Wal Londen aan
Moskou voorstelde
arbeidsboekje
Een „vluchtelingendorp"
in ons land
Elk jeugdig persoon zijn
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Naar jeugdregistratie
over het geheele land
Vervanging van
dienstplichtigen door
werkloozen
Afschuwelijke
kindermoord
Nauwe banden tusschen
Italië en Zuid-Slavië
Laan, Schagen, Tel. 20.
DONDERDAG 11 MEI 1939. 83e Jaargang. No. 10877.
UHgONr N.V. Uitg.-Mq! „Holto«(k Woo<dwtwo»>ief* 4
Sfeer van werk en opbouw
in het Centrale Kamp
Exploitatie voorloopig ten laste
der ras- en geloofsgenooten
Gezinswoningen. - Scholen. -
Werkplaatsen - Ontspannings
oorden voor legale en illegale
uitgedrevenen.
De minister van Binnenlandsche
Zaken- heeft de Tweede Kamer ge
antwoord op haar bemerkingen in
zake het Centraal Vluchtelingen
kamp. dat de regeering zich voor
stelt te bouwen. Wat den aard der
bewoners van dit kamp betreft,
merkt de heer van Boeijen het vol
gende op.
Hoewel de regeering uitsluitend haar
zorgen heeft uit te strekken over de cate
gorie vluchtelingen, die zijn toegelaten on
der de uitdrukkelijke voorwaarde van op
name in een kamp, is uit doelmatigheids-
overwegigen tegelijk het onder het depr-
tement van Justitie ressorleerende kamp
voor illegale vluchtelingen nabij het cen
trale kamp ontworpen, terwijl ,uit dien hoof
de tevens de voor het inrichten van het
kamp voor illegalen benoodigde gelden
door den minister zijn aangevraagd. Die
gelden zullen te zijner lijd tusschen de de
partementen van Binnenlandsche Zaken en
van Justitie worden verrekend.
Selectie.
Die leden, die met het oog op de ge-
wenschte selectie vijf of zes kleinere kam
pen in plaats van 'n centraal kamp bepieit-
L ten, antwoordt de minister, dat bij den op-
■^bouw van het kamp met den eisch der se-
I tleetie volkomen rekening is gehouden. De
V roomsch-katholickc en protestanlschc vluch
telingen zullen in een afzonderlijk gelegen
gedeelte worden ondergebracht. Voor de
kinderen, voor zoover zij niet in gezinsver
band zullen kunnen leven, wordt een, van
de andere onderdeelen volkomen af te schei
den, gedeelte gereserveerd.
De jeugdige vrouwen en de jeug
dige mannen krijgen afzonderlijke
verblijfplaatsen. De gezinnen zul
len een eigen woning hebben. Zooals
uit het vorenstaande blijkt, denkt de
minister zich het kamp als een
klein dorp waarin de verschilende
categorien van bewoners zooveel
mogelijk aan elkaar dienstbaar ge
maakt zullen worden. Juist in deze
dienstbaarmaking liggen groote mo
gelijkheden.
De kampsfeer.
De barakken zullen, met vermmijding van
elke luxe, een bewoning in zomer en win
ter waarborgen, die aan redelijk te stellen
cischen voldoet. Zij zijn aldus gedacht, dat
elke barak een kleine eenheid vormt met
eigen eet- en recreatieruimte. De sfeer in
het kamp zal een moeten zijn van werk en
opbouw.
De plaats voor het centrale kamp gedacht
ligt in de naaste nabijheid van de bebouwde
kommen Westerbork, Elp en Hooghalen, en
ligt op slechts 11 kilometer van de Drent-
sche hoofdstad.
In het kamp komen werkplaatsen, waar
in jongens van 13-18 onder deskundige lei
ding verschillende ambachten zullen kun
nen leeren. Verder is het plan een apart
▼tehuis voor speciaal-opleidingen te stich
ten, benevens landbouwscholen, onder des
kundige leiding.
Op korten afstand van het kamp ligt een
boerderij met 30 a 40 hectare reeds goed
deels ontgonnen grond, eigendom van staats
boschbchcer, waarover de beschikking zal
kunnen worden verkregen.
Voor de jonge kinderen zullen scholen
worden ingericht.
Groenten uit eigen tuin.
Verder ligt het in de bedoeling, alle daar
voor geschikte arbeidskrachten het omlig
gend terrein te doen ontginnen. Venvacht
mag worden, dat geleidelijk uit eigen land-
tuinbouw- en vecteeltvoortbrcngselen in
«en, goed deel van de behoeften van het
kamp kan worden voorzien.
Alle werkzaamheden in het kamp, welke
daarvoor ook maar eenigszins in aanmer
king komen, zullen door de vluchtelingen
zelf worden verricht.
Onder de in kampen (Tehuizen)
ondergebrachte vluchtelingen be
vinden zich in totaal 129 protestan
ten en 258 r.k. waarvan 8 protestan
ton en 28 r.k. in het kamp voor ille
galen zullen worden ondergebracht.
Het is niet uitgesloten, dat, nu het kamp
m plaals van op de Veluwe. in Drente komt
net mogelijk is dat de kosten, welke op 1
millioen werden geschat, iets lioogcr zul
len worden, in verband niet de noodzakelij
ke verharding van wegen, duurdere elcc-
triciteits- en drinkwatervoorziening, enz.
Tegenover ddZen tegenvaller staat, dat het
kamp iets kleiner zal worden dan oorspron
kelijk geprojecteerd.
De jaarlijksche exploitatiekosten worden
door den minister voor een kampbevolking
van 2500 personen, geschat op ongeveer 1*4
millioen. Uiteraard is dit bedrag slechts
een ruwe schatting. De minister heeft goe
de gronden voor de verwachting, dat de
Joodsche gemeenschap, gesteund door ue
particuliere liefdadigheid in broeder kring
dit bedrag althans gedurende een groot
aantal jaren zal kunnen opbrengen.
Zoolang mogelijk zal de eigen gemeen
schap de kosten voor haar ras- en geloofs
genooten moeten dragen. Alle kosten, door
het departement van binnenlandsche zaken
voor dc vluchtelingen gemaakt, zijn tot nog
toe gefinancierd uit bankgaranties, door de
verschillende comité's aan de regeering
verstrekt.
Van een terugbetaling van reeds gemaak
te kosten is derhalve geen sprake.
Het belang van emigratie.
De regeering is doordrongen van het emi
nente belang, gelegen in een zoo sterk mo
gelijke bevordering van emigratie. Dit on
derwerp heeft haar voortdurende aandacht.
Zij zegt den leden, hier aan het woord,
gaarne toe, ter zake diligent te blijven.
Het Russische communiqué bracht
sensatie. Verklaring van Cham-
berlain.
Het communiqué verstrekt door het
Sowjet-telegraafagentschap, waarin
de inhoud bekend werd gemaakt van
de voorstellen, welke Sccds, dc En-
gelsche ambassadeur te Moskou aan
Mololov had overgebracht, heeft in
Engeland veel sensatie verwekt.
Chamberlain heeft zich genoodzaakt
gevoeld in het Lagerhuis een verkla
ring af te leggen, waarin hij trachtte
aan te toonen, dat het communiqué
gebaseerd was op eeif foutieve uitleg
ging van datgene, wat in werkelijk
heid was bedoeld.
De regeering, aldus Chamberlain, heeft on
langs een definitieve verplichting aanvaard
ten opzichte van bepaalde Oost-Europeeschc
staten en zij heeft dit gedaan zonder de Sov-
jct-regeering uit te noodigen, er aan deel te
nemen, met het oog op zekere moeilijkhe
den, waartoe zulk een voorstel onvermijdelijk
aanleiding zou geven.
De regeering heeft daarom aan de Sovjet-
regeering voorgesteld, dat deze zelf een ver
klaring zou afleggen van dezelfde strekking
als die welke reeds door de Britsche regee
ring is afgelegd, in dien zin dat, zoo Enge
land en Frankrijk bij het nakomen der eigen
verplichtingen in vijandelijkheden mochten
geraken, de Sovjet-regeering zich bereid zou
verklaren, eveneens bijstand te verlcenen.
Bestrijding der
jeugdwerkloos
heid door nieuwe
middelen.
Een wetsontwerp is ingediend betreffende een staat
van dienstboekje voor jeugdige mannelijke personen. Het
zal een overzicht geven van het werk, dat niet-leerplich-
tige mannelijke personen beneden 21 jaar hebben ver
richt en tevens omtrent hun activiteit met betrekking tot
deelneming aan voorzieningen welke mogelijk is tijdens
werkloosheid.
Het komt den minister van Sociale Zaken noodzake
lijk voor om, gezien den omvang en den duur van het
euvel der werkloosheid onder de jeugd en de helaas be
trekkelijke geringe deelneming van jeugdige mannelijke
werkloozen aan de voor hen bestaande, van overheids
wege gesubsidieerde voorzieningen als kampwerk, cen
trale werkplaatsen, werkobjecten, cursussen e.d., wette
lijke maatregelen te treffen, welke, in het belang van de
handhaving der volkskracht, een meer intensieve bestrij
ding van de gevolgen der jeugdwerkloosheid beoogen.
Een krachtig middel daartoe ziet dc mi
nister in de invoering vai\ een staat-van-
dienst-boekje voor niet-leerplichtige man
nelijke personen beneden den leeftijd van
21 jaar. Door de invoering daarvan zal
het, zo meent de minister, mogelijk blij
ken dien drang tot deelneming aan de
verschilende vormen van jeugdwerkloozen-
zorg uit te oefenen, welke blijkens de prac-
tijk zoo zeer gewenscht, ja, naar de mee
ning van den minister, noodzakelijk is.
Die stimulans zal nog kunnen worden
vergroot door te bevorderen, dat de bureaux
cler arbeidsbemiddeling bij mogelijkheden
tot plaatsing -van jeugdige personen van
den aangegeven leeftijd in het bedrijf met
den staat van dienst van betrokkenen re
kening houden.
Behalve het hierboven besproken voor
deel, vloeit uit de invoering van een staat-
van-dienst-boekje mede voort, dat op .een
voudige en zekere wijze door werkgevers
kan worden vastgesteld datgene, wat met
betrekking tot den staat van dienst van
een jeugdigen persoon voor hem van be
lang kan zijn. In verband hiermede zullen
ook, naar mag worden aangenomen, jeug
dige personen, die den besten staat van
dienst bezitten, de meeste kans hebben op
het verkrijgen van werk.
Getuigschriften verliezen
waarde niet.
hun
Aanteekeningen omtrent verdiende loonen
en gedragingen van den jeugdigen per
soon zullen in het staat-van-dionstboekje
niet mogen voorkomen, zoodat dit niet tot
onaangenaamheden voor betrokkene kan
leiden. De beteekenis van een getuigschrift
blijft dus naast het staat-van-dienst-boekje
volledig gehandhaafd.
I Op basis van vrijwilligheid.
Om in dienst van een ander arbeid te
verrichten zal een jeugdig persoon een staat-
van-dienst-boekje moeten bezitten, zonder
hetwelk hij niet in dienst zal mogen worden
genomen.
De aan de voorgestelde wettelijke rege
ling, met betrekking tot den jeugdigen per
soon, ten grondslag gelegde gedachte is
echter geheel op het vrijwillige gebaseerd.
Vandaar dat niet de jeugdige persoon ver
plicht wordt om in het bezit te zijn van een
staat-van-dienst-boekje, het wordt hem uit
gereikt op zijn verzoek. Slechts zal het den
werkgever verboden zijn een jeugdigen per
soon in dienst te hebben, zonder dat hij in
het bezit is van een dergelijk, dien jcugdi-
digen persoon betreffend, boekje.
.Het staat-van-dienst-boekje zal vanwege
den minister worden uitgereikt door het be
trokken agentschap van den socialen jeugd
dienst.
Eventueel uitbreiding tot 25 jaar.
In de memorie van toelichting wordt de
wenschclijkhcid uitgesproken dat aan de
Kroon bevoegdheid ware te geven om het
geen ten aanzien van dit boekje is voorge
schreven, mede van toepassing te verkla
ren ten aanzien van de binnen het rijk wo
nende," mannelijke personen van een oude
ren leeftijd tot ten hoogste 25 jaar. Deze mo
gelijkheid tot uitbreiding is, naar de mee
ning van minister, noodig, uit hoode van
het feit, dat de jarenlange werkloosheid
meegebracht heeft, dat de 21- tot en met 24-
jarigen den in het staat-van-dienst-boekje
gelegen stimulans om bij werkloosheid deel
te nemen aan de vorenbedoelde cullurcele
voorzieningen, voorshands niet zullen kun
nen ontberen.
Vrijwel tezelfdertijd kwam de Sovjet-regee
ring met een plan, dat direct veelomvatten-
der en starrer was, hetgeen evenwel zou
moeten leiden tot ernstige moeilijkheden,
welke onze eigen voorstellen hadden willen
omzeilen. De Britsche regeering wees der
halve de Sowjet-regeering op het bestaan de
zer moeilijkheden en bracht tezelfdertijd be
paalde wijzigingen in haar oorspronkelijke
voorstellen. In het bijzonder maakte zij het
duidelijk, dat haar plan niet, behelsde dat de
Sovjet-regeering zich zou verplichten, tus-
schenbeide te komen ongeacht het feit, of
Engeland en Frankrijk ter nakoming hunner
verplichtingen zulks reeds hadden gedaan.
De regeering deed voorts uitkomen, dat, zoo
dc Sovjet-regeering haar eigen interventie af
hankelijk wilde maken van die van Enge
land en Frankrijk, de Britsche regeering
hiertegen van haar kant geen bezwaar zou
hebben.
Halifax had gisteren een ondex-houd met
den Sovjet-ambassadeur, die verklaarde, dat
het de Sovjet-regeering nog steeds niet dui
delijk was of zich op grond van het Britsche
voorstel geen omstandigheden zouden kunnen
voordoen, waaronder de Sovjct-regeering vei*-
pliclit zou zijn tot een niet door Engeland
en Frankrijk gesteunde interventie. Halifax
gaf den ambassadeur de verzekering, dat dit
heslist niet de bedoeling van de voorstellen
der Bi-itsche regeering was.
De Biïtsche ambassadeur te Moskou, aldus
Chamberlain, heeft twee dagen geleden een
onderhoud met Molotov gehad, waarin deze
toezegde, dat de Sovjet-i-egeering onze voor
stellen in zorgvuldige ovei*wcgihgen zou ne
men en wij wachten thans liet antwoord af.
Britsche voorstellen in vier punten.
In de Times lezen wij, dat de Britsche
voorstellen vier punten bevatten exi wel:
1. Handel en vrede met bevriende mogend
heden.
2. Goede nabuurschap met buurlanden.
3. Steun aan volkeren, die door hun strijd
voor de onafhankelijkheid slachtoffer
van agressie zijn geworden.
4. Een dubbele slag terug bij iedere poging
om de Russische grens te schenden.
De minister antwoordt den heer
Albarda.
Op vragen van den heer. Albarda betref
fende de vervanging van onder de wapenen
geroepen dienstplichtigen, die voor onthef
fing van den buitengewonen werkelijken
dienst in aanmerking komen voor werk-
looze dienstplichtigen heeft de heer van
Dijk, minister van Defensie als volgt ge
antwoord:
De gronden zijn geen andere dan deze,
dat ter vervanging van onder de wapenen
geroepen dienstplichtigen, die voor onthef
fing in aanmerking komen en derhalve
niet werkloos zijn, dienstplichtigen worden
opgeroepen bij voorkeur na vrijwillige
aanmelding die, werkloos zijnde, tot
nuttigen arbeid worden bestemd.
De minister acht door den getroffen maat
regel de werkloozen allerminst zwaar ge
troffen.
Indien de onder de wapenen zijn
de dienstplichtigen, die voor onthef
fing in aanmerking komen, weer
tot hun arbeid kunnen terugkeeren,
komen uit dien hoofde geen plaat
sen in het bedrijfsleven beschik
baar, weshalve niet kan worden in
gezien, waarom vele werkloozen
voor geruimen tijd de kans zouden
kunnen verliezen opnieuw een
plaats in 't bedrijfsleven te vinden.
Degenen, die zich vrijwillig voor vervan-
ging aanmelden, komen rekening hou
dende met de functie, waarvoor zij gedu
rende hun eerste oefentijd zijn opgeleid
in de eerste plaats in aanmerking onder
de wapenen te worden geroepen; aldus is
van den aanvang af de opzet geweest,
zoodat uit dien hooofde geen wijziging in
de ontworpen regeling behoeft te worden
gebracht. De plaatsen, welke aldus niet
kunnen worden vervuld, dienen te worden
ingenomen door daartoe op te roepen
werkloozc dienstplichtigen, omdat anders
weideenden, die wellicht met groote moeite
een plaats in het bedrijfsleven hebben ver-
ki'cgen, onnoodig op bevel van de overheid
hun plaats moeten verlaten. Daarop mogen
niet de maatregelen der overheid gericht
zijn.
De eerste „Hollandsche
nieuwe" komt
Schepen ter haringvisscherij ver
trokken.
Gisterochtend om 7 uur zijn uit de Sche-
vcningsche haven de vijf eerste motorloggers.
behoorende tot de eerste groep, ter haring-
visscherij vertrokken.
Gisteravond vertrok van dezelfde groep het
zesde en laatste schip.
Maandag 15 Mei a.s. wordt de eerste Hol-
landsche nieuwe haring aan de markt ver
wacht.
Dit nummer bevat 12 pagina's
DE BILT SEINT.
Verwachting: Licht tot half
bewolkt, droog weer, zelfde
temperatuur als gisteren,
meest matige N.O. tot N.
wind.
Alg. vooruitz. Aanhouden van
het di'oge weer met N.O.
wind, later kouder.
Weduwe te Deil gearresteerd.
Na ruim twee jaren is te Deil een af
schuwelijk misdrijf aan het licht gekomen,
in verband waarmede de politie aldaar is
overgegaan tot de arrestatie van een 38-ja-
rige weduwe uit deze gemeente, die inmid
dels naar de gevangenis te Utrecht is over
gebracht.
Dinsdagmorgen vervoegde zich bij
den burgemeester van Deil een zwa
ger van de weduwe W. B.t die me
dedeelde in 1936 een pas-geboren
buitenechtelijk kind van deze vrouw
achter zijn woning in den grond te
hebben begraven en een jaar later
een tweede pasgeboren buitenech
telijk kind van dezelfde vrouw, na
dat het gedood was, in zijn schuur
in een kist te hebben gestopt.
Na dezo ontstellende mcdedeeling waar
schuwde de burgemeester terstond het pai*-
ket te Utrecht en nog denzelfden middag
stelde men een onderzoek in de schuur
van den man in. Inderdaad vonden zij daar
het lijk van het kind, bij het uitgraven
van den grond achter de woning van den
zwager heeft men niets meer kunnen ont
dekken van het kind, dat hier drie-jaar ge
leden moet zijn begraven.
Onmiddellijk werd overgegaan tot de ai
restatie van de weduwe, die naar Utrecht
is overgebracht.
Het onderzoek inzake dezen afschuwelij
ken kindermoord is nog gaande.
Bezoek van Prins Paul geeft Vic-
tor Emmanuel hartelijke woorden
in den mond.
De koning en de koningin van Italië heb
ben gisteravond in het Quirinaal ter eere van
prins-regent Paul en prinses Olga van Zuid-
Slavië een galamaaltijd aangeboden.
Bij deze gelegenheid heeft koning Emanuel
een toespraak gehouden, waarin hij zeide,
dat de banden, welke Zuid-Slavië en Italië
verbinden, in de harten der beide volken
zijn verankerd. Met het pact van Belgrado
zijn veilige grondslagen gevestigd voor een
duurzamen vrede en vruchtbare samenwer
king. Het gemeenschappelijk doel de orde en
stabiliteit te bewaren en te verdedigen zijn
onontbeerlijk voor den vooruitgang der na
ties.
In zijn antwoord zeide prins-regent Paul
bewogen te zijn door de hartelijke woorden
en de hem ten deel gevallen ontvangst. Hij
verklaarde, dat de wcderzijdsche gevoelens
van sympathie en hoogachting den besten
grondslag vormen voor de hechtheid der
overeenkomst, welke de beide landen ver
bindt. De beide i'egeeringen werken samen in
volkomen harmonie aan een nuttig en duur
zaam werk, waarbij zij zich laten leiden door
denkbeelden van orde en stabiliteit. Zij heb
ben steeds de verdieping op het oog gehad
der goede betrekkingen met de bevriende
buren en de handhaving van de rust en den
vrede in Europa.
Engelsch Koninklijk Paar in
November naar België
Het agentschap Belga verneemt, dat de Ko
ning en de Koningin van Engeland in No
vember a.s. een officieel bezoek aan België
hopen te brengen.
BOEDAPEST EN DE OLYMPISCHE
SPELEN VAN 1948.
Boedapest zal een ernstige poging doen de
Spelen der Veertiende Olympiade 1948 te
organiseeren. De stad is van plan verschei
dene groote sportcomplexen te bouwen. Het
ligt in de bedoeling op de bijeenkomst van
het I.O.C, welke begin Juni te Londen wordt
gehouden, de eerste stappen inzake dc orga
nisatie voor 1948 te doen.