1
V00RUITSTREVENDEN
LIBERAAL
Nieuwe strategische zet
van de as?
STEMMEN
Roosevelt „de omsingelaar"
W. DE BOER
Tegenmaatregelen van Frankrijk en
Engeland. Spokenzienerij zegt Berlijn
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
BRUIDSFOTO'S
ARPAD MOLDOVAN
CENTRALE
VERWARMING
R I E S
De sportbesprekingen
Nederland-Duitschland
STEMT:
No. 1 van lijst 8
VljjkmHAy ^enwtXcuat?
Het anti-agressiefront
nadert zijn voltooiing
EERBERICHT
„Polen, de vazal
van Engeland V
Laan, Schagen, Tel. 20.
ZATERDAG 15 APRIL 1939. 83e Jaargang. No. 10855.
tftlgave <fe» N.V. „XoWoeek Noofdecfcwortier*'
VLOOTOEFENINGEN BIJ GIBRAL
TAR VERWEKKEN VEEL ONRUST
DE BRITSCHE VESTING WORDT
ZWAAR VERSTERKT. SPAAN-
SCHE TROEPEN OP DE GRENS-
WEGEN.
Het feit dat de Duitsche vloot is
uitgevaren en nog tijdens de troe-
penparade te Madrid in de Spaan-
sche wateren zal zijn aangekomen
gepaard aan het feit van opmerke
lijke bewegingen van Spaansche
troepen nabij Gibraltar, doet de on
gerustheid weer sterk toenemen. Er
loopen geruchten van groote zen
dingen Duitsch en Italiaansch oor
logsmateriaal naar Spanje.
Hoewel in Berlijn officieel wordt ver
klaard, dat de Duitsche vlootmanoeuvres
niets te botcekenen hebben en slechts een
voortzetting van een tijdens den burgeroor
log onderbroken traditie beteekenen, rijst,
zegt U. P., toch de vraag, hoe de verhou
ding bij vijandelijkheden zou zijn tusschen
de vlootsterktc der as-mogendheden teza
men, dus met de gecombineerde Italiaansch
Duitsche vlooten in de Middellandsche
Zee, en die der andere groote mogendheden.
De conclusie, waartoe gistermid
dag welingelichte marine-kringen
in Berlijn kwamen, is, dat, indien
de Duiteche schepen, die op het
oogenblik op weg zijn naar de Spaan
sche wateren, de Middellandsche Zee
zouden binnen varen, de sterkte van
beide kampen ongeveer gelijk zou
zijn.
Als basis is daarbij genomen de
vlootsterkte van Engeland en die
van Frankrijk voor zoover deze ma
rinestrijdmachten zich, volgens de
officieele opgaven, in de Middelland
sche Zee bevinden.
De voornaamste cijfers zijn als volgt:
Slagschepen: Italië 4, en twee vrijwel af
gebouwd, Engeland zes, Frankrijk twee en
twee verouderde, die in de linie nog bruik
baar zijn.
Vliegtuigbasisschepen: Italië een, Enge
land een, Frankrijk een.
Zware kruisers: Italië zeven, Engeland
vier, Frankrijk zeven.
Lichte kruisers: Italië 15, Engeland 3,
Frankrijk 5.
Torpedojagers: Italië 74, Engeland 36 en
3 in reserve, Frankrijk 25.
Torpedobooten: Italië 59, Engeland en
Frankiijk onbekend.
Duikbooten: Italië 90, Engeland 7, Frank
rijk 24.
Motortorpedobootcn: Italië 44, Engeland
en Frankrijk onbekend.
Als eenmaal het Duitsche contingent in
de Spaansche wateren is aangekomen
vanwaar het niet moeilijk zou zijn. om in
de Middellandsche Zee binnen te komen
dan zou de strijdkracht van de as vermeer
derd worden met 2 zware kruisers (elk
bewapend met 6 stukken van 10 inch) twee
lichte kruisers, zes torpedojagers en acht
tien duikbooten. Al deze schepen zijn in de
laatste negen jaar of gebouwd of gemoder
niseerd.
Een vergelijking van heide kampen wijst
Uit, dat Engeland en Frankrijk superieur
zijn in net zware zeewapeu, Ui»cii ual de
totalitairen het winnen in de lichte schepen
Het overwicht, dat Engeland en Frankrijk
bovendien zouden hebben in het zware wa
pen, zou volgens deze zegslieden zeer wor
den verminderd door de nabije aanwezig
heid van vele Italiaansche vlïegbases.
Een open vraag is nog, of de Russische
schepen, die blijkens de berichten de Mid
dellandsche Zee zijn binnen gevaren, de
situatie beinvloeden, doch in Duitschland is
men niet geneigd, veel waarde te hechten
aan de Russische marine.
In de „Petit Parisien" wordt de meening
uitgesproken, dat de aanwezigheid van de
Duitsche schepen in de buurt van Spanje
ten doel zou kunnen hebben de Engelsche
vaartuigen die zich in de Oostelijke helft
van de Middellandsche Zee bevinden, naar
de Westelijke helft te doen terugkeeren.
Verder acht men het niet onwaarschijn
lijk. dat Duitschland met het voorbeeld uit
den wereldoorlog voor oogen, toen zijn vloot
te Kiel weinig kon uitrichten, het in dezen
tijd van spanning verstandig acht een groot
deel over te brengen naar een ander strijd
gebied.
Natuurlijk zal Duitschland er wel reke
ning mee gehouden hebben, dat als zijn
vlootbasis Kiel wordt verzwakt, de machtige
Engelsche Ilome Fleet voor een groot, ge
deelte vrij komt en dus ook weer meer
Britsche oorlogsschepen naar elders, in
casu de Middellandsche Zee, kunnen
worden gezonden. Zou echter, zoo rede
neert men, door een verrassend snelle actie
Gibraltar in fascistische handen komen, dan
was de Britsche thuisvloot machteloos ge
maakt.
Spokenzienerij
noemt men al deze uitlatingen in Duitsch
land. Men zegt, overigens openlijk, dat het
onnatuurlijk is, dat Gibraltar Engelsch be
zit is. Voorts wijst men er ook op, dat Gi
braltar na de fascistische overwinning veel
kwetsbaarder is gewerden.
Als men over spokenzienerij spreekt, zou
men dat ook op Italië kunnen toepassen.
Rome slaat nauwlettend acht op de Britsche
en Fransche activiteit om het Middelland
sche Zee-bekken, wat moge blijken uit een
bericht uit Rome, dat de aandacht vestigt
op den toestand in de internationale zone
van Tanger, waar, indien men volgens Ha-
vas de Italiaansche waarnemers zou geloo-
ven, Frankrijk en Engeland thans een inten
sieve activiteit zouden ontplooien, welke
wantrouwen wekt, met name van Spanje, in
andere woorden: Men schrijft Frankrijk en
Groot Brittannië het voornemen toe, Tan
ger te bezetten en Spaansch Marokko te
overweldigen.
Moet er verband worden gezien tusschen
dit feit en het zenden van een gedeelte
der Duitsche vloot naar de wateren van
Span ie. Portugal en Spaansch Marokko?
vraagt men te Rome.
Giornale d'Italia schrijft: Bereiden de
Fransche officieren in civiel die duidelijker
op de internationale zone van Tanger? Het
aantal Arabieren, dat te Tanger aankomt,
neemt dagelijks toe.
Tezclfder tijd wordt Tanger bevolkt met
Fransche officieren in civiel die duidelijk
herkenbaar, zijn dan wanneer zij in uni
form zouden zijn.
Wat zijn de bedoelingen van den Fran-
schcn generalen staf en de Britsche admi
raliteit tegenover Tanger?
Ccuta. Melilla en de geheele Middelland
sche Zeekust van Spaansch Marokko vor
men een maar al te verleidelijk lokmiddel
voor Frankrijk en zijn onverzadigbaren
bondgenoot. Zal géneraal Nogues aan de
verleiding weerstand bieden?
Tot zoover dit bericht uit Rome. Meer en
meer verplaatst de spanning zich dus naai
de Middellandsche Zee en in en om Gibral
tar. Het is aan te nemen dat als de oorlog
uitbreekt, de vijandelijke marinestrijdkrach
ten zich daar het eerst zullen meten!
ARTISTIEKE
FOTOGR. KUNSTATELIER
NIEUWE N1EDORP
Geopend, dagelijksook 's*Zondags.
MEER INSTALLATIES
MINDER ONKOSTEN,
HET GEHEIM VAN
ONZE LAGE PRIJZEN.
DE V
TECHN.BUREAU
ALKMAAR - ROTTERDAM
Tel. 3045-2 lijnen 44504
Amerika zal strijden voor
zijn vrijheid
Roosevelt belooft steuu aan de
volken van Amerika, ook bij
economische agressie.
DUITSCHE PERS VERONT
WAARDIGD; DE OMSINGE
LAAR ROOSEVELT.
Voor het bestuur van de pan-Amerikaan-
sche unie, dat gisteren bijeen is gekomen,
heeft president Roosevelt een rede gehou
den, waarin hij o.m. zeide, dat er niets is
dat de oude wereld noodzakelijk lot een
nieuwe ramp moet leiden.
De menschen, zoo vervolgde Roosevelt,
zijn niet gevangenen van het lot. doch
slechts gevangenen van hun eigen geest.
Nog slechts enkele dagen geleden noemde
het hoofd van een groote natie zijn land
de gevangene van de Middellandsche Zee.
Even later karakteriseerde een ander staats
hoofd toen hij vernam, dat een buurland
op zich genomen had de onafhankelijkheid
van een anderen buur te verdedigen, deze
overeenkomst als een bedreiging en omsin
geling. Toch bestaan er geen dingen als
omsingeling, bedreiging of gevangenzetting
van een vreedzame natie door andere vreed
zame naties.
De Amerikaansche vrede, die wij heden
vieren, draagt niet het kenmerk van zwak
heid. Wij zijn bereid hem met al onze
kracht te handhaven en te verdedigen en
kracht tegenover kracht te stellen, als een
poging mocht worden gedaan, onze instel
lingen omver te werpen of de onafhanke
lijkheid van eenig lid van de groep te be
knotten. Mocht economische druk de aan-
valsmethode zijn, dan verklaar ik plechtig,
dat mijn eigen land ook economischen steun
zal verleenen, zoodat geen Amerikaansche
natie eenig deel van haar souvereine. vrij
heid, haar economische welvaart te hand
haven, behoeft prijs te geven.
De,Amerikaansche familie van naties
heeft het recht, zich tot de rest van de we
reld te richten. Wij hebben verder strek
kende belangen dan alleen de verdediging
van ons door de zee omspoelde werelddeel.
Wij weten, dat de ontwikkeling der volgen
de generatie ook de Oceanen, die ons van de
oude wereld scheiden, zal vernauwen. De
volgende generatie zal moeten streven naar
methoden, waarbij de nieuwe wereld met
de oude kan samenleven.
De zuiverste verdediging van den vrede
in ons werelddeel, zoo besloot Roosevelt,
moet altijd gelegen zijn in de hoop, dat on
ze zusternaties aan de ovex-zijde der zeeën
de boeien, die haar tot eeuwigdurende oor
logvoering dwingen, zullen verbreken.
Ook wij hebben belang bij de wereldge
beurtenissen. Onze vredeswil zal meetellen
bij het bepalen van de opvolging der we
reldgebeurtenissen. Dit is de levende bood
schap, die de nieuwe wereld aan de oude
kan zenden.
Scherp commentaar der Duit
sche bladen.
Geven te Londen gezaghebbende kringen
uiting aan zeer groote voldoening over de
redevoering van president Roosevelt; de
Duitsche pers is minder enthousiast. Zij be
schuldigt er den Amerikuanschen president
van de hand te reiken voor de „politiek van
omsingeling, welke door het Britsche kabi
net wordt gevoerd."
I.okal Anzeiger spreekt van den ..omsinge
laar" Roosevelt, en van een „aanmatigende
redevoering van den Amerikaanschen pre
sident. Het blad verkondigt weer de stel
ling, dat Rooseveli onder hel mom van
bescherming der Zuid-Amerikaansche sta
ten tegen een „beweerde agressie" het Ame
rikaansche imperialisme in Zuid-Amerika
wil invoeren.
Bijzonder fel in haar critick is de offi
cieuze „Deutsche Dienst". Zij noemt Roose-
velt's redevoering een samenraapsel van in
huichelarij eri pharazeismc gedrenkte fra
ses. Het blad besluit met tcz eggen, dat de
zinspelingen van Roosevelt op de methoden
der Hunnen en vandalen een „bijzonder on
beschaamde ploertigheid, welke op zijn da
der terugvalt" zijn.
Geen bijzondere voorwaarden.
Op de vragen van den heer Wijnkoop be
treffende de plaats gehad hebbende sport
besprekingen tusschen Nederland en Duitsch
land, heeft de minister van algemeene zaken,
voorzitter van den raad van ministers ge
antwoord, dat de bevoegde officieele instan
ties, bedoeld in het R. P. D. bericht, meldende
dat de besprekingen tot een bevredigende
conclusie zouden hebben geleid waren: I-Iarer
Mujesteits Gezant te Berlijn en de Reichs-
sportführer.
Voorwaarden zijn van weerszijden niet
gesteld.
Vrijzinnig Nederland!
Stemt Vrijzinnig Democraat!
Vooruit naar betere tijden!
Turkije zou zich aansluiten
BELANGRIJKE VERKLARING VAN
CHAMBERLAIN VERWACHT.
DE ROL VAN BULGARIJE EN
RUSLAND.
Men verwacht, dat Chamberlain bin
nen de eerstvolgende dagen een ver
klaring zal afleggen betreffende de
positie van Turkije. Men acht het
waarschijnlijk, dat Turkije zich zal
aansluiten bij de Britsche en Fran
sche waarborgen, die verstrekt zijn
aan Roemenië en Griekenland.
De onderhandelingen tusschen Lon
den en Ankara hebben thans groo-
tendeels op deze laatste kwestie be
trekking.
Aan de kwestie van het oplossen der
moeilijkheden, die tot dusverre een
hinderpaal vormden voor Bulgarije
om zich aan te sluiten bij de andere
Balkanlanden, wordt thans ook zeer
groote aandacht gewijd.
Tevens hecht men belang aan het
langdurige onderhoud, dat de Russi
sche ambassadeur, Maisky, gisteren
gehad heeft met Halifax. Naar ver
luidt was het onderhoud op verzoek
van Maisky tot stand qekomen. Men
gelooft, dat aanzienlijk belang ge
hecht wordt aan de bespreking. Er
konden geen inlichtingen worden
verkregen omtrent de gcdachtenwis-
seling, maar het is bekend, dat
voortdurend te Londen aandacht
wordt geschonken aan de wijze,
waarop het mogelijk zou kunnen
zijn, om Sowjet-Rusland deel te doen
nemen aan de bouw van een Anti-
Agressie-systeem. Naar verluidt wor
den te dien einde ook besprekingen
gevoerd tusschen Litwinof en den
Britschen ambassadeur te Moskou.
Dit nummer bevat 16 pagina's
DE BILT SEINTj
Verwachting: Eenige buitjes,
meest zwaar bewolkt, zelfde
temperatuur als gisteren
Matige tot krachtige, Weste
lijke tot Noordwestelijken
wind.
Berlijn zou von Moltke instruc
ties geven.
De Duitsche ambassadeur te Warschau,
von Moltke, wordt dezer dagen te Warschau
terug verwacht. Het gerucht doet de ronde,
dat hij op het oogeniblik te Berlijn is om
instructies van zijn regeering in ontvangst
te nemen betreffende de Poolsch—Duitsche
betrekkingen. Waarschijnlijk zal hij door
Beek ontvangen worden, zoodra hij in Polen
terug is.
Gistermorgen heeft Beek de ambassadeurs
van Engeland, Amerika en Roemenië ont
vangen.
In Duitsche kringen in Warschau hand
haaft men het standpunt, dat het Poolsch
Britsche accoord in tegenspraak is met het
PoolschDuitsche pact van 1934.
De „Danziger Vorposten" schrijft een waar
schuwend artikel aan het adres van Polen,
dat, volgens het blad, zich een kans heeft
laten ontgaan. Het ligt, aldus het blad, niet
in de buitenlandsche politieke gewoonte van
Duitschland om ten minste in de huidige
atmosfeer voorstellen te herhalen, die wer
den afgewezen en die zoo miniem waren, dat
zij in ieder gevr.1 een grondslag konden bie
den voor besprekingen."
In bepaalde Duitsche kringen wordt ver
wacht, dat Polen voorstellen zal doen, strek
kende tot een regeling van de hangende
kwesties, d.w.z. het statuut van Dantzig en
een autoweg.
Beek en Parijs.
Het bericht over een eventueele reis van
Beek naar Parijs wordt door de Duitsche
bladen gepubliceerd met opschriften als:
Welken weg zal Polen kiezen?", „Wordt
Polen aan de Entente overgeleverd??", „De
vazal van Engeland?".
1. P. Stapel, Hoogkarspel
2. Joh. de Veer, Schagen
3. S. Jaring, Den Helder
LIJST
3
