De Hollandsche molen
I in eere hersteld?
Duitschlands begrootiog
1939 in evenwicht
Treinbestuurder springt
van Merwedebrug
Schandelijk verraad
jWil^TlllLTr:
Vier wagons
ontspoord
Mandsjoekwo bouwt eeu
eigen vloot
Verklaring van
president
den minister-
De hoofdredacteur van de „Japan Chro-
nicle", Kennard, heeft een onderhoud ge
had met den minister-president van Mand
sjoekwo, Tsjang Tsjing Hoei, waarin deze
seide, dat op hot oogenblik niet in over
weging is, dat Mandsjoekwo een aanvullen
de financieele bijdrage zal leveren voor de
Japansche militaire uitgaven daar te lan
de. Mandsjoekwo. zoo vervolgde hij, is nog
een jeugdige, zwakke staat, en. het spreekt
dus vanzelf, dat het op den Japanschen
steun blijft vertrouwen.
Vervolgens deed de minister-presi
dent. de verrassende verklaring, dat
Mandsjoekwo definitief besloten
heeft een eigen vloot te bouwen,
waartoe op het oogenblik de ton
nagekwestie bestudeerd wordt. Wij
9 zijn zelfs voornemens slagschepen
en kruisers te bouwen, voegde hij
hieraan toe.
Gevraagd naar den toestand aan de
Sovjetgrens, zeide Tsjang, dat hoewel zich
talrijke incidenten voordoen. Moskou, naar
zijn meening, de situatie niet op de spits
schijnt te willen drijven. Sedert den strijd
van verleden jaar Augustus om Tsjang
Koe Feng, is onze positie verbeterd. Die
strijd beteekende een bcslissenden neder
laag voor de Sovjets en Moskou schijnt te
hebben ingezien, dat het niet loont, een
agressieve politiek over de grens van
Mandsjoekwo te voeren. Wij juichen het
Japansche kolonisatieplan in Mandsjoekwo
toe, zoo besloot Tsjang, en zien ook gaarne
hoeren uit China hierheen komen.
Machtigingen voor den Rijksmi
nister van Financiën.
Het Duitsche staatsblad publiceert een
wet over de Rijksbegrooting van het per 1
April beginnende boekjaar 1939. Wegens de
financieele uitwerking ingevolge de inlij
ving van de Oostmark en het Sudetenland,
en ingevolge de oprichting van het protec-
toriaat Bohemen en Moravië, heeft men de
begrooting nog niet definitief tot in bijzon
derheden kunnen opmaken. De wet behelst
dientengevolge machtigingen van den Rijks
minister van Financiën. Voorts wordt hij
gemachtigd tot de volgende garanties: ter
bevordering van den Duitschen buitenland-
schen handel tot een maximum van 500 mil
lioen mark, ter bevordering van de industrie
in het kader van het vierjarenplan, tot een
maximum van 200 millioen mark, ter be
vordering van de maatregelen voor werk
verschaffing in den landbouw tot een maxi
mum van 100 millioen mark. De begrooting
voor 1939 zal, naar het rijksministerie van
financiën mededeelt, ondanks de bijzondere
financieele behoefte van het rijk. 'vólkomen
in evenwicht zijn. Het evenwicht wordt be
reikt door de strengste zuinigheid bij de
uitgaven voor openbaar bestuur, doo£ groo-
tere opbrengst der belastingen en door het
stelsel van belastingbonnen overeenkomstig
het nieuwe financieele plan.
Waarvan leven de
Duitsche Joden?
Alleen mogelijkheid tot liquida
tie is overgebleven.
De Jüdische Welt-Rundschau van 27 Maart
j.1. geeft in een uitvoerige beschouwing een
beeld van het huidige bestaan der Joden in'
Duitschland. Ofschoon zij vóór het pogrom
van November 1938 somtijds nog waagden
te hopen, dat hun bestaan niet geheel zou'
worden vernietigd, is deze hoop na de po
groms geheel verdwenen. De uitschakeling
der Joden uit het economisch leven is vrij
wel volkomen, de economische bestaansba
sis verwoest. Nog slechts enkele aanrakings
punten bestaan er tusschen Joden en het
Duitsche bedrijfsleven: nog slechts in zeer
geringe omvang wordt Joodsch inkomen
vanuit de Duitsche. volkshuishouding ont
vangen. Hier zijn het enkele Joodsche han
delsvertegenwoordigers in de steden, waar
de verplichting van legitimatiekaarten nog
niet is ingevoerd, elders zijn het Joodsche
huizenbezitters, die nog „Arische" huurders
hebben en tenslotte valt melding te maken
van het feit, dat Joden van niet-Duitsche
nationaliteit zaken mogen drijven, ofschoon
in de practijk dit voorrecht slechts betee-
kent, dat zij de mogelijkheid tot een eenigs-
zins geordende liquidatie hunner onderne
mingen hebben.
Na de boete, waarbij groote deelen van
het overgebleven Joodsche vermogen werden
geconfisceerd, is ook het inkomen uit kapi
taalbezit aanmerkelijk verminderd, waar
door vooral zij te lijden hebben, die hun in
komen ontvangen uit de gang van het on
derlinge Joodsche leven, b.v. de Joodsche
leeraren, de artsen, tandartsen en advoca
ten, die voor „Ariërs" geen praktijk meer
mogen uitoefenen. Het aantal der armlas
tige Joden, dat met zorg eiken, volgenden
maaltijd tegemoet ziet, zal binnen het ko
mende halfjaar aanmerkelijk toenemen...
Ve'dwachtersdochter
steelt pas
Tot zes weken gevangenisstraf
veroordeeld.
De rechtbank te Arnhem heeft gisteren
uitspraak gedaan in de zaak tegen de 22-ja-
rige C. A. te Groesbeek, die uit het gemeen
tehuis, waarzij als veldwachtersdochter goed
den weg wist, een pasformulier heeft weg
genomen en het van de vereischte stempels
heeft voorzien, een en ander ten behoeve
van een zekeren H. E. udt Essen, een verloof
de van haar zuster, die niet met een eigen
pas naar Duitschland wilde gaan.
Het meisje werd wegens diefstal en we
gens medeplichtigheid aan passenverval-
sching veroordeeld tot zes weken gevange
nisstraf. Er was vier maanden gevangenis
straf tegen haar geëischU
Een voortreffelijk hulpmiddel in oorlogstijd
NEDERLAND BESCHIKT OVER EEN
HOEVEELHEID WINDKRACHT, WEL
KE RUIMSCHOOTS ZOU KUNNEN
VOLDOEN AAN DE BEHOEFTE AAN
ENERGIE, WANNEER DE TOEVOER
VAN VLOEIBARE STOFFEN OF ZWAR
TE BRANDSTOF ONVERHOOPT ZOU
WORDEN GESTAAKT.
De Hollandsche molen, in al zijn vor
men, is in den loop der jaren gaan
deweg op het tweede plan geraakt. De
molen, die eens voor ons land de
voornaamste krachtbron vormde voor
polderbemaling en industrie, heeft ja
ren geleden ruim baan moeten ma
ken voor de machine.
Wat thans nog maar een monument is uit
het verleden en het zorgenkind van de ver-
eeniging „De Hollandsche Molen", was voor
heen een onmisbaar bezit voor ons water
rijk landje. Met den wind is Nederland
groot geworden en zonder den molen welke
deze natuurbron dienstbaar heeft gemaakt
aan onze behoeften, was ons land misschien
nog grootendeels water en moeras. Maar
naarmate de technidk voortschreed, verdwe
nen de molens en met hen het geëigende,
typeerende beeld van het Hollandsche land
schap.
Thans heeft het er allen schijn van, dat
de molens in eere zullen worden hersteld.
Nu men allerwegen grooten ijver aan den
dag legt wat betreft luchtbescherming en
voorziening in de meest-noodzakelijke behoef
ten in tijdens van oorlog, werpt men van
vele zijden de vraag op, wat er zal geschie
den wanneer in tijden van direct oorlogsge
vaar, de toevoer van vloeibare of zwarte
brandstof wordt gestaakt, zoodat de energie
bron voor de electrische centrales en voor
benzine- en Dieselmotoren is afgesloten.
Zijn molens nog bruikbaar?
Deze vraag hebben wij dezer dagen eens
aan het oordeel van een deskundige onder
worpen. Met terzijdestelling van de weten
schap, dat de machine vele voordeelcn biedt
boven een natuurkracht als de wind, welke
door den molen rendabel wordt gemaakt,
meende deze deskundige op deze vraag een
bevestigend antwoord te kunnen geven.
Nederland beschikt over een hoeveel
heid windkracht, welke ruimschoots
zou kunnen voldoen aan de behoefte
van energie. De natuurlijke kracht
bron die de wind is, heeft echter een
groot nadeel, een gemis, hetwelk
de machine niet kent. Dat is het feit,
dat de energie door den wind gescha
pen, niet is op te zamelen, althans
niet in de practijk.
Dit is dan ook de oorzaak, dat de wind
in ons hedendaagsche economische leven,
voor de industrie niet meer kan worden ge
bezigd. Met de windmolens voorzoover zij ge
bruikt kunnen worden voor de bemaling van
onze polders, is het echter anders gesteld.
Hier speelt het variabele van de windkracht
vrijwel geen rol, omdat de polders beschik
ken over voldoende bergruimte voor het wa
ter. Wel hebben de producie-eischen, welke
tegenwoordig aan de landerijen worden ge
steld de vraag naar het bereiken van een
bepaald waterniveau geschapen, een water
peil, dat vlugger bereikt moet kunnen wor
den als waartoe de windmolen in staat is.
Deze overweging gold ook, toen men zijn
heil zocht en zijn toevlucht nam tot andere
krachtbronnen. Eerst deed toen het stoomge
maal zijn intrede in het polderlandschap.
Weer later kreeg men de electrische molens
en thans reeds hier en daar de Dieselmotor.
Een ander motief, dat den doorslag gaf tot
de toepassing van andere krachtbronnen, was
de overweging, dat met behulp van de meer
moderne krachtbronnen het water sneller
kan worden uitgeworpen, terwijl de boezems
hun zelfde capaciteit behielden. Reeds daar
om dient de polder eerder „droog" te zijn,
eerder het gewenschte peil te hebben bereikt
dan de andere. Zulks had echter weer als
consequentie, dat de boezemgemalen moesten
worden versterkt.
Al deze vraagstukken hadden tenslotte tot
gevolg, dat eenige technici zich voor het pro
bleem begonnen te interesseeren. Verscheide
ne molens werden naar aanleiding hiervan
van een meer moderne en andere geconstru
eerde wiekenvorm voorzien, en het feit, dat
de molenaars welke het nieuwe systeem in
toepassing hebben gebracht, zeer tevreden
zijn over de verkregen resultaten, bewijst
wel, dat de technici een goeden greep heb
ben gedaan.
Verhooging van capaciteit.
Zooals uit het voorgaande blijkt, moet de
bemaling der polders gelijken tred houden
met de eischen betreffende de beheersching
van het polderpeil. De molens, welke voor
zien zijn van een nieuwe wickenconstructie,
komen grootendeels, althans beter dan de
vroegere molens, aan die eischen tegemoet
De oude molens liepen eerst bij een
windsnelheeid van 6 meter per se
conde aan. Wanneer men nu weet,
dat, er gedurende 36 procent van den
tijd, in ons land een wind is van
deze snelheid, dan blijkt, dat de ou
de molens dus gedurende 36 procent
van den jaarduur bruikbaar zijn.
De verbeterde molens vangen echter
reeds wind bij een windsterkte van
3 meter per seconde. Deze windsterk
te komt gedurende 74 procent van het
jaar voor.
De capaciteit van de nieuwe molens is
dus bijna tweemaal zoo groot als de oude.
De molen plaatsvervanger voor
moderner krachtbronnen.
Wanneer, om welke reden dan ook, de
toevoer van brandstoffen benoodigd voor
onze krachtbronnen, moet worden stopgezet,
zal wel degelijk blijken, dat de molen aan
waarde nog niet veel heeft ingeboet.
Als wij brandstof, hetzij steenkolen
of petroleum of benzine, moeten der
ven, kan men zijn toevlucht nemen
tot den molen. Be wind kan nie
mand ons ontnemen en dus kan men
ook niet verhinderen, dat men ons
land drooghoudt.
De molen is in tijd van oorlog een voortref
felijk hulpmiddel. Electrische centrales zijn
door hun centralisatie uiterst kwetsbaar. De
molens daarentegen vertegenwoordigen juist
het begrip decentralisatie en een luchtmacht
zal derhalve machteloos staan tegenover een
groot aantal kleine objecten als de molens
zijn.
Ongetwijfeld is de exploitatiemogelijkheid
van den molen niet verdwenen, al heeft zij
door de hoogere eischen, wel eenigszins aan
bruikbaarheid ingeboet. Het kan ons land
dan ook niet dan tot voordcel strekken, de
bestaande molens te handhaven en deze aan
te passen aan de eischen, welke de verhoog
de vraag naar energie stelt.
Dit landschap wordt zeldzamer
Een vlaaq van zwaarmoedigheid.
Een zonderling voorval heeft zich gister
morgen vroeg op de verkeersbrug over het
Merwedckanaal voorgedaan.
De leege matcrieeltrein, welke om
5.05 uit Amsterdam naar Laren
vertrekt met een bestuurder en een
conducteur, stopte midden op de
Merwedebrug. Toen de conducteur
naar de oorzaak hiervan ging kij
ken, zag hij den 41-jarigen bestuur
der over de balie van de brug
klauteren en voordat de conducteur
iets verder had kunnen doen, was
de bestuurder van de groote hoogte
in het water van het kanaal gespron
gen.
Gelukkig was er in de buurt een schip
per, die den ongelukkige, die in een vlaag
van zwaarmoedigheid moet hebben gehan
deld, op het droge bracht. De man was be
wusteloos, doch kwam na kunstmatige adem
haling weer bij kennis. Hij had veel water
ingekregen en is tcrverpleging in het Wilhel
mina gasthuis te Amsterdam opgenomen.
Men heeft hem nog niet kunnen liooren
over de motieven van zijn daad. Bij de di
rectie van de Gooische tram staat de man
als een goed bestuurder, op wien geen aan
merkingen zijn, aangeschreven.
Inbraak in gymnasium
Spaarbusjes leeggehaald.
Gisternacht is ingebroken in het Gerefor
meerde Gymnasium aan de Keizersgracht
te Amsterdam. De dieven hebben door een
open gang de muur. welke naar de binnen
plaats van de school leidt, bereikt. Zij zijn
over deze muur geklommen en aan de ach
terzijde van het gebouw via een open raam
binnengedrongen.
In de leslokalen zijn de kastjes openge
broken en doorzocht. Uit een aantal spaar
busjes werd een totaal bedrag van twin
tig gulden meegenomen.
Pamflet van de N.S.N.A.P. in de
rechtzaal voorgelezen. Tegen rid
der van Rappard twaalf dagen
geëischt wegens overtreding
uniformverbod.
De Officier van Justitie te Amsterdam
heeft gisteren tegen H. ridder van Rappard,
leider van de N.S.N.A.P. een hechtenisstraf
van twaalf dagen geëischt wegens overtre
ding van het uniformverbod.
In een openbare vergadering in het ge
bouw voor den werkenden stand, belegd en
gepresideerd door verdachte, was deze ver
schenen in een bruin uniform. Op een der
mouwen droeg hij het hakenkruis. Aan de
wanden waren Duitsche hakenkruisvlaggen
aangebracht.
Verdachte was niet ter zitting verschenen.
De verbalisant verklaarde o.m., dat hij
een vuurwapen bij verdachte in beslag had
genomen. In de zaal werden krantj.es ver
kocht, waaruit thans een der rechters, mr.
baron van Tuyll van Serooskerken eeni
ge citaten voorlas:
„Wij zijn ons bewust" aldus
het pamflet „dat onze vrijheid
eerst verzekerd zal zijn door de
Duitsche weermacht" en „onze be
weging is de stem van het Duitsche
bloed der Nederduitsche arbeiders."
Een der getuigen had een brief ge
zien, door verdachte geschreven,
eindigende met de woorden: „Heil
Hitier."
Mr. van Tuyll: ;,Is dat de strijdkreet van
de broeders?"
In zijn requisitoir merkte de officier van
Justitie o.a. op, dat tal van jongens hebben
terechtgestaan voor den kantonrechter door
verd.'s schuld.
De rechtbank zal in deze zaak op 18 April
vonnis wijzen.
Dertien menschen
in één auto
Een ongeluk bleef niet uit.
De rechtbank te Arnhem heeft gistermor
gen uitspraak gedaan in de zaak tegen een
27-jarigen chauffeur H. A. B. uit Nijmegen
een bestuurder van een auto die in den
nacht van 19 op 20 Juli 1.1. te Eist in een
sloot reed, waarbij een der inzittenden, T.
W. H. zoo ernstig werd gewond, dat hij
overleed, en een tweede passagier, H. C. K.
in den sloot verdronk.
In deze zevenpersoons auto had
den dertien menschen, waarvan bet
meerendeel onder invloed van
sterken drank verkeerde, plaajs ge
nomen.
Wegens dood door schuld werd B. veroor
deeld tot. drie maanden gevangenisstraf.
Door het O.M. was vier maanden geëischt.
Ondank is 's we-
i reld's loon
trednverk*.
Vertraging in het
naar Nijmegen.
Maandagavond te ongeveer kwart voor eï
zijn dicht voor de aftakking van de Vork
vier wagons van een goederentrein uit Ni}
megen bij BessenBcmmel ontspoord.
Te 22.30 uur was de goederentrein ui,
Nijmegen naar Amsterdam vertrokken. Jty
bij ResscnBemmel moest de trein stoppa
wegens een blokstoring en reeds had dj
machine aanzienlijk vaart verminderd, toet
een viertal rijtuigen van den goederentrein
uit tic rails liep. Dit was gelukkigerwijs op
het oogenblik, dat de trein reeds een
ringc vaart had, waardoor de materie^
schade niet zeer groot bleek te zijn.
De ontspoorde rijtuigen kwam echt?
dwars over de beide sporen te staan, tenvi
van het afgaande spoor de rails over et
lengte van circa 75 meter geheel verwra
gen werden.
Aan het herstel van het spoor werd hat
gewerkt, zoodat in den loop van den da
het spoorwegverkeer in zijn normalen tot
stand werd hersteld.
LUIK KWAM INBREKERS TE PAS.
Gisternacht is ingebroken in een ijzerwia
kei aan den Overtoom te Amsterdam. Door
het ruitje van een belendend leegstaan!
bovenhuis in te slaan is de straatdeur
opend. Achter deze deur voor de trap b»
vindt zich een luik. Men liet zich door dk
luik zakken en kwam terecht in den kelder
waar een tweede luik toegang gaf tot di
zaak. Ofschoon deze weg minstens het voor
spel had behooren te zijn tot een grootea
inbraak, was de buit niet meer dan eenlj
gereedschap tot een waarde van vijftij
gulden.
480ste STAATSLOTERIJ
(Niet officieel)
2de klasse, 2de Lijst
Trekking van Dinsdag 4 April 1939
Hooge Prijzen
20.000.— 2755
5.000.— 9370
1.500.— 20792
1.000.— 13599 15938 16275
400.— 3971 8998 20972
200.— 10010 21759
100.—
2125
14525
15375
16757
21440
Prijzen van f 30.
1032
1036
1054
1106
1118
1203
1209
12«
1250
1285
1291
1311
1322
1386
1440
145!
1461
1464
1470
1506
1515
1557
1582
1623
1733
1767
1819
1823
1839
1845
1854
186!
1880
1903
1936
2005
2024
2030
2033
2082
2100
2119
2160
2178
2179
2202
2213
222$
2254
2264
2271
2332
2401
2432
2453
248!
2503
2518
2520
2527
2552
2582
2702
2725
2759
2762
2772
2783
2801
2813
2848
2854
2890
2951
2958
2986
3016
3031
3033
3133
3147
3164
3173
3193
3195
5220
3231
3232
3238
3242
3250
3271
3329
3343
3348
335!
3363
3392
3416
3432
3437
3458
3535
3591
3646
3682
3733
3739
3743
3758
3777
380!
3874
3876
3896
3941
3958
3986
3993
399T
4054
4092
4125
4131
4142
4167
4219
434
4259
4385
4390
441C
4419
4461
4497
4531
4539
4634
4731
4735
4753
"302
4829
4854
4890
4891
4907
4965
4977
4981
4987
5002
5023
5124
5302
5313
5330
5368
5395
54::
5420
5493
5533
5557
5562
5610
5649
5694
5710
5716
5767
5812
5832
5879
5898
5901
5904
5913
6104
6109
6138
6148
6182
6214
6235
6245
6282
6322
6323
6325
6359
636:
6369
6374
6376
6386
6400
6420
6421
643!
6448
6449
6470
6471
6506
6516
6535
655!
6683
6686
6694
6713
6733
6736
6755
6784
6823
6838
6878
6895
6915
6971
6990
7010
7034
7102
7115
7117
7147
7206
7235
7262
7264
7274
7278
7306
7378
7382
7426
743!
7446
7447
7448
7497
7504
7510
7514
752!
7544
7582
7597
7606
7624
7641
7656
768!
7702
7825
7846
7852
7869
7933
7952
79::
8002
8046
8082
8104
8133
8156
8226
s:-::
8253
8302
8324
8325
8333
8351
8396
8514
8543
8568
8570
8575
8610
8638
8683
8695
8742
8912
8749
8923
8786
8926
8800
8947
8825
8966
8840
9058
8902
9116
89W
9144
9204
9239
9253
9261
9266
9290
9316
9344
9346
9382
9406
9461
9617
9627
9649
9665
9678
9805
9814
9829
9845
9857
9868
990!
9953
9977
9979
10013
10070
10085
10094
10101
10133
10140
10146
10153
10203
10240
10269
10271
10303 10314 10318 10329 10449 10451 10457 10431
10539 10569 10571 10607 10618 10620 10650 10671
10674 10716 10756 10758 10805 10823 10870 10876
10900 HOU 11038 11055 11063 11075 11164 1118J
11189 11214 11249 11256 11290 11292 11356
11404 11430 11484 11493 11512 11558 11587 11615
11626 11640 11728 11739 11745 11806 11811 1185
11845 11866 11883 11884 11916 12018 12019
12062 12064.12069 12070 12115 12169 12212 12241
12273 12296 12342 12360 12433 12438 12455 12461
12494 12506 125Ó9 12519 12540 12560 12562 12554
12585 12588 12589 12598 12611 12627 12637 1264!
12654 12676 12734 12764 12767 12790 12807 1282!
12923 12933 13001 13029 13101 13136 13235 13244
13297 13331 13333 13350 13352 13465 13513 13555
13570 13591 13595 13658 13677 13694 13770 13773
13797 13812 13859 13874 13873 13896 13968 1398!
14020 14043 14090 14119 14198 14199 14210 14211
14222 14233 14317 14332 14388 14390 14425 14445
14457 14459 14511 14547 14543 14600 14631 1465!
14663 14666 14683 14722 14748 14773 14836 14845
14847 14888 14921 14926 15075 15088 15138 1519!
15227 15349 15364 15395 15509 15654 15728 15740
15744 15759 15822 15828 15858 15861 15907 15913
15963 15971 15985 16039 16048 16055 16074 1613!
16159 16160 16169 16173 16227 16248 16253 1628!
16311 16326 16423 16442 16451 16470 16479 16498
16549 16552 16579 16594 16627 16672 16694 1673
16827 16852 16876 16905 16905 16939 16976 17044
17077 17091 17165 17206 17210 17229 17288 17295
1730 17316 17356 17358 17362 17376 17405 1746!
17506 1,7592 17597 17602 17676 17727 17737 1775!
17807 17850 17856 17926 17927 17966 17991 18008
18035 18113 18121 18157 18177 18183 18210 18223
18240 18246 18249 18282 18285 18304 18307 184«
18414 18428 18513 18517 18593 18630 18659 188*
18687 18727 18782 18823 18877 18886 18890 189(1
18905 18954 18981 18994 19014 19022 19026 19101
19109
19113 19144 19188 19241 19250 19271 19273 1928
19335 19368 19392 19416 19431 19464 19498 1952i
19552 19560 19572 19612 19639 19C57 19738
19789 19823 19827 19890 19938 19960 20004 20045
20195 20243 20257 20261 20281 20329 20408 2042
20431 20435 20513 20541 20663 20683 20691 2073
20953 20969 21030 21095 21123 21150 21187 21191
21235 21245 21267 21271 21294 21304 21306 21323
21373 21429 21431 21435 21439 21462 21511 2153?
21604 21606 21658 21660 21737 21808 21836 21923
21933 21955 21983 21984 21920 21993
Verbetering 2e klasse, le lijst: 4026 m.
4025: 4141 m. z. 4143.