ui sprake van
Scheepswrakken
iri
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
Motie van wantrouwen
der Katholieken
Onderzoek naar gezonken
In Noordzee en
Vliegtuig van een
half millioen dollar
anc
fek
DOOR DE VOLKSVERTEGENWOORDI
GING MET GROOTE STEMMENMEER-
DERHEID AANGENOMEN.
Het Zakenkabinet Colijn zal vrij zeker
heden zijn ontslag aanbieden
Nadat in de zitting van de Tweede Kamer het nieuwe
Kabinet verschillende scherpe aanvallen had moeten ver
duren en Minister-President Colijn zijn standpunt had uit
eengezet, heeft de fractieleider der Roomsch-Katholieken
een motie van wantrouwen ingediend van den volgenden
inhoud:
De Kamer, overwegende dat de kabinetsformatie niet
geleid heeft tot het optreden van een kabinet, dat de noo-
dige waarborgen biedt, voor een deugdelijke behartiging
van het landsbelang in gemeen overleg met de Staten-
Generaal, keurt het optreden van dit Kabinet af, en gaat
over tot de orde van den dag.
Deze motie werd met 55 tegen 27 stemmen aange
nomen.
Voor de Katholieken, Vrijzinnig-Democraten, Sociaal-
Democraten, Communisten en de Chr. Democraten.
Tegen de Anti-Revolutionnairen, Chr.-Historischen, Li
beralen, Nationaal-Socialisten en Staatkundig-Gerefor
meerden.
De zitting is verdaagd tot hedenmiddag één uur.
Direct na afloop der vergadering hebben, aldus het
Hibl., de leden van het vijfde kabinet Colijn In het Tweede
Kamergebouw vergaderd. Blijkbaar is besloten, dat heden
bet kabinet H.M. de Koningin zijn ontslag zal aanbieden.
Zoodra dit is geschied, is de nieuwe kabinetscrisis een vol
togen feit.
stlwle tweede kamerleden
kwbieeren ernstig tegen
lomtre bestrijdingsmethode.
«Nederland dicht bij
jtdwongen arbeidsdienst"
Het thans verschenen Tweede Ka
merverslag over de door ex-minis
ter Romnae voorgestelde maatregelen
'fr bestrijding der jeugdwerkloos
heid, waarvoor door hem ruim een
te" millioen gulden werd aange
vraagd, illustreert duidelijk de ge-
DMirteniiscn, welke in de afgeloo-
iwi dagen in ons parlement hebben
Regrepen. Een groot deel der
ioii-T' spreekt zich n.1. in streng af-
IhefW benden zin uit over het kostbare
werkloosheidsbcstrij-
ïa; ^'te'tetde afgetreden regeering
:ni 71' !o!?pd, terwijl verscheidene le-
1, n iflen.met de methode-Romme ge
en* zijn..
^5- BÉ verband bestaat er, zoo vragen ver-
ai ue('cn a*' tusschen de thans
rï voorzieningen en de plannen
ijjj," Minister tot verhooging van den
"id>Vtr0r ('C toelating t°t ondernemings-
h a ^0mt ^un voor> dat aan 200
tedragen, als thans worden aange-
ideui ^an behoefte kan bestaan, in-
s va» Plannen van den minister
ehtcn innen r'V'iL k°men- vooruitloopen op
Iten-f» nog ter goedkeuring aan de
lt ;"waal moeten worden voorgelegd,
,tenkleden onjuist.
L^ene andere leden achten
•otvif «n.^ .^djpehjk, dat de minister
m j, ^'ds maatregelen voorstelt om
g^en van de werkloosheid
jeugd op te vangen en
r Plannen beraamt om een
L nïï verrirK,antal ieugdige personen het
1 mintrpn van arbeid op onderne-
tjonmogchjk te maken. Voors-
belair d6Ze "1?nnen
eens
ivas van
naangl
rafexPg
ietne V
jat alle'
tatie i"
inden
W
chulwl
^derc leden vinden het denkbeeld
^jongens en meisjes uit onderne-
weren, sympathiek.
Waar ligt de waarheid?
^itlcn betoogt men, dat
Kil V S^r.plannen als (lc minister tot
i»l bre"«e". "'et noodig zijn. Is
verdaci jprake? eigenlijke jcugdwerkloos-
ni«t voor de
jongens van 14 tot 21
jaar! Onder de meisjes heerscht bovendien
nog minder werkloosheid dan onder de jon
gens.
Vele leden dringen op een nauw
keurig onderzoek naar de omvang
der jeugdwerkloosheid aan. Volgens
anderen bestaat de jeugdwerkloos
heid in die mate, dat krachtige maat
regelen als door den minister voor
gesteld inderdaad noodig zijn.
Weer andere leden vreezen, dat door een
te ver gaande bemoeiing van den minister
de vrijheid der ouders ook bij de keuze van
een kamp in gevaar zou komen en de om
vang der plannen te groot is.
't Kost te veeL
Zeer velen meenen, dat de plan
nen van den minister met betrek
king tot kampwerk, cursussen, cen
trale werkplaatsen, jeugdregistratie
en werkobjecten buitensporig hooge
uitgaven vorderen. In de laatste ja
ren zijn de uitgaven voor cultureele
doeleinden ontzaglijk gestegen.
Thans wil de minister deze uitga
ven, waarvoor reeds 3 millioen is
uitgetrokken, andermaal verhoogeu
en wel met I 5,275,000,voor de res-
teerende maanden van het jaar 1939.
Voor 1940 mag dus gerekend worden
op een verhooging, welke ongeveer
tweemaal zooveel bedraagt dus rond
10 millioen.
Sommige leden vreezen, dat de hierboven
aangeduide plannen van den minister in de
toekomst nog verdere uitbreiding zullen on
dergaan, zoodat ook het bedrag van 10 mil
lioen niet voldoende zal blijkeü.
Vele leden vragen, hoe deze uitgaven zou
den moetên worden gedekt. Welken weg wil
de regeering kiezen: dien van bezuiniging
op andere uitgaven of dien van belasting
verzwaring? Naar het oordeel van de leden,
hier aan het woord, past dit voorstel niet
in het kader van het algemeen Regccrings-
beleid.
Verscheidene loden achten de voor
gestelde uitgaven noodzakelijk en
gelet op het aantal jeugdige werk-
loozen niet te hoog.
De sociale jeugddienst.
Vele leden zijn niet overtuigd van de
noodzakelijkheid van de oprichting van den
Socialen Jeugddienst met niet -minder dan
150 agentschappen.
Pro en contra
boekje.
staat-van-dienst-
Tegen het voorstel tot invoering van een
staat-van-dienst-boekje opperen vele leden
dezelfde bezwaren, welke bij hen ook be
stonden tegen het voorstel tot wijziging
en verhooging van het elfde hoofdstuk der
rijksbegrooting voor 1939, te weten: dat de
werkloosheid onder de jongens niet een zoo
danigen omvang heeft, dat de voorgestelde
ingrijpende en kostbare maatregelen nood
zakelijk zijn; dat dc kosten van deze maat
regelen onevenredig hoog zullen zijn.
Ook afgezien van deze bewaren vindt het
onderhavige voorstel bij vele leden een on
gunstig onthaal.
Hun voornaamste bezwaar geldt
het dwingende karakter van het
onderhavige voorstel. Dit systeem
van „drang" brengt Nederland zeer
dicht bij den gedwongen arbeids
dienst, zooals onze Oosterburen
dien kennen. Een dergelijk stelsel
moge in een autoritair bewind pas
sen, voor het Nederlandsche volk
deugt het niet.
Indien maatregelen tot bestrijding van de
jeugdwerkloosheid inderdaad noodzakelijk
zijn, kan men dan, aldus vragen verscheide
ne leden, geen betere wegen inslaan dan
den thans voorgestelde weg? Zou het niet
veeleer aanbeveling verdienen bijslag op
het loon te geven aan die werkgevers, die
bereid zijn om jonge arbeiders te werk te
stellen? Maatregelen' als die, welke de mi
nister voorstelt, verzachten de gevolgen van
de jeugdwerkloosheid, maar tasten den
haard van het kwaad niet aan.
Verscheidene leden kunnen zich met het
voorstel tot invoering van een staat-van-
dienst-boekje vereenigen.
Toch verklaren zij nadrukkelijk, dat de
drang niet in dwang zal mogen ontaarden.
De zeggenschap der ouders en de vrijheid
der volwassen jeugdige personen moeten
geëerbiedigd worden.
Postduiven „aangeschoten"
Minister van Justitie dringt op
betere bescherming aan.
De minister van Justitie brengt in het
Alg. Politieblad ter kennis van Rijks- en
gemeentepolitie, dat de Federatie van Ne
derlandsche Postduivenhonden zich schrif
telijk tot. hem heeft gericht met een klacht
over veelvuldig aanschieten en dooden van
postduiven en een verzoek om ter bescher
ming dezer ook voor de landsverdediging
nuttige dieren maatregelen te willen tref
fen.
Een ingesteld onderzoek heeft uitgewezen,
dat in sommige landstreken het bovenbe
doelde euvel indermiad veelvuldig voor
komt. De minister richt mitsdien tot de
rijks- en gemeentepolitie het verzoek de noo
dig aandacht ter zake te willen besteden en
er speciaal op toe te zien, dat door de hou
ders geen misbruik wordt gemaakt van de
machtigingen tot het voorhanden hebben
van een vuurwapen ter verdediging van
huis of erf of van vergunningen tot het doo
den van schade toebrengende vogels.
Klink oogst lauweren
te Nijmegen
Hij verslaat Pijnenburg en Slaats.
heldersche vierdaa.gsche
loopers huldigen den kam
pioen.
Op de wielerbaan „Groenewoud" hebben
gisteravond Klink, de Nederlandsche kam
pioen-achtervolging en het Amsterdamsche
koppel Zwartcpoortevan der Voort succes
behaald.
In den achtervolgingswedstrijd won Klink
van Pijnenburg en van Slaats. En in de fi
nale versloeg hij Savelsberg met 15 meter
voorsprong Klink werd gehuldigd door deel
nemers van de vierdaagsche uit Den Hel
der.
In de sprint werd Pellenaers voor Wals
en Van der Voort winnaar.
In de hoofdklassementenrace van 250 ron
den, over 55 Km. werd zoo fel gestreden,
dat vier klassementen niet gehouden kon
den worden. Ten slotte won het Amster
damsche koppel ZwartcpoorteVan der
Voort. Met 10 punten,toonde het zich de
meerdere van de koppels van Schijndel
van den Broek, WalsPellenaars en Pij
nenburgSlaats.
De Belgische koppels kwamen niet voor
prijzen in aanmerking.
De Douglas D.C. i op de United
Air Lines.
Het Hsb. verneemt, dat W. A. Patterson,
directeur van United Air Lines, het voor
nemen te kennen heeft gegeven van zijn
maatschappij om over te gaan tot de be
stelling van zes 42-persoons Douglas DC 4
vliegtuigen tegen den prijs van 500.000 dol
lar per stuk.
United zal de DC 4's gebruiken op haar
nachtdienst van kust tot kust, waar zij de
Douglas DC 3 slaapvliegtuigen zullen ver
vangen. Als nachtvliegtuig zal de DC 4 in
gericht worden voor het vervoer van 32
passagiers. Het vervoer over United's lijn
van kust tot kust bedraagt dit jaar 32%
meer dan in 1938 en daarom venvacht men,
dat er in 1941 voldoende vraag naar passa
ge zal zijn om het in dienst stellen van
vliegtuigen' met de capaciteit van de DC 4
te rechtvaardigen.
Voordat United het contract met Douglas
afsluit, eischt zij echter verschillende ven-
anderingen in de specificatie van het serie
toestel De voornaamste afwijking van het
prototype zal zijn, dat de DC 4's voor Uni
ted voorzien moeten worden van een z.g.
I Za'1a°TspHnTnf"! Waddenzee
deze week gedoken naar tuscar,
menja en könig wilhelm.
Belangrijk werk van Waterstaat
Langs de Nederlandsche kust lig
gen tientallen, waarschijnlijk zelfs
honderden wrakken.
De overblijfselen van schepen, die
in den loop der eeuwen óf door stor
men ten ondergang gedoemd wer
den, óf hij zeeslagen in de diepte
verzonken. Het grootste aantal vindt
men echter in het noorden des lands.
In het deel der Noordzee, ongeveer
begrensd door Iiuisduinien en dc
eilanden ten Noorden Schiermonni
koog en Rottumeroog. De geheele
streek bij de waddeneilanden vormt
bet beruchte schepenkerkhof, waar-
Hij dan als een der gevaarlijkste
plaatsen voorts nog genoemd moet
worden de Razende Bol en Panne-
koek. Op al deze plaatsen zijn in den
loop der jaren tallooze schepen ten
ondergegaan en het zijn goeddeels
bekende namen die de wrakken be
zitten.
Einde van de rust.
Nooit heeft iemand zich om deze oude
wrakken bekommerd. Ze lagen er en ze ble
ven er liggen. Bij de voor de scheepvaart ge
vaarlijkste legde men een boei neer als
waarschuwing. Naar een enkel wrak werd
gedoken. O.a. naar de Lutine...
Er is thans echter een wreed einde geko
men aan dc rust der wrakken op dit deel
van den zeebodem. Menschen zijn afgedaald
in de groene diepten van de zee en wandel
den over de restanten van oude galjoenen
en modernere stoomschepen. Wat men nim
mer verwacht had gebeurde thans: de ro
mantische rust van de verzonken vloot op
het schepenkerkhof werd verstoord en de
mogelijkheid is groot dat die i*ust binnen af-
zienbaren tijd op nog heviger wijze verstoon'
zal worden.
Wrakken gevaar voor de scheep
vaart.
Wat is namelijk het geval.
De wrakken op den bodem der zee
vormen uiteraard een voortdurend
gevaar voor de scheepvaart En met
name voor de vaart van de schepen
der Noord- en Zuidhollandsche Red
dingmaatschappij, die niet te varen
plegen over de afgebakende deelen
der zee, doch die in geval van hulp-
brenging recht op hun doel af gaan.
En het is voor deze schepen een
groot gevaar in de omgeving dei-
wrakken te moeten navigeeren.
Door het bestuur van de Redding
maatschappij werd dit terecht inge
zien en eenigen tijd geleden heeft
deze instantie zich gewend tot Wa
terstaat, met het verzoek of er geen
maatregelen genomen zouden kun
nen worden tot opruiming van de
wrakken langs de kust.
Naar den bodem der zee.
Het blijkt dat men inderdaad de noodza
kelijkheid van een onderzoek heeft ingezien.
Gedurende de maand Juli is tenminste het
bekende bergingsvaartuig „Texel" van ree-
derij Doeksen te Terschelling dag-in, dag-
uit bezig geweest met deze werkzaamheden.
De leiding van dit onderzoek be
rust bij eenige ambtenaren van Wa
terstaat. Voor de Noordelijke zeega
ten was dat de technisch ambtenaar
Visser van Terschelling, cn voor het
zuidelijke rayon de technisch ambte
naren C. H. Heuler en A. van Hoepen
te Den Helder!
Aan boord van het schip bevonden zich
eeji tweetal duikers, waarvan er één steeds
de duikerwerkzaamheden verrichtte, terwijl
de ander als reservekracht en eventueel as
sistent bij onverhoopte tegenslag bij de hand
bleef.
Tegenslag Heeft men echter in geen enkel
Dit nummer bevat 8 pagina's
DE BILT SEINTi
Verwachting: voor het geheele
land: meest zwakke, latei-
tot matig toenemende Wes
telijke tot Zuidelijke wind,
helder tot licht of half be
wolkt, later vooral in het
Westen toenemende bewol
king, aanvankelijk droog
weer, in het Westen later
cenigc kans op regen, warm.
drukcabine voor het verkeer op zeer groote
hoogte.
Het scriotoestcl zal een totaalgewicht heb
ben van 31.227 kg., terwijl de snelheden zul
len zijn: maximum 381 km. per uur, kruis
snelheid op 74% van het motorvermogen
33S km. per uur.
Het serietoestel, dus de DC 4 zooals Dou
glas die straks op de markt wil brengen,
zal zeker geen half millioen kosten; de prijs
daarvan zal in Hollandsch geld liggen
tusschen de 6 en S ton.
Chineesche aanvallen
in Sjansi
Regen belet de Japansche operaties
Blijkens te Tsjoenkin van het front, ont
vangen berichten hebben de Chineesche
troepen op 25 Juli Yangstjeng, ten westen
van de rivier Tsin in Zuidoost Sjansi, her
overd, waar de Japansche strijdkrachten
probeeren de Chineezen in de bergen bijeen
te drijven.
Hoewel de Japanneezen Kau-ping en Tsint-
sjeng, de twee belangrijkste steden in Zuid
oost Sjansi, hebben bezet, zijn de Chinee
sche militaire deskundigen van meening, dat
de Japansche actie in de naaste toekomst
moet falen, daar vele steden door de Chinee
zen zijn heroverd, waardoor de voornaamste
verbindingen zijn afgesneden.
Hevige regens bedreigen Noord-China. De
Japansche militaire operaties zijn reeds tot
staan gebracht ten gevolge van rampspoe
dige overstroomingen. Van de vier uit Pei-
ping gaande spoorwegverbindingen is al
leen op dc lijn naar Moekden verkeer mo
gelijk De andere lijnen staan op verschei
den plaatsen blank.
opzicht ondervonden. Het weer werkte bij
zonder mede en rustig kon de duiker zijn
werk op den bodem der zee tusschen de
wrakken verrichten.
Niet zonder gevaar
Het bleek daarbij dat het grootste
deel daarvan in nog vrij gave condi
tie was, hoewel anderzijds de natuur
krachten hun werk grondig gedaan
hadden. Nu eens bleek een wrak ge
heel opengebarsten te zijn, dan weel
was dat op de meest fantastische ma
nieren gekraakt cn gebarsten.
Zooals zich denken laat was dit duiker-
karwei niet van gevaar ontbloot, zoodat er
zeer veel van de ervaring van den Terschel-
linger duiker geverg werd. De opdracht
luidde de juiste plaats te bepalen, het hoog
ste punt van het wrak aan te geven en een
beschrijving te geven van den toestand
waarin dit zich bevond. Voorts de hoogte
van het water te bepalen, dat zich boven
het wrak bevond.
Deze week, Dinsdag cn Woensdag,
heeft men het werk beëindigd. Het
was een „finale in majeur", gezien
het feit dat een drietal vermaarde
wrakken „gemeten" werden. Het wa
ren namelijk de „Menja", de „Tus-
car" en de „König Wilhelm".
De „König Wilhelm" ligt zooals men weet
even ten zuiden van Huisduinen aan het
strand, de „Tuscar" op den Noorderhaaks
en de „Mcnja", waarvan de ondergang nog
betrekkelijk frisch in de herinnering ligt, op
de beruchte Keizersbult, ten noorden van het
Westgat.
Speciaal bij dit laatste werk werd men ge
holpen door uitermate helder water, waar
bij men vanuit de boot bijna de werkzaam
heden van den duiker kon volgen in de
diepte.
Worden, de wrakken opgeblazen?
De resultaten van dit onderzoek
worden thans verzameld en in een
rapport samengevat, hetwelk naar
het Departement verzonden wordt.
De uitslag daarvan zal bepalen of, en
op welke wijze, de wrakken opge
ruimd zullen worden.
Er worden twee mogelijkheden
genoemd. De eerste Is dat men den
gewonen weg volgt en dat aan een
in dit bijzondere werk doorkneed
bergingsbedrijf opdracht verstrekt
wordt tot opblazen van de schepen.
Men noemt in dit verband echter
ook de Marin.e, die op het gebied van
wégruimen van hindernissen even
eens over een behoorlijke ervaring
beschikt.
Te zijner tijd zullen wij echter wel
vernemen op welke wijze de Jaatste
overblijfselen van de wrakken op
het schepenkerkhof voorgoed aan dc
vernietiging prijsgegeven zullen wor
den.
