zijn mond voorbij!
Accoord tusschen
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
Engeland en Polen
fBritsche minister praatte
Om Albanië wordt
het rustiger
Militair overleg
Duitschland-Italië
„Vereenigde Staten
het volgende slachtoffer"
Studententrouw aan
de Koningin
Er komt kleur op de
bollenvelden
Rijksprotector von Neurath
bezoekt Praag»
Laan, Schagen, Tel. 20.
DONDERDAG 6 APRIL 1939. 83e Jaargang. No. 10818.
[Atyow de» M.V. Uitg.-Mi~. „WoMoedt Moowlxlewtief-
SENSATIE OM LORD STANHOPE.
Chamberlain antwoordt
op vragen in het Lagerhuis
Lord Stanhope, de Britsche minis
ter van Marine, heeft met zijn ver
klaring dat de Britsche vloot ge-
vechtsklaar lag met het oog op zeer
recente verontrustende berichten
uit Berlijn, blijkbaar leelijk zijn
mond voorbijgepraat. Op vragen in
het Lagerhuis heeft Chamberlain
een duidelijk antwoord gegeven.
Lord Stanhope had zijn woorden
niet voldoende overwogen en zijn
verklaring kon daardoor onrust
verwekken.
De vragensteller was Greenwood, plaats
vervangend leider der Labourparty.
Na gereleveerd te hebben wat Stanhope
had gezegd, zeide Chamberlain:
Ik hoorde, dat nogal veel commentaar
uitgelokt was doordat aanvankelijk gezegd
was, dat deze rede naar alle deelen van het
rijk werd uitgezonden. Aangezien men
de rede naar mijn meening waarschijnlijk
als iets sensationeels zou gaan beschouwen,
terwijl er daarentegen geen grond voor eeni-
sensatie bestond, gaf ik order, de pers te
.verzoeken de rede van Stanhope niet te pu-
bliceeren. Het schijnt, dat mijn pogingen
het publiek onnodige beroering te besparen
niet volkomen succes hebben gehad, doch
dit incident zal er in elk geval toe hebben
bijgedragen, aan te loonen, dat de marine
voortdurend op alle gebeurlijkheden is voor
bereid.
Stanhope wel geschikt?
Greenwood vroeg daarop of Cham-
i berlain Stanhope wel beschouwde
als de juiste persoon om zulk een
1 belangrijke post te bekleeden en hij
vroeg de verzekering, dat zulke onbe-
l scheiden, onverantwoordelijke en
i onvoorbereide verklaringen van de
1 zijde van verantwoordelijke minis
ters in de toekomst niet nogmaals
zouden voorkomen.
Chamberlain antwoordde: Neen. Stanhope
heeft verklaard het zeer te betreuren, dat
zijn woorden, die wellicht niet gelukkig ge
kozen waren, zooveel commentaar en on-
noodige ontsteltenis hadden moeten wek
ken. Dit heeft niets te maken met de be
kwaamheid van Stanhope, waarover ik al
leszins voldaan ben, Chamberlain voegde
hieraan toe: ik moet de schuld op mij ne
men voor een stap, die zeker niet de uit
werking heeft gehad die ik wenschte, nl.
bij het publiek onnoodige beroering te wek
ken.
Alexander vestigde de aandacht op Stan-
hope's woorden: „Helaas is het, kort voor
ik de admiraliteit verliet, noodig geworden,
orders te geven tot het bemannen van het
luchtafweergeschut." en vroeg of deze woor
den niet insloten, dat de1 admiraliteit inlich
tingen had ontvangen, op grond waarvan
speciale verdedigingsmaatregelen noodzake
lijk waren. Hierop antwoordde Chamberlain
dat Stanhope zich niet meer de juiste woor
den kon herinneren, en dat Alexander hier
meer achter zocht dan noodig was. Een feit
is, aldus Chamberlain, dat de orders geen
nieuwe orders waren, doch slechts instruc
ties om reeds bestaande orders niet te ver
anderen.
Stanhope aan het woord.f
In het Hoogerhuis heeft Stanhope een ver
klaring afgelegd, gelijk aan die, welke
Chamberlain in het Lagerhuis aflegde. Hij
besloot „ik kan slechts mijn groote spijt be
tuigen, dat cenigerlei opmerkingen mijner
zijds, welke den nadruk legden op de ge
reedheid van de vloot om aan alle gebeur
lijkheden het hoofd te bieden, zelfs wanneer
gelijk thans, de Paaschverloven verleend
worden, iets hebben toegevoegd aan de
werkzaamheden van den eersten minister
of iemand ongerustheid hébben veroor
zaakt".
Een goed opgezette comedie?
De Duitsche en Italiaansche pers ziet in
de onrustbarende uitlating van Lord Stan
hope niets anders, dan een poging om het
publiek in de democratische landen steeds
meer tegen de totalitaircn in te nemen.
Zoo schrijft de Börsenzeitung dat er geen
sprake is van 'n vergissing, en nog minder
met een abusievelijk prijsgeven van een
staatsgeheim door Lord Stanhope, maar
met een stelselmatige regie. Gelijk iedere
Engelsche marine-officier, wist Stanhope
heel goed, dat bemanning van het afweer
geschut een sedert tien dagen geregeld uit
gevoerde maatregel is. De leege stoelen en
de woorden van Stanhope waren bestelde
coulisses en gruwelpropaganda".
„Eerste wordt bewust een leugen verspreid
welke, gelijk een injectie, den bloedsomloop
van de openbare meening vergiftigt en de
beoogde psychologische reactie teweegbrengt
Dan stuurt men een halfslachtig dementi
daar achteraan en verzekert men daarbij,
dat men eigenlijk zelf niet aan den boozen
opzet van den ander heeft geloofd. Daar
echter bij de democratieën niet de waarheid
maar de leugen de langste beenen heeft, is
de leugen al lang den heelen aardbol om,
voordat de waarheid door de censuur wordt
losgelaten. De gewenschte psychologische
indruk was bereikt. De opwinding blijft,
de stemming van het publiek, van welks
zenuwen en goedgeloovigheid misbruik
wordt gemaakt, raakt in de gewenschte be
weging. De buitenlandsche pers heeft haar
sensatie en terwijl de Engelsche gentleman
met schijnheilig leedwezen de sporen van
het smerig werk zijner handen in onschuld
afwascht, is de volgende étappe van de mo-
Berichtgeving blijft verward. Blij
de gebeurtenis aan het Albanee
sche hof leidt af. Eenige ontspan
ning te Belgrado.
De berichten over de Italiaansche Alba
neesche betrekkingen, zijn nog te verwar
rend om zich een juist oordeel over den toe
stand te vormen. De Albaneesche regeering
verklaart officieel dat het niet juist is, dat
het gebied van Albanië op cenigerlei wijze
hezet zou worden met toestemming van den
koning. Evenmin is juist dat de regeering
van Albanië zal kunnen toestemmen in
maatregelen, welke schade zouden kunnen
doen aan de onafhankelijkheid en integri
teit van Albanië.
Koning Zogoe heeft tegenover een
Zuid Slavisch journalist te Tirana
verklaard, dat de Albaneezen zoo
noodig hun land tot het uiterste zou
den verdedigen.
Een blijde gebeurtenis
aan het Albaneesche Hof heeft de bevolking
van Tirana even afgeleid.
Koningin Geraldine heeft het leven ge
schonken aan een zoon.
Er zal drie dagen feest worden gevierd.
Ook in Belgrado, de hoofdstad van Zuid-
Slavië, zijn de gemoederen iets tot rust ge
komen. Men hoopt dat Albanië de zaken
met Italië zal kunnen regelen zonder er
derden in te betrekken.
Generaal Zei Sereggi, de Albaansche ge
zant te Rome, wiens onvoorzien vertrek naar
Tirana in verband werd gebracht met den
toestand der ItaliaanschAlbaneesche be
trekkingen, is per vliegtuig te Rome terug
gekeerd.
De Engelsche en Fransche bladen blijven
in een Italiaansche actie een antwoord zien
op de beweerde omsingelingspolitick en wij
zen speciaal ook op de strategische positie
van Joego-Slavië in den geest, zoo wij dit
gisteren reeds deden.
Op de kaart is het koninkrijk Albanië, met
zijn twee voornaamste havens Durazzo en
Valona met dikke omlijning weergegeven.
Aan de Italiaansche Oostkust vindt men de
oorlogshavens, alsmede het eiland Saseno,
dat in de. bocht van Valona gelegen is.
Men moet de kwestie Albanië als een -ge
heel met de omliggende Balkanstaten be
schouwen; in dien geest is de kaart met zijn
gegevens opgevat.
bilisatie van de stemming bereikt. En deze
gifmengers willen hun eigen volk en het
Duitsche volk wijs maken, dat hun politiek
niet de omsingeling, maar den vrede dient!"
De Nachtausgabe geeft uittreksels uit de
redevoeringen der Engelsche ministers en
schrijft: „Deze twee proeven zijn voor ons
voldoende bewijs, dat men ginds iets doet,
wat, als een Duitschcr het deed, als de
voorbereiding van den aanval zou worden
bestempeld." Overigens gelooft dit blad
niet, dat het aanzien van Engeland, het
welk door de innerlijke oneerlijkheid van
de Engelsche politiek reeds aanzienlijk
heeft geleden, door dergelijke methoden (ge
lijk in het geval-Stanhope) zal toenemen.
Samenkomst te Innsbrück.
De chef van het opperbevel van de
Duitsche weermacht, generaal Kei
tel, heeft op 5 en 6 April te Inns
brück een samenkomst met generaal
Pariani, onderstaats-secretaris van
GENERAAL KEITEL,
het Italiaansche ministerie van oor
log en chef van den generalen staf.
Bevoegde Duitsche kringen leveren
geen commentaar op de besprekin
gen tusschen de generaals Keitel en
Pariani. Volgens aanwijzingen uit
politieke kringen moet men in de
ontmoeting een antwoord zien op de
besprekingen der Fransche en En
gelsche generale staven en een soli-
dariteitsbetoon van Italië en Duitsch-
land.
Bij handhaving van de tegen
woordige Neutraliteitswet, aldns
Stimson.
Voor de Amerikaansche Senaatscommis
sie voor Buitenlandsche Zaken heeft de oud
staatssecretaris Stimson een verklaring af
gelegd.
Stimson bepleitte, dat Roosevelt
volmachten moeten worden gegeven
om in geval van oorlog verschil te
maken tusschen aanvallers en
slachtoffers. Wanneer een algemee-
ne Europeesche oorlog mocht uit
breken, zou de tegenwoordige neu
traliteitswet tot gevolg hebben, dat
de Vereenigde Staten het volgende
slachtoffer zouden worden van een
aanval, aldus Stimson.
Hij verklaarde voorts: „Ik weeg mijn
woorden af, wanneer ik zeg, dat ik geloof,
dat onze tegenwoordige Kaukasische bescha
ving met gevaren wordt bedreigd, ernstiger
dan zich in de afgeloopen vier eeuwen heb
ben voorgedaan". Stimson zeide, dat drie
van de zeven machtigste naties der wereld
de'leer van wederzijdsch respect, dat tus
schen de naties bestaat, hebben verworpen
en dat bedreigingen, agressie en verdrags
schending hand in hand gingen als elemen
ten van hun systeem.
De achtereenvolgende aanvallen welke
alle vroegere verdragen en het internationa
le recht hebben geschonden op Mands-
joekwo, Noord China, Zuid China, Abessi-
nië, Spanje, Oostenrijk, Tsjecho Slowakije en
Litauen, hebben den revolutionnairen aard
van de wijziging, waarvoor wij geplaatst
zijn, duidelijk in het licht gesteld.
Indien het tot een oorlog komt.
In regeeringskringen is men van gevoe
len, dat de openbare meening, indien het
tot een oorlog zou komen, zal weigeren
steun te geven aan een wet, welke van het
EngelschFransche blok de voor zijn be
lang vitale behoeften zou afsnijden.
De regeering hoopt dat de resolutie van
Pittman zal worden aangenomen, doch acht
dezen maatregel geenszins definitief.
De oud-staatssecretaris legde er voorts de
nadruk op, dat hij voorstander is van deel
neming der Vereenigde Staten aan een oor
log, wanneer de Sovjet Unie met Engeland
en Frankrijk zou samen werken en deze be
vriende mogendheden in een oorlog zouden
worden meegesleept.
„WAT UWE MAJESTEIT VAN
ONS VERLANGT, ZULLEN WIJ
DOEN."
Gevolg gevend aan den oproep van
H.M. de Koningin in het bijzonder
tot de Nederlandsche jongeren be
treffende de geestelijke en moreele
heibewapening heeft de Nederland
sche studentenwereld zich met het
volgende manifest tot H.M. de Ko
ningin gericht:
Aan Hare Majesteit de Koningin.
Geyen eerbiedig te kennen:
De Nederlandsche studenten aan de Ne
derlandsche Universiteiten en Hoogescholen,
dat zij, gevolg gevend aan Uwei Majesteits
oproep, gericht tot het Nederlandsche volk,
in het bijzonder tot de Nederlandsche jonge
ren, op 31 Augustus 1938 en laatstelijk op
27 Januari 1939, betreffende de geestelijke
en moreele herbewapening, met terzijdestel
ling van alle, ook in de studentenwereld
bestaande verschillen, in het belang van het
Nederlandsche vaderland, op initiatief van
de Koninklijke Utrechtsclie Studenten Ver-
eeniging tot Vrijwillige Oefening in den
Wapenhandel, aan hunne eensgezindheid
wenschen uiting te geven door Uwe Majes
teit de verzekering aan te bieden van hunne
offervardige aanhankelijkheid en trouw.
Weshalve zij getuigen van hun standvas-
tigen wil om in het belang van 's rijks onaf
hankelijkheid te doen, hetgeen Uwe Ma
jesteit van hun zal verlangen, en om mede
te dragen aan de lasten, welke Uwe Majesteit
zich genoopt zal zien aan het Nederlandsche
volk op te leggen. Welke gezindheid zij zul
len manifesteeren door hun beste krachten,
naast het vele dat reeds is verricht inge
volge Uwer Majesteits oproep, tew ijden aan
de verwezenlijking der nationale bezinning
en samenwerking.
't Welk doende, enz,
Utrecht, April 1939.
Dit manifest is onderteekend zoowel door
neutrale, r. katholieke als gereformeerde
studentenvereenigingen in den lande.
De bedoeling van het manifest.
In een bijvoegsel wordt een nadere uit
eenzetting gegeven van de bedoeling van
dit manifest. Hierin schrijft men o.a.: In
deze dagen van groote continentale machts
verschuivingen is het voor de kleine volken
levenseisch om krachtig voorbereid te zijn
op dreigende gevaren.
Dit geldt wel in het bijzonder ons land,
besloten tusschen de machtigste staten van
Europa en ons koloniaal rijk in de meest
gevaarlijke en begeerde gebieden van Azië.
Wil dit machtig imperium, erfenis
van een daadkrachtig voorgeslacht,
en onmisbare bron van welvaart, ge
handhaafd blijven, dan dient van
ons volk geëischt te worden een
groote krachtsinspanning om, be
zield van een onbuigbaren wil tér
verdediging van onze onafhankelijk
heid in zoo kort mogelijken tijd ons
land weerbaar te maken.
Ongetwijfeld zullen daarbij groote offers
van het Nederlandsche volk gevraagd wor
den, offers, die ook op ons, studenten, druk
ken. Met vastberadenheid evenwel zullen
wij die toekomstige lasten dragen, waar liet
hier onze hoogste plicht betreft.
Dit nummer bevat 8 pagina's
DE BILT SEINT:
Verwachting: Half tot zwaar
bewolkt of betrokken, aan
vankelijk nog regenbuien,
meest zwakke Veranderlijke
wind, later uit Zuidelijke
richtingen, overdag iets kou
der.
Alg. vooruitz.: Aanhouden van
het onzekere weer.
Narcissen bloeien met Paschen.
De V.V.V. „Hillegom" deelt ons
mede,, dat met Paschen de narcissen
in bloei zijn. Een enkel vroeg veld
hyacinthen begint te kleuren. Van
volop bloemenweelde is nog geen
sprake, alhoewel het in de bollen
streek aardig begint op te fleuren,
Officieele installatie door den
opperbevelhebber van het leger.
De Rijksprotector voor Bohemen en Mo-
ravië Freihcrr von Neurath heeft gisteren
een bezoek aan Praag gebracht. Bij zijn aan
komst werd hij verwelkomd door generaal
Blaskowitz en gouwleider I-Ienlein, waarna
Von Neurath de troepen heeft geïnspecteerd.
Hierbij werden door een op den urcht op
gestelde batterij 19 saluutschoten gelost
Daarna volgde de officieele installatie van
den Rijksprotector door den opperbevelheb
ber van het leger. In één der zalen van
den Burcht waren de hoogste militaire en
burgerlijke autoriteiten bijeen.
Von Neurath hield een toespraak',
waarin hij zeide, d%t het de taak van
hem en zijn medewerkers zou zijn,
de landen Bohemen en Moravië in
de levensruimte van het Groot-Duit-
sche Rijk tot geluk en welstand te
brengen.
Hacha dineert met von Neurath.
Hierop bracht president Hacha den rijks
protector een bezoek, dat deze beantwoord
de.
In den avond heeft Von Neurath een diner
aangeboden, waaraan werd deelgenomen
door leidende persoonlijkheden van partij,
staat en weermacht, benevens van het Tsje
chische openbare leven.. Aanwezig waren
o.m. Haclia, Havalka, generaal Sirovy en
vele anderen.
De Rijks protector is gisteravond nog uit
Praag naar Berlijn vertroken van waar
hij zich heden naar zijn landgoed zal bege
ven, op 20 April zal hij te Praag terugkce-
rcn.
BESPREKINGEN MET BECK BE
VREDIGEND VERLOOPEN. HE
DENMIDDAG SPREEKT CHAMBER
LAIN.
Polen wil Hongarije niet en
Rusland wèl uitsluiten
Aangenomen kan worden, dat de
Britsch-Poolsche onderhandelingen
tot een accoord hebben geleid. Cham
berlain zal hedenmiddag in het La
gerhuis een verklaring afleggen. De
Poolsche regeering heeft zich bereid
verklaard met haar geheele macht
Engeland te hulp te komen, indien
dit land wordt aangevallen. Omge
keerd zal Engeland Polen helpen als
dit land tegenstand bied, wanneer
zijn onafhankelijkheid wordt be
dreigd.
Bij dit alles zijn twee opmerkelijke fei
ten te constateeren:
Warschau wenscht geen nauwe betrek
kingen met Moskou. Kolonel Beek heeft
verklaard er niets tegen te hebben als En
geland en Rusland zich nauwer aaneenslui
ten maar zelf liever geen Russische troepen
op Poolsch grondgebied te willen hebben.
Warschau wil zijn vriendschap met Hon
garije niet afbreken. Polen is reeds gerui-
men tijd bezig te trachten de betrekkingen
tusschen Hongarije en Roemenië te verbete
ren. Daarom houdt Beek vast aan het stand
punt dat Hongarije niet moet worden jait-
gesloten van het Oost-Europeeschc defensie
ve verbond tegen Duitsche agressie.
Verklaard wordt nader dat Engeland en
Polen het eens zijn geworden over de be
ginselen voor een regeling der Joodsche
kwestie en over economische samenwerking
Volgens de Matin, zou er sprake zijn van
een leening van 25 millioen pond sterling
aan Polen tot verbetering van de militaire
uitrusting. De regeeringen van de Vereenig
de Staten en Frankrijk worden nauwkeurig
op de hoogte gehouden.
Het nieuwe onderhoud tusschen Beek,
Chamberlain en Halifax heeft 95 minuten
geduurd. Na in zijn hotel teruggekeerd te
zijn, heeft de Poolsche minister den ambas
sadeur der Vereenigde Staten en den Hon-
gaarschen gezant ontvangen.
Poolsch ovcrlcfl met het Vaticaan?
De „Giornale d'Itnlia" publiceert, volgens
de Msb., het volgende bericht:
„Vernomen wordt, dat de kardinaal-staats
secretaris Maglionc gisteren een langdurig
onderhoud gehad heeft met een Poolschen
prelaat, wiens naam men verzwijgt. Aan
het onderhoud nam ook deel een vertegen
woordiger der Fransche ambassade.
Het resultaat van dit onderhoud zou on
middellijk zijn meegedeeld aan Z. II. den
Paus.
Als gevolg van dit feit vraagt men zich
af, of een belangrijke diplomatieke of poli
tieke actie, waarbij het Vaticaan geïnteres
seerd zou zijn, niet aan den gang is."
Ten aanzien van dit bericht dient opge
merkt te worden, dat. de Fransche ambassa
de. bij den TI. Stoel formeel, voor wat haar
betreft, tegenspreekt, dat één harer leden
zou tegenwoordig geweest zijn bij een on
derhoud van den kardinaal-staatssecretaris
Magllone met een Poojschcn prelaat.