LI
Afrikaansche kwestie
zal geregeld worden
DAGBLAD VOOR HOLLAKD'S NOORDERKWARTIER
De
De aanstaande Palestina-
conferentie
„Wij zullen zij
aan zij strijden!"
Bouw op Mussolini's woord!
Hagenaars bejubelen
een jarig Prinsesje
Roosevelt helpt
de democratieën
Laan, Schagen. Tel. 20.
WOENSDAG 1 FEBRUARI 1939. 83e Jaargang. No. 10793.
UïtgO** KV. Uitg.-Mif. „"HoHonds Noorderfcwortier"
Engeland-Italië
Sinclair besloot zijn rede met de opmer
king, dal de minister-president één post op
de creditzijde van de vredesrekening heeft
geboekt: Hij heeft een groot deel van het
Duitsche en van het ltaliaansche volk over
tuigd van den goeden wil en de vreedzame
bedoelingen, die jjict alleen hijzelf, maar al
zijn aanhangers in Engeland kosteren.
Er zijn in Duitschland en Italië vele men-
schen, die in Chamberlain en zijn parapluie
symbolen van fatsoen, verdraagzaamheid en
rust zien, welke gunstig afsteken bij het la
waai en de zelfverzekerdheid van de leiders
der totalitaire staten.
De Labouroppositie
trachtte aan te toonen, dat het Spaansche
conflict een aantasting van het internatio
nale recht was geworden en de niet-inmen-
ging een comedie is geweest. Labour wil
echter geen Britsche inmenging, alleen ver
langt zij, dat aan de republikeinsche regee
ring weer het recht wordt gegeven, wapens
te koopen wanneer en waar zij wil.
Butler, die namens de regeering sprak, zei-
de, dat de Fransche regeering haar grens
voor een gedeelte der Spaansche vluchtelin
gen had opengesteld en een beroep had ge
daan op de Britsche regeering om bij te dra
gen tot de voeding en huisvesting van deze
vluchtelingen. Wij hebben aan dezen oproep
gehoor gegeven, aldus Butler, en wij zullen,
voor zoover dit noodig blijkt, nog meer hulp
verleenen: Wij hebben nog een bedrag van
25.000 pond sterling toegezegd, niet als een
definitief cijfer, doch als eerste bijdrage in
het moeilijke werk dat thans verricht wordt.
De Britsche regeering gelooft, aldus But
ler, dat na den oorlog het Spaansche volk
zal terugkeeren tot de trotsche positie van
onafhankelijkheid.
Amerikaansch vliegtuig van
groote militaire waarde
Boor Duitschland nagemaakt?
Grant Mason, een burgerlid van de Amc-
rikaansohe luchtvaartcommissie. heeft gis
teren in de militaire commissie van den
senaat verklaard, dat de plannen voor een
heliocoptcre, welke waren ontwórpen door
een Amerikaanschen ingenieur, in Duitsche
handen zijn gevallen en dat dit vliegtuig
thans in Duitschland op groote schaal wordt
gefabriceerd. Deze hcliocoptere is van groot
militair belang, aangezien het hiermede mo
gelijk is met meer juistheid te bombardeeren
dan uit een gewoon vliegtuig.
De Amerikaansche ingenieur had zijn
plannen naar Duitschland gezonden om
octrooi aan te vragen, doch hij heeft nooit
antwoord ontvangen en toen hij later in
Duitschland kwam, zag hij proeven nemen
met zijn toestel bij de Kruppfabrieken. Hij
hoorde tevens, dat deze fabrieken het toestel
fabriceerden.
Turksche ambassadeur op het
Foreign Office. Datum der con
ferentie 7 Febr.
De nieuwe Turksche ambassadeur te Lon
den Tewfik Rustu Aras heeft een bezoek ge
bracht aan het Foreign Office, waar hij, naar
men gelooft, een onderhoud had met Sir
Alexander Cadogan, den permanenten staats
secretaris,-over de kansen van de Palestijn-
sche conferentie, die zooals Malcolm Mac-
donald gistermiddag in het Lagérhuis heeft
medegedeeld 7 Februari a.s. zal beginnen.
Cadogan is deskundig lid van de sub-com
missie van het kabinet, die kortgeleden be
noemd is voor de bestudeering der politiek,
die de Britsche regeering zou moeten voeren
in Palestina ingeval de Joodsch—Arabische
conferentie mocht mislukken. Het bezoek
van den Turkschen ambassadeur is belang
wekkend, want het toont, dat Londen het
Palestijnsche probleem schijnt te beschou
wen in het kader van het geheel van het
probleem van het verre Oosten en niet meer
als slechts een JoodschArabische zaak.
DE DUITSCH-ITALIAANSCHE
SOLIDARITEIT.
De ltaliaansche eischen zijn van
nu ai verbonden aan de Duit
sche.
De ltaliaansche pers prijst eenstemmig de
rede van Hitier, die zooals zij schrijft, den
Europeeschen toestand aanzienlijk heeft op
gehelderd.
„De beide volken zijn van nu af aari on
deelbaar schrijft de Regime Fascista, het
orgaan van minister Farinacci. Zij zullen
zij aan zij den strijd voeren. Elk hunner
weet wat zijn lot zou zijn, wanneer zijn met
gezel neergeslagen werd. Daarom ral
Duitschland, wanneer Italië werd aangeval
len om een of ander motief of onder een of
ander voorwendsel, aan zijn kant staan met
heel het gewicht van zijn gewapende krach
ten."
Voor de „Stampa" hangt de Duitsch-Ita-
liaansche solidariteit niet af van een bui-
tenlandschen aanval. Voor dit blad is die
solidariteit onvoorwaardelijk.
De toestand in Tunis wordt on
houdbaar.
De Giornale d'Italia constateerde gisteren,
dat de toestand der Italianen in Tunis
REDE VAN CHAMBERLAIN IN
HET LAGERHUIS. GRENSRE
GELING TUSSCHEN ITALI-
AANSCH AFRIKA, DEN SOE
DAN EN DE AANGRENZENDE
BRITSCHE GEBIEDEN BEOOGD
Critiek van de Labour afgevaar
digde Attlee op de behandeling van
het Spaansche vraagstuk en de reis
naar Rome heeft Chamberlain gele
genheid gegeven zijn standpunt in de
eene, zoowel als in de andere kwestie
uiteen te zetten. Ten aanzien van
zijn reis naar Rome verklaarde
Chamberlain, dat met Italië weldra
besprekingen over de grenzen van
Italiaansch Oost-Afrika, den Soedan
en de aangrenzende Britsche gebie
den gevoerd zullen worden. Wat het
Spaansche vraagstuk betreft, zeide
Chamberlain slechts dat hij met de
oppositie van meening kon verschil
len wat de algemeene politiek be
trof. Over het „menschelijkheidsas-
pecfc" bestaat geen verschil, meende
de premier.
De berichten over de erbarmelijke proces
sie van gewonden, ouden van dagen, vrou
wen en kinderen, verminkten, die in bitte
re omstandigheden zwoegen in de hooge ber
gen, die Spanje van Frankrijk scheiden, kan
niemand lezen zonder te beseffen, welk een
.vrecselijk ding de oorlog is, zelfs in zijn be
geleidende verschijnselen en hoeveel ver
schrikkelijker die oorlog nog zal zijn, als het
gebied van het conflict nog wordt uitgebreid
Hulde bracht Chamberlain aan het optre
den van-Frankrijk.
Engeland dient zijn politiek van
niet-inmenging te blijven volgen. Ik
ben niei van meening, dat de situatie
in Spanje op het oogenblik den Euro
peeschen vrede bedreigt, doch het is
zeker mijn opvatting, dat de vrede
bedreigd zou worden, indien wij de
niet inmenging zonden prijsgeven
en er een uitgebreide interventie ten
gunste der Spaansche regeering tot
stand zou komen. Iedere inmenging
van dien aard moet leiden tob uit
breiding van het conflict, hetgeen in
strijd zou zijn met de politiek der
Britsche regeering die strikte onpar
tijdigheid wil.
Door de inmenging van vreemde mogend
heden is de toestand zoo gecompliceerd ge
worden, dat Engeland Franco nog niet de
rechten dor oorlogvoerenden heeft toege
kend.
Vertrouwen op Mussolini's woord.
Tegenover het wantrouwen van Hitier en
Mussolini stelde Chamiberlain een absoluut
vertrouwen in hun woorden.
Tc Rome heben wij opnieuw de verzeke
ring gekregen, dat Mussol ini en Ciano niets
ran Spanje hebben te eisohen, wanneer de
oorlog voorbij zal zijn. zeide Charpiberlain.
Hitiers rede.
Hitiers rede noemde Chamiberlain niet
die van een man, die voorbereidingen treft
om Europa in een nieuwe crisis te storten.
Er zijn vele passages in zijn rede, waarin
hij spreekt van de noodzakelijkheid van vre
de voor Duitschland, zoowel als voor de
andere landen. Het vertrouwen in Europa
wordt niet gemakkelijk of snel hersteld.
Alvorens wij op een definitieve regeling
Ingaan, zullen wij duidelijk willen zien, dat
men bereid is tot een overeenkomst, zoo niet
over algeheele ontwapening dan toch over
beperking der bewapening."
Zooals hij te Birmingham Zaterdag reeds
had gedaan, verdedigde Chamiberlain nog
maals de politiek der pacificatie. Er zijn
[een vraagstukken die niet door besprekin
gen kunnen worden opgelost, besloot de
premier dit gedeelte van zijn rede.
DE REIS NAAR ROME.
Na eenige algemeene indrukken te hebben
Begeven en te hebben verteld dat de be
sprekingen in een sfeer van openhartigheid
zijn gevoerd, verklaarde Chamiboriaiii:
Mussolini verklaarde zich voldaan over
de Britsch-Italiaansche overeenkomst ten
aanzien van de Middellandsche Zee en
herhaalde met nadruk, dat Italië voorne
mens is zijn uit de overeenkomst voort
vloeiende verplichtingen loyaal na te ko
men.
Wij zijn overeengekomen binnen
kort besprekingen\ te houden over de
grenzen van Italiaansch Oost Afri
ka, den Soedan en de aangrenzende
Britsche gebieden, liet spreekt van
zelf, dat. Egypte zal deelnemen aan
de besprekingen over den Soedan.
Wij hebben niet verheeld het te hot reu-
treuren, d§.t de ltaliaansche betrekkingen
met Frankrijk in den laatsten tijd slechter
zijn geworden. Uit de daarop volgende be
spreking is gebleken, dat de Spaansche
kwestie de groote slagboom tusschen Frank
rijk en Italië is: zoolang de oorlog niet ge
ëindigd is, is het niet waarschijnlijk, dat on
derhandelingen tusschen de beide landen
nut zouden hebben.
Over het vraagstuk der ontwapening heb
ben we een nuttige bespreking gehad, waar
bij is gebleken, dat Mussolini voorstander
is van kwalitatieve beperking, zoodra de om
standigheden gunstiger voor onderhande
lingen zouden zijn. Het was verder duide
lijk, dat naar dc meening van Mussolini.
het Joodsche vraagstuk een internationaal
vraagstuk is. dat niet door een staat kan
worden opgelost"
Ten aanzien van zijn* bezoek aan den
Paus zeide Chamberlain dat het kennis ne
men van 's pausen bewondering en toege
negenheid voor den koning, de koningin en
het volk van het Britsche rijk een voorrecht
was. dat hij noch Halifax zullen vergeten.
„Wij waren", aldus de Premier, „diep be
wogen door den moed en de menschelijk-
heid, die den paus bezielden".
Tenslotte richtte Chamberlain zich nog tot
de oppositie:
Waarom is het bij de oppositie gewoonte
geworden de beweegredenen van andere
volken in een zoo slecht mogelijk licht te
zien? Men versterkt het donkere aspect nog
door onzen eigen herbewapeningsarbeid
voortdurend te kleineeren, zeide de premier.
Het is een gewoonte, die verantwoordelijk
is voor veel onnoodigen angst in het eigen
land en die tot gevaarlijke misverstanden
in het buitenland kan leiden. Ons prestige
is nooit grooter geweest dan thans: Er is
nooit een tijd geweest, waarin onze vriend
schap gretiger door andere landen gezocht
werd".
Bijstandsverzekering aan Neder
land?
De liberale leider Sinclair vroeg een ver
zekering van bijstand aan Nederland. Sin
clair zeide o.a.:
Ik persoonlijk ben een groot bewonderaar
van het Nederlandsche volk en ik geloof,
dat de Nederlanders, indien hun onafhan
kelijkheid bedreigd zou worden, achter hun
dijken zouden vechten, wat er ook gebeurt.
Wij behooren Nederland de verzekering
te geven, dat wij het in de ure des gevaars
zouden bijstaan, indien het voorwerp van
een niet. uitgelokten aanval zou worden".
Sinclair gaf voorts zijn algemeene onge
rustheid te kennen over de steeds stijgende
invloed der totalitaire staten.
Spontane hulde.
Precies te 3.15 uur begonnen Prinses
Juliana en Prins Bernhard met de
kleine Beatrix gistermiddag een rij
toer door de residentie, ter gelegen
heid van Prinsesjes verjaardag. Voor
dezen rit was de meest glasrijke auto
van het Koninklijke wagenpark uit
gekozen, opdat de Hagenaars de Ja
rige goed zouden kunnen zien.
Prinses Juliana was in bruinen bontmantel
gehuld, de Prins in lichten overjas en de
kleine Prinses in het van de foto's welbe
kende capuchon-manteltje, thans getooid met
een groote bloem.
Langs de geheele route werd het Prinse
lijk Gezin door dichte rijen belangstellenden
hartelijk toegejuicht. In het bijzonder deelde
de jarige Baby, Wier gezonde kleur en gui
tige oogen zeker wel opvielen, in deze hul
de.
Vooral de jeugd was in de geelederen der
wuivende burgerij sterk vertegenwoordigd.
De geheele rit maakt den indruk van
prettige ongedwongenheid, hier en daar
zelfs van een verrassende gemoedelijkheid,
zonder evenwel eenig moment van versto
ring der goede orde. De rit was te kwart
voor vier afgeloopcn.
Bij het uitstappen werd het Prinselijk
Gezin opnieuw luide toegejuicht. De Prins
droeg Zijn dochtertje het Paleis binnen,
terwijl de menigte herhaaldelijk een „Lang
zal Ze leven!" aanhief.
Veel prentbriefkaarten.
Behalve bloemen en geschenken werden
er gisterochtend aan het Paleis Noordeinde
ook talrijke telegrammen èn een opval
lend groot aantal prentbriefkaarten bezorgd,
de laatste blijkbaar afkomstig van zeer
jeugdige Nederlanders.
Voor het Paleis had nog een kleine plech
tigheid plaats. Een deputatie van leerlin
gen der Haagsche scholen, bestaande uii
800 kinderen, en 400 onderwijzers, welke
door Prins Bernhard met een ingelijste
foto van Prinses Beatrix vereerd werden,
wilde Z.K H. daarvoor persoonlijk dank
brengen. Toen de deputatie arriveerde, ver
toonden zich de Koningin, het Prinselijk
Paar en Prinses Beatrix wederom gezeten
op den arm van Haar Vader, voor een der
paleisramen. De kinderen brachten toen
spontaan een aubade, waarbij zij o.m. zon
gen: „Al is ons Prinsesje nog zoo klein!"
In onze Oost
Niet slechts in Nederland, doch ook in
Indië is dè verjaardag der jongste Oranje
telg opgewekt gevierd. Er werd in de groote
sleden in onze Oost alom gevlagd en de
hotels hadden het bijzonder druk.
Dit nummer bevat 8 pagina's
-
EERBERICHT
DE BILT SEINT.
Verwachting voor het geheele
land: Zwakke tot matige O.
wind, gedeeltelijk bewolkt,
droog weer, lichte vorst des
nachts, overdag temperatuui
om het vriespunt tot lichte
dooi.
Alg. vooruitzichten: Aanvanke
lijk weinig verandering, la
ter geleidelijk eenige toe
name der vorst.
steeds erger wordt en steeds onhoudbaarder.
Men kan, zoo schrijft het blad, in Tunis
nauwe'"ks Italiaansch spreken, d.w.z. de
taal, nog nauwelijks vijftig jaar gele
den di eenige was, waarin men zich voor
de inboorlingenbevolking, verstaanbaar kon
maken. Met alle middelen trachten de au
toriteiten in Tunis de weerstandskracht
der ltaliaansche bevolking te verzwakken,
wat echter niet gelukken zal.
Dc telefoon wordt
goedkooper
Nieuwe postzegels.
In de Memorie van Antwoord aan de
Eerste Kamer inzake de P.T.T.-begrooting
voor 1939 deelt de minister, naar de Msb.
meldt, mede, dat ten aanzien van de ver
laging der telefoontarieven wel eenige in
grijpende verlagingen in studie zijn geno
men en wordt nagegaan, welke de gevolgen,
ook met betrekking tot uitbreiding van ap
paratuur en van het personeel, zullen zijn.
Het zal van het resultaat van dit onderzoek
afhangen, wanneer tot deze verdere tariefs
verlagingen zal kunnen worden overgegaan.
Verlagingen, die niet al te groote offers
van het bedrijf vragen, zullen echter reeds
dadelijk voor invoering in aanmerking k Vi-
nen komen.
De telefoontarieven.
Zoo ligt het in de bedoeling te bevorde
ren, dat nog in den loop van 1939 het groncl-
abónnement in de rijksnetten met meer dan
10.000 aansluitingen terug wordt gebracht
van f 54 tot f 48 per jaar. Een batederving
van pl.m. f 66.000 per jaar zal hiermede ge
moeid zijn. Voorts zal worden bevorderd, dat
de minimumvergocding voor eens, verschul
digd voor zg.n. tijdelijke aansluitingen, van
f 25 wordt verlaagd tot f 15 en dat het ta
rief voor verhuiskosten in plaats van op
f 12.50 op f 6 wordt gesteld. In het radio-
telefoonverkeer met Nederlandsch-Oost-Indië
zullen met ingang van 1 Februari 1939 goed-
koope familiegesprekken worden toegelaten;
de prijs daarvan zal de helft der normale
gesprekkosten dus f 7.50 of f 9 bedragen.
Een nieuwe beeltenis van het
Staatshoofd.
Met betrekking tot den wensch, dat spoe
dig nieuwe postzegels in omloop zullen wor
den gebracht, kan de minister mededeelen,
dat het huidige z.g. Koninginnetype binnen
afzienbaren tijd zal worden vervangen, daar
in beginsel reeds is besloten een nieuwe uit
gifte tot stand te brengen met gebruikma
king van een nieuwe beeltenis van het Hoofd
van den Staat.
De Fransche vliegiruigaankoopen
een gevolg van de thans gevolg
de politiek.
Roosevelt heeft een merkwaardige
verklaring afgelegd, waaruit men
zou kunnen opmaken, dat Amerika
zijn niet-inmenging met de Euro-
peesche aangelegenheden definitief
vaarwel heeft gezegd.
Omtrent den verkoop van militaire vlieg
tuigen zou Roosevelt verklaard hebben, dat
deze geheel in de lijn lag van de buitenland-
sche politiek der Vereenigde Staten, waar
van een der algemeene doelstellingen was,
het bijstaan van democratische landen.
De verkoop had een tweeledig doel: in de
eerste plaats werk verschaffen aan de arbei
ders in stilliggende fabrieken en ten twee
de experimenteeren op het gebied der massa
productie teneinde de industrie op de ver-
eischte capaciteit voor Amerika's eigen
luchtvaartprogramma te brengen.
Roosevelts verklaring sluit geheel aan op
die van den Franschcn minister van Lucht
vaart in de Kamer.
Naar aanleiding van eenige critiek zeide
de minister:
De critiek zou hoogst onrechtvaardig zijn,
aangezien de bestellingen betrekking hebben
op de beste vliegtuigen der Vereenigde Sta
ten. „Dit resultaat heeft Frankrijk te dan
ken aan president Roosevelt, deze aankoo-
pen zijn mogelijk, omdat de groote Ameri
kaansche democratie zijn meest volledige
medewerking verleent omdat zij weet dat
zij door Frankrijk te dienen den vre (te
dient."
In het vervolg van zijn verklaring deel
de de minister mede, dat de productie der
militaire vliegtuigen voor deze maand meer
dan negentig toestellen opleverU. Weldra
zal men de honderd passeeren.
Op den arm van Haar Vader verlaat het Jarige Prinsesje met Haar Koninklijke Moeder het paleis Noordeinde in de resi
dentie voor Haar eersten officieelen rijtoer. Onbevangen kijkt het stralende Oranje-kind d« wereld in.
