Engeland is nog lang
niet oud en moe
Reorganisatie van
„Naar Parijs" 4
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
schreeuwen de Italianen
OeaardbEvinginChilieisohte
10.000 slachtoRers
ons belastingstelsel
Kankerbestrijding
in Nederland
Regeering houdt vast aan
constitutioneel monarchie
Kruit-Van Kampen
morgen thuis
oi'C*ou fi B ii I
Laan, Schagen. Tel. 20.
VRIJDAG 27 JANUARI 1939. 83e Jaargang. No. 10789.
Uitgave d" N.v. UHg.-Mij'. „Holland» Noorderkwartier-
Frankrijk handhaaft de niet inmenging in Spanje
Geen duimbreed Fransche grond
zal worden afgestaan
:ét,
:ei
Opgewonden tooneelen te Rome,
vastberaden kalmte te Parijs.
De val van Barcelona heeft ernstige
anti-Fransche betoogingen te Rome
tengevolge gehad. De overwinning
van Franco wordt een Italiaansche
zege genoemd en in dolle vreugderoes
schreeuwde men gisteren te Rome:
„Naar Parijs, naar Parijs".
In het Fransche parlement ver
klaarde Daladier terzelfder tijd:
„Frankrijk zal geen enkele aanval
dolden."
TEROME.
Mussolini vernam het nieuws over den
\a! van Barcelona, toen hij aan het skiën
va op den berg Terminillo bij Rome. Hij
h-rde terstond terug naar het Palazzo Ve-
Om kwart over zeven, terwijl een ontel-
hre menigte zich op het plein voor zijn
plets verdrong, verscheen Mussolini op het
hlkon, lang en luide toegejuicht. Uit de
menigte werd geroepen: „Naar Parijs, naar
Paijs", afgewisseld met „Leve de Duce, leve
Franco." Groepen officieren schreeuwden,
terwijl zij op het verschijnen van Mussolini
wachtten: „Parijs", „Tunis".
Mussolini hield een korte toespraak. De
schitterende overwinning van Barcelona
vormt een nieuw hoofdstuk in de geschie
denis van liet Nieuwe Europa, dat wij bezig
lijn in hot leven te roepen. Door de prach-
tige /mepcn van Franco en onze stoutmoe
dig legionairs is niet alleen de regeering
m jVégrin verslagen, maar bijten nog veei
anderen onzer vijanden in het stof. De leu
ze der Rooden was „No Passaran" z'rj ko
men er niet door wij zijn er door heen
ffekomen en ik zeg u, wij zullen er ook ver
der door héén komen", -zeide de Duce.
Een onbeschrijflijk vreugdegehuil volgde
hierop weer en opnieuw klonken de kre
ten: Weg met Frankrijk, wij willen Corsica,
teve Mussolini, leve Franco. De wacht voor
ie Fransche ambassade is versterkt.
IE PARIJS.
ras gisteren de Kamer bijeen. Het is een
öiing geworden, waarbij in de debatten de
arlogsdreiging duidelijk naar voren kwam,
Mar waarbij ook bleek, dat de Fransche
Kering thans kan steunen op de over-
roote meerderheid van het volk. Een ver-
aring van Daladier dat Frankrijk kalm de
eigende woorden van Italië heeft verno-
|n, maar dat niet ieder die wil Frankrijk
«edigen kan, heeft dan ook wel zeer
ustig beteekenis.
Daladier verklaarde oorlog een dwaasheid
Tinden en van heeler harte een algemee-
Iconferentie te onderschrijven. Echter ie
le politiek van terugwijken is thans
«nis noodlottig.
teral waar Fransche belangen zijn, moet
ankrijlc niet een categorisch „neen' kun-
m antwoorden. Is het noodig te zeggen,
«Frankrijk in vrede wil leven met al zijn
"luren? Zoo is de gedachte van Frankrijk,
Inrichting voor XJtra-hooge span
ningin dienst gesteld. De
eerste in Europa.
'n tegenwoordigheid van verschei
dene autoriteiten, in het bijzonder
uit den kring der medici, is gister
middag in 't Anthonie van Leeuwen-
«oekhuis te Amsterdam de inrich-
l,nR voor ultra-hooge spanning offi-
jheel in dienst gesteld. Hierdoor
heeft het kankerinstituut de be-
tfhikking gekregen over de eerste
töntgen-installatie van dien aard
a Europa.
het van Leeuwen hoekhuis ver-
■teti roentgenoloog, dr. D. den Hoed,
W tijdens de plechtigheid een toespraak.
Brin de beteekenis van de nieuwe instal-
•8 werd uiteengezet.
""der de vraagstukken, die de stralen-
i'' van de geheel© wereld beizig houden.
a dus spr., een der belangrijkste, of men
staat, is door de toepassing van meer
'Wringende z.g, hardere stralen, dat wil
'Ken, roentgenstralen. opgewekt bij zeer
j*e spanning (800.000-1.000.000 volt)
JJJ? KériGzingen dan met de tot nu toe ge-
ukte kan verkrijgen.
°pr. gmg uitvoerig op het vraagstuk var»
van- het gebruik van deze ultra
<to stralen in, en zeide daarbij dat. de
v^nieuwo installatie de mogelijkheid biedt
nim ens ^en op *e wekken bij pl.m. een
«mnoen volt.
dat zich meer in het bijzonder wendt tot de
groote Angelsaksische gemeenschappen, die
ons haar woord hebben gegeven, dat zij aan
onze zijde zullen staan, Groot Brittanje,
welks vriendschap ons kostbaar is en de
Vereenigde Staten, wier president woorden
tot ons gericht heeft, waarvoor wij gevoelig
waren,"
Met algemeene stemmen werd een
motie van de Chicery aangenomen,
wélke inhoudt, dat de Kamer ver
trouwen heeft in de waakzaamheid
der regeering voor de handhaving
van het Fransche Rijk en de veilig
heid van zijn imperiale Wegen.
Een motie van vertrouwen, dooi- de regee
ring ingediend, werd met 374 tegen 228
stemmen aangenomen.
Niet inmenging gehandhaafd.
Bonnet heeft in het hijzonder het Spaan-
sche vraagstuk besproken, Tcnslotlc moeten
de Spanjaarden hun eigen aangelegenhe
den regelen, meende de minister..
Frankrijk heeft de plicht der menschelijk-
heid echter vervuld, het heeft voor 40 mil-
lioen franken graan naar Spanje gezonden
en 11.000 vluchtelingen zijn reeds opgeno
men.
Frankrijk zal echter niet dulden dat een
staat zou intervenieeren om door Spanje
heen de onschendbaarheid van Frankrijk te
bedreigen. De regeering te Burgos heeft te
kennen gegeven, dat zij geen enkele buiten-
Iandsche aanspraak zou aanvaarden. Bonnet
herinnerde er aan. Dat het Britsch-Italiaan-
sche accoord voorziet in de algcheele ontrui
ming van Spanje door de Italianen, Dat
geldt voor manschappen en wape.nen. Ilali-
fax heeft gezegd, dat dc Britsche regeering.
evenals de Fransche er het grootste belang
aan hecht, dat geen enkele aanslag wordt
gepleegd op de onafhankelijkheid van
Spanje.
Frankrijk zal de onafhankelijkheid van
zijn gebied handhaven De triomfantelijke
reis van Daladier heeft aangetoond, dat de
meening van het publiek in Frankrijk over
eenstemt met die van liet publiek in de an
dere deelen van het rijk.
Langdurig werd Bonnet toegejuicht.
Instemming met dezen regee-
ringsvorm had zij van zekere zij
de geen oogenblik verwacht.
München dwong Nederland tot
verbetering van zijn weerkracht.
De regeering staat op het stand
punt, dat de constitutioneele monar
chie meti de positie, welke daarin
aan de Staten-Generaal toekomt, het
voor Nederland meest geeigsnde re-
geeringsssteem is, waaraan zij onver
anderlijk begeert vast te houden,
aldus de Memorie van Antwoord aan
de Eerste Kamei betreffende de
Rijksbegrooting voor 1939.
Den leden, die noch konden instemmen
met 't huidige regeeringssysteemnoch %ooK
met het beleid van het huidige Kabinet, kan
worden geantwoord, dat instemming van
die zijde geen oogenblik verwacht is ge
worden.
De band met Genève.
Over de houding van ons land ten aan
zien van den Volkenbond lezen wij in de
Memorie het volgende:
In beperkt kader blijft dc regeering het
Geneefsche instituut toegedaan, en alle po
gingen, die met kans op succes zouden kun
nen worden ondernomen teneinde den Bond
te reconstrueeren en tot nieuw leven te
brengen, zullen door haa. krachtig worden
gesteund. Deze opvattingen der re roering
zijn door het accoord van München in gee-
nen deele geschokt. Nedcrland'.s positie blijft
na dit accoord dezelfde. Wel volgt uit de
gewijzigde verhoudingen voor ons de ver
plichting tot versterking van de weerkracht
van het Koninkrijk, waartoe dan ook, in
gemeen overleg met de Staten-Generaal, is
overgegaan zoodra de noodzakelijkheid daar-
vai? vaststond.
Duizend gulden in een sleutelgat
En tóch vond de politie het
De Goudsche politie heeft te Gouda een
ingezetene aangehouden, die aan zijn faillie
ten hoedel een bedrag van f 1.000.— onttrok
ken heeft. De, man had een bankbiljet van
f1000.in het sleutelgat van zijn huisdeur
gestopt, waar het door de politie ontdekt
is. Het biljet is in beslag genomen en de
aangehoudene ter beschikkiing der justitie
gesteld.
De tijden der vloten
niet voorbij
Sir Satnuel Hoare waarschuwt
de dictatoriale landen.
Sir Samuel Iioare heeft gisteravond een
rede gehouden te Swansea, waarin hij zei,
dat een oorlog niet onvermijdelijk was. en
dat hij hoopte dat het verstand in dit op
zicht de overhand zou houden. Toch moet
Engeland paraat blijven; de voorbereidin
gen te land, ter zee en in de lucht zijn
reeds tot een formidabele hoogte gestegen.
Chamiberlain noemde hij den reddingsboei
van Europa. Sprekende over oorlogen zeide
Sir Hoare, dat hoewel de atmosfeer di*ei-
gend was, er met twee belangrijke factoren
rekening gehouden moest worden, n.1.: Ie
de vredewensch der Engelsche volken en
2e de onoverwinnelijkheid van het Britsche
Rijk. „Wanneer ik zeg, aldus Sir. Hoare dat
dit groote land nooit kan worden versla
gen, spreek ik een feit uit.
Economische kracht is een van de
grootste verdedigingslinies en ons
economisch rysteem heeft de stwi-
ningên end en druk van de crises
der laatste jaren beter doorstaan
dan eenig ander systeem ter we
reld." -
Hoare sprak ronduit iedere bewe
ring tegen, volgens welke de tijden
der vloten voorbij zouden zijn. In
de laatste jaren, zoo zeide hij, heeft
de admiraliteit haar strategie en
tactiek aangepast aan de nieuwe
omstandigheden en een juist gebruik
van de luchtmacht door de vloot
zelf zou de Britsche zeemacht eerder
uitbreiden dan verminderen. De
wederopbouw van de vloot heeft
een gevorderd stadium bereikt en
de nieuwe vloot vormt een activum
van onberekenbaar belang bij iede
re raming van de Britsche kracht.
Over luchtaanvalen zeide spr.: ..Ik aan
vaard de overdreven verklaringen niet be
treffende hun ovorwdWigonde uitwerking.
Zelfs wanneer ik mij zou vergissen en zij
ons alle vernietiging zouden aandoen, die
de critici zeggen, zop zoo'n aanval nooit
onzen wil tot het bieden van weerstand
vernielen, maai' zou in tegendeel, honderd
voudig onze vastberadenheid doen toenemen
om den aanvaller te overwinnen.
Laat de wereld deze zaken overpeinzen
en in het bijzonder zij. die zeggen, dat wij
moe zijn geworden van ouderdom en zwak
van vermogen. Zoo dachten zij in 1914 en
zij werden op ruwe wijze gewekt."
Ten slotte wees Hoare nog op de oproe
ping voor nationalen dienst, hij was er ze
ker van. dat deze zou slagen, en dat daar
door de kracht der democratie aan Europa
getoond zou worden.
De grootste ramp die Chili ooit
getroffen heeft.
De Britsche gezant te Santiago bericht,
dat bij de aardbeving, welke Chili heeft ge
teisterd, ongeveer 10.000 personen om het le
ven zijn gekomen,-terwijl vier kleinere ste
den geheel zijn vernield.
Concepcion is vrijwel geheel verwoest.
Bovenstaand kaartje geeft de streek
der verwoesting aan.
De kruisers „Exeter", en „Ajax" zijn on
middellijk naar Talcahuano gestoomd met
medicamenten, teneinde zooveel mogelijk
hulp te bieden. -
De Britsche gezant heeft den Chileen-
schen minister van buitenlandschc zaken
zijn medeleven met deze ramp betoond.
Deze aardbeving is de grootste die ooit
Chili heeft getroffen.
Geen f 11 millioen voor
de Ouden van Dagen
Dat zou „onlogisch" zijn.
De regeering kan jniet voldoen
tan den aandrang om de 11 mil
joen gulden, die bestemd zijn, om
>innen het kader der voorgenomen
iG'lastingherziening, tegemoet te
comen aan de groote gezinnen, te
,raan bestemmen, buiten dat kader
un, voor de ouden van dagen.
Zoodanige bestemming zou, zoo
/.egt zij in de Memorie van Ant
woord aan de Eerste Kamer, in
take de Rijksbegrooting 1939 onlo
gisch zijn, omdat de thans in be
werking zijnde belastingplannen
een tegemoetkoming op belasting
terrein aan de groote gezinnen me
debrengen.
Dit nummer bevat 8 pagina's
U/EERBERICHT
DE BILT SEINT:
Verwachting: Betrokken tot
zwaar bewolkt, plaatselijk
nog eenigen regen of natte
sneeuw, meest matige Oos
telijke wind, weinig veran
dering in temperatuur.
Terug langs een a?dere route
Gisteravond laat belde onze medewerker
de heer van Kampen ons op uit Freiburg
aan de Duitsch-Zwitsersche grens, waar zij
logeerden in den oudsten herberg van
Duitschland „Zum Baron" (In de Beer), da
teeronde uit het jaar 1400.
Kruit en Van Kampen hopen
morgenmiddag te arriveeren.
Zij zijn teruggereden over TurijnMilaan
(Italië) langs het Comomeer, over de Bo-
loga en Ju lierpas, via, Graubunderland,
Wallensee, Zurich, Zurichermeer en het
Zwarte Woud.
De routeis nu verder Kar'sruihe, Frank-
furt en Keulen.
Ons volk is nu eenmaal
critisch!
En daarom is het nóóit goed,
wat minister Goseling ook doet..
De afkeuring, welke het justitioneel be
leid van Minister Goseling in de Eerste Ka
mer geoogst heeft, is mede een der vele
onderwerpen, welke de heden uitvoerige Me
morie van Antwoord over de Rijksbegroo
ting 1939, aansnijdt.
De regeering erkent, dat bij justitioneel in
grijpen vanzelfsprekend bezwaren zullen rij
zen, doch merkt op, dat bij niet-ingrijpen
nog grooter belangen worden geschaad.
Wat de betreffende minister ook beslist,
zal, gezien ook den critischen aard van on
ze bevolking, aldus de nota, critiek zeker niet
uitblijven.
Wat speciaal de Ossche affaire betreft,
acht de regeering het nog niet de juiste ge
legenheid, hierop in deze memorie in tc
gaan, daar zij weet. dat de minister van
Justitie eerlang zich omtrent Oss nog meer
bijzonderheden hoopt uit te spreken.
Regeering beraadslaagt
DOCH MAG NOG NIET UIT DE
SCHOOL KLAPPEN
20 MILLIOEN VOOR UITBREI
DING DER WERKVERSCHAF
FING IN 1939 VOLDOENDE.
Belastingdruk
is niet te zwaar
De regeering nam met waardeering
kennis van het oordeel van zeer ve
le Eerste Kamerleden, dat door den
opzet van de Millioenennota een
juist inzicht in den financieelen toe
stand wordt vergemakkelijkt, aldus 1
de Memorie van Antwoord betreffen
de de Rijksbegrooting 1939.
De werkverschaffing in 1939.
De regeering, en met name de minister
van Financien, gaat nauwgezet na, of uit
gaven ten laste van den gewonen dienst of
den kapitaaldienst moeten worden gebracht.
Intusschen acht zij het haar taak, in verhand
met den algemeenen financieelen toestand
en de voorzieningen die de werkloosheid
noodzakelijk maakt, zich daarbij niet op een
doctrinair standpunt te plaatsen.
Dat zij in de gegeven omstandig
heden haar beslissing niet uitslui
tend laat afhangen van de beant
woording van de vraag of van een uil
te voeren werk onmiddellijk opbreng
sten zijn te verwachten, moge
o.m. hieruit blijken, dat voor 1939 op
den kapitaald^nst een bedrag van
f 20 millioen beschikbaar zal worden
gesteld voor nieuwe kosten van uit
breiding der werkverschaffingé De
ze som telt voor het bedrag, dat bij
de bestaande financierings ïethoden
en subsidieregelingen extra ten las
te van het werk 1 oosiheidssubsidief
zou zijn gekomen. Het bedrag van
f 20.000.000, kan geacht worden voor
1939 zeker voldoende te zijn.
In welk tempo de uitbreiding der werk
verschaffing in '1939 zal kunnen plaats vin
den. valt moeilijk te voorspellen. Het is
twijfelachtig of reeds in 1939 dc plannen tot
hun volle ontplooiing zullen kunnen wor
den gebracht
Sluitend fonds noodzakelijk ge
acht
Den leden, die zich afvragen, of het werk
loosheidssubsi diebon ds na de voorgenomen
saneering nog tekorten in de toekomst zal
opleveren, kan worden medegedeeld, dat de
regeering een sluitende fondsbegrooting als
een noodzakelijke voorwaarde voor het fi
nancieel herstel beschdouwt. Meer dan er
in het fonds beschikbaar is, zal voortaan
niet meer over de gemeenten worden ver
deeld. De gelukkige omstandigheid, dat de
werkloosheid niet toeneemt, is een factor,
die vertrouwen kan geven, dat het fonds in
de naaste toekomst aan het gestelde doel
rol beantwoorden.
Geen speculatie.
De door weder andere leden geuite sug
gestie, dat bij het financieel beleid niet een
al te groote behoedzaamheid behoeft te wor
don betracht, ontmoet-bil de regeering ern
stig bezwaar. Zij staat integendeel op het
standpunt, dat zonder andere vitale belan
gen uit het oog te verliezen bij het finan
cieel beheer voorzichtigheid moet worden
betracht en aan speculatie op onzekere toe
komstige gebeurtenissen geen plaats mag
worden gegeven.
De regeering kan niet instemmen met de
leden, die van oordeel zijn. dat alleen verbe
tering in de finantieele positie is te brengen
door een doeltreffende welvaartspolitiek.
Wel kan worden toegegeven dat een aan
merkelijke verbetering alléén van een op
leving van het bedrijfsleven kan worden ver
wacht.
Niet afwachten!
Zeker kan, wat de saneering van
het budget btereft, niet worden afge
wacht, welke de gunstige weerslag
op de opbrengst der Rijksmiddelen
zou zijn van een ook door de regee
ring vurig verlangde opleving van
het bedrijfsleven. Djarom is thans,
naast beperking van uitgaven, aan
belastingverhooging niet te ontko-
1-Ioewel de belasting zwaar is, meenen de
ministers van Algemeene Zaken en van Fi
nanciën. dat niet kan worden gezegd, dat
de bevolking haar niet zou kunnen dragen.
De regeering heeft de stellige overtuiging,
dat zij met de voorgestelde maatregelen al
les heeft gedaan wat in haar venmogen is
om de financieele positie van het rijk zoo
gunstig mogelijk te doen zijn.
Met de belastingplannen streeft
zij in de eerste plaats dit doel na,
in de tweede plaats maakt zij langs
dezen weg een begin met een reorga
nisatie van het belastingstelsel.
Het is de bedoeling van de regee
ring zich ernstig te beraden ten op-
zichte van de maatregelen welke die
nen te worden genomen om het acres
van 1940 ten opzichte van 1939 op te
vangen. Uit den aard der zaak kun
nen over de resultaten van dit be
raad thans geen mededeelingen wor
den gedaan.
Bezuiniging is moeilijk.
Dat de regeering bij haren bezuinigings-
arbeid groote moeilijk heden te overwinnen
beeft, kan zij gereedelijk toegeven. Inder
daad zijn er groote uitgaafposten, die niet
verminderd kunnen worden. Voor rente en
aflossing van gevestigde schuld is voor 1939
OP den gewonen dienst respectievelijk pl.m.
f95 millioen en pl.m. f58.5 millioen uitge
trokken. voor pensioensuitgaven wordt, na
globale raming, pl.m. f50 millioen aange
vraagd.
Het is niet wel doenlijk een eenigszins
nauwkeurig bedrag voor deze niet voor be
zuiniging in aanmerking komende posten te
noemen. Hiertegenover staat, dat het niet
onmogelijk is, uitgaven, welke de wet thans
eischt, te verlagen, de regeering zal niet
aarzelen zoo noodig de medewerking van de
Staten-Generaal in te roepen om tot wijzi
ging van die wetten te geraken.