AMERIKA-
VLOOTBASIS
op de Philippijnen?
tmm IS
waakzaam
Wil Japan een
Zaterdag 24 Juni 1939
Derde blad
Spionnage en contra-spionoage
DE SPIONNAGE EN DE WETENSCHAP
GAAN HAND IN HAND.
Opnieuw hebben de Amerika arische
contra-spionnagediensten handen
vol werk; het aantal ontdekte en
onderzochte gevallen van spionnage
neemt in deze dagen zienderoogen
toe.
Allengs nauwkeuriger maar ook allengs
verbazingwekkender worden de berichten
die ons uit Amerika bereiken betreffende de
vloedgolf van spionnage en sabotage waar
tegen de overheid van de Nieuwe Wereld te
kampen heeft. Naarmate men zich voor de
uitvoering gesteld ziet van een steeds om
vangrijker bewapeningsprogramma, neemt
ook de spionnage zienderoogen toe en zoo
kan het gebeuren, dat het aantal door de
autoriteiten behandelde ernstige gevallen
van spionnage van 31 in 1937 reeds het vol
gend jaar was aangegroeid tot 600, terwijl in
den loop van 1939 de behandeling van niet
minder dan 1000 spionnage- en sabotage-gc-
vallen te verwachten is. Dit, alles heeft den
leider van de bekende organisatie der G-men,
J. Edgar Hoover tot een verdubbelde activi
teit aangezet en dat hij het met zijn mede
werkers niet gemakkelijk heeft, ligt voor de
hand. Zij die de spionnage bedrijven zijn
uitermate vindingrijk in de middelen die zij
aanwenden om zich inlichtingen te verschaf
fen over de luchtvaart, de marine, het lucht
afweergeschut e.d. en de allermodernste mid
delen der hedendaagsehe techniek en we
tenschap staan hen daarbij ten dienste. Wij
willen enkele van die middelen eens nader
beschouwen.
Spionna ge-photogr af ie.
Er bestaat voor een document geen beter
en echter bewijs, wanneer het origineel niet
te bemachtigen is, dan een fötographische
weergave. Maar in de meeste gevallen zal
het niet doenlijk zijn een fotocamera van
gewone constructie en uitvoering te gebrui
ken. De moderne spion zal daarom ge
bruik maken van foto-apparaten van nage
noeg microscopische afmetingen. Het geheele
apparaat is dan niet grooter dan een vest-
knoopje en wordt ook inderdaad op -het
vest gedragen, met als gevolg dat het lensje
niet te onderscheiden is van een andere
knoop. Het objectief bevindt zich in de ope
ning waar in gewone gevallen de draad van
de knoop doorheengaat. Trouwens er zijn
ook werkelijk draden aan verbonden want
dit ingenieuze fototoestel is aan het klce-
dingstuk vastgenaaid. Een lichte en onop
vallende greep naar het knoopje en de foto
is al gemaakt.
De films zijn mU'limetersmal, wat niet weg
neemt dat het fotografische beeld een bijzon
dcre scherpte bezit zoodat een vergrooting
ale details en daarom gaat het in de
meest gevallen nauwkeurig weergeeft.
Hoe' het transport der filmpjes in
zijn werk gaat heeft men nog on
langs bij de ontdekking van een spi-
onnagehol in New York kunnen vast
stellen. Men vond toen namelijk een
groot aantal eierschalen! Deze
onschuldig uitziende eierschalen ble
ken alle een nauwelijks zichtbaar
gaatje te bezitten en die opening
was voldoende om er de filmrolle
tjes in te laten verdwijnen!
Röntgenstralen en electrische
golven.
De nieuwste technische vorderingen der
stralen-physiek en van het electriciteitson-
derzoek hebben op het gebied van de spion
nage een formeele revolutie teweeg ge
bracht.
Dit geldt in de eerste plaats voor de
contra-spionnage, dat wil zeggen dus voor
de maatregelen die ter bescherming van
's lands veiligheid tegen de spionnage on
dernomen worden.
Niet alleen dat vanzelfsprekend ook de
meest geheime besprekingen der geheime
agenten met hun superieuren en opdracht
gevers door ingebouwde en door niemand
opgemerkte microfoons worden afgeluisterd,
maar ze worden tegelijkertijd automatisch
op gramofoonplaten opgenomen en dus
vastgelegd. Die platen vormen op deze
wijze een nimmer weerlegbaar bewijsstuk.
Bovendien wordt iedere persoon die de ka
mer van een geheimen agent betreedt vol
komen onopvallend gefotografeerd. En wel
zoo dat deze foto's geheel overeenkomen
met die welke de politie van alle landen
gebruikt: en face en en profil. De foto-toe
stellen zitten overal in de kamer, in een
schilderijlijst, een aschbak of iets derge-»
lijks verborgen. Ten slotte laat iedere be
zoeker, eveneens zonder dat hij het weet,
zijn vingerafdrukken af. Een vollediger le
gitimatie is ondenkbaar. De aldus verza
melde gegevens warden in een karthptheek
ondergebracht die minstens zoo goed is als
het beste politie-archief.
Minder in de militaire dan wel in de
in^lustrie-spionnage komen tal van geval
len voor waaihij men het af-fotografeeren
van een document, een teckening, een ont
werp of iets dergelijks niet veithindeen
kan.... Dan geldt het. ervoor te zorgen dat
de gemaakte foto niet buiten het gebouw
De stad Davao:
een mysterieuze aangelegenheid
Vlak bij de Nederlandsche koloniën
Onze reiscorrespondent,-de heer J. K. Brederode, doet
in onderstaanden brief interessante mededeelingen over
de periode, welke vooraf ging aan de Japansche actie te
Tientsin en Swatau. Zooals men weet, ontstonden er in
deze periode herhaaldelijk incidenten in de internationale
concessie te Köelangsoe. Verder zet onze medewerker zijn
beschouwingen over den Japanschen invloed op de Phi
lippijnen voort en wijst daarbij op de geheimzinnige acti
viteit in de haven Davao, welke zoo dicht bij de Neder
landsche koloniën ligt.
Er schijnt reeds iets veranderd,
sedert de machtige Amerikaanscthe
vloot uit den Atlantischen Oceaan,
zijn weg nam door het Kanaal van
Panama naar den Stillen Oceaan,
hoewel geen der eenheden, die de
zen tocht maakten, zich nog heeft
vertoond in of nabij de Ghineesche
wateren. Japan neemt 'n tegemoet
komende houding aan tegenover
Engeland, Frankrijk en de Ver
eenigde Staten en heeft te Aimoy
ingebonden'. De machtige Ameri-
kaansche vloot is nog verre van
China en in de Qhineesche wate
ren bevinden zich slechts eenige
'Amierikaams'dhe oorlogsschepen,
maar het is de eerste maal, dat er
van eensgezind optreden van Ame
rika, Engeland eh Frankrijk sprake
was in dezen tijd en deze eensge
zindheid werd een bedreigng te
gen Japan, vooral met de groote,
sterke Amerikaansche zeemacht
iver ap den den achtergrond.
Het ging deze maal om Koelangsoe, de
Europeesche nederzetting van Amoy,.maar
feitelijk ging het om veel meer.
Een proefballonnetje.
Algemeen begreep men, dat het optreden,
'der Japanners te Koelangsoe, slechts een
proefballonnetje was. Zouden ze te Koe
langsoe hun zin kunnen doordrijven, dan
zouden ze ook te Shanghai krachtiger dur
ven optreden. Tc Koelangsoe kwamen de
Japanners met eischen betreffende het be
stuur der internationale nederzetting, die
de Framschen en Engelschen niet wensdh-
ten in te willigen en de Japanners zetten er
troepen aan land, niet vele, slechts twee-en-
veertig man. Het was immers selohts een
„proefballonnetje". De Japanners kunnen
zich in dat gebied sterk wanen. Alle eilan
den voor de Ghineesche kust, vanaf Foiuno-
sa, dat tegenover Amoy en dus tegenover
Koelangsoe ligt, naar het noorden, zijn er
in Japansche handen, die daardoor de
Ghineesche en de Gele Zee vrijwel geheel
behecrschen. Een enkel oog op de kaart
maakt dat duidelijk. Een ongunstiger
plaats om slag te leveren zouden de vloten
van eventueele tegenstanders van Japan
niet kunnen vinden. Maar bij den twist
om Koelangsoe was er oök de machtige
Amerikaansche vloot, die pas den tocht
door het Panama-Kanaal maakte, heel ver
weg nog, eeniige weken stoomen, maar toch
een bedreiging.
Op de bekende manier.
Op de welbekende manier der totalitaire
staten begon Japan te Koelangsoe op te
treden, zonder cenige rekening te houden
met bestaande rechten van anderen. Maar
dezen keer lieten de Wéstersche mogend
heden zich niet bang maken. De Japan
nors zetten twee-en-veertig marinesoldaten
aan lamd en enkele dagen later deden de
Engelschen, Franschen en Amerikanen het
zelfde: van elk dezer naties kwamen ook
twee-en-v.eertig man aan land, waarop de
Japanners zich dicht bij hun schepen terug
trokken, maar niet weer zich inscheepten.
Frankrijk weerde zich bet beste.
Het was vrijwel de eerste keer gedurende
den oorlog in Ohina, dat de Westersche
mogendheden gezamenlijk en eensgezind
tegen Japansche aanmatiging optraden.
Vanaf het oogeniblik, dat de zegeviérende
Japansche troepen door de interna tionaile
nederzetting te Shanghai trokken, hebben
de Westersche mogendheden zich heel wat
vernederingen latén welgevallen. Het beste
weerde zich nog Frankrijk. Te Shanghai
weigerde het de Japansche troepen door de
Fransche nederzetting te laten maroheeron.
.Op,-de toogungsw.eigm naar die nederzetting
waren barricaden opgeworpen, die bezet wa
ren door enkele honderden Fransche solda
ten en matrozen. Den duizenden Japan"
sChcn troepen werd daar de toegang gewei
gerd, wat op ale Europeanen in het Verre
Oosten een bemoedigende indruk maakte.
Op een der bedreigde punten had een jong
Franscih subaltern officier het bevel. De uit
slag van een gevecht zou daar niet twij
felachtig zijn geweest, want de Japanners
hadden hadden een verpletterende over
macht. De ajpanners', die hun zin wilden
doorzetten en door de Fransche nederzet
ting marceerden, trachten onderhandelin
gen aan te knoopen met den Franschen
officier, maar deze weigerde daaron in te
gaan. „Ik heb mijn bevelen en daarvan
wijk ik niet af," antwoordde hij, terwijl hij
en zijn manschappen zic'h gereed toonden
MORGENGROET!
den ongelijken strijd aan te vangen.
Toen trokken de Japanners zich terug.
Het gezamenlijk optreden van Franschen,
Engelschen en Amerikanen, heeft te Tokio
groolen indruk gemaakt, vooral daar men
het in verband brengt met de samentrek
king der Amerikaansche vloot in den Stil
len Oceaan. Tot nu toe had men zich in
Japan getroost met de meening, dat deze
samentrekking niets meer was dan een ge
wone vredesmanoeuvre.
Het blijkt nu, dat deze samentrek
king een nieuwe politiek van de
Vereenigde Staten in het Verre Oos
ten inluidt, wat van het uiterste be
lang is niet alleen van Engeland en
.Frankrijk, maar ook van Nederland,
dat door zijn koloniaal bezit zulke
beduidende belangen heeft in het
Verre Oosten.
Een mysterie.
Hoever zal die politiek gaan? Zal
ze ook leiden tot een opheldering
van den toestand te Davao, in het
zuiden van de Philippijnen, en zeer
dicht bij Nederiandsch gebied?
Davao, waarover ik reeds in het kort
schreef, blijft een mysterieuze aangelegen
heid, waarover niemand het rechte weet.
Het is een Japansche stad op de Philippij
nen, op een der groote zuidelijke eilanden.
Hoeveel Japanners wonen daar? De schat
tingen loopen uiteen van zestien tot veer
tig duizend. De stad ligt aan een diepe
baai, waarvan de monding naar het zuiden
gericht is, naar de Nederlandsche koloniën.
Davao heeft een uitstekende haven, ge
bouwd met Japansch kapitaal. Voor deze
haven ligt, als ter bescherming, een eiland,
vanwaar de toegang naar de haven met
succes zou kunnen worden verdedigd. Vrij
wel uitsluitend Japansche schepen loopen
deze haven aan. De Japanners ter plaatse
hoüden zich voornamelijk bezig met de ver
bouwing van hennep en de verscheping van
dat product naar Japan.
Maar doen ze er ook nog iets an
ders? Hebben ze daar ook een vloot-
basis min of meer voorbereid? zoo
als gefluisterd wordt. Het is een
In sommige streken van Duitschland is de postkoets in eere hersteld.
mysterie. Philippino's die daar wo
nen, staan grootendeels in Japan
schen dienst, verdienen hun brood
door de Japanners.
De grond aan de Japanners ver
huurd.
Vreemdelingen kunnen op de Philippijnen
geen land bezitten en de grond om Davao
behoort dan ook niet den Japanners. I-lij is
eigendom van een Philippijnsche dann^ eclit
genoote van een lioogen Phillippijnschcn re-
geeringsfunctionaris en deze dame heeft
den grond tegen een hoog bedrag op langen
termijn aan de Japanners „verhuurd" die
er geheel naar goeddunken handelen. Er
is hier een mysterij, dat om verklaring
schreeuwt, maar tot nu toe hebben de Ame
rikanen geen krachtige poging gedaan om
het geval op te helderen, uit vrees met de
Japanners en dientengevolge met de Ja
pansche regeering in conflict te komen.
De Philippijnsche bladen zwijgen deze
zonderlinge aangelegenheid meestal doojl,
maar nu dezer dagen bracht een dier bla
den, dat goede verbindingen onderhoudt
met den Amerikaanschen hoogen commissa
ris te Manilla, dit vraagstuk ter sprake.
Mag men daaruit opmaken, dat de Ameri
kanen voornemens zijn het mysterie op te
hei deren? Dit zou ook voor Nederland, in
verband met de nabij liggende Nederland
sche bezittingen vafl het allergrootste be
lang zijn.
J. K. BREDERODE.
Het valt moeilijk te. ontkennen, dat tot
nu toe de Amerikaansche politiek in het
Verre Oosten en tegen Japan eerder zwak
kon worden genoemd. De schuld hiervan
lag niet hij president Roosevelt. Hij immers
moet rekening houden niet de stemming in
zijn land, waar de invloed der „isolationis-
ten" groot is, deze „isolationisten", die
rncenen, dat de Vereenigde Staten een po
litiek van „isolatie" kunnen voeren, waar
door oorlog zou worden vermeden. De „iso
lationisten" hebben echter den laatsten
tijd in Amerika terrein verloren, waaraan
vooral de herhaalde bombardementen van
Amerikaansche zendingsinrichtingen in
China door dc Japanners niet vreemd zijn en
daardoor is het president Roosevelt thans
mogelijk een krachtiger politiek te voeren.
komt. Dit wordt dan veelal bereikt doordat
men de mensehen die het gebouw verlaten
door een onzichtbaar „gordijn" van röntgen"
stralen laat loopen. Deze stalen belichten
de plaat of de film, ook al zit die nog ïn de
camera en „verklikken" dus iedere opname.
Onzichtbare inkt.
De overbrenging van geschreven docu
menten geschiedt zooals hekend in cijfer
schrift. Maar dan wordt deze in cijfers uit
gedrukte tekst bovendien nog onzichtbaar
voor iederen niet-ingewijde en dat gebeurt
met gebruikmaking van onzichtbareinklen
die op het papier geen enkel zichtbaar spoor
achterlaten en die pas na verwarming of
na behandeling met speciale scheikundige
stoffen leesbaar worden. Intusschen is het
gebruik van deze onzichtbare inktsoorten
geenszins een nieuwtje.
Reeds ten tijde van de Renaissance ken
de men het gebruik ervan en eeuwen lang
werden niet alleen staats- of staatsgevaar
lijke documenten op deze wijze aan liet pa
pier toevertrouwd maar ook liefdesbrie
ven!
Vele en zoo langzamerhand overbekende
trucjes in het spionnagebedrijf worden juist
vanwege hun bekendheid tegenwoordig niet
of nauwelijks meer toegepast. Een trucje,
dat al heel gauw in de gaten liep, was het
voorwenden van een armblessure, waarbij
dan de gesmokkelde mededeelingen verbor
gen werden in het gipsverband. Er zijn zelfs
wel menschen geweest, die zich opzettelijk
verwondingen toebrachten om de opzet be
ter te doen slagen. Schoenen, boorden, man
chetten, horloges, broekspijpen, zakdoeken
(waarin soms morseteekens werden ge
naaid) zijn sedert lang geen beproefde berg
plaatsen meer voor spionnage-berichten.
De methoden der spionnage en haar be
strijding gaan hand in hand met de weten
schap. En de heele moeilijkheid ligt juist
hierin, dat zoodra dc wetenschap een nieu
we spionnage-methode gevonden heeft, zij
in den regel ook tegelijkertijd of spoedig
daarop het middel kent om die methode
weer onschadelijk te maken.
