uur opstaan zijn we top
zwaar, precies als Bakker Schut, en Nortier,
die we in de hall ontmoeten. We balen de
lotgevallen wederzijds op, we lezen de post
uk't lieve vaderland en maken plannen.
De baby kre~g een groote beurt.
Later gaan we de stad in. Eerst naar de
garage om te zien hoe 't met de „Groene"
slaat. Dat wordt een verrassing. Een koppel
Estlandei;s hebben 'm geweldig onder han
den genomen. De korsten vuil van 2 duim
dik, de sneeuw en 't vet zijn verdwenen. I-Iij
gepoetst en in de was gezet. T-Iij is nieu
wer dan 'nieuw. Een wagen om zóó in de
Étalage te zetten. Maar we hooren dat ze er
Jiot z'n tweeën A uur werk aan gehad heb
ben,
„Later koopen we in een garage sneeuw- en
^kettingen, een pomp en andere onderdee-
Nl. We versturen ansichtkaarten en bezien
de stad.
wonderlijke stad. Met man ren omringd,
ipetoude poorten en bruggen, met Russische
«rken en kathedralen.
Het is gemeen koud. Vandaag 15
graden, maar volgens den portier
I heeft dat niets te beteekencn. Eergis-
j teren vroor het hier 24 graden...
Toch valt de temperatuur mee, dat komt
vanwege 't nagenoeg windstille weer. Heel
fijntjes sneeuwt het. Een stukje goudgele
"laan toovert, prachtige glanzen op de koe-
Pds^ der kerken. Op straat maar weinig
puto's. Alles sleet hier. Rijk versierde en
^beeldhouwde sleden met rinkelende paar
den er voor; de voerman met twee bontjas
sen opde bok en achterin de passagiers.
Ook hoopjes bont.
Ken stukje historie hoort er bij!
We komen een Hol kun der togen. Ein dit. is 'n
««rakel, want er wonen tusschen die 140
ouizend Tallinéezen maar 6 van onze land-
sonooten. Ilij gidst ons door de oude stad
aat d0 torens zien en de breedo haven, die
jwrnanont door twee enorme ijsbrekers
opengehouden. De Dom op de rot-
en> 140 meter hoog. Hij vertelt van de
menschen en hun gewoonten. Hoe ze zich
in 191S van Rusland vrijmaakten. Estland
lééft eigenlijk eerst 20 jaar. Daarvóór was
't eeuwenlang een provincie van Rusland,
één onderdrukt wingewest.
Maar toen 't zich vrijmaakte werd alles
anders. Estland ontdekte, dat 't zich moest
haasten om gelijk te konten met 't overige
Europa. Het was een paar honderd jaar ten
achter, maar met Estlandsche esprit is men
aan den gang gegaan. De jonge republiek
stond voor een schier onmogelijke taak, maar
zij hield vol. I-Iet succes bleef niet uit.
Thans is 't een finantieël gezond land met
een flinken president en met alle kansen
voor de toekomst.
Dat alles hebben wij zelf gemerkt. Vooral
die sociale maatregelen. Om 5 uur sluiten
alle winkels. Om 2 uur 's middags de ban
ken. Al betaal je in een garage 100 kronen,
dan nog zullen ze niet voor je aan den gang
gaan. In de winkels evenzoo.
Tallinn een diamant!
Op de „Lange Hermann" een hoo
ge steenen toren op de rotsen, zien
we over de stad, die als een lichtend
juweel in de diepte ligt. 'n Schitte
rende diamant in de wazige sneeuw-
verten. Aan den anderen kant de
Finsche Golf. Eén onafzienbare be
vroren vlakte. Een' smalle geul er
in voor de scheepvaart.
De Hollander vertelt van de vele sagen
en legenden van deze stad, die vele eeuwen
de zomer-residentie der Russische Czaren is
geweest. De paleizen op de rotsen, in 't mid
den der stad wijzen daar nog op. Als witte
burchten staan ze daar, immense steenklom
pen, wit besneeuwd. Burlesk van pracht,
gebouwd voor eeuwen!
Van grootvorst tot kellner.
We gaan de stad weer in. In sleeën pas-
seeren vroolijke menschen. De. Hollander,
die hier al jaren woont, wijst ons de huizen
van Russische Grootvorsten. Enkele van de
ze vorsten hebben 't goed, anderen zijn taxi
chauffeur, slee-bestuurder of kellner.
Maar allen gedenken vol weemoed den
tijd van vóór de revolutie; nu zijn zij ban
nelingen. met geen hoop ooit meer Rusland,
dat vlakbij ligt, terug te zien.
Estland is uitgesproken anti-Russisch.
Geen wonder trouwens, na eeuwen van uit
zuiging en onderdrukking. Het is zeer na-
tionaal-voelend. Iedere Estlander is een 100
procent patriot. Hij heeft alles voor z'n land
over.
Uit dit alles hoop ik, dat men begrijpt dat
Estland géén arm en achterlijk land is,
maar een flinke staat, met eigen plannen
voor de toekomst en een geweldige dosis
energie.
Zoo gaat de tijd hier om. Met uitrusten,
met 't flaneeren door deze typische stad.
Met 't nazien en verzorgen der auto en...
eten.
-
Wie niet eet vriest dood
De Estlandsche keuken is een wonder van
overvloed en vindingrijkheid. We maken
Kruit en ik, van de vier (of vijf) maaltij
den een soort cultus. We studeeren een half
uur op de menu's en bestellen dan de di
verse gangen. Het is alles even kostelijk,
en., overvloedig. Dat moet trouwens wel in
dit Poolgebied. Eet je niet, dan vries je in
een uur dood en dus is door-de 3 Holland
sche Rallye-koppels een soort „eet Rallye"
ingezet. Overigens zorgen we voor een „re
serve" voor de komende week...
Behalve onze vrienden Rakker Schut en
Nortier zijn ook Stemerding en de Keyzer
in 't hotel aangekomen. Ze helihen nogal
wat pech gehad en zijn in Riga een dag
overgebleven. Het dames koppel van freule
van Vreedcnburgh heeft een kapotte auto en
zit in Riga. Men verwacht ze echter ieder
moment.
Onze „Groene" staat in 't. brand
punt van de belangstelling. Half
Tallinn heeft 'm al gezien, miaan* lanr
niet iedereen gelooft dat „de vloo"
((een titel van Bakker Schut!) in
twee étappes uit Holland ge
komen is.
De Fiat-dealer hier was opgetogen en wil
de 'm direct voor goeden prijs koopen. Nog
voor geen millioen krijgt hij hem volgens
Kruit. Of en toe maken we „eere-Tondjes",
en als we over de breede pleinen rennen,
staat 't, verkeer stil. Zoo'n peuter met zoo'n
snelheid is 't nieuwste. Maar als men hoort
dat hij straks naar Monte Carlo moet, loopt
men cloor... Men gelooft het niet.
Een droom en een nachtmerrie
Wij zelf zijn vol goeden moed. Als we
zonder pech van Noord Holland naar Tal
linn kunnen, moet 't ook gaan van Tallinn
naar Monte Carlo. De „Groene" is in uit
stekende conditie en als 't niet gaat dooien
maken we zeker een kans.
's Nachts droom ik in 't Czaren-bed van
de aankomst op de „Place Albert I" in Mo
naco. Ik droom van dé Middellandsche zee
en van 't Rallye insigne dat misschien...
misschien onze borst zal sieren.
Maar als ik wakker word, en ik den-k
aan dat gene wat achter die ruig is, aan de
ijswegen, aan de wegen die geen wegen
meer zijn, aan de 20 graden vorst, aan de
ijzel in 't Noorden, aan de mist en den regen
aan de Fransche haarspeld-bochten en de
Poolsche 1-meter wegjes... dan zinkt de
moed mij in de schoenen en geef ik geen
halve cent voor deze heele fantastische on
derneming. 4000 kilometer in 4 dagen... 't
zweet breekt me uit als ik 't ga realiseeren...
In dit verband lijkt het mij noodig
er op te wijzen, dat, mochten wij
Monte Carlo halen, dit voor 't eerst
in de auto historie zou zijn, dat een
500 c.m.3-wagen een dergelijke race
volbracht. Nog nimmer is dat gelukt
met de baby-wagen dwars door Euro
pa te gaan in 4 dagen. Zij, die 't ge
probeerd hebben, zijn allen blijven
steken.
Het moet kunnen! De „Groene" loopt voor
treffelijk en Kruit is een halve duivel ach
ter 't stuur.
Zullen we de eerste Fiat 500 cm.3 in re
cordtijd naar de Blauwe kust brengen? De
nabije toekomst zal 't leeren...
HEDENMORGEN VIER UUR TE RIGA.
ALLES WEL!
Juist voor het afdrukken van de
krant ontvangen wij een telegram
uit Riga:
4 UUR WOENSDAG RIGA MIST EN
REGEN KAMPEN.
Hieruit mag dus worden geconcludeerd
dat ons dappere koppel het zware traject
Tallin Riga in recordtijd heeft afgelegd.
Zij moesten, zoo als men weet om 7 uur 11
minuten in Riga zijn en hebben dus 3 uur
voorsprong.
Morgenochtend om 6.17 moeten zij, zooals
reeds gemeld, in Warschau, de hoofdstad van
Polen zijn, waarna zij den geheelen dag door
Polen en Duitschland moeten jakkeren, om
morgenavond 20.47 in Berlijn te arrïveeren.
Zware diensten van de bevol
king gevergd.
Volgens in Tunis a-angekomien vluchtelingen
zoudeii eind December en begin Januari in
Tripolis Italiaansche versterkingen zijn
aangekomen.
Men weet, aldus Havas, dat sedert ver
scheidene jaren een belangrijk deel van de
Tripolitaansche bevolking (Italië) in Tunis
is komen wonen. Sedert een maand is de
'bevolking die vrijwillig ie ballingschap ge
gaan is. met verscheidene duizenden ar
beiders en fellahs toegenomen.
De vluchtelingen verklaarden, dat zij van
de Italianen onvoldoende belooning. o.a. aan
gen voor zware werkzaamheden, o.a. aan
de Italiaansche haven Boekamache nabij de
Tunesische grens.
De vluchtelingen deelen voorts mede, dat
kameelen in de belangrijke centra, waar het
leger deze dieren aankoopt, niet te betalen
zijn. Op het platteland worden de kameelen
echter opgeeischt.
ONZE OOST.
STEUN AAN HET NATIONALE
DAGBLAD.
De gewestelijke commissaris voor Java van
de N.S.B. heeft, naar de N. R. Ct. meldt, be
kend gemaakt, dat op Java een steunactie is
ingezet ter directe voorziening en tot finan-
cieelen steun van de leiding in Nederland,
naar aanleiding van de telegrammen betref
fende het onbruikbaar maken van de per
sen van bet „Nationale Dagblad" en „Volk en
Vaderland,'.
„Als de eerste zwaluwen komen,
trekken wij ten strijde".
ONSMAKELIJKE UITLATINGEN.
De anti-Fransche campagne neemt
onder het opgezweepte Italiaansche
volk de toestand van dolle razernij
aan. Een voorspelling in een fascis
tisch orgaan heeft groote beroering
gewekt. Daarin wordt gezegd:
„Het is mogelijk, dat de crisis zeer
snel ïeeds in de komende dagen zal
losbreken, doch 't is waarschijnlijker
dat het zal gebeuren met de komst
der eerste zwaluwen".
Er is iets nieuws in de lucht.
„Er is iets nieuws in de lucht", aldus het
blad, „wij ontmoeten onze kennissen op
straat met ernstige gezichten en harder
blikken iedereen is ongeduldig wij
hebben allen uniformen in de kast. Alles,
wat wij te doen hebben, is ze aan te trekken
en weg te gaan zonder melodramatische af
scheidsscènes wij zijn bereid!
Ook gij, lezers, zijt bereid. Er zijn geen-
lafaards in Italië. Lafaards zijn er in Frank
rijk en als zij ons beleedigen, doen zij dat
omdat zij in angst leven".
De „Tevere" zegt: „4-4.000.000 menschen
hebben reeds gespuwd in het gelaat der der
de republiek Komt, Fransche admiraals,
om de grondige bespuwing te ondergaan,
die de laatste matroos in Italië voor u heeft
voorbereid!"
Nog onsmakelijker
Een andere onsmakelijke uitlating van een
Italiaansch oud-officier seint nog het Ste-
fani-ageutschap. Bedoelde soldaat vocht dap-
Dit nummer bevat 8 pagina's
vl/EERBERICHT
DE BILT SEINT.
Verwachting voor het geheele
land: Zacht weer, gedeelte
lijk opklarend, geen regen
van beteekenis, krachtige tot
matige Zuidelijke tot Zuid
westelijken wind.
per mee tijdens den oorlog o.a. in Oost-
Afrika. Te Bligny werd hij zwaar gewond,
gedecoreerd en gebreveteerd.
De oud-strijder is thans blijkbaar hevig
onder den indruk gekomen van het „Teve-
re"-artikel, dat Frankrijk „waard acht be
spuwd te worden." Hij schrijft aan den direc
teur van genoemd blad, hoe ontzettend het
hem nu spijt, het „smerige Frankrijk te
Bligny te hebben verdedigd".
„Ik haast mij", zoo gaat hij, aldus de Msb.,
verder, u de decoratie en het brevet te zen
den waarmede mijn moed beloond werd, op
dat ge ze met die der andere Italiaansche
oud-strijders die het zeer walgelijke Frank
rijk toen verdedigden, zult werpen in het
vuilste privaat van Italië, dat intusschen
zelfs nog te goed is voor dezen smaad."
Het schrijven was onderteekend: Ugo di
Mario, „toekomstig vrijwilliger in den oor
log tegen het zeer laffe Frankrijk."
„Het is monsterachtig te zeggen,
dat de Italiaansche interventie
in Spanje is om den wereldvre
de te redden."
FLANDIN ZIET ALLEEN HEIL
IN HET BONDGENOOTSCHAP
MET ENGELAND.
Heden moet de Fransche
regeering zich uitspreken
Blum en Flandin zijn het gisteren
tijdens de debatten over de buiten-
landsche politiek in de Fransche Ka
mer lang niet eens geweest. Flandin
zag alleen heil in het FranschEn-
gelsche bondgenootschap, en ver
klaarde zich tegen een voorstel alle
naties te vereenigen, die door de
Duitsche veroveringszucht bedreigd
worden. Wat de Spaansche kwestie
betreft, bleef Flandin voor volstrek
te niet-inmenging. Blum daarentegen
hekelde de niet-inmenging fel. De re
geering heeft zich nog niet uitgespro
ken. Men verwacht heden, als de de
batten worden voortgezet,, twee mo
ties, een der socialisten om de Py-
reneeëngrens open te stellen, een der
radicalen waaromtrent nog geen bij
zonderheden bekend zijn.
Een politiek der communisten,
verklaarde Flandin het voorstel der omsin
geling van Duitschland door bedreigde na
ties. Het zou spoedig gedaan zijn met het
FranschEngelsche bondgenootschap. Dit
bondgenootschap zal echter in tegendeel ver
sterkt worden, naarmate het Biïtsehe volk er
zich rekenschap van zal geven, dat de Fran
sche politiek het in geen enkel avontuur
meesleept en het betrekt in geen enkel con
flict waarbij de vitale belangen van bet Brit-
sche rijk niet zijn betrokken. Frankrijk moet
vrij zijn om overal op te treden en er is
geen sprake van, dat het zijn belangstelling
onttrekt aan den een of anderen sector wan
de wereld, het moet- echter noch verplicht
worden noch verhinderd om op te treden.
Frankrijk en zijn Britsche bondgenoot zul
len alleen moeten beoordeelen wat ze doen
in geval van een conflict.
Bij de bespreking van de Italiaansche
kwestie wees Flandin op de eensgezindheid
van het Fransche volk. Toen Flandin de
Spaansche zaak besprak en zcide, dat er
slechts twee houdingen mogelijk zijn,: of wel
men beschouwt een overwinning van de re
geert ngspartij als 'n Fransch belang) uiterst
links roept „ja'b of wél 'men maakt zich
los van ieder verwijt oevr hulp van den een
tegen den ander, #elfs wanneer een vreemd
land in Spanje intervenieert, kwam er
EEN INTERRUPTIE
VAN BLUM.
In deze langdurige interruptie hekelde
Blum de niet-inmenging fel.
Door monsterachtige kracht yan de ge
woonte, zeide hij, kwam men er toe, een deel-
BLUM.
neming van Italië in de legers van Franco
als natuurlijk te beschouwen. Blum keert
zich tegen deze vermomming der verplich
tingen, het is monsterachtig te constateeren,
dat men het thans beschouwt als een aan
den wereldvrede bewezen dienst, dat Italië
er in zou kunnen toestemmen uit Spanje
de troepen terug te trekken, die het er heen
zond in flagrante schending der aangegane
verplichtingen, wanneer spreker, kon geloo-
ven, dat morgen de niet-inmengingspolitiek
eerlijk zou worden, zou hij er nog aanhan
gig aan zijn. Hoe echter zou men, de huiche
larij kunnen aanvaarden, volgens welke som
mige verbintenissen de anderen niet binden
terwijl zij Frankrijk met puriteinsche streng
heid binden zouden, de Fransche en En
gelsche regceringen zijn verplicht de niet-
inmengingsovereenkomsten op te zeggen, of
haar optreden te regelen naar de houding
der andere onderteekenaars en op dit punt
moet de kamer zich uitspreken.
Flandin trok in twijfel of Fransche hulp
de linksche regeering de overwinning zou
bezorgen.
„Het standpunt van Italië zoo voegt hij
hieraan toe is misschien een misdaad, wat
ons betreft, wij zijn van oordeel, dat inter-
venieeren in een burgeroorlog misdadig is.
Het belang van Frankrijk zou zijn de regee
ring van Franco te erkennen te onderhande
len over zijn toekomstige neutraliteit in ruil
voor een Fransche neutraliteit op dit oogen
blik.
Spr. eindigt zijn rede met een pleidooi
voor een imperiale politiek, die de Franschen
in staat zal stellen opbouwers te worden van
de toekomst. Tevens spreekt hij den wensch
uit. dat het, scheppende Frankrijk en het
scheppende Duitschland elkander op den
weg van den vrede zullen ontmoeten.