<Vi*OIN*« Ifet
Zilveren bazuinen klinken
over Rome!
Een nieuwe maar wankele
regeering in Slowakije
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Paus Pius XII op
indrukwekkende
wijze gekroond
Oogst risico's niet voor
rekening van de regeering
Aankoop van vlieg materieel
in Amerika
Laan, Schagen. Tel. 20.
BIAANDAG 13 MAART 1939. 83e Jaargang. No. 10827.
Urfgdvr de* N.V. Uitg.-Mif. „Holland* Noorderkwortier"
TIENDUIZENDEN BETUIGEN
DEN KERKVORST OPNIEUW
HUN HULDE.
Een priester-diplomaat
tot Staatssecretaris
benoemd
Een groote dag voor alle Katholie
ken der aarde. Gisteren is met
plechtig ceremonieel Paus Pius XII
gekroond. Tot staatssecretaris is
gekozen Kardinaal Maglione, die
evenals den nieuwen Paus zich veel
op politiek terrein heeft bewogen en
o.a. grooten invloed in den Volkeren
bond heeft gehad.
Een glorierijke dag voor het Katho
lieke volk, de plechtige kroning, wel
ke zich temidden van het voltallige
heilige college van kardinalen, van
bisschoppen, prelaten, vorstelijke
personen, talrijke officieele vertegen
woordigers, en een geestdriftige
menschenmenigte uit Rome, Italië en
vele landen der aarde, heeft voltrok
ken.
Tienduizenden op het Sint Pie
tersplein.
Zestigduizend menschen waren erin ge
slaagd toegangskaarten te verkrijgen voor
de basiliek van Sint Pieter, waarin de
Heilige Vader de plechtige Pausmis zou
opdragen. Zeer velen zagen zich liet voor
recht voorbijgaan, van de plechtigheid ge
tuigen te zijn: niet minder dan 250.QP0 aan
vragen voor toegangskaarten had het va-
ticaan immers ontvangen. Doch Radio Va-
ticana had gezorgd voor een uitzending
van de plechtigheden in verschillende talen
zoodat de techniek het toch mogelijk maak
te het verloop van de kroning en wat daar
aan vooraf ging te volgen.
Er waren vele genoodigden, o.a. de Ro-
meinsche adel en de buitenlandsche diplo
maten. Velen waren in vol ornaat.
Zilveren bazuinen.
kondigen tpgen acht uur, de komst van den
Paus aan. Zwaar beieren de klokken over
de stad Rome. Volgens ooggetuigen was het
verschijnen van den indrukwekkenden
stoet een ontroerend en onvergetelijk
schouwspel.
Vooraan den stoet ziet men, op
een kussen gedragen, de gouden,
met edelsteenen bezette kroon,
waarmede de Heilige Vader straks
op de Loggia van den Sint Pieter
gekroond zal worden.
Het is dezelfde Tiara, welke ge
diend heeft, voor de kroning van
Paus Pius IX in 1846, en die van de
talrijke tiara's die in de schatkamer
van den Sint Pieter bewaard worden
den huidigen paus het beste past.
Scherp teekent zich het purper en
hermelijn wit van 't Heilige College
van Kardinalen in den stoet af.
In het midden der processie, ach
ter de kardinalen, volgt Z.H. Pius
XII, de mijter op het hoofd, gekleed
i*1 't wijde goudbestikte gewaad, en
gezeten op de „Seda Gestatoria",
welke getorst wordt op de schou
ders van twaalf roodgekleede dra
gers, die omringd worden door de
leden van de Zwitsersche garde in
hun gala-uniform en de leden van
de Palatijnsche wacht, de officieren
m~t getrokken degens.
Een indrukwekkende - stoet van
patriarchen en bisschoppe» volgt.
Hulde der geestelijken.
In het voorportaal ontvangt de Paus eerst
de hulde van de geestelijkheid, en daarna
doet hij zijn triomfalen intocht in de basi
liek. Zilveren trompetten klinken en het
koor zet 't „Tu es Petrus" (Gij zijt Petrus"
m. De enorme menschenmenigte juicht den
stoet geestdriftig toe, welke zich langzaam
door het middenpad voortbeweegt te mid
den van een dubbele rij leden van de Pala
tijnsche wacht, die den Heiligen Vader
eerbewijzen brengt. Aangekomen in de ka
pel der H. Drievuldigheid,, verlaat de Paus
zijn draagstoel, om een oogenblik te bidden
voor het Heilig Sacrament, om zich vervol
gens w-eer per draagstoel te begeven naar
de Sint Gregorius-kapel, waar Hij zich op
zijn troon zet, en de hulde der kardinalen,
aartsbisschoppen en bisschoppen in ont
vangst neemt. De prinsen der kerk knie
len neer voor den Heiligen Vader en kus
sen hem den visschersring, terwijl de zan
De nieuwste statie-foto van Z. H. Paus Pius XII
gers van de koren der Sixtijnsche en Ju-
liaansche kapel beurtelings hun „Tu es
Petrus" laten weerklinken.
Vorsten aanwezig.
Öp de voor de buitenlandsche
vertegenwoordigers gereserveerde
tribune ziet men den Italiaanschen
kroonprins, den minister van bui
tenlandsche zaken, graaf Ciano,
den Hertog van Norfolk als verte
genwoordiger van den Koning van
Éngeland, ex-koning Ferdinand van
Bulgarije, Prins Karei van Vlaande
ren, de koningin-moeder van België
_de familie der Spaansche Bourbons
en talrijke andere prinselijke perso
nen.
Ceremonieën.
Daarna vonden de Heilige mis en een plech
tige processie plaats.
Tijdens de processie van de Gregorius-
kapel naar 't altaar van de confessie, nam
de ceremoniemeester, die voor den Heiligen
Vader liep, drie keer een dot vlas van een
zilveren schotel en neerknielend verbrand
de hij uit, zeggend: „Pater Sanctie, sic tran
sit gloria mundi", (Heilige Vader, zoo ver
gaat de glorie der wereld).
Onmiddellijk na den apostoliscben zege
gaf de deken van het kapittel van de basi
liek Sint Pieter een witte geborduurde beurs
waarin 25 oude geldstukken, als belooning
voor het opdragen van de H. mis.
De kroning.
Te vijf minuten over een weerklin
ken de bazuinen en verscheen de
Paus. De menigte op het plein barst
te uit in een luid gejubel en handge
klap.
Nadat de Paus plaats had genomen
op den troon, nam de tweede kardi
naaldiaken hem den mijter van het
hoofd en de eerste kardinaal-diaken
plaatste hem de tiara op, onder het
uitspreken van de oude formule:
„Ontvang de tiara, versierd met drie
kronen en weet, dat gij zijt de vader
van vorsten en koningen, de herder
der menschen op aarde en plaatsver
vanger van onzen verlosser Jezus
Christus, wien eer zij en glorie in
alle eeuwen der eeuwen."
Vervolgens gaf de Paus den zegen Urbi et
Orbi. Wederom juichte de menigte op het
plein en klapte in de handen, minuten lang,
waarvoor de Paus, glimlachend met de hand
wuivend, dankte.
Ten teeken van het einde der plechtig
heid werden wederom de zilveren bazuinen
gestoken.
TISO NIET IN HET KABINET; REGEE
RING ONDER LEIDING VAN SIDOR.
Een papieren bewind,
zegt Duitschland
RUMOERIG WEEKEINDE
TE BRATISLAWA.
Oogenschijnlijk is de Slowaaksche
ministercrisis opgelost. Meende men
eerst dat president Hacha onder
Duitschen druk den van zijn ambt
ontheven Tiso weer in zijn waardig
heid zou herstellen, dit is niet ge
beurd. Er is een regeering gevormd,
onder leiding van Sidor, tot heden
vice-president der centrale regeering
Waar deze, en de overige leden be
kende strijders zijn voor de autono
mie van Slowakije, heeft de benoe
ming wel eenige ontspanning teweeg
gebracht en in het algemeen een
gunstigen indruk gemaakt.
In Duitschland noemt men deze re
geering echter een papieren regee
ring. Vanuit Weenen wordt de Slo
waaksche bevolking aangespoord
zich te blijven verzetten tegen de
gevangen en te Weenen is voortgezet.
Karmasin, de leider van de Duitsche min
derheid heeft gistermiddag te Bratislawa in
een interview verklaard, dat hij „te allen
tijde een beroep op den Fuehrer kon doen."
Na een reeks elkaar snel opvolgende ge
beurtenissen, heerscht thans weer rust in
Bratislawa.
Nieuwe regeering treedt op.
Reeds gistermiddag heeft de nieuwe re
geering zich hij monde van Sidor uitgespro
ken. Voor de radio verklaarde hij, dat hij
in de eerste plaats de rust in Slowakije zou
verzekeren. Ik heb, aldus Sidor, de door de
regeering genomen militaire maatregelen
doen opheffen. De macht is op het oogenblik
in handen van burgerlijke ambtenaren en
van de Slowaaksche gendarmerie. De Tsje
chische gendarmes zullen het land binnen
24 uur moeten verlaten.
Ik kan echter niet toelaten, dat de be-
stuursarbeid door de inmenging van der
den wordt belemmerd. Ik denk aan het con
flict, dat was uitgebroken tusschen de
Hlinkagarden en de provinciale autoriteiten
De Hlinkagarden zijn gevormd om het ge-
Zag te helpen: zij moeten gehoorzamen. Het
is derhalve verboden, tc gehoorzamen aan
de klandistine orders van andere personen
dan de Slowaaksche regeering en haar pre
sident.
Sp inning neemt weer toe.
Ondanks deze verklaring blijft de toestand
gespannen en verward. Volgens een Brit-
schcn waarnemer te Praag, wordt aldaar de
benoeming van het nieuwe Slowaaksche ka
binet beschouwd als een voorloopig compro
mis, dat voorloopig een grondwettige regee
ring in Slowakije verzekert^De Slowaaksche
openbare meening is verdeeld tusschen den
nieuwen premier Sidor en de jeugdige radi
calen, die afscheiding van de gehate Tsje
chen eischen. Een andere factor is de Duit
sche minderheid, die ofschoon zwak in aan
tal, krachtig de trom roert ten behoeve van
de Slowaaksche extremisten. Men hoort spre
ken over de mogelijkheid van een afgeschei
den Slowaakschen staat onder Duitsche be
scherming, met een tol- en muntunie met
Duitschland.
Wapens uit Duitschland?
Volgens berichten uit goede bron is in den
afgeloopen nacht door bemiddeling van de
Duitsche partij een aanzienlijke hoeveelheid
wapens van den Duitschen oever naar den
Slowaakschen oever gebracht. De Duitschers
te Bratislawa hebben op deze wijze 1.500 ge
weren met munitie en automatische wapens
ontvangen.
De separatisten onder Sano Mach hebben
zich in verbinding gesteld met de Duitschers
onder Karmasin, doch Sidor heeft aan de
troepen order gegeven, alle strategische pun
ten te bezetten.
Tijdens een betooging van de Duitsche
volksgroep te Bratislawa is op den leider
Karmasin geschoten.
De chef van den staf der Hlinka-
garde, Murgatsj, heeft een manifest
gepubliceerd, waarin hij verklaart,
dat Sidor, „niet waardig meer" is,
als opperbevelhebber van de Hlinka-
garde op te treden. Sidor wox-dt ver
weten, dat hij tegenover Praag een
zwakke houding en de onaantast
bare princioieele eischen der Slo-
waken heeft laten varen. Uit het
manifest blijkt voorts, dat bet offi
cierenkorps van de Hlinkagarde ge
weigerd heeft, zich ter beschikking
te stellen van een door Praag be
noemde regeering, in het bijzonder
echter de regeering Sidor.
Dooden...
Gisteravond patrouilleerden voortdurend
pantserwagens door de straten van Bra
tislawa, en naar gemeld wordt, neemt de
spanning toe.
Volgens de berichten van Slowaaksche
zijde zijn bij een gevecht tusschen Hlinka
garden en Tsjechische soldaten te Presov
elf pei'sonen gedood.
Volgens een door het hoofdkwartier van
de Hlinkagarde gepubliceerd communiqué
zijn bij de jongste incidenten zelfs negen
tien leden dezer ox-ganisatie gedood.
Vooral Zaterdagavond is het zeer rumoe
ring geweest. Vele Joodsche winkels moes
ten het ontgelden, na lialf tien mocht nie
mand meer op straat.
Tienduizenden hebben te Bratislawe ten
gunste van Tiso bteoogd.
Hun pogingen zijn dus, zij het wellicht
voorloopig, zonder resultaat gebleven.
Een nieuwe regeering balanceert in Slo
wakije. Hoe lang?
President Hacha.
overheersching der Tsjechen. Een of
ficieel geïnspireerde Duitsche ver
klaring zegt, dat Praag thans een
slag heeft geslagen in Slowakije,
waarbij de Duitschers, die zich nog
in den Tsjecho-Slowaakschen staat
bevinden, tezamen met de Slowa-
ken moeten lijden.
Na de Tsjechen beschuldigd te hebben
van een psychologische verandering van
gedachten, zegt de verklaring: Laat de Tsje
chen er echter aan denken, dat de betrek
kingen in Midden-Europa vastgelegd zijn
door de politiek, welke te Muenchen is aan
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBER1CHT
DE BILT SEINT!
Verwachting: Meest matige N.
tot N.W. wind, gedeeltelijk
bewolkt, aanvankelijk droog
weer, later eenige kans op
buitjes, temp. om het vries
punt des nachts, overdag
weinig verandering in tem
peratuur.
Alg. vooruitz.: Tei-ug loopende
wind, toenemende bewolking
later kans op eenigen regen.
het de gelegenheid biedt om ook andex-e
havens aan de Oostkust van de Ver. Staten
aan te doen.
Waarschijnlijk zal volgens het Hsb.
aan de Werf Wilton Feijenoord de bouw
van deze twee nieuwe motox-schepen worden
opgedragen.
Landbouwers komen van een
koude kermis thuis
De voorzitters van de drie centrale land
bouworganisaties, de heeren C. van den
Heuvel, A. N. Fleskens en H. D. Louwes,
werden dezer dagen door den minister van
Economische Zaken in audiëntie ontvan
gen. teneinde eenige ui'gente agrarische
vraagstukken te bespreken.
Wat de vai'kenspx'ijs betreft, verklaarde
de ministei', bereid te zijn, na te gaan of 't
mogelijk is 0111 in sneller tempo het sur
plus uit de mai'kt te nemen.
Ten aanzien van de vleeschpolitiek kon
de minister geen toezegging doen tot het
staken van den vleeschimport. Het uit de
markt nemen der run deren is voorts stop
gezet, aangezien de prijs niet onbevTedigend
geacht moet worden en het gestelde doel
dus was bereikt.
Inzake de ongelukkige tarwe-situatie deel
de Zijne Excellentie mede, dat hij geen
oogst-risico's wil pemen voor rekening van
het Landbouwcrisisfonds.
Uitsluitend op den grond van verhoogde
productiekosten voor de zomertarwe, wil
mr. Steenberghe onderzoeken of van hoogere
productiekosten van eenige beteekenis spra
ke is, nxede in aanmei'king nemend, de ter
beschikking stelling van goedkoop zaai-
graan.
Nieuwe schepen voor
de Holland-Amerika Lijn?
De „Noordam" en de „Zaandam"
voldeden goed.
De Holland—Amerika Lijn heeft plannen
voor vernieuwing van haar vloot. Verwacht
kan worden, dat de maatschappij eexi op
dacht zal geven tot het bouwen van twee
motorschepen van bijna 11.000 ton met een
snelheid van 17 mijlen.
De ervaringen, opgedaan met de „Noor-
dam" en de „Zaandam", schepen, die 130
passagiers in één klasse kunnen vervoeren,
en daarnaast in hoofdzaak dienen voor 't
vervoer van lading, hebben den doorslag
gegeven bij de voorbereiding van deze
plannen.
Dit scheepstvpe is economisch, daar het
in den winter in de vaart op New York de
grootere schepen, kan vervangen, terwijl
GEEN OPDRACHT VAN DE REGEE
RING OM DE ONDERHANDELIN
GEN TE STAKEN.
Dezer dagen werd in de Msb. een bericht
gelanceerd, volgens hetwelk de Regeering
telegrafisch opdracht zou hebben gegeven
om alle besprekingen en onderhandelingen
over den aankoop van vliegmaterieel in
Amerika, zoowel voor de K.L.M. als voor de
militaire vliegdiensten te staken. Een be
richt, dat naar het HsbL mededeelt volko
men onjuist is.
Er moet in dit verband aan worden her
innerd, aldus laatstgenoemd blad, dat voor
de Nederlandsche regeering op het oogen
blik de z.g. commissie Van Duim in Ame
rika vertoeft met betrekking tot de moge
lijke levering van vliegtuigen voor het Ne
derlandsche en het Ned. Indische leger.
Bovendien is de heer Guiloii&Ed van de K.
L.M., thans ook in Amerika met den heer
Veenendaal, zulks ter bestudeering van de
nieuwe Douglas D.C. 4, over de aanschaf
fing waarover de K.L.M. denkt. Een voor-
loopige toestemming daartoe heeft de K.L.
M. van de Regeering reeds verkregen. Mocht
de K.L.M. intusschen inderdaad besluiten
tot het koopen van een of meer D.C. 4-
toestellen, dan zal de regeering daar toch
definitieve goedkeuring aan muoeten hech
ten.
Overigens werd in het bericht in het Rot-
terdamsche blad gemeld, dat een commis
sie zal worden benoemd om op korten ter
mijn uit te maken, of het niet mogelijk
is de verlangde vliegtuigen in ons land iq(
licentie te bouwen of hier zelf de toestellen
te ontwerpen, die voor de militaire en ci
viele luchtvaart noodig zijn.
Omtrent de instelling van een dergelijke
commissie, zoo werd het Hsbl. medege
deeld, staat op dit oogenblik niets vast.
Men zal zich herinneren, dat de Regeering
herhaalde malen, zoo bij monde van den
Minister van Defensie als doorden Mi
nister van Waterstaat, heeft bteoogd, dat
zij de nationale vliegtuig-industrie zooveel
mogelijk tracht te bevorderen. Wat. nu spe
ciaal de militaire luchtvaart betreft, hierbij
speelt de spoedeischende factor een zeer
groote, zoo niet de belangrijkste rol.
Intusschen, instelling van een commissie,
welke de regeei'ing van advies zou kunnen
dienen, behoort, hoewel niet op korten ter
mijn, geenszins tot de onmogelijkheden.
