en dozijn is dertien
verovering
in Lissabon
len
»ai W-at groep 2 betreft, de vischvrouwen,
I (,aa™wier is de stad ondenkbaar. Bij
/'onderdon komen ze 's morgens van de
men met groote manden visch op het
m. die u- straat op straat af naar hun
jjjkii dragon, 't Zijn niet allemaal aan-
"iK vrouwtjes, zooals ze met hun ver-
perrtc gezichten, schubben in het haar,
S-lfflyjiike krijscbsemmcn en lievig
j 11(1(1 heupen op een sukkeldrafje
kaar i8 w fraan- Wel loopen ze allen;
«rwlit, wat trouwens vanzelfsprekend
rei»1» ij,'Pr®' anders do mand zou vallen;
iet Z el lijkt mij nis haast onmogelijk
ntai! i rec*lt ,e houden onder dergelijke
i risrk Want het is niet alleen
3 Ito h» p°rtugecsche vrouw draagt alles
haaiw j, boofd. van een klosje garen „tot. een
jt ,]c toe, ja zelfs dc baby. Soms
U
Bereidt Japan
der Philippijnen voor?
jUer,
aterdag 29 Juli 1939
Derde blad
Onze medewerkster Mej. Boekei
vertelt van haar avonturen in
Lissabon, stad Nder tegenstellin-
sen, stacl waar in de nauwe ste
len' bloemen fleuren, stad waar
schrilste armoede naast stralende
rijkdom woont
fiodtï
„Op de Bibelebomsche (berg,
Wonen Bibelebomsche menschcn...",
ik vroeger toen ik nog hooge knoop-
schoenen droeg en stroohoeden met een
(iele onder m n kin en die wonder-
prg met z'n wonderlijke bewoners
fde dan voor me als iets zeer werkelijks,
r nooit heb ik er als klein meisje van
jmd dat ik daar ook nog eens echt
komen als ik een oud meisje zou zijn
korte rokken en poppehoeden. En dat
iu toch gebeurd; ik ben eensklaps bo-
op den» Bibelcbomschen berg alleen
•t die tegenwoordig Lissabon,
taroni wonen daar nu ook Lissabonsche
_jChen, die je kunt verdcelen in: 1. als
jr verkleede mannen, die op het Rocio
j passeerende dames kijken; en 2. visch-
,uwcn. Men zegt cr is nog een derde
iep, n.1. huisvrouwen en inderdaad zie je
0veral over de balconnetjes hangen,
Lr op straat ontmoet je ze zelden.
ïen WÉRV geniet hier nog niet veel
vrijheid? zij is thuis en doet de
huishouding, of als ze daarvoor per
soneel heeft, doet ze niets of bab
belt, maar zij mag niet een al te
zelfstandig wezen worden, geen
sport bedrijven, gaan zwemmen of
ie& dergelijks ondernemen, want
dat is niet volgens de Portugecsche
etiquette. Vooral ook behoort ze na
morgens 12 niet meer alleen uit
l li pan en daaraan zal wel die
ftefk verbreide gewoonte om uit
KM raam te hangen zijn te dan-
fon, want ook een Lissabonsche
r is... laat ik zeggen: 'belang-
Uend.
g ik nu een tikkeltje hatelijk' ent ik
l| toegeven, dat ik overdrijf en er uit
jen zijn, maar ofschoon ik Lissa-
j prachtstad vind om te zien, als
aan het leven daar als dame, dan
k onmiddellijk kwaadaardig. Dat is
huid van de reeds vermelde als lieer
e mannen op het Rocio. Niet, al-
jr trouwens, maar ook door do liee
rt hebben de mannen dc gewoonte je
'ir «hebbelijke manier te bekijken. Ik
h Wri wat gewend op 't gebied van
ipt te worden. Ik heb me laten op-
1 ernstige Finnen, leutige Tiro-
Uuwsgierige Scrvcn, gebaarde Mo-
j door boeren, burgers en bui-
van allerlei Europcescbc uithoeken
fopote belangstelling was niet altijd
"«.maar nooit was bet zoo tergend en
zoo onbeschaamd als hier, waar een
i«n tram zich eenvoudig omdraait
(■onderbroken te bezien, of op straat
iott waarschuwt, waarna ze je ge
il op oen brutale manier staan te
Hot is niet m'n bedoeling om
onaangename dingen van dit
5 nadruk tc leggen, maar ik kan
dit. eerlijkheidshalve niet verzwij
gt het heeft m'n dagen hier vei
lt probeerde ik nog te denken, dat
inbeeldde en dat ik een humeu-
juffrouw werd, maar weldra ont-
|dat andere buitenlandscbe dames
jetigend oordeel geheel onder-
n,ioodat hot tenslotte nog zoo onbe-
ïiet is, dat een Portugees z'n
Jmpchters niet alleen op straat wil
©Gelukkig echter zijn de Portugce-
bhtoii Lissabon veel aangenamer cn
I «randereadc Lissabonncrs zelf wanneer je
san zo wordt voorgesteld plotseling in hof-
Kli/s huilende en veel glimlachende hee-
Wn; maar dat maakt hun zonden
■Rat toch niet goed!
Groep 2: de visch vrouwen.
op
jnoet i|rwaar voor haar armen cn
t„ ijit.® ""'I1 hebben om die op liaar hoofd
maakt 'naa' 'IGt eenmaal boven, dan
recht iZP 00,1 klein hupje om de zaak
Ul *eften cn loont weg of ze geen
Zoo zag ik zelfs eens
vij
eïM
icenö1
ftticht i
f voc"
aiK» S
■Hclru .I*101 eon 'raPnanimacbine rustij
bar "oor dc sraten gaan. Het liefsi
Nrdit- frevocts' »'aar dat is tegeu-
Ito# ,°^cn cn de agenten houden
dat zo bun sloffen ook
Del aan bun voeten dragon
irant datm op hun hoofd
De Portugees bewaakt zijn
vrouw als kostbaar kleinood
dat geen van die geleerden er veel van
weet en ik wil de historie clan ook met
rust laten tot 1755. toen Lissabon door een
aardbeving grondig in puin werd gelegd.
Oude gebouwen vind je cr dan ook alleen
in den vorm van ruïnes en misschien zou
niet. die aardbeving voorgoed een eind aan
't bestaan der stad zijn gekomen, wanneer
niet dc zeer kundige Pombal zijn volk met
ijzeren wil had gedwongen deze tc herbou
wen,
Voor de benedenstad langs de
Taag werd een logisch plan gemaakt
met rechte straten en vierkante
die
leggen;
clncn 7.o als ze rle kans schoon
al hebben zo beide handen vrij.
Een zeer oude stad
lisbon is lïeusch zoo oud als de Bibc-
er£- Be geleerden hebben er
felpirt .0VfM* naam moet worden
b'ekvw** ,y^s>po Odysseus, den
1 de Ti-n* i 7- n omzwervingen
t, hVw, JatlScllon °°rl0P ook deze plek
looniriniü of dat de stad door de
hkcmilnJr KCS!icht- Wij. buis-, tuin- en
r schen, kunnen rustig aannemen
ijl hun huizen. Ze deden dat, zooals het op
cle puinhoopen het geschiktst uitkwam,
waardoor zeer fantastische straatjes ont
stonden, die niet 25 meter recht zijn en
geen van allen in één richting loopen. 't Is
erg interessant om in die nauwe rua's en
traversa's te dwalen, waar flodderig wasch-
gocd tot hoven aan de dakgoot hangt, te
drogen, halfnaakte kindertjes spelen, kat
ten sluimeren cn vele groezelige donkere
winkeltjes zijn. In die straatjes kan het ook
gebeuren, dat je je plotseling tegen den
muur moet drukken, om een petroumven-
ter te laten passeeren, die zijn kruiken en
kranen om een ezeltje heeft hangen en de
straat volkomen in beslag neemt.
Bloemen en kanariepietjes.
Maar al die slopjes worden opgefleurd
door ontelbaar vele potten bloeiende- bloe
men die overal op de balconnetjes staan en
verder door cle gladde tegeltjes, waarmee
vaak cle heele gevel is belegd. Dat zijn de
„azulejos" of wel de „blauwtjes", die ecliter
ook wel eens groen of rood zijn of meerde
re kleuren hebben. Steeds is hun effect al-
leraardigdst.
Ik zou onvolledig zijn, wanneer ik dc vele
kanariepietjes vergat te vermelden, die
overal in kooitjes buiten aan dc huizen han
gen en dan nog dc katten. Lissabon heeft
de katterigste katten die ik ooit zag; zc be
slaan uit een paar gluiperige oogen, een
ribbekasje, en een vieze dunne staart, 's Is
niet moeilijk ze te vinden, want ze zitten en
pleinen, die allen goed geplaveid
zijn. Daaraan staan de regeeringsgc-
gebouwen, de banken en groote han
delszaken. Het belangrijkste plein
voor het Lissabonsche leven is het
Rocio, waarop de groote winkelstra
ten uitkomen, de trams hun eind
punt hebben, het groote station is,
de menschen kuieren of zitten in dc
caié's te prateii, de bioscopen zijn vol
en vanwaar de prachtige, breede
Avenida da Liberdadc begint, die
een paar kilometer verder wordt
besloten met een groot plein, waar
in het midden op een hooge zuil de
Markies van Pombal staat en uitziet
over de door hem herschapen stad.
Maar links cn rechts van dit deel, juist
huiten het gezichtsveld van den gestrenge»
Markies, herbouwden de burgers in aller
Het standbeeld van Pombal.
sluipen overal; op drempels, in de etala
ges, op toonbanken cn overal verder waar
maar een kat kan zitten of sluipen. Ieder
huis heeft z'n kat, want dat heteekeut ge
luk, maar niemand maakt ooit een kat*
dood, omdat dat ongeluk brengt. Daar
door heeft, ieder huis ook meerdere katten,
want die dieren bezitten nu eenmaal de
eigenschap zich te vermenigvuldigen.
Een dozijn is 13 fti Lissabon.
Langzamerhand wende ik toch in de
Portugeesche hoofdstad. Ik leerde tot 10 tel
len, wat erg belangrijk was; ik ontdekte dat
een dozijn 13 was., behalve bij bananen,
maar dat Y* dozijn altijd 6 is; ik paste m'n
Noordelijk ongeduld aan bij het langzame
Zuidelijke tempo; vond uit hoe te loopen
om niet te veel te klimmen en te dalen
en toch wel de prachtige uitzichten over de
bontgekleurde huizenhcuvels en cle wijde,
lustige Taag tc bereiken; cn bovenal kwam
ik op de hoogte met dc maaltijden en het
eten.
Morgens eet een Portugees nog beschei
den en neemt alleen 2 kleine broodjes, maar
dat. telt hij dan ook niet. als maaltijd mee,
Het eigenlijke ontbijt is pas om 1 uur, dat
onveranderlijk begint met soep, waarin kool
bladeren en aardappelen drijven. Hierop
volgt eerst een vischgerecht cn daarna 2
vleeschgerechten, aan elk waarvan je als
Hollander wel genoeg zond hebben, waarna
ter aanvulling nog een biefstuk en 2 gebak
ken eieren worden gebracht. Maar clan is
het ook nagenoeg geleden en komen alleen
nog het dessert en de vruchten, waaraan jc
met een' kopje koffie het etentje kunt be
sluiten. Op dit ontbijt volgt een lange pauze
tot 's avonds 8 uur, wanneer het tijd is voor
de „Jantar" wat weer 'n even groote culinai
re prestatie wordt als het ontbijt. Natuurlijk
kun ie den maaltijd wel vereenvoudigen
door een visch- of vlecschgcrecht uit te
schakelen, maar clan heb je kans met je ve
le vorken cn lepels in de war le komen cn
bovendien kan het dan gebeuren, clat ie
een schaal in water gekopkte rijst voor je
krijgt, die eigenlijk bij het betreffende ge
recht hooide, maar nu zonder iets er bij.
Toen mij clat eens overkwam, wachtte ik
eerstnog geduldig, maar begon eindelijk
toch maar te pruimen. Met dit gerecht was
ik toch verwonderlijk gauw klaar en wenkte
den kelner voor het volgende nummer van
het eetprogramma. Hij bracht echter een
pot suiker, cn ik nam aan, dat hij mede
lijden had gekregen en ik begin daarom met
frisschen moccl weer met de rijst, wat hem
blijkbaar erg verwonderde. Na de rijst werd
er een leeg glas voor me gezet en een schaal
heet water, waarin 2 eieren rondzwommen,
wel een aardig stilleven, maar ik wist er
toch niet goed raad mee en besloot dan ook
maar, cle hulp van den bediende in te
roepen. Nu was hij werkelijk verblijft:
„Hadden wij in Holanda clan lieelemaal
geen eieren"? Gedienstig ving hij het twee
tal voor me en sloeg zc open in het glas.
Ze bleken nog rauw te zijn, werden een
poosje geroerd, waarna er 7 scheppen suiker
bijkwamen en toen werd ik uitgenoodigd
den poespas te genieten. „Dus, dc suiker
was niet voor de rijst?" „Nee, nee, signora",
lachte de man toegeeflijk.
Ja, clat had ik kunnen bedenken. Natuur
lijk at men hier geen rijst met suiker, maar
Bibelebomsche pap,
Met een Bibelebomsche lepel,
Uit een Bibelebomsche nap.
„Roosevelt wilde
Engeland steunen"
De Fransche vers over de opzeg
ging van het Amerikaasch-Ja-
pansche handelsverdrag.
Over de opzegging door de Ver-
eenigde Staten van het handelsver
drag met Japan schrijft de „Jour":
In werkelijkheid moet deze maatre
gel uitsluitend in een politiek licht
worden gezien. Uit een commercieel
oogpunt was het verdrag namelijk
voordeelig voor Amerika. Tokio
heeft het zwaard van Damocles bo
ven het hoofd hangen.
Zoo het de Amerikaansche voorwaarden af
wijst, zal het de grondstoffen verliezen, die
niemand anders, en vooral niet de vrien
den van de as, het kan leveren. Als het
niet accepteert, zijn het ware economische
sancties^ die het bedreigen,- totale sancties,
met inbegrip van petroleum.
Teslotte een ander resultaat, dat de ver
melding waard is: Amerika gaat eenigs-
zins den weg op van herziening der neu
traliteit.
De „Epoque" verklaart: de onderteekening
van het accoord tusschen Craïgie en Arita
heeft in de Vcreenigde Staten een zeer die
pen indruk gemaakt.. Dc Amerikanen
vreesden op hun beurt in de Stille Zuid.-
zee alleen te blijven. Roosevelt heeft willen
loonen, dat het uitstellen van de herziening
der Neutraliteitswet niet bewees, dat. zijn
land ervan af heeft gezien in de wereld oen
rol te spelen en clat het dictaturen en de
mocratieën op gelijken voet heeft geplaatst.
De „Figaro" spreekt van. een waardevollen
steun aan hen, die den vrede willen.
Volgens de „Oeuvre" wilde Roosevelt voor
al Engeland steunen, op het oogenblik waar
op het met Japan in onderhandeling trad,
en het in staat stellen zich te verzetten te
gen de Japansche eischen die op instigatie
van de as zeker steeds grooter zull'en
worden.
Een prachtige antiloop
in Artis
Met spiraalvormig gewonden
horens.
Men schrijft ons:
In het antilopenhuis van Artis, vlak naast
de giraffcnstallen mei de enorme rhodesia-
giraffc, is een bijzondere nieuwe aanwinst
te zien. Kortgeleden kwam hier uit Centraal
Oost-Afrika 't antilopcnland bij uitnemend
heid, een der grootste cn mooiste, zoo niet
cle allermooiste antiloop aan, de z.g. groote
koedoe (strepsiccros (pallasj uit cle
iiush-steppcn van Kcnya-Calony, beroemd
om zijn prachtige spiraalvormig gewonden
horens.
Nadat het aanvankelijk nog schuwe, ge
vaarlijk schrikachtige dier voldoende „stal-
vast" was geworden, kon hem het groote
zonnige zandperk tusschen giraffe en beisa,
zijn „natuurlijke buren", tot woonplaats ge
geven worden, waar deze statigste en tevens
bevallige verschijning onder de antilopen
zich thans al wonderwel „thuis" schijnt te
voelen. Wondermooi is dc uitdrukking van
den fijngevormden kop met de groote don
kere oogen, harmonisch, edel van gestalte,
het socpclgebouwde lichaam op de fijne
krachtige pooten.
Nog vertoont het nagenoeg volwassen dier
niet dc volle schoonheid van de glanzende,
grauwbruine met wit gestreepte vacht met
het sierlijke wit van hals- en rugmancn en
zwierige verlengde haarfranje aan keel en-
borst, dat bij het imponecrcnd zelfvertoon
van den volwassen hok in golvende bewe
ging, komt en clan een- olrvaHend" effect
'maakt. De groote spiraalhorens zijn echter
al flink ontwikkeld en welhaast een nieter
lang.
Met dit prachtcxomplaar van den grooten
koedoe is de antilopcnverzameling een waar
„schaustueck" rijk daar deze soort maar
zelden in de zoölogische tuinen is vertegen
woordigd. In zijn museumcollectie heeft. Ar
tis ook een bijzonder mooi opgezet exemplaar
dat h;cr vroeger in het antilopenhuis heeft
geleefd.
Een uitstekende1
aanvalsbasis
POLITIEKE GOOCHELTOEREN.
In Oostersche landen is men altijd
sterk in goocheltoeren, ten vermake
van het publiek, maar ook goochel
toeren, die een meer practisch nut
hebben, bijvoorbeeld in de politiek.
In Turkije, in Irak, (Perzië) cn het
oude Abessinië heb ik cr reeds vroe
ger ervaringen mede opgedaan, zoo-
dat de Philippijnen op dit gebied me
ïict sterk verbazen.
De waarde van een meuschen-
leven.
Turkije, Irak, Iran (Perzië) en Abessinië
gingen door en gaan gedeeltelijk nog door
voor democratische landen. Er zijn of wa
ren volksvertegenwoordigingen, maar in de
ze volksvertegenwoordigingen was geen
werkelijke oppositie-partij, al had het er
soms wel den schijn van. In Iran (Perzië)
worden steeds drie of vier stemmen tegen
elke door dc regeering ingediende wet uit
gebracht, maar dc leden, die tegen stemmen
hebben daartoe opdracht van de regeering
om den indruk te wekken, dat er werkelijk
een oppositie-partij en vrije meeningsuiting
bestaat. In Turkije gaf dc sedert overleden
Ata Turk (Kemal oasja) drie jaar geleden
de order, dat er in de volksvertegenwoordi
ging een oppositie-partij moest worden ge
vormd, daar in Europa toch ook elke volks
vertegen woordiginig een oppositie-partij
heeft. De Turksche volksvertegenwoordigers
toonden niet veel neiging dit bevel op te
volgen, daar ze de gewoonten van het land
kenden. Tenslotte werd door eenigen, ik
meen een tiental, een oppositie-partij ge
vormd, met het gevolg, dat binnen een jaar
reeds drie der leden van deze oppositie op
gehangen waren. Een menschcnleven heeft
in clcn Oriënt bijzonder weinig waarde.
Geen oppositie-partij.
Ook in dc Philippijnen, waar men steeds
den mond vol heeft van „democratie" be
staat een volksvertegenwoordiging zonder
oppositie-partij. Alle leden behooren er tot
de partij van den president van het „gernee-
nebest". Hoe dat mogelijk is? Waarschijn
lijk zou men een verklaring van dit ver
schijnsel kunnen vinden als men dc prac-
tijken hij do verkiezingen eens grondig na
ging.
Een oppositie-pers bestaat op de Philippij
nen evenmin. Ook dit verbaasde me niet. Zulk
een oppositie-pers bestond evenmin in het
oude Abessinië onder keizer Hailé Selassié
en bestaat niet in Iran (Perzic), Turkije en
Irak, andere „vrije" Oostersche landen. Maar
cle Philippino's zijn overtuigd, dat zij pers
vrijheid genieten, hoewel in werkelijkheid
de persvrijheid op Java, een land „onder
vreemde overhcersching", zooals een Philip-
pino zich tegenover mij uitdrukte, veel groo
ter is dan in het „vrije" gemcenebest der
Philippijnen.
De invloed der Japanners.
In dit merkwaardige land neemt de in
vloed der Japanners met den dag toe, wat
velen als een gevaar beschouwen voor >le
zuidelijk gelegen Ncderlandsehe en Engcl-
sche bezittingen. Zelfs de „boycott" der Chi-
ncezen van de Japansche handelswaren
heeft de toename van dien invloed in de
hand gewérkt. Toen de Japanners in 1937
China binnen vielen, besloten cle Chineezen
geen Japansche waren meer te koopen. Aan
gezien een groot deel van den handel op de
Philippijnen in handen is van Chineezen,
beteekent dit een ernstige benadeeling van
den Japanschen uitvoer.
De Japanners beschikken evenwel over
een niet-Oostersche energie. Zij namen te
genmaatregelen. Als paddestoelen verrezen
te Manilla en elders op de Philippijnen Ja
pansche, door Japancnrs gedreven „bazars",
waar Japansche artikelen te koop werden
aangeboden tegen ongelooflijk lage prijzen.
Japansche banken vestigden op cle Philip
pijnen filialen. Do Japansche scheepvaart
op de Philippijnen breidde zich nog meer
uit. Er werden gemengd Philippijnsch-Ja-
pansclic industrieele ondernemingen opge
richt, die feitelijk geheel in handen van
Japanners zijn. Er is zelfs een Japauseh-
Philippijnsche rijwielfabriek en een Ja-
pansch-Philippijnsche bierbrouwerij. Groote
uitgestrektheden land werden door Japan
ners van Philippijnen gehuurd en de Ja
panners begonnen daar landbouwonderne
mingen op groote schaal. Dit geschiedde
vooral op Mindanao, een eiland in het zui
den van den archipel, bijna twee maal zoo
groot als België en Nederland samen, en
beangstigend dicht bij Nederlandse-li gebied,
op slechts enkele honderden zeemijlen van
Noord-Celebes cn van Britsch cn Neder-
landsch Bornco, een eiland, rijk aan petro
leum.
Op het eiland Mindanao werd, zooals he
kend, door de Japanners zelfs een stad ge
sticht, de stad Davao. Deze stad is gelegen
aan een breede, diepe baai en heeft een
goede haven. Voor die haven is een eiland
gelogen, dat als het ware de haven „be
schut", een pracht-havcn voor een marine
basis bij een aanval.
Vooralsnog is evenwel 't eiland Mindanoa Phi
lippijnsch, dus feitelijk Amerikaansch ge
bied. Te Davao, waar ook Japansche scho
len bestaan, wonen thans „officieel" zestien
duizend Japanners, maar hoeveel wonen er
nict-officieel? Niemand, die dit met eenigc
zekerheid zeggen kan. Het is waar, op cle
Philippijnen bestaat een immigratie-com
missie. waarvan de leden Philippino's zijn
cn deze commissie moet beslissen over de
toelating van vreemdelingen, doch vele le
den dier commissie zijn buitengewoon snel
„in goeden doen" gekomen. Men fluistert,
dat dc leden dezer commissie voor goede
woorden, maar vooral voor geld soms zeer
tegemoetkomend zijn.
Amerika maakt zich ongerust.
Dc Amerikanen laten de* Philippino'sT
wat het binncnlanclsch bestuur betreft, ge
heel vrij en bemoeien zich dus ook niet
met cle immigratie van vreemdelingen,
maar in dc Amerikaansche volksvertegen
woordiging hebben enkele leden zich reeds
ongerust gemaakt over die toename van den
Japanschen invloed op dc Philippijnen en
aan die ongerustheid uiting gegeven. Er
zijn zelfs min of meer duidelijke beschuldi
gingen geuit tegen Philippijnsche macht
hebbers, die de belaneen van hun land aan
vreemdelingen (in dit geval Japanners)
verkoopen.
De Japanners maken ook propaganda en
doen dit op een handige manier. De vice-
president van bet gemcentebest' der Philip
pijnen is reeds eenige malen in Japan ge
weest en daar met veel eer en plechtstatig
heid ontvangen.- Groepen studenten .koop
lieden en journalisten uit de Philippijnen
gaan geregeld naar Japan cn worden daar
propagandistisch bewerkt.
In geheel het Verre Oosten heerscht een
anti-Japansche stemming om clen invul der
Japanners in China, alleen op dc Philippij
nen bemerkt men van zulk een anti-Japan
sche gezindheid niets, behalve natuurlijk
onder daar wonende Chineezen.
Geruchten.
In Amerikaansche marinekringen
heerscht de meening, dat de eerst
volgende veroveringstocht der Ja
panners in zuidelijke richting ge
richt zal zijn Ik had eenige malen
gelegenheid met Amerikaansche ma-
rine-menschen te praten en ik hoor-
de steeds deze meening verkondigen.
Het komt mij voor, clat de verove
ring van de Philippijnen het eerst
aan de beurt is in een Japansch
veroveringsplan in zuidelijke rich
ting. De Japanners hebben thans de
handen nog vol in China en zul
len wel eenige jaren wcliten, tot de
Philippijnen geheel onafhankelijk
zijn
De verovering der Philippijnen zal dan
buitengewoon gemakkelijk vallen en met die
verovering zullen de Japanners in het be
zit komen van een uitstekenden aanvalsba
sis voor een veroveringstocht in zuidelijke
richting..
Voorbereidingen.
De verovering der Philippijnen is thans
reeds, naar ik verneem, door de Japanners
voorbereid. Zij hebben in het noorden, het
westen en het oosten goede bases voor aan
val: in 't noorden Formosa, op ruim hon
derd-en-vijftig zeemijlen van het noordpunt
der Philippijnen, in het westen het onlangs
bezette eiland Hainan (op nog geen vierhon
derd zeemijlen van de Philippijnen en de
Sprattley-cilanden, in het oosten dc Mau-
daatseilanclen (op achthonderd zeemijl van
de Philippijnen). Het is echter waarschijn
lijk, zooals ik reeds opmerkte, dat. de Ja
panners zullen wachten met hun verove
ring van cle Philippijnen tot ha 1940, het
oogenblik, dat dc Philippijnen hun volko
men onafhankelijkheid zullen verkrijgen en
dc Amerikaansche vlag er niet meer wap
pert.
Deze onafhankelijkheid is den Philippij
nen toegezegd in een strijd, dat de verhou
dingen in den Stillen Ocean veel vreedza
mer waren en Japan nog niet was uitge
trokken op zijn veroveringstocht in China.
De toestanden zijn nu anders en in Ame
rika gaan reeds stemmen op tegen deze
zelfstandigheid cn onafhankelijkheid.
J. K. BREDERODE.
