De Wieringermeer
Polder Valkkoog
als studie-object
Boldoot
GRATIS
Onderzoek naat de
Arbeidsmarkt
Schager Courant
HpudtU
kcxlmd
Donderdag 8 Juni 1939
Tweede blad
Ook de visschers in de randgebieden onder het mesl
De uit alle streken van Nederland
gekomen bevolking van de Wie
ringermeer is nog steeds zeer dank
baar studiemateriaal voor de geleer
de medewerkers van de „Stichting
voor het Bevolkingsonderzoek in de
Drooggelegde Zuiderzeepolders". Dit
blijkt opnieuw uit het zoo juist ver
schenen jaarverslag van deze Stich
ting over 1938, dat tal van interes
sante mededeelingen bevat.
Op he< gebied van erfelijkheidsonderzoek
en anthropologie zijn belangwekkende gege
vens verzameld, welke in den eerstkomen-
den tijd zullen worden aangevuld. Van on
schatbare waarde zullen ook zijn de ge
gevens der persoonlijkheid op anatomisch,
physiologisch en psychologisch gebied, doch
de Sectie voor Psychologie betreurt het,
dat in de Wieringermeer deze gegevens al
leen voor. de kinderen van Slootdorp be
hoorlijk zijn ingevuld.
De enquête naar de Wieringer
meer als arbeidsmarkt, door de So
ciografische Sectie verricht, mag ge
slaagd worden genoemd. Geroemd
wordt de medewerking, welke ai-
lerwege in het Nieuwe Land voor
dit onderzoek werd ondervonden.
Wieringen.
In Mei werden de eerste voorbereidingen
getroffen voor een sociografische beschrij
ving van Wieringen, waartoe zich op eigen
initiatief een werkgemeenschap had ge
vormd van een zestal studenten. Gedurende
de maand Augustus hebben deze op Wierin
gen gewoond en ter plaatse hun studie
voortgezet. Het is de bedoeling de uitkom
sten van dit onderzoek te zijner tijd te pu-
Ijiceeren.
Een psychologisch onderzoek op Wierin
gen zal, aldus het verslag, waarschijnlijk
tot de vrome wenschen blijven behooren,
hoen oodig en veelbelovend het ook moge
zijn. Ook voor een anthropologische. enquete
op het voormalige schiereiland is voorloo-
pig nog geen uitvoerbaar plan gemaakt.
Sociale Hygiëne.
Onder leiding van de Sectie voor Sociale
Hygiëne kwam de organisatie van een tu-
berculose-onderzoek in den Polder tot stand.
Dr. C. J. van Mansum verklaarde zich be
reid de reactie van Pirquet bij alle school
kinderen uit te voeren, in aansluiting aan
het onderzoek, in te stellen door den
schoolarts, den heer A. Grünwald, te Den
Helder, die hiertoe bereidwillig zijn mede
werking verleende.
Zooals te verwachten was, werd in een
aantal gevallen een positieve reacte ge
vonden. Deze kinderen gaan in groepen
naar Hoorn, waar zij door dr. Winkler na
der worden onderzocht, terwijl ook een
Röntgenfoto van hen wordt genomen.
Het zal hierdoor mogelijk zijn, vast
staande gegevens te verkrijgen, van groote
beteekenis voor de kennis van het vóór
komen en het verloop van de tuberculose
in een nieuw gebied.
De Subcommissie voor de Voeding hield
in Mei besprekingen met vertegenwoordig
sters der Huisvrouwen en met de Besturen
der Arbeidersorganisaties In deze besprekin
gen bleek duidelijk, aldus het verslag,
hoezeer de bewoners van den Polder bereid
zijn hun medewerking te verleenen bij het
onderzoek der Stichting, dat deze keer vol
ledige opgave der uitgaven gedurende een
geheel jaar van hen eischt.
Werkplan 1939.
De Stichting is van plan nog dit jaar het
onderzoek op Urk te beëindigen en, zoo mo
gelijk, een begin te maken met de studie
van de bevolking der Friesche en Overijsel-
sche kustplaatsen als randgebied van den
N.O. Polder.
Het onderzoek van de randgebieden der
Wieringermeer zal in 1939 zooveel mogelijk
.worden voortgezet, o.m. zal men de gevol
gen van de inpoldering voor de randge
meenten bestudeeren, voornamelijk Medem-
blik en Wieringen.
Blijft nog het onderzoek in de Wieringer
meer zelf, waaraan in de eerste plaats aan
dacht moet worden besteed.
De 300 bewoners van de Wieringermeer",
van wie photo's en gramofoon-opnamen zijn
vervaardigd, zullen ook anthropologisch en
phychologisch worden onderzocht.
Zeer noodzakelijk acht men ook een volle
dig anthropologisch onderzoek (onderzoek
naar afstamming)* der schoolkinderen, zoo
als dat in 1937 in Slootdorp is gedaan. De
Sectie voor Taalkunde en Phonotiek zal. zoo
mogelijk het timbre van de klinkers door
middel van een geluids-spectograaf opnemen
Budget-onderzoek.
De Sectie voor Landhuishoudkunde en
Economie stelt zich voor een economische
analyse te verrichten van de budgetten, die
thans in den Polder verzameld worden.
Verder zullen de financieele en economi
sche gevolgen van de drooglegging der Wie
ringermeer voor de aangrenzende gemeenten,
een studie-object vormen.
In het najaar wordt hopelijk wederom een
werkkamp georganiseerd, zoo mogelijk in
samenwerking met de Economische Hooge-
school in Tilburg. Dit kamp wil een aanvul
lende enquête houden betreffende de later
gevestigde inwoners (nieuwe pachters, enz.).
De stichting zal tevens een onder
zoek instellen naar de gevolgen van
de afsluiting der Zuiderzee op de
visschersbevolking en naar den in
vloed der maatregelen die genomen
zijn om de nadeelen daarvan zooveel
mogelijk op te heffen.
Tenslotte zullen enkele uit een sociaal oog
punt opmerkelijke gezinnen van kolonisten
afzonderlijk onder de loupe worden genomen.
Het t.b.c.-onderzoek gaat verder, evenals
de arbeid op Wieringen.
Dat dit alles een enormen arbeid beteekent,
laat zich begrijpen. Groot nut had de Stich
ting van het kaartsysteem der geheele be
volking, waaraan het de volgende opmer
kingen wijdt, waarmede wij dit overzicht wil
len besluiten: Van 7 Maart tot 31 Dec. 1938
hebben de H.H. A. Hidma en P. J. Verbaar-
schott, in werkverschaffing het kaartsysteem
van de bevolking der Wieringermeer in orde
gebracht onder leiding van den directeur,
dr. van Zanten, waartoe 4500 persoonskaar
ten welwillend door de Overheid ter beschik
king van de Stichting werden gesteld.
Bij de verifieering op het Raadhuis te Wie-
ringcrwerf werd alle medewerking onder
vonden van het Bestuur van het Openbaar
Lichaam in den persoon van den heer Blaau-
boer, secretaris.
Tijs Rcns meet niet
met twee maten
Liever niet geheel reglementair,
dan de ingelanden op hooge kosten.
Wie vindt schuiten uit, die op-
gekreukt kunnen worden? Den
heer K. de Geus zal verzocht
worden den polder niet op te
hangen. De kwestie Stroeterweg
Van Drunen is abuis. Kaai- en
rietschouw gaven weinig op
merkingen. Wegen hakken, zoo
gauw ze gemaaid zijn.
Dagelijksch Bestuur en Hoofdingelanden
van den Polder Valkkoog vergaderden gis
termiddag in café Kuiper te Valkkoog.
Voorzitter was do dijkgraaf, de heer T.
Rens, secretaris-penningmeester de heer
Sloof. Als voorzitter de vergadering heeft
geopend, leest de secretaris, de heer Sloof
de notulen, welik® onveranderd worden
goedgekeurd.
Ingekomen stukken, Mede
deelingen.
Ingekomen is o.a. een brief van Ged.
Staten, houdende goedkeuring besluit ver
zekering penn i n gm eest er.
Verder een brief van het zelfde college
inzake vertegenwoordiging vah waterschap
pen bij opmaken van acten. In dit geval
dient het volledige dagelijksch bestuur te
compareeren, mits niet bij elke gelegen
heid een apart besluit wordt genomen,
voorzitter en secretaris te machtigen. Tim
merman Kos verzocht eventueel om de
klandizie vand en polder. Er is niets te
gen den man eventueel in te schakelen.
De heer K. Wit, Schagen, verzoekt verbete
ring van een duiker. Ook hiermee gaat
men accoord. De heer K. de Geus verzocht
de brug bij den heer T. Rens Czn. te ver
wijden, daar hij er niet met zijn praam
door kan. Het is jammer, zegt voorzitter,
deb rug is pas vernieuwd.
De heer Rcns: Had die stommerd het nu
even gezegd, dat ie een nieuwe praam
kreeg.
Voorzitter zegt dat de timmerman Wit
van de Stroet de brug bij de verbetering
wat te nauw heeft gemaakt.
De heer Rens brengt in het midden dat
verzoeker weinig van de brug gébruik
maakt, maar geeft toe, dat de brug niet
aan het reglement, dat 2.60 meter voor
schrijft, beantwoordt.
Voorzitter zegt, dat er wel meer dingen
in den polder zijn, die niet aan de regle
menten voldoen, maar zoolang er geen
klachten komen, jaagt het bestuur de in
gelanden liever niet op kosten. Hoofdinge
land Rens had er op moeten toezien, maar
voorzitter maakt er den heer Rens geens
zins een verwijt van.
De heer Rens: Ik heb er met de Geus
dikwijls oveg esproken, maar als hij me
negeren wil, zal ik de brug op moeten
knappen. Maar hij heeft evenveel schuld
als ik. Z'n schuit is vijf duim te wijd,
maar 't eenmaal geen stuk papier dat je
opkreukj kunt.
De heer C. de Geus: We zullen 't moeten
veranderen, anders wordt er weer gezegd,
dat. Tijs Rens met twee maten meet. (Ge
lach).
Ook de heer Glas ziet het zoo. Tiet is een
onaangename aangelegenheid, er moeten
nieuwe balken gekocht worden.
Op voorstel van den heer Gootjes' zal een
officieel verzoek aan den heer de Geus
worden gericht,, mede "te werken en een
anderen kant om te varen. Men zal voor
taan beter toezien als er iets vernieuwd of
veranderd wordt.
Werk voor de kroosschouwers.
De heer Zijlstra verzoekt uitdiepen van
de sloot tusschen zijn land en-dat van den
heer Brommer. Men besluit bij de ^kroos-
schouw deze aangelegenheid te behandelen.
Van Drunen was abuis.
Voorzitter deelt mede dat de sloot aan
de Stroet nu in orde is (de bekende kwes
tie Tijs Rens meet met twee maten, -.ver
slag#?.
Betreffende Govers heeft, toen proces-ver
baal dreigde, laten slooten in werkverschaf
fing. Heelemaal goed is het nog niet ge
gaan er is nog een verschilpuntover een
overhangende kant, maar 't is de vraag, of
de polder recht heeft hier in te grijpen. De
perceeltjes van van Drunen en Barten
moeten nog gedaan worden, 't Is niet pret
tig hier in te grijpen, doordat ze dan zoo
veel schade aan de producten hebben. Men
kan deze mensclien niet laten lijden door
onwil van Govers. Overigens had voorzit
ter van den hr. van Drunen, dien hij ver
onderstelt de schrijver van de ingezonden
stukken in de Sohage** Courant te zijn, een
andere houding verwacht. Voorzitter zegt
dat v. Drunen abuis is, dat de weg beter
verbeterd kan worden, die banne hoort tot
de banne St. Maarten. De weg zakt niet
uit door de sloot maar door de water en
gasbuizen. Men besluit van Drunen en Bar
ten uitstel te geven tot de vruchten van
het veld zijn.
Voorzitter wordt tot afgevaardigde geko
zen naar de vergadering van den bond van
Waterschappen.
Kaaisohouw.
In den polder Westerend moet een stuk
schoeiing vernieuwd worden, voorts zijn er
kleinere reparaties, die men dan timmer
man Kos wil opdragen.
Rietschouw.
De heer de Geus brengt verslag uit. Een
paar perceeltjes voldeden niet aan de
eischen, betreffenden zijn er op gewezen
het over te doen. Ook de heer Gootjes heeft
een en ander gevonden. De andere schou
wers hebben eveneens hier en daar wat
ontdekt. Bijzondere maatregelen behoeven
niet genomen te worden.
Bericht zal worden gezonden dat de we
gen gehakt moeten worden, zoo gauw ze
gemaaid zijn.
Door een verzuim van het polderbestuur
is bij de overname van een weg door het
Hoogheemraadschap den molenaar Wiedijk
in een lastig parket. Hij mooht een stukje
weg voor gras houden, maar nu heeft het
Hoogheemraadschap den heelen weg ver
huurd. Men zal trachten de zaak in der
minne te schikken.
Rondvraag.
De heer Wit heeft een klacht over een
brug. Er zal in worden voorzien.
De heer Barten vraagt naar den brug
van van Breugel aan de Stroet.
Het is nog niet in orde eegt voorzitter
De man zal nog een maand uitstel krij
gen, en loopt anders een proces-verhaal op.
De heer Bruyn zou graag een andere da
tum voor de kroosschouw stellen.
Hierna sluiting.
Tot 1 Juli a.s. de
indien thans een abonnement
wordt genomen,
f 1.90 per 3 maanden
Uit onze Omgeving
KEESJE DE RUXJTER BIJ DE
SCHOORLSCBE BILJARTCLUB.
Het Nederlandsche biljart-phenomeen,
Keesje de Ruijter, was de gast van de
Schoorlsche biljartclub. Velen hadden zich
in De Roode Leeuw rond het biljart verza
meld om de verrichtingen van dit biljart-
wonder op het groene laken te kunnen vol
gen. Drie heeren verstoutten zich de „keu"
op te nemen tegen dit wonderkind, dat
bleek te zijn een aardige, leuke boy van
een jaar of 14 a 15, die nu niet als de meeste
Hollandsche jongens den heelen dag achter
het ,lëer" aanholde, maar zich al van zijn
elfde jaar af voelde aangetrokken door de
drie ivoren balletjes op 't biljart in de zaal
van zijn vader: „Uebung macht den Meis
ter", en een kleine meester was hij al ge
worden: de drie heeren. die 't tegen hem
opnamen moesten allen in Keesje hun
meerdere erkennen, Waalwijk was Schoorl
de baas in het edele ballenspel.
De. heer P. den Das, voorzitter van de
Sch. Biljartclub, opende het spel en toonde,
dat hij niet voor de poes was. Keesje deed
eerst een beétje onwennig, óp dit voor hem
vreemde biljart, maar al spoedig werd zijn
spel zekerder en na 15 beurten had hij
de 200 bereikt met een gemiddelde van
13 1/3 en een hoogste serie van 66. P. den
Das behaalde 77, gemiddelde 52/16, h. serie
21.
De volgende partij van 100 tegen den heer
A. Witteveen, was .na 8 beurten beslist iri
't voordeel van Kees. Gemiddeld 12%, hoog
ste serie 38. A. Witteveen eindigde met 27.
De derde partij van 200 tegen den heer
N. Min had tot resultaat, dat Keesje triom
feerde in 9 beurten. Gemiddelde 222/9, hoog
ste serie 45. De heer Min bracht het tot
66. hoogste serie 40.
Het waren drie mooie partijen en vele
fraaie verrichtingen ontlokten een warm
applaus bij de kenners.
Tenslotte vertoonde de jeugdige gast, dit
biljartTphenomeen, zooals de aankondiging
luidde, nog eenige fantasie-stooten en' ook
dit iwas werkelijk phenomenaal.
WIERINGERMEER
AANBESTEDING.
De hoofdingenieur-directeur van den Rijks
waterstaat, belast met de uitvoering van
den dienst der Zuiderzeewerken, heeft aan
besteed het wijzigen van het binnenbermbe-
loop van den afsluitdijk WieringenFries
land tusschen de dijkpalen 12.50014.500. De
laagste inschrijving was van J. Dikkerboom
en A. J. Waterlander te Oudehaske voor
f 42.680.
LANGEND1JE
FAC. VEREEN. VOOR LIJKVERBRANDING
Alhier is opgericht een afdeeling van de
Facultatieve vereeniging voor Lijkverbran
ding. Het bestuur is als volgt samengesteld:
Dr. H. Wilmink, Voorzitter, G. L. H. G.
Westenberg, Vi ce-Voorzitter; M. Masten,
Secretaris-penningmeester.
De afdeeling beslaat het volgende rayon:
Langedijk, Harenk-arspel, Heerhugwaard,
Hensbroek en Warmenhuizen.
OUDKARSPEL
PRIJSRAADSEL.
Door de afd. Langendijk v. d. A.N.G.O.B.
is een prijsraadsel van de N.H.P.C. uitge
reikt aan 40 leerlingen van de hoogste klas
sen der O.L. School te Oudkarspel. 24 op
lossingen kwamen binnen, waarvan 20
goede. Aan 10 kinderen zal een boek over
handigd worden, terwijl anderen een pot
lood krijgen.
Ie prijs: Kees Bolkenstein; Wim Banker
sen; Dirk Jonker; Ali Kramer; Corrie Kal-
verdijk.
2e prijs: Piet Kalverdijk; Siem de Vet;
Adriaan Boot; A. Rootjes; Piet Witteveen.
Troostprijzen: Dietje Hoekstra; Hanny
Wolswinkel; Gerrit Swager; Corrie Tromp;
Annie Hink; Jan de Wit; Louis Klaver;
Jaap Kroon; Teun Kliffen; Rienes Duif;
Nelly Hink; Hilly Hink; Grietje Klinkert;
Nelly v. Dort.
BROEK OP LANGENDIJK
HET BEGIN IS ER!
Gisteren werd aan de laadplaats alhier
de eerste wagon vroege aardappelen verla
den voor export naar Duitschland.
ZUPE
INENTING.
Voor de binnenkort van gemeentewege te
houden inenting tegen roodvonk en diph-
therie, welke het vorige jaar op zeer groote
schaal in deze gemeente heeft plaats gehad
en welke dit jaar zal worden voortgezet,
zijn in totaal 58 kinderen opgegeven.
HERHALINGSOEFENINGEN.
De volgende dienstplichtigen zijn opge
roepen oin op 14 September a.s. voor her
halingsoefeningen in werke'lijken dienst te
komen voor den tijd van 17 dagen: Jan
de Boer, Pieter J. Vriesman, Andreas W. de
Wit, allen van de lichting 1933, Siimon Buik,
Pieter Schager, Pieter de Boer, Theodorus
Jongejan, Johannes M. Ranzijn, allen van
de lichting 1935 en Gerardus C. Slijlkenman
van de lichting 1938. De laatste voor den
tij'd van 10 dagen.
SCHAGERBRUG.
ONGEWENSCHE BEZOEK.
J.l. Maandag zoü de dienstbode van "den
heer A. v. S. aan de Groote Sloot ajhier,
van buiten komende, zich in huis bege
ven, toen een onbekende man haar, uit de
boerderij komende, tegemoet trad. Óp haai
vraag, wat de man moest, deelde deze haar
mede, bij de boerderij om water te hebben
gevraagd, doch geen gehoor te hebben ge
kregen. Het meisje haalde hierop een glas
water, doch toen zij terugkwam, was de
bezoeker vertrokken.
Later bleek dat uit een keukenkastje een
portemonnaie met f 4.was verdwenen,
terwijl uit een trommeltje in de voorka
mer f 2.50 werd vermist Voorts was een
K.R.O.-husje, waarin weinig geld, geleegd
en weggeworpen.
Door de gemeentepolitie wordt een on
derzoek ingesteld.
WIERINGEN
JUBILEUM BRIGADIER BROUWER
Donderdag 22 Juni a.s. hoopt de heer Tj.
Brouwer, brigadier bij 't corps van de Rijks-
veldwacbt alhier den dag te herdenken,
waarop hij voor 25 jaar bij voornoemd corps
in dienst trad.
Voor dien tijd was hij een drietal jaren als
gemeenteveldwachter alhier werkzaam en.
volgde op 22 Juni 1914 zijn benoeming en
in diensttreding als rijksveldwachter te Am
sterdam. December 1915 overgeplaatst haar
Enkhuizen, in 1924 naar Oudendijk en in
1927 naar Medemblik, waar hij zijn briga-
dier-titulairrang verkreeg. "Vanaf Medemblik
werd hij 16 Aug, 1937 benoemd tot brigadier
alhier.
Dat de heer Brouwer alzoo een mooien
staat van dienst achter den rug heeft, be
hoeft hier verder geen betoog, actief poli
tieman als hij altijd was, zooals wii hem
iövöop
10 CENT
SCHAGEN
DE HEER VAN ERP MAAKT BROKKEN.
Gisterochtend heeft de lieer Van Erp met
zijn:auto de lantaarnpaal geramd, die op
den hoek van het Noord staat tegenover
de zaak van den lieer Klos.
Toen de automobilist op dit ruime weg
gedeelte den wagen wilde keeren, reed hij
het trottoir op en, dientengevolge kon de
lantaarnpaal ook niet van een aanraking
met het vehikel verschoond blijven.
De %aal kreeg een f linken klap en het
glas viel in duizend gruzels op straat. De
deerlijk verhogen kop van de paal neeg
treurig naar links en de aanstichter van al
deze narigheid maakte dat hij wekwam.
„ZICHTZENDING RETOUR, GEEN
KEUS BIJ".
Ondanks het overstelpend aantal candi-
daten voor de gemeenteraadsverkiezingen
zijn er toch nog mensclien, die niet weten
wat ze willen. Een der stambureaux vond
twee biljetten waarop geschreven stond:
„Ziohtzending retour„ geen keus bij?"
KINDJE GERED.
Gistermiddag geraakte het anderhalf-
jarig dochtertje van den heer F. de Jong,
Nieuwstraat, spelenderwijs in de sloot ach
ter het huis. Op het hulpgeroep van haar
speelkameraadjes, die het ongeluk zagen
gebeuren, sprong een buurman, de heer
Jelle de Graaf te water en slaagde er in
het. drenkelingetje behouden op den wal te
brengen. Het kind was al kopje onder en,
indien de redder niet zoo snel had ingegre
pen, waren de gevolgen van dit ongeval ze
ker zeer droevig geweest.
SCHAGER DAM/CLUB.
Uit slagen van de voor de Onderlinge
competitie gespeelde wedstrijden lüiden als
volgt:
G. KosJ. Keet 11
J. Broer—J. Willemse 0—2
K. Bruin—S. v. Ruiten 2—0
P. BlaauboerJb. de Vries 20
J. KeetJ. Peetoom 20
K. BruinJ. de Vos 0—2
J. WillemseJ. de Vos 11
J.. KeetJb. de Vries 20
J. WillemseK. Bruin 20
J. Peetoom—S. Grootes 02
J. deVos—J. Peetoom 0—2
S. y. RuitenJ. dé Vos 02
G. KosS. v. Ruiten 0—2
f
Eau de Coloone
destijds kenden als gemeenteveldwachter en
thans als brigadier. Dat hij bij superieuren
zoowel als hij zijn collega's goed staat aan
geschreven, bewijst wel het feit, dat hem op
zijn jubileerenden dag door den Districts
commandant te Amsterdam, de zilveren me
daille voor 25 jarigen trouwen dienst en
plichtsvervulling op de horst zal -worden
gespeld.
Ongetwijfeld zal deze dag voor den heer
Brouwer en zijn gezin een ware feestdag
worden.
Dat er militair en politiebloed door de
aderen van de familie Brouwer vloeit, kan
worden afgeleid uit het feit, dat twee zijner
zonen vrijwillig in militairen dienst 'zijn
getreden, beiden zijn reeds opgeklommen
tot wachtmeester, één bij de caVallerie-mo-
torafdeeling te Apeldoorn en de ander bij
de artillerie te Naarden, terwijl no. drie,
in militairen dienst voor zijn nummer, even
eens plannen koestert zich verder bij den
dienst pp te werken.
De jubilaris, zooals men hem 't best kent.
