Rome jaloersch
Soosevelt ongerust
en
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Amerika bang voor
zieke bloembollen
Een Nederlandsche
Scotland Yard?
Geheimzinnigheden rondom
Noord Afrika
Duitsche voldoening over
Britsch-Duitsche
handelsbesprekingen
Het Conclaaf
begint 28 Februari
Hitlcr maakt de
massa bang
Vl/EERBERICHT
België heeft nog steeds
geen kabinet
Zonlicht breekt in
ijskristallen
UK
1 il
Schilt
Laan, Schagen. Tel. 20.
HAANDAG 20 FEBRUARI 1939. 83e Jaargang. oN. 10809.
Uitga** der N.V. Uitg.-Mif. „Rollond* Noorderkwortier"
fun-
rwijj
>trai
za- l
ssier
i
1
smde j
roef. I
\Ves> I
ïslen I
iu
areu
I
ngst, f
de
geen
l «x«
Oos.
-"ruit
Officieel blijft Franco op zijn stuk staan
aan,
n fi-
ge-
mee-
dijke
men
n en
'de
de
Pi
ver'
eens
opig
ader
aan-»
aan:
i ge
te
de
erkt
rzie-
azen
ïven
ar-
het
Ban-
be-
hou-
dere
mo-
ege-
ihen
gen,
ioei<
ge-
ging
in
de
ordt
nen.
tan-
ge'
ge-
ade-
tter
ere-
ing*
te
olg-
eld.
;nst'
ïceft
HET LEEDE OOGEN ZIET MEN IN
ITALIË DE TOENADERING VAN
FRANCO TOT DE DEMOCRATIËN.
Het diplomatieke optreden van Frankrijk
«n Engeland in de Spaansche kwestie houdt
meer dan ooit de aandacht van politieke
kringen te Rome gevangen, evenals de reis
van Bérard naar Burgos. Beide worden weer
gegeven op tendentieuze wijze, welke slechts
de geërgerdheid verbergt, die men te Rome
gevoelt over de ontwikkeling der betrekkin
gen tusschen het rechtsche Spanje aan den
eenen en Frankrijk en Engeland aan den an
deren kant.
Zoo ié er in de pers sprake van z.g.n. be
ledigingen van het oordeelsvermogen en het
eergevoel van het Spaansche volk door de
kabinetten van Londen en Parijs. Voorts van
tg.n. inmenging van Frankrijk en Engeland
jn de binnenlandsche zaken van Spanje en
van druk op Franco.
Waarnemers van de politiek van
Franco streven er uiteraard naar
aan te toonen, dat de houding van
Frankrijk en Engeland 'n zeer slech
ten indruk heelt gemaakt in leiden
de kringen te Burgos. Zij beweren,
dat senator Berard een vrij koele
ontvangst ten deel zou zijn gevallen
en dat zijn missie zeker geen succes
zal hebben. Franco zou de verlangens
men schrijft hier over „eischen"
welke geformuleerd worden door
Frankrijk en Engeland van de hand
wijzen, t.w. een in ruil voor de erken
ning der Burgos-regeering gegeven
belofte tot algemeene amnestie en <|e
verplichting geen enkel bondgenoot
schap, politiek noch militair te slui
ten met de spilmogendheden.
Sommige fascistische bladen beweren zelfs,
dat Franco voor den eisch gesteld zou zijn
le voorwaarden der beide groote democra-
iccn te aanvaarden, anders zouden deze de
«publikeinen steunen.
Oficieel blijft Franco op zijn stuk
staan.
Ifficieel blijft Franco krachtig op zijn stuk
taan tegenover de linksche regeering en
leemt het standpunt in, dat hij alleen ge-
cchtigd is, voorwaarden te stellen. Deze
ijn, zoo wordt verklaard, de verzekering
an de republikeinsche leiders van onvoor
waardelijke overgave, gepaard gaande met
iet overhandigen van alle artillerie en vlieg-
uigen, als eerste waarborg voor goede
rouw.
Ten aanzien van de besprekingen met
Icrard.d en Franschen zaakgelastigde, wijst
iet Francoministerie er op dat men geen
(verdreven beteekenis aan de conferentie
moet hechten. Het zijn geen onderhandelin
gen, maar slechts gedaehtenwisselingen van
algemeenen aard, die opkomen in verhand
met de hervatting van de normale betrek
kingen tusschen het rechtsche Spanje en de
Fransche republiek.
De kloof Negrin—Azana verwijd.
De klove tusschen minister president Ne
grin en Del Vayo eenerzijds en president Aza
na anderzijds schijnt niet. meer te overbrug
gen te zijn. In feite regeert Negrin, maar of
ficieel is een breuk natuurlijk niet mogelijk
omdat men den wettig gekozen president
Azana niet zonder meer op zij kan zetten.
De laatste woorden tusschen Azana en
Alvarcz Del Vayo gewisseld, hebben de klo
ve, welke tusschen dc leiders der republiek
sinds eenige maanden bestond, verbreed.
Erkenningen van Franco.
Steeds meer landen erkennen de regeering
van Franco. Na Polen is Egypte gekomen
dat het rechtsche bewind de jure erkent.
Estland heeft een diplomatiek agent gezon
den. In Catalonië is men thans bezig de
verkeersmiddelen te herstellen.
De telefoondienst van Barcelona heeft bij
na alle lijnen met het rechtsche Spanje her
steld. De dienst is evenwel nog niet voor het
publiek vrijgegeven, aangezien hij zwaar be
last is door het militaire verkeer.
De krijgsraad vonnist....
De krijgsraad van Barcelona heeft eergis
teren wederom eenige doodvonnissen uitge
sproken. De secretaris van de S.I.M., José
Maria Estelles Almela, een oud vriend van
den separatistischen raadsheer Ventura Gas-
sol, is ter dood veroordeeld, beschuldigd van
verantwoordelijk te zijn voor den dood van
een aantal gevangenen, die in de gevangenis
werden gemarteld. Ook Pablo Ugartc Sejuela,
de gevangenisbewaarder v&w-de S.Ï.M. en pro
pagandist van* de links-republikeinen werd
ter dood veroordeeld. Verder zijn een aantal
personen veroordeeld tot gevangenisstraffen
van 20 en 15 jaar.
Madrid en Alicante zijn zwaar gebombar
deerd. Te Madrid viel een bom in een school.
Er werden vele kinderen gedood. De Brit-
sche regeering heeft geprotesteerd tegen het
opbrengen van de „Stangrove", welk schip
op 5 Februari door de Franco vloot is aan
gehouden.
Gisteren zijn ongeveer 55.000 militiesoldaten
over de internationale brug te Hendaye ge
repatrieerd.
Golding op vrije voeten.
Golding, de plaatsvervangende Britsche
consul te San Sebastian, die op 2 Jan. j.1.
gearresteerd was, in verband met de ontdek
king van een verdacht pakje in een Britsche
consulaire tasch, is naar officieel wordt me
degedeeld, gisteren op cerewoord voorloopig
op vrije voeten gesteld. Ook mevrouw Gol
ding is vrijgelaten.
Wordt onze export beperkt?
Grootere zeef voor onze tulpen
bollen naar Engeland.
,Econ. Voorlichting" behelst het volgende
bericht:
„Blijkens een van den Rijkslandbouwcon-
iulent te Washington ontvangen bericht, is
bij het Congres der Vereenigde Staten van
Amerika een ontwerp van wet ingediend
lot wijziging van de Plant Oquarium Act.
Die wijziging houdt in, dat planten en
ieelen van planten, geschikt voor verme-
ïigvuldiging, welke ten invoer worden aan
teboden uit welk vreemd land dan ook, niet
üogen worden ingevoerd, behalve voor ver
menigvuldiging onder toezicht van den Se-
iretary of Agriculture gedurende den tijd
in onder, de voorwaarden, welke de genoem
le Sccretary kan voorschrijven ten einde
bij onderzoek of anderszins te kunnen be
talen, of do planten of plantendeelen blijk-
'aar vrij zijn van plantenziekten.
Het wetsontwerp bevat voorts de bepa-
ing, dat bollen van tulpen, hyacinten, en
lelies en convallariakiemen, niet bestemd
voor vermenigvuldiging, nog tot 1 Januari
1945 mogen worden ingevoerd, terwijl voor
de bollen van narcissen en irissen verplich
te warmwaterbehandeling wordt voorge
schreven."
De Nederlandsche uitvoer naar
Engeland.
Voor Engeland is een regeling voor kwa
liteitsverbetering van tulpenbollen te ver
wachten, door bet toepassen van een groote-
re zeef, zoodat de bollen benedon een zekere
roaat, niet voor export uit Nederland naar
Engeland in aanmerking zouden komen.
De beperking van den invoer van Neder
janasche bollen, welke hiervan, aldus dc
Jf'-. het gevolg zou zijn, zal, meent men,
worden gecompenseerd door een verbetering
van de prijzen. Deze regeling is van groot
belang, waar nu de Farmers Union besloten
heeft er van af te zien verhooging van in
voerrecht te vragen.
Naar centralisatie van politie
diensten.
Naar de Tel. verneemt, zijn op het depar
tement van Justitie plannen in voorberei
ding betreffende de overbrenging van ver
schillende politiediensten naar Den Haag.
Het zou in de bedoeling liggen o.a. de „cen
trale ter bestrijding van den handel in ver-
doovende middelen" en de autocentrale, die
thans beide te Rotterdam zijn gevestigd,
naar Den Haag over te brengen ÓQk de Ne
derlandsche centrale in zake internationale
misdadigers, de Nederlandsche centrale in
zake falsificatien en het rijksbureau ter be
strijding van den handel in vrouwen en
kinderen zouden van Amsterdam naar Den
Haag worden overgeplaatst.
Voorts zou het in de bedoeling
liggen de rijksrecherche uit te brei
den tot een rijksrecherchecentrale.
Al deze belangrijke takken van
dienst zouden in één gebouw wor
den ondergebracht en onder leiding
komen van twee rijkscommissaris
sen eerste klasse, terwijl aan deze
diensten twee rijkscommissarissen
tweede klasse en eenige rechercheurs
zouden worden verbonden.
Wanneer wij in deze plannen een eersten
stap mogen zien op een weg naar orde ii*
den chaotischen toestand op pohtiegebied
hier te lande, juichen wij dit, aldus het
blad, zeer toe. Tientallen jaren is het een
vrome wcnsch gebleken, om deze orde te
scheppen; onze politie-organisatie dateert
immers uit het midden der vorige eeuw. De
minister en de huidige hoofdambtenaren
van Justitie verdienen waardeering, dat zij
een einde willen maken aan een situatie,
die met alle moderniteit spot en met de hui
dige verkeersmiddelen geen rekening houdt.
Chef van het Italiaansche leger
7iiet speciale .missie naar Tripolis
KRACHTIGE VERSTERKING DER ITALI
AANSCHE GARNIZOENEN.
Maarschalk Badoglio, de chef van den staf
van het Italiaansche leger, die met zulk
een succes de operaties in Abessinië leidde,
gaat een reis maken naar Tripolis. Allerlei
geruchten hieromtrent doen de ronde.
BADOGLIO,
Niet-officieel wordt vernomen, dat Badoglio
naar Tripolis is vertrokken met een specia
le missie,. De voor de hand liggende con
clusie is, dat de reis verband houdt met de
Italiaansche verdedigingsmaatregelenin
Noord-Afrika. Er wordt te Rome niet ont
kend, dat de garnizoenen aldaar de laatste
weken voortdurend krachtig versterkt zijn
cn thans ongeveer vier divisies sterk zijn.
Ook wordt toegegeven, dat maatregelen zijn
genomen om het garnizoen binnen den
kortst mogelijken tijd nog verder te verster
ken.
Welke mededeelingen ontving
hij uit het buitenland?
Officieel wordt, volgens een bericht
van Associated Press uit Key West
(Florida) medegedeeld, dat het mo
gelijk is, dat president Roosevelt
zijn afwezigheid uit Washington zal
bekorten in verband met de laatste
berichten welke hem bereikt heb
ben over de ontwikkeling der ge
beurtenissen in het buitenland.
Ten aanzien van deze officieele verkla
ring meldt Reuter, dat het in politieke
kringen te Londen niet geheel duidelijk
schijnt te zijn, wat voor bijzonder nieuws
Amerika kan hebben bereikt en tot een
dergelijk besluit aanleiding heeft gegeven.
In de Duitsche bladen is over een en an
der nog geen woord gepubliceerd. In wel
ingelichte Berlijnsche kringen beschouwt
men het als „een nieuw voorbeeld van
hysterie en oorlogspsychose, die voortdurend
in de democratische landen schijnt te heer-
schen".
In Romeinsche kringen wordt aan deze
zaak eveneens weinig aandacht besteed, of
schoon zij wel gepubliceerd is, zij het dan
ook op een niet in het oog loopende plaats.
Een politieke waarnemer verklaarde te
genover Reuter, dat hij aan de juistheid
van het bericht twijfelde, waaraan hij toe
voegde, dat als Roosevelt werkelijk had ge
zegd, wat hem werd toegeschreven, deze co-
medie speelde.
Over de Britsch-Duitsche economische be
sprekingen schrijft de National Zeitung van
Essen o.m.:
„Tot dusverre hebben talrijke misverstan
den de volle ontplooiing van economische
overeenstemming tusschen Duitschland en
Groot-Brittannië verhinderd. De strijd der
beide landen op de Balkanmarkten vormde
een der voornaamste hinderpalen". Men
wilde in Londen niet erkennen, dat, om na
tuurlijke en 'traditioneele redenen. Duitsch
land de eerste leverancier der Balkansta-
ten moet zijn. Aan den anderen kant heb
ben de verantwoordelijke Britsche minis
ters zich er wellicht rekenschap van gege-
gevcn, dat het thans niet meer naar hun
wenschen mogelijk is den toegang der
Duitsche economie op zekere markten te be
letten, welke vroeger door Londen werden
gecontroleerd".
Men neemt te Berlijn aan, dat de particu
liere besprekingen, die thans gaan begin
nen, den grondslag zullen kunnen vormen
voor toekomstige officieele onderhandelin
gen". In ieder geval, zoo besluit de National
Zeitung, kan Engeland er van overtuigd
worden, dat Duitschland met voldoening
een verbetering zou begroeten in de Duitsch-
Britsehe economische betrekkingen en een
vergrooting van zijn uitvoer naar Enge
land;"»
„De Pausen sterven, het Paus
dom is onsterfelijk
Een politieke Staatssecretaris
ten Valicane?
Het conclaaf tot het kiezen van een nieu
wen Paus zal 28 Februari a.s. beginnen
Naar wij vernemen, zullen niet. alle kardi
nalen bij de opening van het conclaaf aan
wezig zijn. Om te voorkomen, dat gehei
men zullen uitlekken worden ongeveer 250
personen ingesloten in een deel van het
Vaticaan, waar het niet mogelijk is eenig
contact met de buitenwereld te verkrijgen.
Volgens het Italiaansche blad de „Relazi-
oni Internationale" zullen de kardinalen
zich tevens uitspreken over de keuze van
een staats-sccretaris. Hiermede zou een toe
stand uit het verleden terugkeeren, waarin
onderscheid gemaakt werd tusschen het
geestelijk gezag van den Paus en de poli
tieke verantwoordelijkheid van den staats
secretaris.
Herdenking in Duitschland
Nederland.
en
Von Preysing, de bissefhop van Berlijn,
hoeft gistermorgen in alle kerken van het
Berlijnsche bisdom een herderlijk schrijven
doen voorlezen, waarin de geloovigen opge
roepen worden te bidden voor de ziel van
Pius XI.
In alle Roomsch-katholieke kerken van
Nederland is gisterochtend eveneens een
oproep van den aartsbisschop en de bis-
sohoppen aldaar gedaan om voor den over
leden kerkvorst te bidden. In dezen oproep
wordt o.m. gezegd: „De Pausen sterven, het
Pausdom is onsterfelijk."
Bisschop van Würzburg bemoedigt
de geloovigen.
De bisschop van Würzburg, mgr. dr. M.
Ehrenfried, heeft gisteren in de kerken van
zijn bisdom een herderlijk schrijven doen
voorlezen, waarin hij zegt de leuze: „Weg
met het Kruis van straat en huis" als een
gruwel te beschouwen.
Ik acht het, aldus de bisschop, de groot
ste misdaad, wanneer verdwaasde en gede
genereerde menschen eerbiedwaardige mo
numenten, beeldengroepen cn kruisbeelden
onteeren en vernielen, zooals in den laatsten
tijd in ons bisdom herhaaldelijk is voorge
komen.
Mgr. Ehrenfried waarschuwt de
massa, zich niet te laten bangma-
ken door het Hitlerregime, want
daardoor zouden de tegenstanders
tot het valsche inzicht gebracht
worden, dat de katholieke kerk zich
zelf al heeft prijsgegeven.
De bisschop wekt de geloovigen tenslotte
op, zich niet te laten weerhouden, hun kin
deren voor het priesterlijk ambt te bestem
men en zelf trouw te blijven aan de geeste
lijkheid.
Het herderlijk schrijven dat fel de tegen
stelling tusschen de nationaal socialistische
cn de R.K.-wereldbeschouwing belicht, be
sluit, naar de Msb. meldt, met de woorden:
„Wij willen kruisdragers zijn! Wij zullen
ons kruis verder dragen."
Dit nummer bevat 8 pagina's
DE BILT SEINT!
Verwachting: Meest matige
wind uit Noordelijke rich
ting, half tot zwaar bewolkt
of betrokken, kans op en
kele regenbuien, weinig
verandering in temperatuur.
Alg. vooruitzichten: Gedeeltelijk
bewolkt, vrij zacht met nu
en dan kans op regenbuien.
Liberalen weigeren hardnekkig
tot de regeering toe te treden.
Pierlot heeft gisteravond om half zeven aan
de pers medegedeeld, dat de liberale partij
volhard heeft in haar besluit, niet tot dc
regeering toe te treden. De Koning had
hem opgedragen de hem toevertrouwde
taak voort te zetten en hij zou thans trach
ten, een regeering te vormen, die bij gebreke
van den steun der liberalen, op de andere
elementen van de oude meerderheid steunt
Indien, tegen alle verwachting in, volgens
deze formule geen regeering zou kunnen
worden gevormd, zou in elk geval binnen
den kdrtst mogelijken tijd een- ministerie
worden gevormd, dat zich begin der vol
gende week aan de kamer zal voorstellen.
Nadere mededeelingen van Pierlot.
Pierlot heeft verder nog verklaard, dat
zijn regeering tien ministers zou omvatten
met ervaren figuren voor de ministeries
met een technisch karakter.
Voor de liberalen zullen geen portefeuil
les worden gereserveerd..
Het program zal in de eerste plaats ge
richt zijn op het verwezenlijken van finan
cieel evenwicht, op een economische poli
tiek en een nationale politiek, die de ge
moederen kan kaimeeren. Pierlot zal trach
ten een regeering met normaal karakter
te vormen, die op een parlementaire meer
derheid zal steunen cn meerendcels uit
parlementsleden zal bestaan.
Belijdeniskerk
versaagt niet
Eenheidsgeloof noodzakelijk.
Gisteren in dc belijdeniskerk te Dahlem
heeft Ds. Gollwitzer tijdens zijn preek den
nadruk gelegd op de volstrekte noodzake
lijkheid van het belijden aan een eenheids-
geloof zonder voorbehoud: „God, zoo zeide
hij, kan niet zijn, wat de wil der menschen
van hem zouden willen maken, gelijk bij
voorbeeld de Joden of de Grieken hun God
opvatten, gelijk dc Duitschers een racisti-
schen en antisemitieschen God willen heb
ben."
Het aantal predikanten, dat zich nog in
de concentratiekampen bevindt, bedraagt 4,
terwijl 6 predikanten in de gevangenis of
in hechtenis zitten.
Halo-verschijnselen hier te lan
de waargenomen. Mededee-
ling van het Kon. Ned. Instituut
te de Bilt.
In de radio-uitzendingen van het
weeroverzicht der laatste dagen werd
melding gemaakt van buitengewoon
fraaie, en lichtsterke, ten deele ook
zeer zeldzame Halo-verschijnselen
hier te lande, in den namiddag van
17 Februari waargenomen.
Ter toelichting zij hier eerst het volgende
opgemerkt:
Halo-verschijnselen zijn die lichtverschijn
selen aan den hemel, welke ontstaan door
dc breking van zonlicht in ijskristallen, wel
ke in de hoogcre lagen van den dampkring
zweven.
Zij berusten op dezelfde werking als de
kleuren, die men bij een glasprisma kan
waarnemen en die men ziet in de ouderwet-
sche kristallen kronen. Afhankelijk van de
orienteering der kristallen kunnen verschil
lende verschijnselen optreden, terwijl de
lichtsterkte bepaald wordt door het aantal
kristallen in een bepaalden stand. Bij ide
ale wanorde, dus wanneer alle standen in
dezelfde mate voorhanden zijn, treden krin
gen van 22 graden en 46 graden straal om
de zon op.
Bijzonnen.
Indien de brekende ribbe der kristallen
zuiver verticaal staan, treden links en
rechts van de zon op 22 graden (of meer,
al naar de zonshoogte) heldere vlekken met
regenboogkleuren op, de z.g. bijzonnen, ter
wijl verticaal boven de zon op ongeveer 46
graden (of meer, eveneens afhankelijk van
de zonshoogte) een zeer kleurrijke boog, de
circumcenithaalboog, eveneens met regen
boogkleuren, kan optreden. Bij al deze spec-
traal-verschijnselen is het rood naar de zon,
gekeerd.
Of het eene dan wel het andere verschijn
sel optreedt, hangt af van de grootte der
brekende hoeken, resp. 60 cn 90 graden. Een
zuiver witte band op zonshoogte, parheli-
sche ring genaamd, treedt op, wanneer het
zonlicht tegen verticale zijvlakken terugge
kaatst wordt, zonder breking te ondergaan,
terwijl zijn reflectie tegen horizontale vlak
ken een lichtzuil door de zon doet ontstaan.
Bovenaan den 22 graads-kring treedt vaak
ook een raakboog op.
Nog zeldzamer.
Doch zeer zeldzaam zijn twee vlekken, de
z.g. bijtegenzonnen op den parhelischen
ring, op 120 graden azimuthafstand van de
zon gelegen, dat wil zeggen ongeveer in het
oosten en in het noord-noordwesten, wan
neer de zon, zooals Vrijdagmiddag in het
Zuid-zuidwesten staat.
De hier genoemde verschijnselen
zijn alle op 17 Februari tusschen 14
en 16 uur voorgekomen. In den Hel
der, waar de parhelische ring bijna
volledig was, cn beide bijtegenzon
nen voorkwamen, ontbraken de krin
gen van 22 en 46 graden, cn dc zuil
door de zon. In de Bilt was dc par
helische ring voornamelijk naar liet
oosten ontwikkeld, doch de beide bij
tegenzonnen aanwezig.
Het viel hier trouwens op, dat de bijte
genzonnen geen vlokken waren, doch meer
geleken op een zuil verticaal op den parhe
lischen ring. Het optreden van dergelijke
uitgebreide Haloverschijnselen hangt sa
men met het voorkomen resp. vorming van
ijskristallen en duidt op een verandering
in den weerstoestand in de hoogere lucht
laag, veelal hij het naderen van een depres
sie. Vaak valt er vijf tot tien uur later re
gen (gelijk ook in den nacht van Vrijdag
op Zaterdag), doch op dezen regel komen
vele uitzonderingen.