Kamerontbinding
in België
(root Japanse! offensief
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
B i t t e r e
woorden
Duitscbland kan de
joden niet missen!
Nederland treft den
Duitschen export
„Koppengeld" op Urk
Gij waart een
verrader, Negrin!
De versterking van Guam
S li <m ci* Co ii riiuL
Laan. Schagen, Tel. 20.
jjtfSDAG 7 MAART 1939. 83e Jaargang. No. 10822.
Kt9e*e cfer N.V. Uitg.-Mir. „Hollands Noorderkwartier"
Nieuwe
verkiezingen
op 2 April
van Koning
Leopold
„DE KROON BETROKKEN IN ZA-
„KEN, WAARVOOR ALLEEN MI
NISTERS EN KAMER VERANT
WOORDELIJK ZIJN."
Koning Leopold van België heeft
Kamer en Senaat ontbonden. Nieu
we verkiezingen moeten dus plaats
vinden. De regeering Pierlot zal tot
de verkiezingen, welke op 2 April
gehouden zullen worden, in functie
blijven. Koning Leopold heeft in een
brief aan minister Pierlot vrij scher
pe critiek gegeven op de gebeurte
nissen der laatste maanden en op
eenheid aangedrongen. Men gelooft
dat de zaak-Martens opgeschort zal
blijven en de regeering Pierlot geen
commissie van onderzoek zal instel
len.
ONTBINDING, EEN DAAD VAN
DIEPEN ERNST,
aldus gaf Koning Leopold in zijn brief aan
Pierlot te kennen, maar zoo ging hij voort,
de onmogelijkheid waarin ik mij heden be
vind een duurzame regeering samen te stel
len, die de staatszaken zou kunnen beheeren
in overeenstemming met een vaste parle
mentaire meerderheid in de huidige om
standigheden dringend vereischt biedt
geen anderen uitweg dan beroep te doen op
de natie. Zoo vorderen het de grondwette
lijke regels en de bestendige overleveringen
van ons publiek recht.
Het land werd in dien toestand gebracht
door de politieke dwalingen van dezen laat-
sten tijd, dwalingen die derwijze werden
verergerd dat ze de opeenvolgende misluk
kingen van de laatste regeeringsformateurs
hebben veroorzaakt.
Zooals ik het tot mijn spijt heb moeten
vaststellen tijdens een onlangs gehouden
ministerraad werden de grondwettelijke be
ginsels, die tot nog toe de vastheid van on
ze instellingen hadden gewaarborgd, al meer
en meer miskend: de verantwoordelijkheden
worden verplaatst, de scheiding der mach
ten wordt niet meer geëerbiedigd, organen
zonder wettelijk mandaat wegen op de vor
ming en de instorting van de regeeringen, de
uitvoerende macht wordt niet meer uitge
oefend in overeenstemming met de grond
wettelijke regels,- het staatshoofd, bevindt
zich meermaals in de noodzakelijkheid be
slissingen te bekrachtigen, dicb uiten hem
genomen zijn.
De Kroon in zaken betrokken
waarvoor zij niet verantwoorde
lijk is.
Indien do beginselen van ons na
tionaal charter op die wijze worden
verwaarloosd, kan het staatshoofd
niet langer de rol houden die hem
beschoren is, en zeer ten onrechte
wordt de Kroon betrokken waar al
leen de ministers voor de Kamers de
verantwoordelijkheid hebben te dra
gen van akten met de handteekeriing
van den koning bekleed. Deze poli
tieke en juridische verantwoordelijk
heid van de ministers te willen over
schaduwen door een soort zedelijke
verantwoordelijkheid die de koning
zelf zou dragen, het ware 'n valsche
opvatting, van een aard om de open
bare meening te verleiden.
Zij die in zekere gevallen kwaadwillige
of eenvoudig tendentieuze geruchten ver-
spreiden, zouden, zonder er zich misschien
zelf rekenschap van te geven, een onrecht
vaardigheid kunnen begaan, ten opzichte
van den eenigen rijksburger, aan wicn de
midelcn worden ontzegd waarover ieder
mensch beschikt om zijne meeningen en da
den te verdedigen. Niet om redenen van
persoonlijken aard druk ik mij derwijze
uit. Ik word hierin alleen bezield door de
overleveringen die mijne voorgangers in het
belang zelf van liet land hebben bevestigd.
Evenals zij heli ik bij mijn troonsbestijging
gezworen de Grondwet en de wetten van
het Belgische volk te eerbiedigen,, de na
tionale onafhankelijkheid en de onschend
baarheid van het grondgebied te handha
ven.
Trouw aan mijn eed!
Evenals zij sta ik er op, getrouw te blij
ven aan mijn eed. Bij de raadpleging van 't
kiezerskorps, waartoe thans werd besloten,
noodig ik mijne medeburgers uit hunne ge
dachten en verzuchtingen te richten naai
de oplossing van de vraagstukken die de toe
komst van het land beheerschen: binnen-
landsch evenwicht, hartelijke samenwerking
in een geest van loyale wederzijdsche ver
standhouding ten dienste van de nationale
eenheid, saamhoorigheid ten overstaan van
de internationale problemen, die een zeer na
bije toekomst stellen kan.
Het lot van België ligt in de handen der
Belgen zelf. Laten zij een 'blik slaan over
de grenzen. Zij zullen overtuigd zijn van de.
noodzakelijkheid aan het land onverwijld
een parlement te schenken, dat in een ruime
geest van rechtvaardigheid en gelijkheid de
nationale eenheid vereenvelvigt. en waarop
een regeering zal kunnen steunen, die bij
machte is .den eerbied af Ie dwingen en het
moreele gezag van België hoogt te houden!
Göring verplicht hen tot werken.
Bij decreet is gisteren bekend ge
maakt, dat alle jonge Joden in
Duitschland, wier lichaamsgesteld
heid het toelaat, verplicht zullen
worden om handenarbeid te verrich
ten. Zij zullen echter worden afge
zonderd van hun Arische metgezel
len.
Dit komt dus, volgens de „Daily Express"
hier op neer, dat Duitschland, dat de Jo
den op vreeselijke wijze heeft vervolgd en
tienduizenden van hen uit hun bedrijven en
betrekkingen heeft gezet, zich nu tot deze
niet-Arische burgers wendt, om het groote
tekort aan werkkrachten, dat het economi
sche plan van veldmaarschalk Göring be
dreigt, op te heffen.
Het decreet is uitgegeven door Dr. Frie-
drich Symp. hoofd van de Duitsche arbeids
beurzen, met de volle goedkeuring van den
gevolmachtigde voor het vierjarenplan
veldmaarschalk Göring. Het doet een beroep
op de Duitsche firma's om waar het eenigs-
zins mogelijk is, .Toden in dienst te nemen,
om zoodoende Duitschers voor ander werk
vrij te maken.
Dr. Symp heeft het aldus gezegd.
„De staat heeft er geen belang bij om
werklooze Joden te ondersteunen. Wij moe
ten er naar streven zoo gauw mogelijk werk
aan de leeg loopende Joden te geven, daar de
Duitsche werkkrachten gebruikt moeten
worden voor dringende werkzaamheden, die
het landsbelang betreffen." Deze werkzaam
heden zijn in hoofdzaak de versterkingswer-
ken. Joden mogen daarbij niet te werk ge
steld worden, in verband met het gevaar
van spionnage. Het decreet zinspeelt er op,
dat de Joden zullen worden opgenomen in
werkgroepen bestemd voor de bouwvakken
en „dergelijk graafwerk".
Duitschlands gebrek aan werkkrachten
heeft ook invloed op de campagne die ge
voerd wordt, om dienst te nemen bij de
marine en Göring's luchtmacht.
Ofschoon Duitschland, zooals het zegt, er
aanspraak op kan maken, dat het vlieg
machines kan produceeren tot een „onbe
grijpelijk aantal zien de luchtvaartautori
teiten er weinig kans toe voldoende man
schappen te vinden om de toestellen te be
mannen.
Gandhi verzwakt
Intusschen spoedige regeling van
het conflict verwacht.
Volgens het laatste bulletin is thans bij
Gandhi eenige uitputting merkbaar en iede
re poging om in bed rechtop tp zitten ver
wekt duizeligheid.
Men verwacht dat een overeenstemming
bereikt zal worden door een directe brief
wisseling tusschen den onderkoning en
Gandhi, hoewel veel afhangt van de gezond
heid van Gandhi. De vicekoning heeft gis
teren de leden van den uitvoerenden raad
en den voorzitter van den Mohammedaan-
schcn bond ontvangen.
Gisteravond is Gandhi een document over
handigd, dat vermoedelijk afkomstig is van
den onderkoning. Er zijn thans aanduidin
gen, dat men binnenkort een regeling van
'het conflict tusschen den Mahatma en Tha-
kore Saheb mag vernachten.
Onze nieuwe tariefsmaatregelen
hebben betrekking op 40 pet.
van den Duitschen uitvoer naar
ons land.
Het jongste nummer van de „Deutsche
Volkswirt" bespreekt de Nederlandsche ta
riefmaatregelen; dit wordt, aldus het Hsb.,
aangediend als een „matig" protectionisme,
maar voor een aantal artikelen, welke bij
zonder sterk aan de buitcnlandsche concur
rentie bloot staan, wordt het recht tot 20
verhoogd. Officieel wordt het deel van den
Ncderlandschen invoer, dat door he. nieu
we tarief getroffen wordt, een achtste ge
noemd. Beziet men het tarief nader, dan
bemerkt men, dat 7 van de ingevoerde
productiemiddelen, 27% van de voor indus-
trieele verwerking bestemde halffabricaten
50 van de fabricatie en zelfs 85 van de
voor het gebruik gereed zijnde productie
getroffen wordt.
Verder is het duidelijk, dat de handels
politieke terugslag van het nieuwe tarief
verschillend zal zijn. al naar de uitvoer
der afzonderlijke landen naar Nederland is
samengesteld.
Wat Duitschland b.v. betreft, moet
een net onbelangrijk deel van zijn
export naar Nederland getroffen wor
den en juist vooral door de hoog
ste tarieven, omdat Duitschland
voornamelijk fabricaten of reeds veel
bewerkte halffabricaten uitvoert.
Het blad schat, dat 40 van den Duit
schen export naar Nederland onder nieuwe
tarieven valt.
Dit nummer bevat 8 pagina's
Toeristen moeten 10 ct. belasting
betalen.
Na een langdurige discussie heeft de raad
der gemeente Urk gister het besluit geno
men om een zoogenaamd „koppengeld" te
heffen. Van eiken toerist, die het eiland
bezoekt, zal 10 cent belasting worden ge
heven. -Deze belasting zal worden geheven
van den gezagvoerder van het schip, dat de
passagiers aan den wal brengt. De maat
schappijen die bezig zijn met het vervoer
van toeristen naar en van Urk, zullen dus
haar tarieven met 10 cent per persoon
moeten verhoogen, omdat ze anders zelf de
be!astin«" moeien betalen.
Het besluit is. aldus het Hsb., genomen
in den vorrri van een belastingverordenirj^
terwijl het genoemde bedrag wordt geheven
voor het gebruik van de straten, zooals dit
reeds jaren op het eiland Marken wordt
gevorderd.
Economische Raad vóór twee
tunnels te Velsen
Beslissing nog niet genomen.
Zooals bekend, zijn de belanghebbenden
bij den aanleg van een tunnel te Velsen
allen voorstanders van den bouw van twee
tunnels, n.1. één voor trein- en één voor
autoverkeer.
Naar wij vernemen, heeft de Economische
Raad, die zich met dit vraagstuk bezighoudt
blijkens een pas gepubliceerd adres, zich
eveneens accoord verklaard met een dubbe
len tunnel.
De beslissing van den Minister van Wa
terstaat is echter nog niet spoedig te ver
wachten.
Miron Cristea overleden
Politiek en geestelijk leider van
Roemenië.
De Roemeensche minister-president
Miron Christea, wiens gezondheids
toestand gisteravond reden tot ern
stige bezorgdheid gaf is te Cannes
overleden.
Chistea's opvolger.
De koning heeft Armand Calinescu be
noemd tot voorzitter van den Ministerraad
in opvolging van Miron Christea. De nieu
we minister-president was vice-ministerpre-
sident.
Nieuwe nationale defensieraad
te Madrid uit zware beschuldi
gingen aan het adres van Ne
grin, die in allerijl is gevlucht.
MIAJA THANS LINKSCH STAATS
HOOFD.
Republikeinsche vlootbemanning
zal zich in Noord Afrika
laten ontwapenen
Uit de bijzonderheden welke thans
bekend worden over de vervanging
van de regeering-Négrin door een
verdedigingsraad onder leiding van
generaal Miaja, blijkt wel dat een
en ander verre van vriendschappe
lijk is gegaan. „Verraad heeft ons
een deel van ons vaderland doen
verliezen. Dit heeft zijn hoogtepunt
bereikt in de misdadige houding
van Juan Négrin, die strijders en
arbeiders onwaardig regeerde en die
geen ander doel had, dan het ver
zamelen van de nationale schatten
en te vluchten, terwijl het volk
aan den vijand werd overgeleverd,
aldus Cipriano Mera, hevelhebber
van het vierde legercorps. Kolonel
Casado, thans hoofd van de lands
verdediging, verklaarde na het ge
beurde te Madrid, aan de journalis
ten: „Gij hebt een historische nacht
beleefd, wij zijn overtuigd Spanie
en de republiek een dienst te hebben
bewezen".
De leden van Négrins regeering
zijn gevlucht. De linksche vloot
bemanning schijnt zich in Tunis te
willen laten interneeren.
COMMUNISTEN DOEN NIET MEE.
Naar uit Madrid gemeld wordt, is de ver
dedigingsraad in een zitting bijeengekomen.
Alle politieke partijen, benevens de mili
taire en civiele gouverneurs van het repu
blikeinsche Spanje, behalve de communis
tische partij, erkenden den verdedigings
raad. De communisten verklaren trouw te
zijn aan Negrin en Moskou en derhalve den
verdedigingsraad niet te kunnen erkennen.
Een verklaring van Miaja.
Ter gelegenheid van de vorming der nieu
we Lindsche regCering heeft Miaja 'n radio
rede gehouden, warin hij o.a. zeide:
Wij hebben het lot van Spanje in handen
genomen. Er was geen oppositie. Ik geloof
niet, dat ik mij vergis, wanneer ik zeg, dat
wij hebben gehandeld volgens de wenschen
van het volk, dat zich sedert eenigen tijd
bevond zonder een regeering, die het be
greep.
Miaja verklaarde verder, dat „politieke
hartstochten en de vrees om bloed te ver
gieten het onmogelijk hadden gemaakt eer
der een nieuwe regeerinc te vormen.
Miaja besloot: Wij willen vrede. Wij ho
pen. dat de Spanjaarden na tien oorlog voor
spoed zullen genieten en dat zij zich niet
zullen laten meesleepen in twisten, waarbij
tenslotte bet vaderland verliest.
Martinez Barrio, voorzitter van de Cortez,
die zich thans te Parijs bevindt, heeft ver
klaard het volkomen met de verdedigings
raad eens te zijn.
Over Miaja zeide hij:
„Dat is een man, die zich met Fran
co kan verstaan om den vrede in
Spanje te herstellen. Ik heb Azana
dat verscheidene malen gezegd. Wat
nu onze houding betreft jegens dege
nen, die in verzet zijn gekomen te
gen de regeering-Negrin: Ik moet
zeggen, dat wij den wensch naar be
ëindiging der vijandelijkheden vol
komen deelen.
Miaja te Madrid.
Generaal Miaja is in de hoofdstad aange
komen. Alvorens een onderhoud te hebben
met den nationalen verdedigingsraad ver
klaarde Miaja, dat overal in het linksche
Spanje orde heerscht. Hij voegde hieraan
toe, dat de defensieraad overal met vreugde
werd begroet.
Burgos gereserveerd,
Ten aanzien van den nieuwen toestand
die in de laatste 24 uur in republikeinsch
Spanje is ontstaan, betvaart de regeering
te Burgos een volstrekte reserve. De gedrags
lijn der regeering te Burgos is reeds menig
maal door Franco uiteengezet: „Voortzetting
van den strijd tegen de rooden tot de on
voorwaardelijke overgave". De militaire
machinerie van Franco is al gereed.
Negrin en de zijnen gevlucht.
Negrin heeft niet op zoo'n elegante wijze
van Spanje afscheid kunnen nemen als
ex-president Azana. Per vliegmachine heeft
hij inderhaast moeten vluchten. Een deel
van zijn gevolg, vergezelde hem. Om zes
uur gisteravond daalde Negrins vliegtu^
te Toulouse. Hij is direct doorgereisd naar
Parijs.
Zal de linksche vlootbemanning
zich laten interneeren?
De republikeinsche vloot heeft de haven
van Carthagena verlaten en men verwachl
dat zij hedenochtend te Bizerte, de Fran
sche oorlogshaven in Tunis, .zal aankomen
Dit zou er dus op wijzen, dat de bemanninp
zich zou willen laten ontwapenen en inter
neeren. Uit Madrid wórdt echter gemeld
dat de vloot in opstand is gekomen tegen de
regeering Negrin, maar solidair is met
den defensieraad.
EERBERICHT
DE BILT SEINTi
Verwachting: Zwaar bewolkt
met opklaringen, enkele re
genbuien, iets kouder dan
gisteren, meest matige Z.W.
tot N.W. wind.
Alg. vooruitz.: Geleidelijk eeni
ge daling van temperatuur.
De eerste hevige strijd in 1939
wordt gestreden.
EEN INCIDENT TE SHANGHAL
Volqens Chineesche berichten, wordt thans
in Midden-Hoepei, ten Oosten van de rivier
Han, op 200 K.M. ten Westen van Hankau,
tusschen de Chineesche en Japansche troe
pen de hevigste strijd van dit jaar gevoerd.
De Japansohe aanvallen worden met
vliegtuigen gesteund. De slag woedt reeds
tien dagen. De Chineezen beweren de vast
beraden pogingen der Japanneezen de rivier
over te steken, te hebben doen mislukken.
Het aantal dooden en gewonden zou aan
heide zijden gelijk zijn en in het geheel
6000 bedragen. Verklaard wordt, dat beide
partijen met spoed versterkingen naar dit
front zenden.
De toestand In Shanghaf.
Een honderdtal Japansche marinesolda
ten heeft gisteravond, waarschijnlijk han
delende op bevel van hoogerhand, het bu
reau der internationale politie omsingeld
en directe uitlevering geëischt van verschei
dene Chineesche gevangenen, die beschul
digd worden van anti-Japansche activiteit.
De politiebeambten der internationale
concessie leverden de gevangenen uit.
De beteekenis van het incident wordt
echter verminderd door het feit, dat het in
cident zich heeft voorgedaan in het Yangt-
sepoe-kwartier d.w.z. in het gedeelte der
concessie, dat bezet is door het Japansche
leger en de Japansche vloot en waar de
controle der internationale politie eigenlijk
nog slechts in naam bestaat.
Amerikaansche Marine waagt
nogmaals een poging. Ook ten
einde den handel met Neder-
landsch Oost Indië te bescher
men.
Senator Walsh, de voorzitter van de Ame
rikaansche Senaatscommissie voor vloot-
aangelegenheden, heeft verklaard, dat op
het oogenblijt niet zal worden aangedrongen
op versterking van het eiland Guam. Men
veronderstelt, dat de verklaring van Walsh
beteekent, dat het voorstel voor de huidige
zitting van het congres van de baan is.
Nader vernemen wij, dat admiraal
Leahy, de chef van de vlootoperaties,
voor de marine-commissie uit den
Senaat verschenen is, om de pogin
gen van de marine te hervatten, de
toestemming van het Congres te ver
krijgen voor versterking van Guam.
Leahy zeide, dat het verzet tegen de ver
beteringen algemeen gegrond was op de
onjuiste voorstelling, dat het de bedoeling
was, sterke verdedigingswerken aan te leg
gen.
Hij verklaarde, dat een groote en
belangrijke luchtvaart- en onderzee
bootbasis zou kunnen worden aan
gelegd, van waaruit de Amerikaan
sche overzeesche handel met Neder-
landsch Oost-Indië zou kunnen wor
den beschermd.
Het was ook van waarde als een mogelijk
marinestation, dat als steunpunt zou kunnen
dienen voor de Aziatische vloot, wanneer de
Vereenigde Staten zich in 1946 van de Phi-
lippijnen terugtrekken.
Werkloozen in de
bosschen
Regeering koopt 1200 ha. bosch.
Staatsboschbeheer heeft ongeveer 1200 ha
bosch onder Zeist en Beekbergen aangekocht
De financiering geschiedt door het Departe
ment van Sociale Zaken uit de gelden, wel
ke ter beschikking zijn gesteld voor den
aankoop van terreinen ten behoeve van de
bestrijding der werkloosheid.
Op de aangekochte gronden bestaat name
lijk de mogelijkheid honderden arbeiders
eenige jaren aan productief werk te plaat
sen,
