vijfjarenplan Cl* 1*0111*4 mi Hongaarsche inval in Slowakije DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER Plan voor uitbreiding van onze weermacht Besprekingen te Londen doodgeloopen Geheimzinnig afgezant te Parijs Engeland bukt niet voor geweld Laan, Schagen. Tel. 20. VRIJDAG 24 MAART 1939. 83e Jaargang. No. 10837. ÜHgöve Jet KV. Uitg.-Mif. „Rottonch NoordeHcwortref** Een DüitSch- Roemeensch Vérstrekkende economische samen- werking tusschen beide landen BOEKAREST HEEFT VELE CONCESSIES MOETEN DOEN. Terwijl Engeland, Frankrijk, Rusland en Polen het onderling nog niet eens kunnen worden over de methode van verweer tegen de ongewenschte Duitsche landhonger, heeft Hitier drie successen achter elkaar geboekt. Twee er van waren reeds bekend: de triomphale bezetting van het Memelgebied en het bondgenootschap met Slowakije, het derde en grootste is gisteren gekomen. Het handelsverdrag met Roemenië is geteekend en ook op dit punt heeft Hitier volkomen gezegevierd. Het is geen verdrag van wei nig beteekenis geworden, zooals de laatste dagen werd ge suggereerd, maar Duitschland krijgt precies wat het noo- dig heeft: controle op de petroleumwinning en de exploi tatie van de bauxiet-voorraden, de erts waarvan alumi nium wordt gemaakt. Volgens Duitsche methoden zal het land bebouwd worden en de bosschen geëxploiteerd. Men zal de opbrengst van veevoederproducten, oliezaden en vezelplanten, als vlas en hennep, opvoeren, allemaal zaken dus die Duitschland broodnoodig heeft. Londen volstaat met enkele clausules in het verdrag, dat als vijf jaren plan kan worden opgevat, „duister" te noemea Duitschland verstrekt Roemenië oorlogsmateriaal. De Duitsche gezant Favrisius heeft gister middag een bezoek gebracht aan den Roe- meenschen minister van buitenlandsche za i?n Gafenco en hem medegedeeld, dat de //jïareering voornemens is iedere bestel ling van oorlogsmateriaal uit te voeren en onverwijld de gereed gemaakte bestellingen van de Skoda-fabricken in Bohemen af te leveren. Hij verklaarde, dat via Polen dertig wagons met materiaal naar Roemenië zijn gezonden. Ook dit wijst er dus op. dat Roemenië en Duitschland elkaar in zeker mate hebben gevonden. Roemenië behoudt zijn economische onaf hankelijkheid, kan dus dergelijke contracten ook met andere landen afsluiten, maar het is duidelijk, dat Boekarest zeer omvangrij ke concessies heeft moeten doen, welke met het oog op de aardrijkskundige ligging van Roemenië ten opzichte van Duitschland ook biet zonder groote politieke beteekenis zijn. Het handelsverdrag tusschen Duitschland en Roemenië bestrijkt een gebied van verbazingwekkenden omvang. Door dit verdran worden aan Duitschland concessies ver leend, welke vrijwel zonder prece dent zijn in de betrekkingen tus schen twee souvereine staten. Men neemt aan, dat hot verdrag zal wor den aangevuld met afzonderlijke contrac ten tusschen verschillende takken van in dustrie, die in het verdrag genoemd worden. Bijdrage tot den vrede. Minister Gafencu acht de overeenkomst bijdrage tot den vrede en verklaart dat Roemenië bereid is ook «iet andere landen dergelijke verdragen te sluiten. Onderhandelingen te Londen doodgeloopen. D't nieuwe groote succes van Hitier moet natuurlijk invloed uitoefenen op de onder handeling van Londen; waar intusschen Mïmeensche minister van binnen- landsche zaken Gafenco. nog steeds weinig van is terecht gekomen. De Russische ambassadeur Maisky heeft een bezoek gebracht aan het Foreign Office. Het verluidt, dat het antwoord der Sovjets onderweg is. Het stemt toe in een ondertee- kening der Britsche verklaring. Vernomen- wordt, dat Polen nog steeds aarzelt. Het zou kunnen, dat het niet zal on derteekenen, ondanks de sterke sympa thieën met de democratieën, omdat de nood zakelijke voorwaarde nog steeds is, dat het van Frankrijk en Groot-Brittannië de ver plichting eischt het steun te verleenen, in dien het in vijandelijkheden met Duitsch land betrokken zou worden. De troonrede van den koning van Italië wordt in politieke kringen uitgelegd als een aanwijzing voor den wensch naar goede be trekkingen. Toch wacht de wereld nog steeds op de redevoering van Mussolini. In Italië wijdt men aan de besprekingen te Londen tot het vormen van een democra tisch front tegen Duitschland nog nauwe lijks eenige aandacht. Men acht ze volko men doodgeloopen. Of dit juist is, zal nog moeten blijken. Zeker is het echter dat het prestige van Engeland door de gebeurtenis sen der laatste dagen weer niet is verhoogd. Trouwens het initiatief, dat Chamberlain heeft genomen om de vredelievende volke ren bijeen te krijgen teneinde aan Duitsch land een halt toe te roepen, is zeer gevaar lijk. Gelukt het niet een eenheidsfront in Oost-Europa te vormen, dan kan dit voor Hitier een reden te meer zijn om toe te slaan en zijn droom van Mein Kampf te ver wezenlijken. Hoop op vrede wet Italië herleeft Terwijl geheel Frankrijk zich gisteren be zig hield met de militaire decreten van Da- ladier, stapte er uit de Rome-express 's mor gens een Franschman van ongeveer vijftig jaar, Hubert de Lagardelle, die naar Parijs was gekomen met inlichtingen, welke de mogelijkheid voor een hetere verstandhou ding tusschen Parijs en Italië kunnen schep pen. De Lagardelle, die in de Fransche am bassade te Rome woont, is een intieme vriend van Mussolini. Hij is de niet offici- eele raadsman van Fran^ois Ponnet, den Eranschen ambassadeur. Dikwijls brengt hij den Duce een bezoek. Het verluidt dat hij geen officieele zending heeft. Maar 's mid dags bracht hij een bezoek aan zijn vriend Anatole de Monzie, minister van openbare Werken, die een van Daladiers nauwste sa- menwerkers is en aan Pierre Laval, den vroegeren premier, die eenige dagen gele den aan de Senaatscommissie voor buiten landsche zaken duidelijk maakte, dat indien men hem een kans gaf, het mogelijk zou zijn door directe onderhandelingen met Musso lini tot een vergelijk te komen. Het is bekend dat de Lagardelle door de Fransche kolonie te Rome verzocht is er te Parijs op aan te dringen om tot een betere verstandhouding met Italië te komen. Men neemt dan ook aan, zegt de Daily Ex press, dat Lagardelle een persoonlijke bood schap van Mussolini overbracht. Merkwaardige omstandigheden. Het is nog niet duidelijk, wat zich achter de schermen heeft afgespeeld, maar bij de beoordceling van deze gebeurtenissen stoot men toch op twee merkwaardige feiten. Ten eerste heeft I-Iongarijc, dat men veilig als een bondgenoot van Duitschland en Italië kan beschouwen, precies dat gedeelte bezet, waardoor de spoorlijn Boedapst-Warschau loopt. Hongarije, of zoo men wil Duitschland heeft dus thans weer een uitstekend aan- valspoort naar Polen. Het tweede merkwaardige feit is, dat men in Polen over deze bezetting in alle talen zwijgt. Het heet dat een gemengde Hongaar sche-Slowaaksche commissie de definitieve grenslijn zal vaststellen. De bezetting door Hongarije van eenige Oekrainsche gemeenten in Oost-Slowakijc noemt men in welingelichte politieke krin gen te Berlijn als een uitvloeisel van de arbitrage van Wecncn, waarbij deze gebie den, die meerendeel door Ockrainers bevolkt zouden zijn, aan Hongarije zouden zijn be loofd. Hitier naar Bratislava? Na de onderteekening van het Duitsch Slowaaksclie accoord venvacht men zeer spoedig een bezoek van Hitier aan Bratisla va. Zonder twijfel zal het bezoek nog voor 1 April gebracht worden. DUITSCHLAND LAAT HET RUSTIG TOE. POLEN OPNIEUW IN MOEILIJKE POSITIE. Geen conflict Hongarije-Slowakije verwacht Hoewel hierover de berichten zeer tegen strijdig zijn, staat het vast dat drie colon nes Hongaarsche troepen Slowakije zijn bin nengevallen en versohillende punten ten Westen van het Ungdal bezet hebben. Het betreft hier een stuk grond dat steeds aan leiding tot wrijving heeft gegeven, omdat de grenslijn ter plaatse tusschen Roethenië en Slowakije nooit goed is afgebakend. Brati slava zou zich terstond tot Berlijn hebben gewend en de eerste berichten spraken van heftigen tegenstand der Slowaaksche troe pen. Berlijn doet niets. Berlijn, dat toch krachtens het met Tisso gesloten verdrag de onafhankelijkheid van Slowakije zou waarborgen heeft niets gedaan en haast zich te verzekeren, dat het Hongaarsche optreden zeer beperkt was en zeker tot geeneiiei verwikkelingen tusschen Slowakije en Duitschland anderzijds zal lei den. Ook over een aangekondigd ultimatum van Bratislava aan Boedapest, hoort men niets meeré De Slowaaksche troepen heb ben zich teruggetrokken en de rust schijnt weer geheel teruggekeerd te zijn. Redelijke pogingen van Duitsch land om zijn uitvoerhandel uit te breiden, znllen niet belem merd worden. De met zooveel spanning tegemoet gezie ne verklaring van Chamberlain over het viermogendhedenverdrag tegen Duitschland heeft nog weinig licht gebracht. Chamber lain heeft hieromtrent niets verklaard. Wel is Chamberlain vrij diep ingegaan op de houding van Duitschland en zeide onder andere: „De regeering heeft reeds uiteenge zet, dat de jongste actie van de Duit sche regeering de vraag heeft doen rijzen, of die regeering niet door op eenvolgende daden wil trachten Eu ropa te overheerschen en misschien zelfs nog verder te gaan. Indien de ze uitlegging van de bedoelingen der Duitsche regeering zou blijken juist te zijn, dan acht de Britsche regeering zich verplicht te verkla ren, dat een dergelijk optreden, zoo als ook in het verleden is gebeurd, den succesvollen tegenstand van En geland en andere landen, die prijs stellen op hun vrijheid, tot gevolg zou hebben. Chamberlain zette daarna uiteen, dat men geen redelijke pogingen van Duitsch land den uitvoerhandel uit te breiden, in den weg zal staan. Evenmin wil Engeland twee blokken in Europa. Echter zeide Cham berlain, onze zorg hier betreft het voorstel, dat wij ons niet kunnen onderwerpen aan een procedure, op grond waarvan onafhan kelijke landen onderhevig zijn aan een zoo danige pressie, onder dreiging met geweld, dat zij er toe verplicht worden hun onafhan kelijkheid prijs te geven en wij zijn vastbe sloten met alle middelen, waarover wij be schikken, indien pogingen zouden worden gedaan een dergelijke procedure in wer king te stellen, ons daartegen te verzetten. Dit nummer bevat 8 pagina's WEERBERICHT DE BILT SEINT: Verwachting: Gedeeltelijk be wolkt, geen neerslag van be teekenis, meest zwakke ver anderlijke wind, zelfde tem peratuur als gisteren. De Fransche president bezoekt Westminster-Hall Engeland en Frankrijk hand In hand op het pad van den vrede. Gistermorgen heeft de Fransche president een bezoek aan Westminster Hall gebracht, dat voor deze speciale gelegenheid ver warmd was, een eer, welke zelfs de Ko ninklijke Familie niet te beurt valt. Klokslag elf uur arriveerde de president. Buiten het gebouw werd de president luide toegejuicht door de vele belangstellenden, die zich hier hadden verzameld. Toen de president de zaal binnentrad, stonden alle aanwezigen onmiddellijk op en riepen „Vive ie president", „Vive la France", waarna de Marseillaise werd gezongen. Bij het vertrek van dc Fransche gasten werd wederom de Marseillaise gezongen, gevolgd door het Britsche volkslied. Na de beide huizen van het parlement te hebben bezichtigd, legde pres. Lebrun nog een krans op het graf van den onbekenden soldaat in Westminster Abbey, waarna hij zich naar Windsor begaf, waar hij met den Koning en de Koningin zou lunchen. In zijn begroetingsrede zeide de Lord Kan selier van het Hoogerhuis o.a., dat velen, die vroeger onder dit dak hun rol hebben gespeeld, het vreemd zouden vinden, dat alle vroegere vijandschap tusschen Enge land en Frankrijk is vergeten en dat de pre sident door een zoo gi-ootc vergadering als vriend wordt begroet. De Lord Kanselier dankte Lebrun voor zijn bezoek, dat een be wijs is voor de banden van vriendschap en gemeenschappelijke belangen, welke beide landen samenbinden. De speaker van het Lagerhuis, Fitzroy, zeide, dat de liefde welke Franschen en Engelschen koesteren voor hun eigen land hen niet weerhoudt hand in hand te gaan, spreker hoopt voor altijd, op de paden van vrede. Toch zijn beiden bereid rechtvaar digheid, vrijheid en vooruitgang te bescher men. In zijn antwoord herinnerde Lebrun, aan het bezoek dat hij in Engeland gedurende den oorlog had gebracht. Beide landen koes teren, zoo zeide hij, in hooge mate den wensch tot vrede, want vrede alleen kan alles, wat de menschelijke beschaving in de eeuwen heeft vergaderd, bewaren. Toch zijn beiden bewust van de kracht van hun groote imperia en hebben zij eenzelfde ide aal. Beide landen kennen het onschatbare voorrecht elkaar zonder beperking te kun nen hoogachten, nadat zij zonder bijgedach ten tot elkaar zijn genaderd. Vier pantserschepen met zwaar geschut en twee nieuwe legerdivisies noodzakelijk geacht Zoowel te land als ter zee NEDERLAND BANT ELK IMPERIALISME. „Het is merkwaardig en ook geluk kig, dat de Nederlandsche geestes gesteldheid er een is welke lijnrecht tegenover de moderne philosophie van den oorlog ligt, want deze be schouwt zijn weermacht alleen in dienst van den vrede. Nederland bant elk imperialisme, of oorlog ter- wille van den oorlog verre van zich en stelt in de preventieve kracht van zijn weermiddelen de hoogste eer. Men kan niet genoeg herhalen, dat het bij onze landsverdediging niet gaat om een oordeel pro of con tra stelsels of buitenlandsche ideo logieën, maar om het doodnnohtere feit, dat ons vaderland met de werke lijkheid rekening moet houden". Aldus luitenant-geripraal b. d. jhr. W. Röell in een te Eindhoven voor de Maat schappij voor •Nijverheid en Handel gehou den rede over „Dc balans 1939 van onze weerkracht". De zoo belangrijke, maar dan ook strate gisch gevaarlijke ligging van Nederland, maken, mede in aanmerking genomen onze rijkdom aan grondstoffen, ons land begeer lijk, aldus jhr. Röell, maar bij onvoldoende verdediging een gevaar voor den wereld vrede. Spr. behandelt dan de technische zijde van de landverdediging. Ten eerste is daar de zgn. „buitenverdediging", welke bij een eventueelen inval a la minute moet. kun nen optreden, teneinde de mobilisatie van het leger mogelijk te maken en de verder gelegen liiiiën veilig te stellen Daarom is spr. verheugd dat de regeering overgaat tot den aanleg van betonguerilla in de grens gebieden. De bescherming van onzen Ar chipel. Spr. behandelt daarna het brandende vraagstuk van de versterking onzer Indi sche Vloot en merkt in dit verband op. dat de „aparte dreiging van Aziatische rassen zich begint te openbaren" en in Indië een groeiend gevoel van onbehagen valt te constateeren. Al is onze Archipel strategisch gunstig gelegen en al is hij in onze handen van groot belang voor Britfapnië en zijn Domini ons, en al is verder de Britsche basis Sin gapore ook voor ons van beteekenis, niette min moet dc zekerheid naar builen bestaan, dat ons gebied nadrukkelijk en met groote energie wordt verdedigd. Marinebases zijn onmisbaar, maar zij zijn een statisch element in de oorlogsvoering en de zeeoorlog is dynamisch en een zeer dynamische vloot is voor ons niet onbereikbaar. Wij moeten nu een plaats innemen in hét maritieme Pacific-evenwicht. Slagschepen en steunpuntenl Indië dient eerst veilig te zijn met slag schepen en steunpunten, aldus spr., die dan tot zijn nieuwe conclusies komt. Aan de creditzijde staan de' volgende pos ten: een zeer groote nationaal-geestelijke kapitaalsverhooging („Liever ondergaan dan slaaf!"); het zich meer en meer baanbrekend in zicht, dat er nergens zooveel georganiseerde en goedkoope werkgelegenheid is als in de weermacht, waardoor o.m. de broodnoodige weermachtsversterking bereikt wordt; de matericele en personeele versterking, o.m. door den aanbouw van 2 vervangende krui sers en de toevoeging van licht materieel en luchtstrijdkrachten aan dc vloot. Debet Op de debetzijde staan dc volgende posten De aan de wereld en dus ook aan het vreedzaam Nederland opgelegde ontzettende these van den oorlog zonder front en zon der genade van een heel volk tegen een heel volk; De moderne leer van het strategisch oor- logsvoorspel; De grillige horizontale vorm van Neder land eischt voldoende kracht van het veld leger om te opereeren ten noorden en ten zuiden der Oost-West-loopende rivieren. Daarvoor is een sterkere kracht noodig dan liet huidige veldleger van 4 legerkorpsen en 1 lichte divisie. Noodig zijn minstens G divisiegroepen en 2 lichte divisicn, de laatsten gemotoriseerd en bereden n,aar gelang van 't terrein. Or ganisatie en versterking van de grensbewa king tot een vijfde en zesde divisiegroep is hiertoe het aagewezen middel. De mankracht van het huidige contingent is daartoe te gering. Alle 50 a 60.000 valide en bruikbare jonge mannen dienen elk jaar een plaats in de weermacht te krijgen, ook om door een te verdubbelen eersten oefen tijd een zoo groot mogelijk aantal aan werk loosheid te onttrekken. Voor de luchtstrijdkrachten en hun bedrijf zijn eenvoudige, bomvrije hangars noodig. De maritieme verdediging van Ne- derlandsch-Indië, nog steeds ge grond zijnde op de grondslagen van het voltooide en reeds iets uit gebreide plan van minister Deckers, heeft door de sedert geheel gewijzig de politiek-strategisohe omstandighe den in Azië en de gevaren van Azia tische rijken van den Pacific en den Indischen Oceaan, hare actueele ba sis verloren. Onverminderd de groo te beteekenis van de aanvullingen en verbeteringen van het bestaande, is in het Paoific-kader de beveiliging van den Archipel slechts afdoende, wanneer het moderne lichte materi eel zeer spoedig over een viertal pantserschepen met zwaar geschut beschikt en naast de te voltooien basis Soerabaja een tweetal steun punten, eveneens met zwaar ge schut, worden ingericht. Aldus besloot jhr. Röell zijn zeer belang wekkende rede.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1939 | | pagina 1