oemenie aan de beurt? Is thans Zware slag voor Nederlandsche luchtvaart Koortsachtige activiteit in Loniten „Aethergeuzen overrompeld DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER Koning Carol zal geen schending van grond gebied toestaan Duitsche qoederen uit Amerika geweerd vJJeerbericht Rusland erkent de aanhechting niet Schagen, Tel. 20. MAANDAG 20 MAART 1939. 83e Jaargang. No. 10833. IHtfdve «fe# N.V. Uitg.-Mij". „"Hollend* Noorderkwartier" Koning Carol Duitschland begeerig naar de Roemeensche olie, stelt vérgaande economische eischen Het Britsche persbureau Reuter h udt ondanks offi- cieele tegenspraak, staande dat Duitsciimiid aan Roemenië zeer ver gaande economische eischen heeft gesteld. Duitschland wenscht een groot gedeelte van de petroleum- bronnen van Roemenië te exploiteeren en daarvoor in de plaats het overschot aan Roemeensche landbouwproduc- af te nemen. In ruil zou Duitschland Roemenië nog willen voorzien van alle industrieele producten, die het land noo- dfg heeft, met inbegrip van alle oorlogsbehoefte. De Roe meensche oorlogsindustrie zou dan buiten werking moeten worden gesteld. Resumeerende wil Duitschland van Roemenië dus uit sluitend een landbouwstaat maken, op de wijze zooals het dit in September van Hongarije heeft geëischt. Ongetwijfeld zou politieke ondermijning daarop volgen. Officieel spreekt de Roemeensche regeering deze Duit- sche stap tegen, vermoedelijk om Duitschland nog de gele genheid te geven om zijn eischen terug te trekken, zonder het prestige van Hitier te schaden. Het is echter aan te nemen, dat deze ontkenning is geschied, nadat Koning Carol zich tot Frankrijk, Engeland en de Vereenigde Staten heeft gewend om waarborgen en deze waarschijnlijk heef. ontvan gen. Roemenië is vastbesloten elke schending van zijn gebied met ge weld van wapenen te beletten. Troepenbewegingen. Volgens de laatste berichten zijn de we gen in de N.W. districten van Roemenië vol troepen, die zich met spoed naar de gren zen van de Karpatho-Oekraine en Hongarije begeven. Ofschoon men er in officieele krin gen den nadruk op legt, dat er geen alge- meene mobilisatie is, is een groot aantal mannen opgeroepen om zich bij hun regi menten te voegen. De extratroepen die naai de Roetheensche grens worden gezonden, schat mien op 90.000 tot 100.000 man. Deze maatregelen zijn, naar men meent te weten, niet slechts genomen in verband met den algemecnen internationalen toestand, doch omda de Roemeensche regering het noodig oordeelt, ernstig rekening te houden met de berichten omtrent een opmarsch van Duit sche troepen door Slowakije naar Roethenië. Een vergelijk? In het binnenland was de atmosfeer gis teren in vergelijking met Zaterdag iets min der gespannen. De handelsbetrekkingen met de Duitsche delegatie duren'voort, en men meent te weten, dat zij tegen Dinsdag kun nen leiden tot een accoord van meer beperkt karakter dan de recente berichten omtrent Duitsche economische eischen aan Roeme nië deden verortderstelen. Zaterdag was intusschen reeds vernomen, dat bevel was gegeven tot mobilisatie van vijf legercorpsen. Ér waren sterke geruchten over een ultimatum van Duitschland aan Roemenië; officieel werd dit ontkend. Niettemin is het publiek zeer verontrust. De Roemenen moeten, aldus is de opvatting, zonder reserve kunnen rekenen op hun bondgenooten en vrienden, om een positie in te kunnen nemen bij de economische en politieke besprekingen met Duitschland. De ontwikkeling der onenbare meening in Zuid- Slavië, Polen en zelfs Bulgarije heeft hier bevrediging gewekt. Men verheèlt echter niet, dat het thans op snel handelen aan komt. De houding van Hongarije is niet bekend: zij blijft onbetrouwbaar. De heeren Guilonard en Ir. von Baumhauer bij een vliegramp in de Vereenigde Staten om 't le ven gekomen. Op 100 K.M. afstand van de stad Seattle in de Vereen. Staten (staat Washington) is Zaterdagmiddag een catastrophaal vliegongeluk gebeurd, waarbij alle tien inzittenden om het leven zijn gekomen. Onder hen be vonden zich twee Nederlanders, n.L de heeren Guilonard, onderdirecteur van de K.L.M. en ir. von Baumhauer ingenieur van den Rijksluchtvaart dienst van Nederland. Het verongelukte toestel was een Boeing passagiersvliegtuig, dat voor stratosfeer vluchten bestemd was. TTel maakte een proefvlucht, waaraan verscheidene lucht vaartdeskundigen, onder wie de Nederland sche experts, deelnamen. Het toestel kwam in een ravijn terecht en werd totaal vernield. Het was het eerste Boeing-vliegtuig van dit soort. Het had vijfhonderdduizend dol lars gekost, Volgens een verklaring van een ooggetui ge is de staart van het vliegtuig los ge raakt en is het toestel in een vrille naar beneden gestort Zwarte dag voor onze luchtvaart. Het onverwachte verlies van de heeren Guilonard en von Baum hauer, die bij het ongeluk van de stratoliner, een der nieuwste machi nes 'van Boeing om het leven zijn gekomen, beteekent een zware slag voor de Nederlandsche luchtvaart. Als onderdirecteur van de K.L.M. was de heer Guilonard een der onbetwiste leiders van het technische gedeelte van dit bedrijf en als zoodanig schier onvervangbaar. Ir. von Baumhauer trad in 1921 in dienst bij den Rijksstudiedienst voor de luchtvaart en heeft als zoodanig, evenals de heer Gui lonard, de geheele ontwikkeling van den vliegtuigbouw, van de nog primitieve toe stellen en motoren uit die dagen tot de ge perfectioneerde luchtreuzen van thans, mee gemaakt en gevolgd en als begaafd ingeni eur en deskundige zelf een belangrijk aan deel in deze ontwikkeling gehad. Zwaar is dan ook het verlies voor de KLM zoowel als voor den rijksluchtvaartdienst, welks directeur, de heer van Ede van der Pais, die gistermorgen de directie der KLM. op het hoofdkantoor namens den minister van Waterstaat deelneming kwam betuigen met het geleden verlies, zelf diep onder den indruk is van den slag, die zijn eigen staf heeft getroffen. Terwijl de straten vroolijk zijn versierd in afwachting van het bezoek van president Lebrun, oonfereeren de diplomaten Duitschland wijst Fransch- Britsche protesten van de hand Zaterdag hebben zoowel de Fransche als de Engelsche ambassadeur te Berlijn, in op dracht hunner regeeringen bij de Duitsche regeering formeel geprotesteerd tegen de be zetting van Tsjechoslowakije. Noch Frank rijk. noch Engeland erkennen deze als wet tig, zijnde volkomen in strijd met het pro tocol van Munchen. De Duitsche regeering heeft geantwoord de protesten niet te zullen aanvaarden,' daar zij ontbloot zijn van iedere politieke wettige of moreele basis. Zeer scherp staan thans de mogendheden dus weer tegenover elkaar, en te Londen ziet men den toestand weer minstens even gevaarlijk als in September. De nieuwste stap van Duitschland ten aan zien van Roemenië heeft natuurlijk de stem ming niet verbeterd. Koning Carol heeft, zooals elders uitvoeriger medegedeeld, hulp gevraagd en te kennen gegeven, dat, wan neer Engeland, Frankrijk, Amerika en Rus land helpen, hij zeker is van den steun van Polen, Joego-Slavië en de verdere Balkan- slaten. Een en ander doet te Londen groo- te politieke bedrijvigheid ontstaan. De leidende persoonlijkheden houden conferentie na conferentie, ook de buitenlandsche vertegenwoordigers ziet men het Foreign Office in en uit gaan Heden kabinetsraad. Heden zal de kabinetsraad bijeenkomen. In beide huizen van het parlement zal resp. door Chamberlain en Halifax een verklaring over den internationalen toestand worden afgelegd. Een van de resultaten van den gisteren gehouden kabinetsraad was, naar Reuter verneemt, het besluit tot onmiddel lijke aanzienlijke versnelling van de uitvoe ring van liet bewapeningsprogram. De de fensie-ministers zijn gedurende het week-ein- de druk bezig geweest met het uitwerken van strategische plannen. Voorts wordt ver nomen, dat het kabinet het er over eens is geworden, dat onverwijld contact tot stand moet worden gebracht tusschen Engeland en alle landen ter wereld, die den vrede lief hebben. Niet wordt gezegd, maar dit staat wel vast, dat de voornaamste be sprekingen echter zullen loopen over de eischen aan Roemenië. En morgen komt Lebrun. Wel zeer in tegenstelling met wat zich in Downingstreet afspeelt is hetgeen men thans elders in Londen ziet. Morgen komt president Lebrun van Frankrijk, den groo- tcn vriend en bondgenoot. De straten zijn reeds vroolijk versierd met de tricolore en de bladen zijn het erover eens, dat de huidige gebeurtenissen alleen nog maar meer den nadruk leggen op de bijzondere beteekenis van het bezoek! De Ver. Staten treffen represaille-maatregelen Het Amerikaansche departement van financiën heeft aangekondigd dat de Duitsche invoer waarop invoerrech ten verschuldigd is, als represaille maatregel met een extra-heffing zal worden belast. Het ministerie heeft tot dezen maat regel besloten met medeweten van het departement van Buitenlandsche Zaken. Het directe gevplg van dit besluit is, dat de Duitsche goederen behalve met de gewone invoerrechten, met een extra-heffing van 25 zullen worden belast. Nader wordt gemeld, dat de represaille- tarieven op 2i April van kracht zullen wor den. tenzij te voren mocht zijn gebleken, dat de Duitsche praktijken geen subsidieering van den export beteekenen. Een economisch offensief tegen het Duitsche economische stelsel. Het besluit tot het heffen van buitengewo ne rechten op den invoer van Duitsche arti kelen wordt in gezaghebbende kringen te Washington beschouwd als de eerste uiting van een economisch offensief tegen het Duit sche economische stelsel. Men geeft uiting aan de hoop, dat de andere democratische staten met de Vereenigdp Staten zullen sa menwerken aan een internalionaal econo misch programma ter bestrijding van de ge volgen van het Duitsche systeem voor den internationalen handel. Op een bijeenkomst van industrieelen is een nlan tot overbrenging der voornaam ste Tsjechische industrieën naar Amerika be studeerd. Dit zou gelden voor de glas- en ju- weelennijverheid, enz. Een commissie heeft overwogen meer dan 500 Tsjechische technici over te laten komen, die 7500 Amerikaan sche arbeiders zouden moeten inwijdeif in de geheimen der speciale Tsjechische fabri cagemethoden. Dit nummer bevat 8 pagina's DE BILT SEINT! Verwachting: Iets zachter dan gisteren, zwaar bewolkt met opklaringen, geen neerslag van beteekenis, meest mati ge N. tot N.W. wind. Alg. vooruitz.: Nog aanhouden de depressie-activiteit. Duitschlands daad een van geweld en agressie Litwinof, volkscommissaris van buitenlandsche zaken, heeft den Duitschcn ambassadeur, Von der Schulenburg, die hem in kennis stelde van de aanhechting van Bo- hemen en Moravië, medegedeeld, dat de Sovjct-regeering weigert de aanhechting van Tsjechië en Slowa kije in een of anderen vorm bij Duitschland te erkennen. Zij beschouwt het Duitsche optre den als een daad van willekeur, geweld en agressie en is van mee ning, dat het besluit van Hacha en Chwalkowski geen constitutio- neele waarde heeft. Het Russische antwoord. On zijn antwoordt wijst Litwinof er op, dat de politiek historische opvattingen, waarvan een uiteenzetting is gegeven ter rechtvaardiging van het Duitsche besluit, „niet als juist kunnen worden beschouwd, noch in overeenstemming zijn met de voor ieder bekende feiten." Het beginsel van zelfbeschikking der vol keren. dat de Duitsche regeering veelvuldig inroept veronderstelt de vrije uitdrukking van den wil van een volk, welke niet kan worden vervangen door de handteekening van een of twee personen, hoe hooggeplaatst zij ook zijn," en door de afwezigheid van iedere vrije wilsuitdrukking van het Tsje chische volk, kunnen de daden der Duit sche regeering „niet anders gekwalificeerd worden dan als willekeurige daden van ge weld en agressie." tt ln een bollenschuur te Lisse Geheime zender viel de regeering aan DE MEESTE VERDACHTEN ZIJN N.S.B.'ERS. In den nacht van Zaterdag op Zon dag is te Lisse een geheime zendin- stallatie door de politie en ambtena ren van den radiocontroledicnst het zwijgen opgelegd. De apparaten zijn in beslag genomen, de daders, die zich met deze brutale en ongeoor loofde uitzendingen bezig hielden, meerendeel leden van de N.S.B., zijn op heterdaad betrapt en gearres teerd. Dit is in enkele woorden het groote suc ces van een wekenlang zoeken naar dit zendstation, dat zich gedurende een maand iederen Woensdag en Zaterdagnacht van 12 uur tot 12.15 uur liet hooren op een golf lengte van 311 M. Direct nadat Hilversum gesloten was, viel de zender in. Meestal werd een korte rede voering gehouden en de onbekende spreker ontzag zich niet om verscholen achter zijn anonimiteit op de meest grove en beleedi- gendc wijze aanvallen te doen op de regee ring, publiekrechtelijke instellingen en over heidspersonen. Gezien de politieke strekking van de uit zendingen, vermoedde men in welke richting men moest zoeken. Een groot aantal perso nen, die voor een eventueele medewerking aan deze ongeoorloofde en krenkende uit zendingen in aanmerking kwamen, werd nader onder de loupe genomen. Niet „kopschuw" maken! Dit was een werk, dat zeer veel tijd kostte aldus verleide commissaris der Rijkspoli tie de heer K. H. Broekhoff ons Zondagmid dag en dat met de meest mogelijke voor zichtigheid moest geschieden om eventueele daders niet „kopschuw" te maken. Tenslotte was het duidelijk, dat van alle gevolgden, slechts één man, een 28-jarige Amsterdam- sche koopman, ernstig in aanmerking kwam, hij de zaak betrokken te zijn. Intusschen had de geheime zender reeds spoedig de uitzen dingen vanuit de hoofdstad gestaakt. Blijk baar werd dat door de daders, die er alles op zetten om anoniem hun aanvallen voort te kunnen zetten, te gevaarlijk gevonden. Soms wezen de peilingen van den radio controledicnst uit, dat vanuit Amstelveen werd gezonden, dan weer hadden de „ae- ihergeuzen" zooals zij zich pleegden te noe men, hun tenten aan den rand van het Gooi, onder Weesp opgeslagen. In beide ge vallen stelden de genoemde inspecteurs, die nacht in nacht uit op zoek waren naar den zender, een onderzoek in die buurten Nachtelijke klopjacht. Zaterdagavond reed de koopman T. met zijn auto in de richting Haarlem. De Amsterdamsche rechercheurs Knol en Dobbe volgden hem. Even buiten de kom van Lisse, sloeg de geheimzinnige auto,, een duister doodloo pend laantje in, dat naar de terreinen van een bloemkweeker voerde. Behalve een wo ning stond op het terrein een ruime schuur. De rechercheurs vatten bij het laantje post en waarschuwden telefonisch de inspecteurs Kallenborn en van Boxtel en de ambtena ren van den radiocontroledienst. De plaatselijke inspecteur, de heer J. Warmenhoven had inmiddels ook zijn man netjes gemobiliseerd en ook P.T.T.-ambte- naren van den controledienst waren gear riveerd. Besloten werd om met de twaalf beschikbare mannen in een wijden cirkel een cordon te trekken om de schuur. Dit was in den donkeren nacht geen gemakke lijk werk, temeer daar het te nemen terrein doorsneden werd door slooten. Herhaalde lijk moesten de politiemannen in het duis ter een sprong wagen, maar alles ging goed en tegen middernacht, het tijdstip, waarop de uitzendingen begonnen, was al les voor een verrassenden overval gereed. Zoo nu en dan zag men uit de schuur een lichtflits en men was er vrijwel zeker van, dat men op het punt stond om met succes toe te slaan. Afgesproken was, dat precies vijf minuten over twaalf de aanval zou plaats hebben. Van alle kanten ren den do politiemannen met de revol ver in de vuist naar de schuur. De deur werd opengerukt en de Aether- geuzen waren op heeterdaad be trapt, juist was een spreker bezig met een aanval op de regeering... zijn mond klapte midden in een zin dicht toen hij de politie zoo onver wachts voor zich zag. In de schuur bevonden zich vijf mannen tusschen de 20 en 30 jaar. Buiten bevond zich nog een zesde man, die blijkbaar als wachtpost had dienst ge daan. Ook hij werd ingerekend en later bleek, dat in zijn woning twee uitzendin gen hebben plaats gehad. Bij de olielamp... In de schuur, die door een petroleumlamp spaarzaam werd verlicht, trof de politie een volledige zendinstallatie aan van uitsteken de kwaliteit. Een groot deel van de toestel len was ingebouwd in koffers, de kleine mi crofoon was gemonteerd op een statief van een fototoestel. De zes gearresteerden werden overgebracht naar het politiebureau te Lisse, evenals het in beslag genomen zendtoestel en een kof- fergramofoon met platen. Vervolgens werd de officier van Justitie te Haarlem, in welk arrondissement de feiten zijn gepleegd, van de gebeurtenissen op de hoogte gesteld. Na een kort verhoor zijn de ver dachten, meerendeels leden van de N.S.B., naar Amsterdam overge bracht, evenals de inbeslag genomen zender. De zes arrestanten zijn tot diep in den nacht verhoord. Gistermorgen vroeg is nog een Amsterdamsche sigarenwinkelier van zijn bed gelicht, verdacht van medeplichtig heid. Ook hij is aan een verhoor onderwor pen. Nadat de zeven mannen, waaronder vier Amsterdammers en drie inwoners van Lisse hun verklaringen hadden afgelegd, zijn zij in den loop van den Zondag op vrije voeten gesteld, daar voorarrest voor dit misdrijf niet is toegelaten. De daders. Het bleek uit de verhooren, dat de hoofd dader de rcclamevlieger en technicus van G. is. Het zendtoestel was zijn eigendom, hij is echter geen lid van de N.S.B. en waar schijnlijk was het zijn bedoeling om winst te maken met de uitzendingen, waarvoor door het publiek geld kon worden gestort. De verdachten uit Lisse zijn kweekers, de koop man T. vervoerde het apparaat naar de schuur. De verdachten hebben een volledige bekentenis afgelegd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1939 | | pagina 1