jom in het Victoria-station
ontploft
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
aiP. Strijbos vermist
Deportatie van Tsjechen
Britsche militaire leiders
naar Moskou?
Chamberlain zal
weer spreken
Morgen onthulling van den
4000sten wegwijzer
handela l
handel tf
apels ki?t'
i stijf
er 12.^1
stuks; s.'
^1...
,™1 JSfSAG JULI 1939. 83e Jaargang. No. 10941.
127 vW Laan. Schaiwn. Tel. Ui (2 lijnen).
stu-j ifclw duW.V. VJUg.-Miï- „VloWoe* Moo«de<liwoc44«- |'l~l—
>cht J
17 vettel__
o'toiirii ui
iksJ
irmeveni
f In het depot van Victoriastation te Londen
is gisteravond een bom ontploft. Drie kruiers
prooi* en drie andere personen bevonden zich in
''''Srit de ruimte, toen de ontploffing zich voor-
uien
p G.21
deed Een kruier werd naar een ziekenhuis
en l.nO: ovorgobraclif, terwijl twee anderen overstuur
Juli'.
eigenhi
lingen I
zihl
1—1.61
Een toescliouwcr zcide, dat hij een ver-
iAieiijke ontploffing had gehoord en een
iivolk zag komen uit de bagageruimte,
[menschen stoven in alle richtingen uit-
'Een man en een vrouw, die even te vo
ren waren geholpen, werden door de kracht
JAN P. STRIJBOS.
Bekend natuuronderzoeker
dwenen.
£M«a iirkeert op het oogenblik in ongerust-
.3 awwl over het lot van den beleenden na-
!2 itiMMiderzoekcr Jan P. Strijbos, die se-
j* jdert eenigen tijd op Spitsbergen vertoeft.
4 tSjfclw Strijbos is alleen met een kano er
opgetrokken en van dezen tocht niet
fékcerd. Men vreest, dat hem een 011-
|l overkomen. Het is natuurlijk ook
pjk, dat hij .verdwaald is.
Jn metgezel op dezen tocht is, volgens
Jllsb, de zeventienjarige J. Mees uit
irdam, die gister zijn vader heeft ge
[rafeerd, dat de heer Strijbos vermist
Spnze arbeiders in
i io7«t Duitschland „bewerkt"?
Vragen van Kamerlid beantwoord.
Geen reden voor bijzondere maat-
ïegelen.
Op w?m van den heer Van der Gocs
jan -Natas (V.D.), betreffende een propagan-
voorde nationaal socialistische beweging
- "'tgezoiidon Nederlandsche arbeiders.
-barakken
en cantine van .liet lager 10
132131$ ,"^'"llfinngoeringwerke" te Hallendorf
11497 ti' ee" ('e minister van sociale zaken als
13824'. ^woord:
s 13992 H in ile bedoelde barakken en cantine,
8 14168 kJaDl'a voor de Nationaal Socialistische
3 14436 c^in? wordt toegelaten en bevorderd, is
2 14804 H ui/""ister niet bekend. Van de zijde der
2 15186 15 lm. c"e a!'beidsbemiddelingsinstanties, in
3 15430 ,|n,|Ws^'nS waarmede de plaatsing van
1 15527 IS Lj, e arbeiders in Duitschland ge-
4 1561015 J*11'herhaaldelijk de verzekering ge-
3 15795 15 fUjJi. Propaganda voor een of andere
L 16003 IS richting onder Nederlandsche ar-
3 16242 lf ij.8 lllct wordt geduld en zooveel mo-
3 16456 lf worden tegengegaan. Er" bestaat
3 16877 IS i. 'el nemen van eenigen maatregel op
3 17201 të geilJ,l|w geen aanleiding.
V 17513 15
3 17778 W
Si' f Dnifsche vliegtuigen
4 18574-
18768 lf
B 18914
1 19309 1»
J 19483 1«
1 196911"
1919! U
,1991519 aanleidniR van de berichten, volgens
5 20084 "Umtschu vliegtuigen boven do Brit-
5 2046h waren gezien, wordt op het
l2!ÏÏ« M ,m,ïIs.toia van luchtvaart verno-
1 2!!t- I» bcicnlandsche militaire lucht
1 '1 'onifl. ',ot '''(i oefenvluchten boven
*»2i onrtonioemt, zooals ook do En
2JS tot h?oo "ott on 'lat de toestel-
1 Ml« -ren K RKlch,safsland van de kust
l' bet ié1'" ;chtci' EMn bewijzen, dal
«m SSS? Bl'i,sch0 territoriale
fdotdaad liebbcu geschonden.
bij de Britsche kust
De territoriale arenzen niet over
schreden,
der ontploffing tegen den grond geworpen.
Hun gezichten werden roetzwart.
Nader vernemen wij dat de ontploffing
aan twee personen het leven heeft gekost.
Zij werd veroorzaakt door een tijdbom, wel
ke in een koffer in bewaring was gegeven.
Het station heeft op zijn grondvesten ge
trild, een dichte wolk van donkere rook be
reikte een hoogte van meer dan dertig me
ter. Het bagagedepot werd vernield. De stuk
ken vlogen in het rond. In het depot be
vonden zich zes personen, toen de ontplof
fing zich voordeed, n.1. twee passagiers en
vier beambten. Vier anderen bevonden zich
in den ingang. Voorts werd nog iemand ge
wond, die juist passeerde. Nadat eerste hulp
was verleend werd hij naar een ziekenhuis
vervoerd.
Terroristisch complot in
Palestina ontdekt
Aanslag op hoog ambtenaar ver
ijdeld.
Eenigc dagen geleden werd de regeering er
van in kennis gesteld, dat eenige politieke
drijvers een terroristische samenzwering
voorbereidden, die ten doel had den presi
dent van den raad van directeuren, zekere
andere hooge ambtenaren en politieke per
sonen te Damascus om het leven te brengen.
Daarom waren voorzorgsmaatregelen geno
men en de woningen der bedreigde perso
nen werden op onopvallende wijze bewaakt.
Gisteravond werd een groep van vijf perso
nen waargenomen in dc nabijheid der wo
ning van don president van den raad van
directeuren, Behije El Khatib. De individuen
werden door de politic verrast, op 't oogen
blik, dat zij hun eersten aanslag ten uitvoer
wilden brengen. Een der samenzweerders
wilde op de politie schieten, doch hij werd
met twee medeplichtigen ontwapend en in
hechtenis genomen. De twee anderen wisten
in het duister te ontkomen met achterlating
van geweren en munitie. De gearresteerden
legden een volledige bekentenis af. Op hun
aanwijzingen werden nog een gewezen
agent van politie, een nationalist, en een
invloedrijk journalist gearresteerd.
Tijdens kleinere schermutselingen zijn 3
personen gedood en twee gewond. Op het
oogenblik bestaan nog twee haarden van
opstand, Hebron, waar een bende van twee
honderd gewapenden vecht, en het noorde
lijk district waar de extremistische liga „El
Kassam" een. heiligen oorlog voert tegen de
Joden. Dc aanhangers van El Kassam zijn
hekend om hun fanatisme en discipline, dc
leider wordt steeds uit Ulema's gekozen.
Te Saint Jean D'Acre zijn di*ie terroristen
terechtgesteld.
Huil heeft vertrouwen in
vredesonderhandelingen
Exportsubsidies voorgesteld.
Tijdens een persconferentie heeft de Ame-
rikaansche minister van buitenlandsche za
ken, Huil, verklaard, dat Europa, dat iedere
cent voor bewapening uitgeeft, tot in het
oneindige voort zal gaan ernstige moeilijk
heden te verschaffen aan den economische»
toestand van de Vereenigde Staten. Al deze
uitgaven voor bewapening vormen geen
productieve onderneming en houdt niet al
leen het zakenleven in Europa tegen, doch
ook droogt de koopkracht van de noodzake
lijke behoeften op.
Uit de verklaring van Huil blijkt, dat hij
niet veel vertrouwen heeft- in de berichten
over vredesonderhandelingen, welke in Eu
ropa zouden worden gevoerd.
Voor deze verklaring van Huil had. Waal-
ce gezegd, dat vandaag de vertegenwoordi
gers van de 'departementen van landbouw,
buitenlandsche zaken en financiën bijeen
zouden komen tot, het bespreken van de
export-subsidies voor katoenzaad, olie en
spek.
Verduisteringsoefeningen
te Berlijn
In Groot-Bcrlijn heeft men gisteravond de
aangekondigde luchtbeschermingsoefening
gehouden. Even voor zevenen gaven dc si
renes het alarmsignaal waarop de straten
in weinige oogenblikken leeg waren. De
voorbijgangers hadden zich naar de schuil
plaatsen begeven en liet verkeer stond ge
heel stil. Boven de stad verschenen escadril
les, die door het afweergeschut onder vuur
werden genomen. Tc acht uur werd het sig
naal, „alles veil ie" gegeven. Berlijn bleef
echter den gelieclcn nacht verduisterd..
Queipo de Llano ambassadeur
in Argentinië
De regeering van Argentinië heeft
haar agreement verleend voor de be-
benoeining van generaal Queipo de
Llano tot ambassadeur van Spanje
in Argentinië.
Ondanks officieele ontkenningen te Bur
gos zijn naar men gelooft vier Spaansche
generaals: Queipo dc Llano, Yague, Solcha-
ga en Aranda, betrokken hij een agitatie
tegen de Falanxisten, Deze vier generaals,
die onlangs bezoeken hebben gebracht aan
Duitschland en Italië, hebben, naar gemeld
wordt, in een te Valencia verleend inter
view verklaard er van overtuigd te zijn,
dat Spanje geen Ilitlcriaansclie of fascisti
sche instellingen kan copieeren. Het ver
luidt, dat de aandrang van Ciano, tijdens
zijn jongste bezoek aan Spanje, overeenstem-
mins; tot stand te brengen met de Spaansche
monarchisten, tot resultaat heeft gehad, dat
dezen zich thans definitief tegen de actie
der Falanx hebben gekeerd. Het wordt hier
waarschijnlijk, geacht, dat Mussolini het af
treden heeft geëisoht van de Llano en an
dere generaals en het ontslag van redacteu
ren van het te Sevilla uitkomende dagblad
A.Z.C. en van andere kranten. De Spaan
sche autoriteiten tc lrun hebben gisteren
naar Frankrijk gezonden nieuwsbladen te
gengehouden.
Niets aan de hand! Mededeeling
van Spaansche ambassade te Pa
rijs over de geruchten.
De Spaansche ambassade te Parijs publi
ceert een communiqué, waarin de publica
tie van berichten en mededeelingen, welke
„van allen grond ontbloot waren", over den
toestand in Spanje, wordt betreurd.
Aan het communiqué wordt toegevoegd:
„Noch politieke meeningsverschillen, noch
rivaliteiten, noch internationale invloeden
doen zich voor. Zij die speculceren op een
denkbeeldige verdeeldheid in Spanje ten
aanzien van de binnenlandschc, en vooral
de buitenlandsche politiek, vergissen zich
ernstig, zooals zij zich ook vergisten over
den afloop van den oorlog. Spanje is ver-
eenigd rond generaal „Franco, zooais het zel
den in zijn geschiedenis was.
Terstond na de alqemeene mobi
lisatie.
De „Petit Joural" meldt volgens de Msb.,
uit Praag, dat met de medewerking van
vertegenwoordigers van het leger en d.e
Gestapo een plan is opgesteld voor deporta
tie op groote schaal van de Tsjechische man
non Men heeft een voorloopig cijfer vast
gesteld van 1.750.000 valiede mannen. Het
blad voegt hieraan de volgende bijzonderhe
den toe:
Terstond na de algemeene mobilisatie
met de eerste zóne, Praag, Pilsen, Mora
visch Ostrawa en het steenkolengebied van
Silezië 750.000 man leveren. De andere vier
zones een millioen gedurende de twee vol
gende weken. 500.000 Tsjechen zullen in de
steenkolenmijnen in het Roergebied worden
gebruikt, 250.000 voor wegwerken en 200.000
in het landbouwgebied van Silezië.
Reeds thans worden, al naar gelang van
dc behoeften van Duitschland duizenden
Tsjechische arbeiders in ploegen uitgevoerd
en te werk gesteld hij ondernemingen, die
hen gebruiken, zonder dat zij het recht heb
ben, zich te verplaatsen.
De Engelsch Russische onder
handelingen schijnen te vlotten
Engelsch diplomatieke kringen vernemen,
dat liet volgende onderhoud van Molotof
met de ambassadeurs van Frankrijk en
Groot Brittannie op heden is vastgesteld.
Dc diplomatieke redacteur van Press As-
sociation schrijft over de besprekingen der
generale staven van de drie mogendheden:
De naam van generaal Ironside werd ge
noemd als leicler der Britsche militaire mis
sie. Indien hij zal worden aangewezen, zal
hij waarschijnlijk door and -re militaire des
kundigen worden vergezeld zoomede door
een afvaardiging van de zeemacht en de
luchtvaart.
In welingelichte diplomatieke kringen te
Parijs beperkte men zich er toe gisteravond
tc verklaren, dat dc Engelsch-Fransch Rus
sische onderhandelingen voortduren en dat
rncn hoopt, dat zij tot een gunstig resulutaat
zullen leiden.
Ten aanzien van een loopend gerucht, dat
reeds overeenstemming zou zijn bereikt,
wordt gewaarschuwd tegen ieder voorbarig
bericht en tegen ieder vooruitloopen op de
ontwikkeling der- besprekingen.
De Kabinetten te Londen en Parijs heb
ben gisteravond bij gemeen overleg nieuwe
instructies opgesteld. Zij hebben waarschijn
lijk betrekking op het laatste geschilpunt:
de definitie van indirecte agressie, en ook
op dc opening van besprekingen der genera
le staven. De instructies zijn toegezonden
aan dc ambassadeurs der beide landen te
Moskou. Generaal I-Iutzinger zou belast kun
nen worden met deze -besprekingen.
Twee broers verdronken
Droevig ongeval onder Voorschoten.
Gisteravond omstreeks zeven uur is in
het. Galgewater nabij de Vink onder Voor
schoten een roeiboot, waarin een kapelaan
en vier jongens uit Utrecht waren gezeten,
overvaren door een passeerende schuit.
Kapelaan Middelkoop en de dertienjari
ge Frits van Galen werden door den schip
per gered. De twaalfjarige Tl. van don Ou
denrijn kon zich zwemmende in veiligheid
stellen. De broers Jos. en Wim Jongerius,
resp. 11 en 13 jaar oud, zakten in dc dicpU
weg. Een van hen werd uit het water ge
haald, doch dc levensgeesten waren gewe
ken. Naar den anderen broer werd om
half negen nog gedregd.
Kapelaan Middelkoop werd ter observatie
naar het St. Slisabelhgasthuis te Leiden
overgebracht.
Haard van den
Coloradokever ontdekt
Met kracht den gevaarlijken
vijand bestreden!
Gisteren is te Beek in 'n aardappelland 'n
haard van deri coloradokever ontdekt. Een
vrij groot aantal bijna volwassen larven
en kevers werd hier aangetroffen.
Terstond is met de gebruikelijke bestrij
dingsmaatregelen t.w. afmaaien cn verbran
den van het aardappelloof, ontgraven cn af-
zeven van den grond om poppen, larven en
kevers tc vinden, en ontsmetten van den
grond met benzine en petroleum een aan
vang gemaakt.
Dit nummer bevat 8 pagina's
WEERBERICHT
DE BILT SEINTt
Verwachting: Zwakke tot ma
tige, Noordelijke tot N.O.
wind, half tot zwaar bewolkt
of betrokken, afnemende
kans op regen of onweers
buien, zelfde temperatuur.
Een nieuwe verklaring aange
kondigd.
Taak der Russische onderzeeërs
voornaamste punt der bespre
kingen te Moskou.
Op een vraag van dc lagerhuisleden Man
der en Dalton, heiden van Labour, of hij
thans verdere verklaringen kon afleggen
over de BrilschRussische onderhandelin-
heeft Chamberlain medegedeeld, dat nieuwe
instructies gisteravond naar den Britschen
ambassadeur in Moskou zijn gezonden.
„Ik hoop in staat te zijn, in het begin van
do volgende week een verklaring te kunnen
afleggen" zeide de premier.
Een der belangrijkste onderwerpen van
bespreking tusschen de Britsche, Fransche
en Russische militairen zal, volgens diplo
matieke autoriteiten te Londen, de bepaling
zijn van de taak der Russische onderzeeërs,
die in tijd van oorlog de schepen zullen
moeten aanvallen, die door de Oostzee ijzer
erts uit Zweden vervoeren. Duitschland be
trekt namelijk 75 percent van zijn buiten-
landschen ijzertoevoer uit Zweden. De vloot
deskundigen zijn van meening, dat de Rus
sische onderzeeërs een belangrijk aantal
Duitsche oorlogsschepen zullen noodzaken,
in de Oostzee te convoyeeren.
De Fransche delegatie, waarin hooge mi
litairen dc leidende rol zullen spelen, zal
in de eerste plaats de economische en in-
dustrieele coördinatie van de Fransche en
Russische oorlogsmachine bespreken.
De Britten zullen waarschijnlijk in hoofd
zaak spreken over de samenwerking ter
zee. Beide delegaties zullen een doeltreffen
de samenwerking in de lucht moeten voorbe
reiden. De groote Russische luchtmacht be
schikt. over bases in de buurt van Minsk,
van waar uit gemakkelijk Duitschland be
reikt kan worden.
De vijfde Augustus wordt genoemd als de
datum, waarop waarschijnlijk de Britsche
en Fransche missies naar Moskou zullen
vertrekken.
De militaire onderhandelingen tusschen
de drie mogendheden zullen, naar men ver
wacht, ook den weg vrij maken voor direc
te Russische besprekingen met. Polen en
Roemenië betreffende den steun van de Rus
sische oorlogsindustrie.
Hot vraagstuk der verbetering van de
transportverbindingen met Rusland zal
waarschijnlijk ook een van de belangrijk
ste. onderdeden der besprekingen uitmaken.
Vroeger verbrandden dc boeren
de „visitekaartjes" van de A. N.
W. B.. Reeds een en een
kwart millioen gulden in den
grond gestoken.
Een der belangrijkste en oudste diensten
van den Kon. Ncd. Toeristenbond A. N. W.
B. is de wegwijzerdienst, welke de bebake-
ning van den weg verzorgt, een voor het toe
risme en het verkeer onmisbaar geworden
instelling, waarmede het algemeen belang
wordt gediend.
De bewegwijzering van den weg dateert
al van het jaar 1895, toen er practisch nog
geen sprake was van het motor verkeer cn
die eerste wegwijzers waren dus uitsluitend
bestemd voor het rijwieltoerisme.
In den beginne zijn er met het plaatsen
van deze aanduidingen langs de wegen ra
re ervaringen opgedaan; dc eerste wegwij
zers waren, van hout en toen de Hoofdcon
sul zich eens ging overtuigen, hoe na den
langen, strengen winter dc wegwijzers zich
gehouden hadden en of ze bijgeval moesten
worden bijgeverfd (omdat de Bond er altijd
prijs op heeft, gesteld, dat zijn „visitekaart
jes" langs den weg er goed onderhouden uit
zien) deed hij een even merkwaardige als
teleurstellende ontdekking. Van de geplaats
te wegwijzers kon hij er vrijwel geen één
meer terugvinden en bij navraag bleek, dat
in den loop van den winter (we zeiden al,
dat die lang en streng was geweest) de om
wonende plattelandsbevolking van die ste
vige houten palen cn borden een dankbaar,
zij 't dan ook niet gewild gebruik had ge
maakt, door ze stuk te hakken en in de
kachel op te stoken Het was een dure
les, maar er werd profijt van getrokken;
voortaan werden de wegwijzers van ijzer ge
maakt en sindsdien heeft men er niet meer
van die onaangename avonturen mee be
leefd.
Een andere ondervinding was, dat het
ï'ood-wit-blauw van dc palen te bont van
kleur was cn liet landschap onnoodig ont
sierde cn daarom wercl besloten dc weg
wijzers voortaan blauwwit te verven, zooals
toi nu toe nog steeds wordt gedaan.
Zonder armen
Een bijzonderheid uit de geschiedenis van
de wegwijzers is nog, dat bij het begin van
den oorlog in 1914, toen ook hier te, lande
oorlogsgevaar dreigde, op last van het mi
litair gezag alle Bondswegwijzers in de
streken waar dat noodig werd geacht, van
hun armen werden beroofd, zoodat ze hun
nuttige bestemming: het wijzen van den
juistcn weg, niet langer hadden. Doelloos
stonden in dien mobilisatietijd dc blauw
wit Keschilderde palen langs dc wegen
Het spreekt wel van zelf, dat, als gevolg
van de ontwikkeling van het snelverkeer,
het model der wegwijzers herhaalde malen
gewijzigd is. Het eerste model van 1S96
had lange, smalle armen, die de richting
naar een plaats en den afstand in kilo
meters aangaven cn de eerste belangrijke
wijziging was die van 1912. toen werd over
gegaan tot liet plaatsen van wegwijzers in
de steden, om cle voornaamste routes door
die plaatsen aan te wijzen. De armen
werden verkort en de namen onder elkaar
geplaatst. In 1923 werden de armen op
verschillende hoogte aangebracht, hetgeen
het lezen der opschriften vergemakkelijkte.
Aan de eischon van het toenmalige verkeer
voldeden deze wegwijzers uitstekend, maar
deze cischen, speciaal die van het snelver
keer, groeiden en de bewegwijzering groei
de mee. In 1932 werden de wegwijzerarmen
opnieuw aanmerkelijk vergroot, werd de
lengte gebracht op 90 cm., waarmede prac
tisch het maximum is bereikt en verder
werd het aantal plaatsnamen besnoeid tot
ten hoogste 4 en daarvan werd de hoofd
richting of hoogstens 2 hoofdrichtingen
met groote letters aangegeven cn de twee
andere met veel kleinere letters.
Het. aantal Bondswegwijzers is geleidelijk
toegenomen. Op 9 Augustus 1925 kon, ter
gelegenheid van de jaarvergadering van
den Bond, welke te Maastricht gehouden
werd, de 3000-ste wegwijzer worden ont
huld te Gronsveld in Zuid-Limburg, op
den weg van Maastricht naar de Belgische
grens.
De onthulling geschiedde door den Commis
saris der Koningin in Limburg, wijlen mr.
E. O. J. M. Baron van I-Iöyell tot Westerflier
in tegenwoordigheid yan den Bondsvoorzit
ter Edo J. Borgsma, den heer J. C. Redelé,
den leider van den wegwijzerdienst en een
groot aantal belangstellenden.
Thans, in 1939, wordt dc 1000-ste
wegwijzer geplaatst te Bilt hoven,
aan den Provincialen betonweg van
Soestdijk naar Utrecht, waar deze
weg zich splitst in de richtingen
Maartensdijk en Bilt hoven.
Dc onthulling van dezen 4000sten
wegwijzer zal morgen, Vrijdag 28 Ju
li 1939 geschieden door Z. Iv. I-I. Prins
Bern hard, Eero Voorzitter van den
Kon. Ned. Toeristenbond A. N. W. B.
Méér dan f 60.000.— moet jaarlijks voor
den wegwijzerdienst worden uitgetrokken
en in den loop der jaren is voor dit werk
meer dan cen-cn-een-kwart millioen gulden
in den letterlijken zin des woords „in den
grond gestoken".
