|T| USSOLINI levensruimte Het Suezkanaal, Tu nis en Dziboeti. DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER formuleert zijn eisch: „Duitschlands bedrijfsleven op sfeviqen grondslaq" Oneeniqheid ia het Britsche Kabinet Tuinders en visscbers betalen Ned. industrialisatie Nog geen spoorweg over den Afsluitdijk Laan, Schagen, Tel. 20. MAANDAG 27 MAART 1939. 83e Jaargang. No. 19839. Uitgave del N.v. Uitg- Mif. „Hottondv NcafdeAwqttier* Corsica, Savoye en Nizza niet genoemd „Eewige vrede een ramp voor de menschheid!" SLECHTS HET ELEMENT VAN KRACHT BEPAALT DE VERHOUDINGEN. De in groote spanning verbeide rede van Mussolini, welke hij gistermorgen in bijzijn van tienduizenden oud strijders te Rome heeft uitgesproken, heeft volgens de we reldpers der democratische landen de vooruitzichten nóch slechter, nóch beter gemaakt. Mussolini heeft de Italiaan- sche eischen thans kenbaar gemaakt en zich beperkt tot het noemen van het Suezkanaal, Tunis en Dziboeti. Cor sica, Savoye en Nizza zijn niet genoemd, hetgeen als een gunstige factor mag worden gekenmerkt. Voor het eerst ge bruikte Mussolini naar Duitsch voorbeeld het woord „le vensruimte" en deed uitkomen dat slechts de elementen van kracht de verhoudingen bepalen. Eeuwige vrede noemde de Duce een ramp voor de menschheidDe as Rome-Ber- lijn is volgens Mussolini onverbrekelijk, met de gebeurte nissen in Midden-Europa kan hij zich volkomen vereeni gen en wanneer den autoritairen staten de handschoen wordt toegeworpen, zullen zij hem opnemen Hulde aan de gevallenen. Mussolini begon hulde te brengen aan de helden, die voor het fascisme hun leven hebben gelaten. Hetgeen wij gedaan hebben, zoo vervolg de de Duce, is belangrijk, doch voor ons is nog belangrijker wat wij zullen doen. En wij zullen het doen, omdat mijn wil geen hinderpalen kent, en omdat uw geestdrift en offervaardigheid onaangetast- zijn. In vijf punten zette, daarop de Duce de beginselen van zijn partij uiteen. Hij verklaarde ten eerste, dat, hoewel de pacifisten van beroep bijzonder verachtelijke individuen zijn, hoewel het woord vrede thans een weinig afgezaagd is geworden en als valsch geld klinkt, en hoewel het welbe kend is, dat wij een eouwigdurenden vrede als een ramp voor mensehelijke beschaving zouden beschouwen, „wij van oordeel zijn, dat een langdurig tijdperk van vrede nood zakelijk is om de mensehelijke beschaving zich verder te laten ontwikkelen." Ten tweede zeide Mussolini, dat po gingen om de as RomeBerlijn te verbreken, kinderachtig zijn. (De me nigte roept „T-Iitler".) De as is niet alleen een betrekking tusschen twee staten, het is een ontmoeting tusschen twee revoluties, die lijnrecht ingaan tegen alle andere opvattingen van de hedendaagsche beschaving. Wat In Midden-Europa is gebeurd, moest noodzakelijk gebeuren en ten slotte moet ik verklaren, zeide de Duce, dat, als het, zooals de bedoeling is, mocht komen tot vorming van een coalitie tegen de autoritaire regi mes, deze regimes de handschoen zullen opnemen en op alle punten der aarde van de verdediging tot den aanval zullen overgaan. De verhouding tot Frankrijk. Door de liquidatie van het geschil in Spanje, achtte Mussolini de barricade welke Italië van Frankrijk scheidt, ge slecht. Madrid, waar do linkschen den dood van het fascisme verwachtten, zal integendeel 't graf van het communisme zijn. In de Italiaanschc nota van 17 Septem her 1938 zijn de Italiaansche vraagstukken ten aanzien van Frankrijk, vraagstukken, die van kolonialen aard zijn, duidelijk gesteld. Deze vraagstukken hebben oen naam: zij heeten Tunis, Djibocti en het Suez-kanaal. De Fransche regeering is volkomen vrij om te weigeren deze problemen ook maar te bespreken, zooals zij tot dusver heeft gedaan met een te veel herhaald en wellicht te uitdruk kelijk „nooit". Doch het zal er zich niet over mogen beklagen, als de kloof, welke de beide landen op het oogenblik scheidt, zoo diep wordt, dat het zeer moeilijk zal worden baar te overbruggem Wat ook de ontwikkeling der gebeurtenis sen zal zijn, wij willen, dat men niet meer spreekt van broederschap, banden van zus ter en neven of andere bastaardverwanten, omdat de betrekkingen tusschen de staten betrekkingen zijn van kracht. Dit zijn de elementen, die hun politiek bepalen. De Middellandsche Zee. In het volgende punt noemde Mussolini de Middellandsche Zee, die, naar hij zeide, in geografisch, historisch, politiek en mili tair opzicht een levensruimte voor Italië is. Wanneer wij Middellandsche Zee zeggen, aldus de Duce, rekenen wij hiertoe natuur lijk ook de Golf, die Adriatische Zee heet, en waarin de Italiaansche belangen de voornaamste, doch ten aanzien van de Sla ven, niet exclusief zijn, en daardoor heerscht er sedert twee jaar vrede. (Hiermede doelt de Duce op de goede verstandhouding met Joegoslavië.) Tenslotte legde Mussolini den na druk op de noodzakelijkheid van bewapening. Het wachtwoord, zeide hij, is dit: wij zullen de kanonnen, schepen en vliegtuigen vermeerde- ren.Tot eiken prijs, zelfs indien wij schoon schip moesten maken met. alles, wat men burgerlijk leven noemt. Wanneer men sterk is, is men bij zijn vrienden geliefd en wordt men door zijn vijanden gevreesd! Een rijkscommissaris voor rege ling van de exploitatie der Roe- meensche bodemschatten. Men verwacht te Berlijn spoedig de benoe ming van een rijkscommissaris voor de vraagstukken, in verband met de exploi tatie van de Roemeensche bodenschattcn, en de daarmede in verband staande finan- cieele aangelegenheden. De nieuwe rijkscommissaris is natuurlijk te beschouwen als een man, die als ver tegenwoordiger van Göring de heele oeco- nomische penetratie in Roemenië in de hand zal moeten houden en er voor waken, dat zij geheel in het kader van het vier jarenplan ten uitvoer wordt cehracht. Men noemt in dit verband volgens de N R. Crt. de namen Schacht en Wohltat. Duitschlands bedrijsleven op ste- vigen grondslag! Onder het opschrift „Duitschlands bedrijfs leven op stevigen grondslag" schrijft dp correspondentie „Dienst aus Deutschland" o.a.t De politieke gebeurtenissen dezer week hebbpn epn dipp ingrijpende hervorming van de grondslagen van hel Duitsche be drijfsleven met zich gebracht. Men mag niet over het hoofd zien, dat de oeeonomi- srhe afhankelijkheid van het buitenland als eea zwaard van Damocles Duitscliland boven het hoofd gehangen heeft. Thans kan vastgesteld worden, dat het spook van de oeconomische boycot ingevolge de jongste gebeurtenissen is verdreven. Duitschlands oppervlakte bedraagt op het oogenblik ongeveer 640.000 vierk. km. tegen 471.000 in 1933. Landstreken zijn bij het Rijksgebied gekomen, waarin sinds eeuwen de Duitsche ondernemingsgeest gewerkt heeft. Onmiskenbaar neemt de Duitsche in dustrie in Europt de eerste plaats in, en men kan bijna gelooven, dat ook de ca paciteiten van Noord-Amerika overtroffen zullen worden. De markt van 86 millioen menschen, die grootendeels in de industrie werken, wordt tot een verhruikcrscentrum dat voor het geheele bedrijfsleven ter wereld nog meer beteekenis krijgt, dan totdusverre het geval was. Deze omstandigheid is van beteekenis voor de agrarische landen, die hier een in tact en stabiel afzetgebied voor hun pro ducten zullen vinden, in zooverre zij bereid zijn. Duitsche fabrikaten in ruil daarvoor te aanvaarden. Grensoorlog S'owakije-Hongarije Hevige gevechten gedurende het week-einde. Bombardementen op open steden en luchtgevech ten. Tientallen dooden. Thans wapenstilstand. GRENSCOMMISSIE INGESTELD. Nadat gedurende het weekeind de strijd tusschen Hongaren en Slowaken weer is opgelaaid, is thans een wapenstilstand inge treden. Er is op voorstel van Slowakije een gemengde grenscommissie benoemd, welke zal oordeelen over de rechten op het be* twistc gebied. Tientallen dooden. Inmiddels is er compleet oorlogje gespeeld waarbij tientallen dooden zijn gevallen. Luchtgevechten hebben plaatsgevonden en naar verluidt heeft de Slowaaksche luchtmacht de open steden Ringvar, Ulte- as en eenige andere plaatsen gebombar deerd. Als vergelding hebben de Hongaarsche vliegtuigen het vliegveld Iolo gebombar deerd. Drie Slowaaksche bombardeurs en veertien andere militaire vliegtuigen werden vernield. De grenscommissie zal nu tevens tot taak hebben de wederzijdsche schade te berekenen. Te Bratislava lxecrsehtp Zaterdag een sterke anti-Hongaarsche stemming. Op straat bevonden zich veel militairen die op weg zijn naar de grens. Er zijn be toogingen georganiseerd en kaarten in om loop gebracht, waarop staat: Op tegen de Hongaren. De .Viridat" meldt, dat een partij der pijlkruisen is gevox-md. Aan het hoofd van deze extreemrechtsche beweging staat, de oudleider der ontbonden Hongaarsche nati onalistische partij, beter bekend onder den naam Hungaristische beweging, Hubay. Slowaaksche socialisten gearres teerd. De Slowaaksche autoi'iteiten hebben de Sociaal-democratische senatoren Zimak en Koi-man gearresteerd. Deze laatste was hoofdx-edacteur van 't sociaal-democratische blad Robotnicke Noviny. Strijd om den algemeenen dienstplicht Geruchten over oneenigheid in het Britsche kabinet. EDEN WIL NIET PARTIJENREGEERING. Gisteren hebben te Londen gexaxcliten de ronde gedaan, over een scheuring in het kabinet en zelfs over de mogelijkheid van een aftreden van Chambeiiain. De Lobby- correspondent van Reuter vei'klaart echter, dat die gexaxcliten ten aanzien van Cham- berlain ongegrond zijn. Het gerucht betref fende een scheuring in het kabinet is waar schijnlijk ontstaan door het feit, dat zonder twijfel de kwestie van invoering van dienst plicht reeds bestudeei'd is en de ministers misschien niet allen dezelfde mcening te dien aanzien zijn toegedaan. Men gelooft echter niet, dat dit een on middellijk punt van ministeriecle bespre kingen zal uitmaken. Ieder laten varen van de tegenwoordige politiek zou uiteraard raad pleging noodig maken van de andere poli tieke partijen. Men gelooft niet, dat de zaak reeds een concreten vorm heeft aan genomen. De herbewapening en de vorde ringen daax*van in de grootst mogelijke snelheid blijven de eerste zorg van de mi nisters. De correspondent van de N. R. Cxi. vex-- narn Zatei-dagmorgen te Londen, dat Chain berlain de verzekex-ing aan Bonnet heeft gegeven, dat de regeei'ing binnenkort het px-incipe van verplichten nationalen dienst zal invoeren. De toepassing van dit prin- cipe zal echter geleidelijk zijn. Men zou waaruit wellicht mogen opmaken, dat zal worden bcgonnexi met de inschrijving in het nationale register verplicht te stellen. Eden wenscht een niet-partijen- regeering Eden heeft gisteravond te Grunsbv een redevoei'ing gehouden, waarin hij aandrong op de voiming van een „nietpartijenregee- ring" op de bx-eedst mogelijke basis. Een# dergelijke regeering, zoo zeide Eden, zou eén tweeledig doel hebben, ten eerste organisatie van Engelands industrie, rijk dom en menschenmateriaal teneinde een maximale militaire krachtinspanning in den koiist mogelijken tijd naar voren te brengen en ten tweede aanvaarding van een krachtige buitenlandsche politiek door vei'eeniging van de vredelievende naties om weerstand te bieden aan daden van agx-es- sie, gelijk Halifax Maandag j.1. leek te vooi'spellen. De boodschap van het volk aan de leiders, aldus Eden, is ronduit en drin gend. Van de kracht van Engelands optre den zou de vrede kunnen afhaixgen en er is geen uur te verliezen. Dit nummer bevat 8 pagina's DE BILT SEINTi Verwachting: Krachtige tot ma tige, N.O. wind, betx*okken tot zwaar bewolkt, geen neerslag van beteekenis, iets zachter dan gisteren. De wereld luisterde en oordeelde: MUSSOLINI'S REDE NIET DREI GEND. TIJD VOOR ONDER HANDELINGEN GEKOMEN. Reeds zijn de eerste commentaren op de rede van Mussolini bekend. Over het algemeen acht men de rede niet dreigend, maar ook niet geheel duidelijk. Wij geven hieronder de voornaamste indrukken uit de hoofd steden van Europa: PARIJS. De drie door Mussolini genoemde punten: Tunis, Dzjiboeti en Suez vormen een veel bescheidener px-ogram, men zal dat toegeven, <'an dat wat met zooveel heftigheid door de fascistische pers werd uiteengezet en datook buitensporige eischen als die betreffende Coi'sica, Nice en Savoie inhield. Nog zou xnen moeten weten hoe de regee ring te Rome zich voorstelt de kwesties Tu- ■u's Dzjibieti en Suez te stellen. Voor het geval Frankrijk zou weigeren vol- loening te geven aan de Italiaansche aspi raties, heeft de Duce zich van iedere bedrei ging onthouden. Resumeerendc acht men te Parijs de voor uitzichten voor don internationalen toestand na de redevoei'ing beter noch slechter. Op de uit Fransch standpunt bezien belangrijk ste vx-aag, n.1. te weten of Fransch-Italiaan- sche ondei-handelingen onder bevredigende omstandigheden zouden kunnen worden ge houden, geeft de redevoering ten slotte geen nauwkeurig antwoord. LONDEN. De eerste indx*ukken in gezaghebbende kringen is, dat Mussolini de verwachtingen niet heeft gelogenstraft, welke gewekt wa ren door de recente rede van den Italiaan- schen koning. Men heeft den indruk, dat. terwijl de redevoering van Mussolini niet de gebruikelijke kracht en strijdlustigheid mist, er weinig is, dat kan worden opgevat als in wezen agressief; Men oordeelt dat er nog tijd is voor Italië en Frankrijk samen te werken. Niemand in Engeland trekt het vitale be lang in twijfel van de Middellandsche Zee of de Adriatische Zee voor Italië en de ver wijzingen van Mussolini naar deze onder werpen wekken stellig geen bezorgdheid in Britsche ki*ingen. BERLIJN. Gisteravond werd de x-cde van Mussolini in Duitsche politieke kringen in hoofdzaak voorgesteld als een „gemeenschappelijk ant woord van Duitschland en Italië" aan de democx-aticën exi als een „waarschuwing" op grond van de „omsingelingspogingen." In dezen gedachtengang verklaaxi men, dat Frankrijk en Engeland zullen moeten wen nen aan de gedachte, dat de „tegenwoordi ge toestand niet veel langer kan duren". Men is echter van mcening, dat de redevoe ring van Mussolini niets oorlogszuchtigs heeft en men vindt het volkomen natuurlijk dat hij gespi-oken heeft over bewapeningen," aangezien Roosevelt en Hore Belislxa exi anderen dat evenzeer doen." ROME. Men is v meening dal de barricade tusschne Italië en Franki'ijk feitelijk niet meer be staat Mussolixii is van meening, dat voortaan tusschen Italië en Frankrijk nog slechts een vraagstuk moet woi'den opgelost, een vraagstuk, dat den naam heeft „Tunis, Dzjiboeti, Suezkanaal." De Duce pi-eciseerde niet nader, doch in dezelfde kringen maakt men melding van het veelbeteekende feit, dat Mussolini niet het woord „eischen" heeft gebezigd. Italië verwacht, dat Parijs den eei'sten stap zal doen en .het initiatief zal nemen voor ondcx-handelingcn met Rome. In het kort is de algemecne indruk, dat de redevoering den toestand niet ernstiger heeft gemaakt en dat zij zelfs misschien ze kere nog vage, vooruitzichten, opent op een ontspanning in ae Middellandsche zee. BERN. De reactie van de openbare meening in Zwitserland op de rede van Mussolini kan samengevat worden in de constateex-ing, dat deze rede den Europeeschcn toestand niet verergerd lieeft» België in verzet tegen onze ver hoogde invoerrechten. Het wil zijn nationale markt beter be schermen. Op het oogenblik worden te Brussel be sprekingen gevoei'd tusschen een Belgisch- Luxemburgsche en een Nederlandsche dele gatie, met het doel te komen tot een han delsovereenkomst, welke met ingang van 1 Mei a.s. de overeenkomst, welke op 13 Aug. 1938 tusschen Nederland en BelgiëLuxem burg is gesloten, moet vervangen. De Belgische delegatie vx-aagt o.a. een herziening van de huidige rege ling van dexi invoer van tuinbouw producten en visscherij producten in BelgiëLuxemburg, door welke her ziening de nationale markt van deze producten in bepaalde pei'ioden van liet jaar boter worden beschei'md. Om hun vei'zoek te steunen heb ben de Belgische onderhandelaars gewezen op het nieuwe element, dat is ontstaan door de jongste vei'hoo- ging der Nederlandsche Douaneta rieven, waardoor een groot aantal artikelen van een Belgischen uitvoer wordt getroffen en waarvoor de Bel gische regeering tot nu toe nog geen verzachting heeft weten te verkrij gen. Vermoedelijk zullen de besprekingen on middellijk na Paschen te 's Gravenhage wor den voortgezet. Relletjes in Roomsch Katholieke Kerk Nationaal socialisten te Eupen Malmedy bespotten herderlijk schrijven. Gistei-ochtend is in alle kerken en kapellen in de kantons Eupen en Malmedy voorle zing gedaan van een herderlijk srijven van mgr. Kei'khofs, den bisschop van Luik. In het bijzonder was dit schrijven gericht tot de katholieken in de oostelijke kantons. Er werd met name in geprotesteerd tegen de bedoelingen van het nationaal-socialisme en tegen de rassenleer. De voorlezing van dezen brief heeft in eenige parochies aanleiding gegeven tot in cidenten. Verscheiden personen hebben uit protest de kex-kgebouwen verlaten. Ook te St. Vith verlieten verscheiden pex-sonexi het kerkgebouw. Deze reacties waren echter onbe- teekenend te noemen tegenover het geen zich te Eupen afspeelde. De eerste missen verliepen er kalm. Doch om elf uur was het zeer druk. Nauwelijks was men begonnen met de voorlezing van het herderlijk schrijven of men hoorde lachen. Er werd uit een groep personen geflo ten. Anderen, die voor de kerk stonden, floten eveneens. Een hon derdtal bezoekers verliet de kerk. De heer en mevrouw Henxi Michel, uitgever van de „Grenz-echo", het eenige in de Duitsche taal verschij nende Belgisch-gezinde dagblad in het kanton, werden uitgejouwd door nationaal-socialisten. In de kerk in de benedenstad heeft men ook opgemerkt, dat de re&cties, welke er zich voórdeden eveneens door dezelfde troep werden uitgelokt. Men zou tusschen hen een groot aantal Duitschers uit Aken heb ben herkend. De droogleggers hielden er ech ter wel rekening mee! In de pers zijn tegenstrijdige berichten versohenen in vex-band met den eventueolen aanleg van een spooxwveg over den afsluit dijk. Thans meldt de Regeeringspersdienst, dat bij den bouw van den Afsluitdijk wel reke ning met een spoorweg is gehouden, doch het gerucht, dat deze binnenkort tot stand zou komen, uit de lucht is' gegrepen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1939 | | pagina 1