De sprookjeswereld
van het onzichtbare
Moordaanslag
Woensdag 22 Maart 1939
Vierde Mad
Beroemd natuurkundige komt naar ons land
PROF. JOLIOT, SCHOONZOON VAN
„MADAME CURIE."
Prof. Joliot, btroemd echtgenoot
van een beroemde vrouw, Irène Cu
rie, één der dochters van het geni
ale echtpaar Curie—Styodowska,
vertoeft heden in ons land voor het
houden van verschillende lezingen.
Naar aanleiding hiervan is het
interessant eens iets naders van
Joliot en zijn levenswerk te verne
men.
In het Quartier Latin, in het hartje van
Parijs, leeft het Fransche echtpaar Joliot
Curie, bezitters van een grooten naam en
van den Nobel-prijs voor natuurkunde. Om
iets van hun onderzoekingen te vernemen,
moet men zich eerst laten leiden in de
sprookjeswereld van moleculen en atomen,
die zoo onbegrijpelijk is voor een leek, maar
zoo interessant, wanneer de heer Joliot het
.woord neemt.
Hier schiet ons voorstellingsver
mogen te kort!
Het idee, dat de stof, die overal om ons
heen is, niet vast is, doch samengesteld uit
kleine ei-vormige deeltjes, die moleculen
worden genoemd, is reeds zeer oud. Natuur
onderzoekers, die reeds lang voor Christus
hebben geleefd, spraken er al van. Tegen
woordig weten wij, dat water-, gas, vaste
lichamen, kortom alles, waaruit het heelal
bestaat, samengesteld is uit moleculen en
wel uit ontzaglijke hoeveelheden daarvan.
Een vingerhoed vol water bijvoorbeeld, be
vat evenveel moleculen, als er graankor
rels zijn, vanaf het eerste moment, dat de
menschen op aarde graan verbouwden. Als
men liet aantal moleculen, dat in de vin5
gerhoed gaat, gelijk stelt met hetzelfde aan
tal kilometers, dan zou het licht, dat zoo
als bekend, 300.000 km. per seconde in lucht
aflegt, 50 milliard jaren noodig hebben om
deze afstand af te leggen. Hoewel de nie
tigheid van de molecule iedere voorstelling
overtreft, is de wetenschap toch zeker van
het bestaan er van.
Als daJisers in een danszaal.
Is de materie, die uit een verzameling van
moleculen bestaat, onbewegelijk? Wij zouden
deze vraag bevestigend beantwoorden, als
wij denken aan de onbewegelijkheid van
een rots of een stuk ijzer. En toch draaien
de moleculen als dansers in een danszaal.
„Zij draaien", zegt de geleerde, „in uw
schoenen, in het hout van uw stoel, in de
pannen van uw dak, in alles wat bestaat."
De zoogenaamde moleculen van het gas
zijn zelfs in een rustige atmosfeer besten
dig in beweging met een snelheid van
meer dan 500 meter per seconde. Zij bewe
gen zich in rechte lijn vooruit, maar ze
komen niet ver, daar ze voortdurend tegen
andere moleculen opbotsen. De natuurkundi
ge Marcel Boll ^eeft uitgerekend, dat, tengc
Volge van dit voortdurend botsen tegen an
dere moleculen, één enkele molecule in één
seconde 5 milliard zig-zag-bewegingen
maakt.
Het is moeilijk zich voor te stellen, dat
deze oneindig-kleine moleculen nog deel
baar zijn. Erest hield men dat voor onmo
gelijk, maar tegenwoordig weet men, dat
zij bestaan uit nog kleinere sferen, die men
atomen noemt; daarvan zijn er 92 verschil
lende soorten zij zijn ingedeeld naar de
dikte van hun kern en het aantal elctronen,
die deze kern omgeven. „Mot deze 92 soor
ten" zegt Joliot, „speelt de natuur, zooals
een speler met zijn kaarten"; de atomen
worden steeds op een andere manier ge
combineerd om de -moleculen te fabriceeren,
waaruit de 300.000 verschillende stoffen be
staan, die in het heelal zijn. Zooals de .zon
omgeven wordt door planeten, zoo is de
atoom-kern omgeven door z.g. electronen,
die met een snelheid van 15.000 tot 150.000
k.m. per seconde er om heen draaien. Ei-
bestaat geen woord, dat de kleinheid van
deze electronen kan uitdrukken.
Als liet mogelijk was om deze tafel hier,
daarbij wijzend op zulk een voor hem
staand onmisbaar meubel, zoo te ontleden,
dat alleen de recele materie overblijft, zou
trien een stofvlekje overhouden, dat nauwe
lijks te zien is en dat de grootte had van
een aardbei. Dit klinkt fantastisch en
sprookjesachtig, want wij denken immers
aan een tafel als een compacte massa. Toch
wordt deze „massa" slechts bij elkaar ge
houden, omdat de atoomkern en de electro
nen met electriciteit zijn geladen en zich
Jnct een reusachtige snelheid voortbewegen.
Electronen gefotografeerd.
Hoe is het eigenlijk mogelijk, deze gehei
men te ontdekken; Hoe ongelooflijk het
®ok klinkt, men heeft de electronen gefoto
grafeerd. Zij laten door hun razende snel
heid een spoor achter, dat men bij heel ster
ke vergrooting en bij heldere bestraling
han waarnemen.
Madame Joliot voert zelf deze proef uit
lil een zoogenaamde Wilson-kamer. Zoo w
I
IRENE JOLIOT-CURIE.
het mogelijk, het bestaan van de electronen
te bewijzen en bijvoorbeeld vast te stellen,
dat het atoom van waterstofgas de klein
ste kern heeft, waaromheen maar één elec-
troon draait, terwijl het atoom van het
uranium de grootste kern heeft, waarom
heen 92 verschillende electronen draaien.
Onzichtbaar bombardement.
Al deze dingen zijn voor het echtpaar
Joliot-Curie vanzelfsprekende begrippen.
Zoo hielden zij zich ook bezig met de studie
der radio-actieve lichamen, waarvan de
wetenschap heeft vastgesteld, dat zij on
zichtbare projectielen met een snelheid van
15.000 K.M. per seconde in het luchtruim
slingeren. Dit „bombardement" verzwakt de
kanker en kan deze ziekte dikwijls genezen
De projectielen zijn de kerntjes, die uit de
groote atoomkern worden geslingerd. Met
deze kennis staat de wetenschap aan een
afgrond, die in de oneindigheid van het
kleine voci't. Want uit deze kennis trekt
men de conclusie, dat ook de atoomkern
geen eenheid is. De moderne natuurkunde
neemt aan, dat de atoomkern is samenge
steld uit twee grondelementen.
Een jeugdige doktor.
Tot zoover de weliswaar populaire,' maar
toch nog vrij ingewikkelde uiteenzetting
van prof. Joliot, die met zijn echtgenoote,
Irène Jolipt, jsulke .reusachtige, successen
verworven, heeft. Irene.-JoliotGurie werd
in 190Ó te Parijs geboren, als dochtcf van
Professor Pierre Curie, die, zooals de mees
ten onzer lezers uit het boek „Madame Cu
rie" bekend zal zijn, in 1906 overleed na te
zijn aangereden door een vrachtauto en
Madame Marie Curie-Sklodowski, een Pool-
sche van geboorte, die met haar man en
Becquerel samen in 1903 den Nobelprijs
voor natuurkunde ontving en in 1911 al
len, den Nobelprijs voor scheikunde. Reeds
op 20-jarigen leeftijd- verwierf Irène Curie
den doctorstitel, nadat zij schei- en natuur
kunde gestudeerd had. Eerst werd zij assis
tente bij haar moeder, om in 1931 met den
heer Joliot in het huwelijk te treden, dien
zij nu in ieder opzicht kan bijstaan.
Geen wonder dan ook, dat dit geleerde
echtpaar te zamen ook den Nobelprijs heeft
weten te verwerven en het lijdt geen twij
fel of ook voor de toekomt zullen zij nog
heel wat belangrijke ontdekkingen doen.
Japan en een
anti-Duitsch blok
China schiet er bij in
Alle Japansche bladen wijden groote aan
dacht aan den nieuwen toestand in Euro
pa, en schrijven, dat Japan den toekomsti-
gen loop der gebeurtenissen nauwlettend
moet volgen, aangezien Europa thans aan
het grootste gevaar is blootgesteld wegens
de versterking van de „as" tusschen En
geland, Frankrijk en de Sovjet-Unie tegen
Duitschland.
Volgens de „Kokumin Sjimboen" zou
Tsjang Kai Sjek het ergst van den nieuwen
toestand in Europa te lijden hebben, aan
gezien de mogendheden die hem hun steun
verschaften, het te druk met hun eigen
zaken hebben.
De „Nitsji-Nitsji" zegt, dat de berichten
over de pogingen tot vorming van een antil
Duitsch blok door het streven naar samen
werking met de Sovjet-Unie, de Ver. Sta
ten en de Balkanlanden, duidelijk aantoont,
met welken geest Engeland en Frankrijk
bezield zijn. In de tegenwoordige omstan
digheden ,zoo besluit het blad, zal elke actie
welke tegen Duitschland ondernomen wordt
ook Italië uitlokken. De gebeurtenissen in
Spanje kunnen hiertoe als voorbeeld die-
Sneeuwklokjes
Ze staan weer tusschen 't voorjaarsgras,
De klokjes, blank en rein,
Ze luiden steeds ds lente in
Bij 'd eersten zonneschijn.
Ze brengen d'eersteri' blijden groet,
Als alles aarz'lend wacht,
En zijn een feestelijk gezicht
In h>el hun teere pracht.
Al stormt de sterke Maartsche wind
Wild door de tuinen heen,
Al staan ze in een kille bui
Verlaten en alleen,
Ze vreezen niet, al treft hen ook
De regen drop bij dorp,
De klokjes buigen naar den grond,
Maar richten zich weer op!
En als de zon maar even schijnt,
Vanuit een lichte plek,
En onverwacht haar stralen schiet
Van tusschen 't wolkendek.
Dan is het klokje in het gras
Een kleine koningin.
En onvermoeid luidt het opnieuw
De lieve lente in!
Zoo brengt het ons in zijn bestaan,
Vol van bescheidenheid,
Geluk voor wie de schoonheid zien,
In stilte toebereid-
En 't klokje leert een fijne les
Aan hen, die dit verstaan,
Hoe vaak is niet óns levenspad
Door buien heengegaan?!
Al buigen we ook vaak het hoofd
Voor zorgen gruot en klein,
Richt U weer op, na élke bui
Komt tóch de zonneschijn!
En schuift het wolkendek vaneen,
Straalt weer een warmtebron,
Ga dan dit wonder niet voorbij,
Maar leef weer in de zon!!
KROES
Maart 1939. (Nadruk verboden.)
Storm jaagt schepen op drift
Rotterdamsohe havendienst heeft
het druk.
Maandagavond om-tien uur moest de
lob'dsdiëlisi öp den Waterweg en buiten
gaats tengevolge van den storm worden ge
staakt. Er kwam slechts een enkel schip
den Waterweg binnen, In de Rijnhaven ge
raakte het Engelsche s.s „Benomond" van
paal S los. Het dreef tegen het lichterschip
Hendrika, dat licht beschadigd werd. Het
zeeschip is verhaald. In de Waalhaven
raakte het Nederlandsche s.s. „Ootmarsun*-
op drift. Een gelijk lot trof het Noorsche
s.s. „Carrier", het Duitsche s.s. „G. Fritzen"
en het Fransche s.s. „P.L.M. 25". De ha
vendienst heeft deze schepen, zonder dat ze
schade kregen, weer vastgelegd.
JUNKER-BOMMENWERPER MAAKT RE
CORDVLUCHT. Hier ziet men de Duitsche
piloten Ernst Seibert en Kurt Heinz, die
met een tweemotorigen Junker-bommenwer-
per het internationale snelheidsrecord voor
landvliegtuigen over 1000 K.M. verbeterd
hebben. Op het traject DessauZugspitze
werd een gemiddelde snelheid van 517 kilo
meter per uur bereikt, waarmee het buiten-
landsch record met 43 K.M. per uur verbe
terd werd en op naam van Duitschland ge
bracht.
Chamberlain wandelt in St. Jamespark te Londen, met zijn vrouw èn zijn
paraplu! Een beetje ontspanning heeft de Britsche staatsman wèl noodig!
Banketbakkerij uitgebrand
In den vorigen nacht heeft een felle
brand gewoed in de banketbakkerij annex
lunchroom van den heer F. Hartman te
Heerenveen. Het perceel brandde vrijwel
geheel uit en niets kon worden gered. Ook
de bovenverdieping en de aangrenzende
perceelen kregen belangrijke waterschade.
Aan het krachtige optreden der brand
weer, die met groot materieel uitrukte, is
het te danken, dat niet nog meer huizen
in deze dichtbebouwde kom der gom. een
prooi der vlammen werden, temeer daar het
vuur door den hevigen storm, nog werd aan
gewakkerd.
Baby helpt een
handje
na ongelukkige liefde
„Hij handelde als een slaapwan
delaar", zegt de verdediger.
Gisteren moest voor de strafkamer van
de Haagsche rechtbank, gepresideerd door
mr. Bommezijn, terecht staan de 31-jarige
chauffeur C. B., die op 18 November van
het vorig jaar op den hoek van de Zee
straat en de Kortenaerkade een revolver
aanslag op zijn gewezen meisje heeft ge
pleegd.
Na deze daad is hij in het water van de
Kortenaerkade gesprongen, waar de politie
hem uit heeft gehaald en hem daarna in
arrest heeft gesteld.
Het revolverschot was niet doodelijk en
het meisje herstelde spoedig.
Er waren gisterochtend negen getuigen
gedagvaard, waarvan twee a décharge.
Als ik haar weer spreek
De eerste getuige, mevr. B. verklaart, dat
verdachte nadat het meisje de verhouding
verbroken had, verscheidene malen tegen
haar (get.) had gezegd: Als ik haar weer
spreek, maak ik haar van kant en mij zelf
ook!"
Op dien bewusten middag was verdachte
plotseling op de beide dames afgekomen,
het meisje toeroepende: „Ik moet eens een
hartig woordje met jou spreken". Hij wierp
toen het meisje op den grond en loste twee
schoten.
Het slachtoffer, de 21-jarige mej. J. M. D.
vertelt, dat verdachte haar en haar tegen-
woordigen verloofde bedreigd heeft en ge
zegd: „We gaan er alledrie aan!"
Verdachte, die zeer bleek ziet, ontkent op
fluisterenden toon, zijn vroegere geliefde te
hebben bedreigd.
Nadat nog eenige omstanders hebben ver
teld, hoe het drama zich voltrokken heeft,
getuigt verdachte's echtgenoote, tot wie
hij is teruggekeerd, nadat, het uit was tus
schen mej. D. en hem, dat haar man den
laatstcn tijd zeer overspannen was.
Requisitoir.
De officier van justitie acht bewezen,
dat verd. het plan heeft gehad om het meis
je te dooden. Dat het meisje de schuld van
het gebeurde is, kan spr. niet aannemen.
Niettegenstaande het gunstig voorlichtings-
en psychiatrisch rapport is de officier van
meening, dat een strenge straf moest wor
den opgelegd. De eisch luidt drie jaar ge
vangenisstraf.
De verdediger ziet de oorzaak van ver-
daehtcs geestestoestand daarin, dat hij de
verhouding serieus opvatte, terwijl het voor
't meisje slechts een spel was
Poging tot moord kan pleiter in
de gepleegde handeling niet zien,
het was een impulsieve handeling.
Iloe moet men vcrdachtes daad nu
zien? Pleiter meent, dat verdachte
in zijn onderbewustzijn een drang
kreeg om met het fneisje in den
dood hereenigd te worden. Hij weet
er niets meer van, hij handelde
als een slaapwandelaar.
Schuld treft hem daarom niet. Spr. be
pleit vrijspraak.
De uitspraak werd bepaald op 4 April.
Onze Oost
Hst zedenschandaal
Weer een Europeaan gearresteerd.
De Raad van Justitie te Batavia veroor
deelde een Europeaan tot acht maanden
gevangenisstraf met aftrek van preventieve
hechtenis. De eisch was twee jaar. De Of
ficier van Justitie heeft revisie aangetee-
kend.
Verder is, aldus de N.R.Crt., nog een
Europeaan in arrest gesteld.
Zedenmisdrijven
Vier jongens op transport gesteld.
De burgemeester van de gemeenten Dirkt
land en Melisland heeft, als hulpofficier
van Justitie een groot aantal zedenmisdrij
ven, waarbij jeugdige personen betrokken
zijn, in onderzoek.
Vier jongens zijn naar Rotterdam op trant
port gesteld.
480ste STAATSLOTERIJ
(Niet officieel)
lste klasse, 2de lijst
Trekking van Dinsdag 21 Maart 1939
Hooge Prijzen
5000.— 13387
1500.— 10137
1000.— 9453 12857
400 3019 19135
2001276 9957 16433 21200
100.— 8121 8977 9515 10929 12746 15678
18061 18269 19733
Prijzen van f 20.
1003 1004 1005 1039 1069 1087 1169 1200
1224 1255 1261 1314 1318 1366 1413 1425
1475 1479 1480 1538 1563 1581 1602 1616
1636 1687 1707 1711 1736 1759 1770 1779
1862 1913 1951 2018 2023 2053 2092 2126
2140 2155 2165 2207 2246 2256 2270 2275
2307 2333 2338 2339 2346 "352 2402 2431
2456 2507 2511 2542 2554 2632 2641 2652
2683 2709 2749 2752 2777 2780 2788 2799
2843 2884 2897 2925 2926 2973 3001 3012
3126 3139 3212 3229 3259 3306 3359 3376
3380 3395 3408 3418 3431 3441 3466 3474
3476 3497 3505 3507 3546 3574 3620 3695
3713 3751 3768 3783 3836 3850 3911 3938-
3944 3974 3976 4012 4048 4055 4085 4089
4101 4148 4165 4182 4204 4237 4270 4321
4329 4354 4358 4374 4381 4387 4410 4438
4472 4597 4611 4631 4691 4790 4800 4813
4827 4832 4830 4893 4906 4930 4932 4937
4969 5009 5017 5071 5137 5190 5209 5214
5341 5360 5409 5415 5422 5468 5469 5476
5483 5580 5605 5656 5699 5720 5755 5765
5814 5836 5957 6002 6032 6101 6157 6200
6254 6299 6316 6328 6395 6419 6428 6462
6468 6642 6696 6714 6716 6722 6734 6805
6806 6902 6958 7012 7014 7017 7026 7039
7048 7062 7100 7126 "197 7212 7240 7242
7263 7271 7338 7339 7343 7357 7391 7397
7404 7412 7435 7440 7490 7499 7506 7511
7525 7559 7598 7636 7729 7803 7810 781»
7882 7919 7944 7949 7954 7978 7993 8024
8057 8061 8098 8100 8191 8206 8211 8213
8256 8274 8337 8368 8379 8382 8426 8486
8501 8513 8526 8530 8552 8565 8580 8608
8644 8686 8693 8699 8735 8782 8787 8792
8796 8812 8813 8824 8832 8834 8837 8838
8890 8911 8931 8945 8981 8991 8993 9007
9033 9121 9123 9140 9172 9185 9191 9250
9256 9269 9340 9374 9380 9412 9435 9439
9545 9553 9560 9605 9606 9667 9698 9699
9769 9783 9789 9801 9849 9863 9887 9974
9976 10003 10048 10167 10201 10234 10320 10327
10328 10352 10363 10382 10407 10427 10463 10509
10553 10556 10564 10565 10616 10680 10710 10749
10768 10772 10803 10828 10871 10886 10907 10908
10928 10970 10977 10984 10987 11020 11024 11061
11073 11139 11143 11181 11209 11242 11286 11291
11300 11507 11513 11643 11696 11764 11795 11833
11839 11851 11872 11882 11936 11940 11989 11993
12052 12067 12073 12080 12114 12136 12178 12234
12243 12260 12276 12341 12404 12568 12579 12583
12640 12641 12707 12847 12852 12874 12882 12902
13030 13116 13133 13207 13251 13293 13319 13320
13322 13324 13391 13444 13457 13486 13534 13572
13621 13649 13665 13671 13710 13740 13752 13771
13798 13845 13868 13886 13932 13935 13966 13989
14009 14015 14057 14134 14142 14152 14153 14156
14225 14241 14246 14266 14299 14300 14328 14380
14432 14441 14500 14513 14539 14566 14572 14602
14615 14622 14656 14677 14731 14752 14775 14781
14797 14822 14828 14967 15003 15010 15030 15050
15070 15179 15232 15253 15261 15283 15304 15310
15389 15477 15484 15499 15503 15525 15529 15535
15563 15569 15576 15599 15609 15646 15664 15722
15774 15839 15980 15982 16008 16021 16028 16047
16147 16149 16199 16247 16269 16290 16296 16301
16308 16339 16405 16428 16440 16456 16461 16486
16517 16532 16581 16639 16644 16651 16656 16657
16670 16697 16717 16724 16782 16817 16825 16863
16910 16948 16958 16959 16960 17064 17074 17096
17154 17192 17201 17242 17244 17344 17346 17408
17454 17488 17491 17502 17513 17555 17605 17617
17626 17638 17646 17693 17723 17734 17792 17802
17806 17820 17841 17842 17858 17908 17943 17948
17981 18026 18050 18084 18099 18125 18133 18181
18217 18232 18280 18320 18371 18374 18416 18418
18427 18445 18455 18465 18475 18516 18542 18642
18647 18697
18731 18752 18781 18797 18827 18829 18839 18882
18891 19008 19033 19058 19110 19112 19115 19160
19179 19216 19254 19274 19288 19294 19424 19437
19497 19534 19569 19571 19574 19592 19594 19641
19662 19699 19730 19735 19759 19761 19797 19838
19883 19929 19961 19971 20044 20072 20073 20091
20104 20161 20166 20207 20223 20248 20276 20277
20371 20380 20394 20404 20421 20436 20484 20486
20554 20573 20596 20659 20672 20696 20707 20729
20872 20902 20916 2Ó967 21019 21045 21094 21108
21127 21133 21209 21212 21326 21337 21339 21369
21465 21478 21512 21516 21537 21545 21554 21557
21596 21607 21608 21618 21642 21653 21655 21657
21744 21755 21760 21798 21799 21815 21828 21895
21951
Verbetering le klasse, le lijst: 9593 m. z. 9594.