Chamberlain 70 jaar! Een pennestreek van Hitler: de wereldkaart is veranderd De vredesapostel van München 't Haagsche stadhuis moet stevig staan! Een ton verzwegen Brandende dekens dalen..,.. Eet maatjesharing met tomaten Een hartstochtelijk visscher en een groet natuurvriend Neville Chamberlain, de Britsche Minister-President, die door zijn vast beraden optreden enkele maanden geleden plotseling een zoo druk be sproken figuur werd, bereikt op 18 Mrt. den 70-jarigcn leeftijd. Wij grij pen deze gelegenheid aan om eenigs- zins yitvoerig stil te staan bij het leven en de carrière van dezen groo- ten staatsman. Neville Chamberlain, dé groote staatsman van het oogenblik^ stamt uit een beroemd Engelsch geslacht, dat in de laatste tiental len jaren ten nauwste verbonden is ge weest met het binnen- en buitenlandsch be leid van de Engelsche regeering. Neville is de zoon uit het tweede huwelijk van Joe Chamberlain. Rijk ge worden als schroevcnfabrikant, werd deze burgemeester van Birmingham en later mi nister van Koloniën. Als zoodanig deed hij van zich spreken door de rol, die hij speel de in den Boerenoorlog. Hij was imperialist in hart en nieren. De beide zoons. Austcn en Neville, hebben de richtlijnen, door den va der aangegeven, trouw gevolgd. Joe bestemde zijn zoon Austen-voor de po litiek. Als zoodanig liet hij hem alle mo gelijke voorrechten genieten. De jongere Ne ville zooals wij reeds opmerkten: een zoon uit het tweede huwelijk en dus een half broeder van Austen kreeg een uitstekende opleiding aan dc „public school" te Rugby. Later volgde hij de colleges aan de Universi teit van Birmingham en werd op 21-jarigen leeftijd naar de Bahama-eilandcn gezonden om daar de leiding van 'n sisalplantage op zich te nemen. Ilicr vertoefde hij zeven jaar. Na afloop van dien tijd keerde hij terug naar Engeland en werd opgenomen in de directie van de schrocvenfabriek, waarme de zijn vader een vermogen *14 verdiend. Ook in Neville's aderen stroom de politiek bloed. Gedeeltelijk ging de wensch van „ouden Joe" in vervuiling. Zijn zoon Neville was inderdaad handelsman geworden: maar ook in zijn aderen bleek nogal wat politiek bloed te stroomen, want nauwelijks is hij terugge keerd uit de West, of hij mengt zich in po litieke aangelegenheden. Aanvankelijk heeft die belangstelling slechts een locaal karak ter. De belangen van zijn geboortestad Bir mingham gaan hem ter harte en weldra zien wij hem zitting nemen in het college van burgemeester en wethouders. Men schreef 1915. De groote wereldbrand was uitgebroken. Elk land had behoefte aan knappe en scherpzinnige koppen. Het valt onder die omstandigheden niet te verwon deren dat men in Engeland de telgen van het roemrijke geslacht Chamberlain niet achteloos \oorbijging. Neville werd burge meester van Birmingham. Austen staats secretaris van BritscK-Indië. In 1916 riep Lloyd George Neville weg uit Birmingham en benoemde hem tot „direc- tor general of national service", een tame lijk vaag omschreven functie, die in hoofd zaak bestond uit het verdeelcn van arbeids krachten over de burgerlijke en militaire in dustrieën. De vervulling van dit ambt was voor Chamberlain geen succes. Want reeds na verloop van een jaar gaat hij terug naar Birmingham, dat trouwens te allen tijd voor de Chambcrlains een soort toevluchts oord is geweest. Austen heeft in dit ver band gezegd: „Wat ik ook moge worden, onder alle omstandigheden blijf ik 'n bur ger van Birmingham." Gekozen in het Lagerhuis. De carrière van Neville Chamberlain ver loopt langs lijnen van geleidelijkheid. Na zijn burgemeesterschap wordt hij gekozen als lid van het Lagerhuis. Natuurlijk als vertegenwoordiger der Conservatieven. Te zelfdertijd wordt zijn halfbroeder Austen aangezocht om zitting te nemen in het oor logskabinet en op te treden als beheerder van de schatkist, een functie die hij vroe ger ook al eens vervuld had. Enkele jaren later wordt Neville benoemd tot directeur- generaal der posterijen. In deze functie bleef Chamberlain slechts een jaar werkzaam; het werk beviel hem niet. Zeer welkom is het hem, wanneer hij reeds het volgende jaar den sprong kan maken naar het mi nisterie van gezondheid. Hier kan hij zijn gaven ten volle ontplooien. Sociale arbeid had immers reeds vroeg zijn groote voor liefde. Als minister van gezondheid slaagt hij er in, door handig manoeuvrecren en kele gecompliceerde en lastige wetsvoorstel len „er door" te krijgen. Maar ook deze vreugde was slechts van korten duur. Bald- win, premier en tevens groot vriend van Chamberlain, droeg Neville het beheer van de schatkist op. Maar voordat hij ditmaal eenig positief werk kon doen, viel het ka binet. Toen Baldwin in 1924 wederom optrad als kabinetsformateur, kreeg Austcn de porte feuille van Buitcnlandsche Zaken. Neville weigerde wederom schatkistbeheerder te worden en verwierf de portefeuille van So ciale Zaken. Vele wetten kwamen onder zijn bewind tot stand, o.a. een pensioenwet voor weduwen en weezen, terwijl de woning bouw aanzienlijk werd verbeterd. Door zijn daden heeft Neville Chamberlain, getoond dat „social improvement" voor hem niet was een frase, maar een begrip dat uit het hart kwam. Geregeld stijgt hij hooger op de politieke ladder. Op 62-jarigen leeftijd- wordt hij mi nister van Financiën in de nationale regee ring. Zijn onmiskenbaar beleid, waardoor het hem vrijwel gelukte het evenwicht te bewaren tusschcn inkomsten en uitgaven, effende voor den eminenten staatsman den weg naar de laatste etappe: het pi^micr- schap. Recht door zee, wars van alle rhetoriek. Arthur Neville Chamberlain is voor ons het type van den fleginatieken, in zichzelf gekeerden Engelschman. En toch doet hij nog altijd meer denken aan een schoolmees ter dan aan een volksleider. Trouwens alle kenmerkende eigenschappen van den volks menner zijn hem vreemd. Van gezwollen taal moet hij niets hebben; komt toch een enkele maal de rhetoriek om den hoek kij ken in zijn toespraken, dan geschiedt het omdat dit sausje nu eenmaal noodig is bij sommige gelegenheden, en Chamberlain, goed politicus als hij is, weet dit. In het debat is hij onbevreesd als een leeuw; het partijgcscheld laat hem koud; onbewogen dient hij zijn tegenstanders van repliek, bestaande uit feiten, logica en... een flinke dosis sarcasme. Zijn belangstelling is uiterst veelzijdig. Wanneer een onderwerp in het parlement moet worden behandeld, verdiept Chamber lain zich eerst in diepgaande studies vóór het ontwerp aan de leden van het parle ment wordt voorgelegd. Hij kan zwijgen als het graf, hetgeen blijkt uit de volgende anecdote. De geachte afgevaardigde zal toch niet... Toen Chamberlain in 1931 benoemd was tot minister van Financiën, werd hem van alle kanten, door leden van het parlement en journalisten, gevraagd, iets mede te doe len over de begrooling, welke hij zou in dienen. IJverig begon Chamberlain tus- schen zijn papiertjes te zoeken, maar kon het gezochte niet vinden... tot eindelijk, daar scheen hij het te hebben. In gespan nen verwachting luisterde het auditorium van het Lagerhuis. Wat zou er komen...? Triomfantelijk begon Chamberlain voor te lezen: „Dc geachte afgevaardigde zal wel niet verwacht hebben, dat ik iets over de komende begrooting zal la-daten", Een oogenblik was men verbijsterd door dit ant woord. Toen weerklonk een daverend ge lach door het Huis. Dat Chamberlain een taak heeft, die hem van den vroegen morgen tot den laten avond in beslag neemt, zal niemand ont kennen. Toch heeft hij nig tijd voor liefheb berijen. In zijn vacantie of vrijen tijd gaat hij bij voorkeur uit visschen, da :rbij trouw terzijde gestaan door zijn parapluie en zijn vrouw Anny, die ook bij zijn politieken ar beid steeds zijn steun en medewerkster is. Hij is een echte natuurvorscher en houdt bijzonder veel van bloemen en planten. Tijdens de ernstige financicele crisis van 1932 vond hij nog den tijd een ingezonden stuk aan de „Tirnes" te zenden over een klein vogeltje, dat hij voor het eerst in Hydc Park had gezien. Daar kan men hem vrijwel icderen morgen zien, op de och tendwandeling, soms geheel verdiept in het voeren der eenden. En nauwelijks een uur later staat hij in liet Lagerhuis om zijn beleid te verdedi gen, lastigen opponenten van repliek te dienen of verklaringen af te leggen, waar op de gcheele wereld gespannen heeft ge wacht en die voor de toekomst van beslis- senden invloed kunnen zijn. Arthur Neville Chamberlain mag dan een aartscijfcraar zijn, een nuchter logisch denker als geen ander... hij is in dezelfde mate idealist In de afgeloopen maanden hebben wij hem leeren kennen als een onvermoeid voor vechter van den vrede... een idealist, die met beide becnen op den grond staat. Wat. boringen in t Alexander- veld, aan 'i licht brengen Ten behoeve van de voorbereidingen tot den bouw van het nieuwe Haagsche stad huis, dat eerlang op het Alexanclerveld zal verrijzen, zijn in de afgeloopen maanden diepboringen op het veld verricht. De moge lijkheid bestond, dat men eenige maanden zou moeten wachten met den bouw, wan neer de grond van het Alexanderveld niei zonder extra-voorzieningen geschikt zou blijken om het gebouw te drangen. De boringen hebben thans uitgewezen, dat inderdaad zware betonnen platen de fundamenten zullen moeten dragen. Zeer waarschijnlijk zal men dus niet. zooals men aanvankelijk van plan was, medio 1939 met den bouw kunnen beginnen. Amsterdam, die groote stad Die is gebouwd op palen En als die stad eens ommeviel, Wie moet dat dan betalen? Het schoon Den Haag, die groote stad Die wordt gebouwd op „platen" Van zwaar beton, want anders kon Je 't lieele werk wel laten... De fundamenten van 't Stadhuis Kan 't groote plein niet dragen... Techniek uit ecu voortvarend' eeuw Moet onze Hofstad schragen... Minister Weiter naar de Vereenigde Staten Daarna een bezoek aan N.W.- Indië. Naar te New York vernomen wordt zal de Ncderlandsche minister van Koloniën. Ch. J. I. M. Wel ter, dezen zomer een bezoek Een protectoraat Bohemen en Mo ravië. De Fuehrer bepaalt de po litieke richtlijnen. Hitler heeft op den burcht te Praag een decreet over het protectoraat Bohemen en Moravië onderteekend, waarin hij den na druk legt op het feit, dat zijns inziens de landen Bohemen en Moravië duizend jaar lang tot het gebied van het Duitsche volk hebben behoord. Geweld en onverstand heb ben ze uit hun oude historische omgeving losgescheurd, betoogt Hitler, tenslotte zijn zij in de kunstmatige structuur van Tsje- cho Slowakije gevoegd. Dit was een bedrei ging van den Europeeschen vrede. Het dan ook in overeenstemming met het gebod van zelfbehoud, als het Duitsche rijk sloten is, tot herstel der grondslagen van een doeltreffende midden-Europeeschc orde beslissend in te grijpen en dc maatregelen te treffen, die daaruit voortvloeien, want het heeft in zijn duizendjarige historisch verleden reeds bewezen, dat het, dank zij de grootte en dc eigenschappen van het Duitsche volk uitsluitend geroepen is, deze vraagstukken op te lossen. Bezield door den ernstigen wensch het nationale leven van Tsjechen en Duitschcrs te zien beveiligen, geeft de Fuehrer dan zijn beschikkingen In het eerste artikel zegt hij dat de gebieden van nu af aan be- hooren tot het gebied van het Grootduitsche rijk en komen als „protectoraat Bohemen en Moravië" onder zijn bescherming. Vol gens artikel twee worden de volksduitsche inwoners Duitsche staatsburgers, Voor hen gelden daarom ook de bepalin gen ter bescherming van het Duitsche bloed en de Duitsche eer. Zij staan onder Duit sche jurisdictie. De overige bewoners van Bohemen en Moravië worden staatsburgers van het protectoraat Bohemen en Moravië. In artikel 3 wordt gezegd, dat het protec toraat Bohemen en Moravië autonoom is en zichzelf bestuurt. Het oefent de souvereine, rechten, waarover het beschikt in het kader van het protectoraat, uit in overeenstem ming met de politieke, militaire 'en econo mische belangen van het rijk. Deze souve reine rechten worden uitgeoefend door eigen organen en eigen autoriteiten met eigen ambtenaren. Artikel 4: Het hoofd van het autonome bestuur van het protectoraat Bohemen en Moravië geniet de ecrerechten en de be scherming van een staatshoofd. Het hoofd van het protectoraat heeft voor de uitoefe ning van zijn ambt het vertrouwen van den Fuehrer en Rijkskanselier noodig. Artikel 5: Als beschermer der rijksbelan gen benoemt de Fuehrer een rijksprotector in Bohemen en Moravië. Zijn ambtszetel is Prang. De rijksprotcctor heeft' als vertegen woordiger van den Fuehrer en als gevol machtigde der rijksregeering dc taak zorg te dragen voor de eerbiediging der politie ke richtsnoeren door den Fuehrer gegeven. Chr. J. I. M. Weiter Minister van Koloniën brengen aan de Golden Gate tentoonstelling te San Francisco alsmede aan de wereld tentoonstelling te New Lork. Daarna zal de minister een inspectiereis maken naar Nedcrlandsch West Indië. Praag, de hoofdstad van het verdwenen Tsjecho-Slowaklje, waar Hitler zegevie rend binnenrukte. Hagenaar bedroog den fiscw. Juridisch adviseurspeelde een rol. De 54-jarige J. N. J. R. moest zich gisterochtand voor de straf kamer van de Haagsche rechtbank verantwoorden, omdat hij in dc jaren 1936, 1937 en 1938 een groot gedeelte van zijn vermogen voor de belasting verzwegen had. Bij elkaar bedroeg dit ongeveer f 100.000 De rente van dit bedrag heeft hij boven dien voor de inkomstenbelasting verzwegen Het feit was aan het licht gekomen, toen zijn vrouw overleed en hij een successie-me morie moest indienen. De notaris maakte hem opmerkzaam op de te lage aangifte en zoo kwam de zaak aan het rollen. Ver dachte legde een volledige bekentenis af. De officier van Justitie, eischtc drie maanden gevangenisstraf. De verdediger wijst er op, dat een „juri disch adviseur" zijn cliënt had aangeraden zijn vermogen voor de belasting te verzwij gen. Angst en domheid hebben hem toen tot deze daad gebracht. In verband met verdaclites gezondheids toestand dring pleiter er bij de rechtbank met klem op aan, verdachte geen gevange nisstraf op te leggen. Uitspraak 30 Maart, DE „LUSTIGE \VIT\VE" IS NU ARISCH. Gelijk reeds zoovele bladen, weet ook de „Yorkshire Post" mededeeling te doen van de voorliefde, welke Hitler voor de ope rette van Lehar, „Die Lustige Wit we" aan den dag legt. De Deutsche Weg v. 12 Maar-x. j.1. ontleent aan genoemd blad de opmer king, dat ook ex-keizer .Wilhelm dit werk zeer op prijs zou hebben gesteld. Tusschcn beide bewonderaars bestaat echter een klein verschil. Terwijl immers Wilhelm in staat was, de gcheele operette in de oorspronke lijke tekst aan te hooren, moest deze voor den Führer worden omgewerkt, daar de tekst door een „nictariër" was samengesteld Thans is dus ook de „Lustige Witwe" zui ver arisch. Consternatie in beddenmagazijn. Amsterdamsch In de .Todenbrecstraat, één der drukke, nauwe straten in de oude en zoo dicht be bouwde Amsterdamscho binnenstad, ont stond. gistermiddag kort na twaalven groote consternatie, toen voorbijgangers ontdekten, dat uit de ramen van dc tweede verdieping van een in het perceel 5 tegenover het Rcmbrandthuis gevestigd beddemmagazijn zware en grauwe rookwolken een uitweg zochten. Vrijwel op hetzelfde moment arri veerde ter plaatse een motorspuit van de Amstcrdamsche brandweer, want in het ge- houw zelf was het personeel reeds eenigen tijd druk bezig het hardnekkig smeulende vuur in de hier opgeslagen dekens te blus- schcn. Ongeveer.een half uur voordat de eigenaar, de heer j. II. Maarsscn, de hulp van dc brandweer inriep, bad zijn personeel een smeulend vuur ontdekt op de tweede ver dieping. Do dekens, die hierdoor waren aangetast, werden aan de achterzijde van het huis op een binnerrolaats geworpen, waar het vuur met enkele emmers water word gebluscht. Gerustgesteld. Men was toen weer aan liet werk gegaan, denkende dat liet gevaar voorbij was. Nau welijks een kwartier later echter bemerkte een loopjongen, dat wederom een aantal dekens op de tweede verdieping in brand stond. Het vuur had zich reeds over dc gc heele oppervlakte van deze verdieping ver spreid. Nu eerst waarschuwde de eigenaar de brandweer, die om op alle eventuali teiten voorbereid te zijn niet groot mate riaal naar de Jodenbreestraat uitrukte. Met twee stralen, waarvan één over den lad derwagen werd het vuur bestreden. Brandwachts, beschermd 'door rookmas- kers, verschaften zich toegang tot dc twee de verdieping, vanwaar zij de smeulende en rookende dekens op straat wierpen. Op deze doortastende wijze was men den brand na een kwartier geheel meester. De schade, welke niet onaanzienlijk is or lagen op straat een kleine honderd door brand of water vernielde dekens wordt door verzekering gedekt. Uit de pers van heden „HET EENE NOODIGE." Het Volk (S.D.A.P.) schrijft: Het lijkt wel alsof de stootkracht der de mocratie sterker is, wanneer het om bui- tenlandsche dan om binnenlandsche proble- men gaat. Wij zitten hier nog altijd met vierhonderd- j duizend werkloozen. Ziedaar het kernpro-. bleem van ons volk. Wat doet men er aan? Zeker, de regeering heeft bepaalde bedacht zame plannen, angstvallig gecontroleerd door den minister van Financiën. Daarover wordt al sinds jaar en dag ge praat, maar er komt geen schot in. Het is zoo erg, dat de parlementaire woordvoerder jl v an de Roomsch-Katholieke Staatspartij, de bedachtzame en voorzichtige dr. Deckers, een paar weken terug, tot de zeer bevriende re- geering een drievoudige aansporing moest I richten: „Regeering, begin, begin, begin!" I Intusschen gaan wij gezapig verder, alsol er geen vuiltje aan de lucht is. En verande-1 ren doet er niets. Om het geld los te maken, dat voor de op- lossing van het werkloosheidsvraagstuk noo dig is, is echter, aldus het blad, een regee- k ring noodig, die particuliere kapitalen durft aantasten, die de moed heeft de kort- j, zichtige baatzucht van een kleine groep te beteugelen, ter wille van de levenskracht I van de natie. Instede daarvan teren wij voort op een ver- ouderd economisch liberalisme, dat zich ter wille van de vrome schijn gestoken heelt f in het godvruchtig gewaad der coalitie. Dynamiek en overtuigingskracht zie daar, zoo besluit het arbeidersorgaan, het j eene noodige voor het vellen van deze draak, die met ons volkswelzijn ook onze geestelijke vrijheid dreigt te verslinden. „DE WAARHEID IN HET MIDDEN". De Maasbode (r.k.) maakt een vergelij-l king tusschen de motieven, die in de dicta-I tuurstaten tot propaganda van het groote ge-l zin leiden en de motieven welke bij de r,-1 katholieken voorzitten. I In de dictatuurstaten grijnst achter de roerende bezorgdheid voor het zoo hoog mo- J gelijk opvoeren van het geboorte-cijfer het I grimmig masker van den oorlogs-Moloch. I Natuurlijk houdt ook de leer der staatsal- macht evenmin als die van het liberalisme 1 het juiste midden. Daar zij al even weinig fj objectieve zedelijkheidsstormcn wil aan- vaarden, kan het niet anders of zij moet tot 8 de ergerlijkste excessen ten deze komen, nu {j eenmaal het belang of het vermeende belang I van den staat hoogste wet is. I Een wel zeer droevig staal hiervan werd J ons zoo pas gesignaleerd uit de Duitsche ge meente Wattenscheid, waar men energiek den strijd tegen den geboorte-achteruitgang heeft aangebonden. Bij de verschillende op zich zelf lofwaardige maatregelen, die men daar getroffen heeft ten einde gezinsvermeer dering aan te moedigen, treffen wij er een f aan, die zoo wij de bepaling juist ver staan een premie stelt op de geboorte van onwettige kinderen. Met een gezonde bescherming van de bron nen en kernen der menschelijke maatschap pij, zooals die door de katholieken wordt voorgestaan, hebben excessen als deze niets te maken. De waarheid ligt ook hier weer in het midden". Een tip voor ae regeering Ofschoon omtrent de regeling van de ha- ringvisscherij voor 1939 officieel nog niets bekend is, kan men aldus de N.R.Ct., wel aannemen, dat deze in beginsel weinig van de voorgaande zal afwijken. Gezien dezen onzekeren toestand verdient het geen aanbeveling reeds in Mei een uit- vaartrcgcling voor alle schepen vast te stel len, evenmin als het vooruit bepalen van het aantal netten, dat mag worden mede genomen. Desnoods zou een voorloopige uitvaarlregeling kunnen worden vastgesteld, zonder bepaling van het aantal netten. De ze regeling zou dan indien de markttoestand hiertoe aanleiding gaf, gewijzigd kunnen worden; het aantal netten, dat medegeno men mag worden, zou .enkele dagen voor het vertrek van de schepen kunnen worden bekend gemaakt. De grootste aandacht zal besteed moeten worden aan vergrooting van den binnenlandschcn afzet van ij maatjesharing. Er zijn hier te lan de nog tal van plaatsen waar de „Hollandsche nieuwe" zoo goed als onbekend is. Een flink opgezette reclame-campagne zouf' hierin veel verbetering kunnen brengen. j Dat hiermede onverwachte resultaten zijn te i behalen, blijkt wel uit de omzotvermeerde- ring van tal van landbouwproducten; wijf* denken hierbij in de eerste plaats aan de tomaten. Misschien is de reclame voor nieuwe haring met dit laatste product wel te combineeren, want maatjesharing met to maten is een ware lekkernij. Kwaliteitsverbetering noodig. Aan een vergrooting van den binnenland- schen afzet moet echter zoo mogelijk voor afgaan een verdere verbetering van de kwa liteit. Dank zij de koelhuizen is hierin de laatste jaren reeds veel verbetering geko men, doch er valt nog meer te bereiken. Het visschen met 'n niet te groot aantal netten ge durende het maatjesseizoen zal een goede bewerking aan boord van de schepen waar borgen. Het z.g. jagen van de haring zorgt er voor, dat. de gevangen maatjes vlug aan de markt gebracht worden en zoo ze niet voor directe consumptie noodig zijn, in de koelhuizen kunnen worden opgesla gen. Ten slotte zal een vernietiging van de afwijkende kwaliteiten de afzet niet anders dan ten goede komen. Zoolang de Holland- sche^ vloot meer kan vangen dan af te zet ten is, kan de afzet van haring niet beter bevorderd worden dan bef beste to leverpri wat aangevoerd wordt. Dit geldt niet alleen vnor het binnenland, doch misschien nog sterker voor het buitenland.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1939 | | pagina 10