verdronken
ier meisjes in zee
De Koningin cnnfereerl
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Jn diepe geul tusschen
iristenjeugd aan het
Heilig Avondmaal
Franco ontmoet veel
moeilijkheden
Uit den brand,
in den brand!
Doodelijke duiksprong
Laan, Schagen, Tel. 444 (2 lijnen).
&NDAC 31 JULI 1939. 83e Jaargang. No. 10944.
<fci VI.V. Uitg.-Ma. „WoOoadt Noo.d«f4w*igr-
toe
Lve vo
ik tw<
omesH
(af
eet es
ee zandbanken getaakt
Tragisch
ongeluk aan het
Castricumsche
strand
i W<
met dil
r naar»
oeg naai
tenr|
ooi
oo voon
rt flink
of dat
e lezen,
onder ze
over kil
dan
naar ee
Dit op|
dein zijm
veerti
t land,
zooi
STRANDBEZOEKER
NOB
WAARSCHUWDE
Vier Amsterdamsche meisjes van ongeveer zeventien
tot achttien jaar, de gezusters E. en A. Sol en Js. en H. M.
Bakker, zijn gistermiddag te Castricum aan het vrije
stand, vaar geen toezicht wordt gehouden, in de Noord
zee verdronken. Hoewel moeilijk te bepalen is hoe het on
geluk zich precies heeft voorgedaan, kan uit de verkla
ringen van omstanders worden opgemaakt, dat het vier
tal door zich te ver in zee te wagen, om het leven is ge
komen.
Een waarschuwing.
elend in de hooge golven bereikten de
j$jes, die gezamenlijk uit waren, de twee-
udban'k. welke circa tachtig meter uit
,st gelegen is. Terwijl zij hier naar har-
1 rondsprongen en -dansten, werden zij
erkt door een der strandbezoekers die
r toeriep terug te komen: „Je weet dat
niet zwemmen kunt". Ondanks dezen
keerden de vriendinnen niet terug. Toen
[man, die merkte dat aan zijn advies
j gevolg gegeven werd, even later op-
i de richting van de zandbank uitkeek,
[van de meisjes geen spoor meer te be-
Naar alle waarschijnlijkheid zijn
tij door een hooge golf in de diepe
geul tusschen de tweede en de eer-
Me klik, welke op ongeveer vijftig
meter van de kust gelegen is, gewor-
i/)cze geul is uiterst gevaarlijk
1 bij opkomend getij, zooals ten
^van het ongeluk het geval was,
i door het drijfzand en de vele
welke daar tijdens eb door
en gegraven zijn.
De lijken spoelen aan.
|rt wierpen leden van den A.R.B. red-
n uit en reeds spoedig werd de eer-
kelinge op het droge gebracht,
ichtig ging men voort met zoeken,
eerst werd niets gevonden. Na cir-
B minuten spoelde het lijk van het
dan?]
hebl
laat nu
dan tochj
t er iei
r zulke I
wor
S gele
Een Mot
nzendst
schrijf
goed!
in
pract
eleerde
reed o{
ïwoon
opvoec
pvattingeal
istemmiri|f
01
over
eval goed j
't over!
:las, danf
blijft 't
turen is
;en klein
over
éde naar'
ziek
niet
Toeij
alles
in de lstd
ken tot Mj
moest,
haar
haar le
zitten,
de niet
zoo md
ik nu
veel
;eg het tcfl
op school'
op.
t tellen lct]
opnieuw
en hij
rekenen
nergens
tsen, dat
jaar niet
de 4e klass'
3
erhalen töu*|
Als ze
werden Z'
:hen en
kind rei
bij uc deur'
e stad ge*J
werd W|
en moest
hij haalde
-teid vanr*
een
venineester
_b., dat hij
ïandel
s. Nu is
hij vlieE'2
sfeer van «J
jn. Ik
aan de rf~
op aan.
briefschrijf^
>pvattingen
Mati«Uhet 1'!: oienertiKta\ Jo0tl5clie vrouwen, de echt-I
sckinb" Jooclsc^R gevangenen, die in
lêftirt Warcn ROgaan, hebben het
'u"nfr mannen gevolgd. Sedert
iderswno™11 7'^ ecn Gevlucht gezocht
lof voor* J,.,^f°Ke te Tel-Aviv, waar zij ieder
u<rt Ken' èn hor» ueriC?0 Jo°dsche autoriteiten
,B?v£Sïcl? Kctracht de vrijlating
■evangeiien je bewerken,
tweede slachtoffer aan, even later de lijken
van de twee andere meisjes. Op het strand
stelden de leden van de E.H.B.O. alle po
gingen in liet werk om de levensgeesten bij
de slachtoffers op te wekken. Ook twee ge-
neesheeren, die op het strand aanwezig wa
ren, verleenden huil medewerking. Het wa
ren de heeren dr. C. M. van der Schatte
Olivier uit Hilversum en dr. Hartingius uit
Koog aan de Zaan, terwijl de plaatselijke
geneesheer, dr. H. Lcenaers, even later ter
assistentie verscheen. Voorts waren aanwe
zig de rijksveldwacht en de badmeester, ter-,
wijl ook de burgemeester van Castricum,
mr. C. A. F. H. W. B. van der Clooster ba
ron Sloet tot Everlo door aanwezig te zijn,
van zijn medeleven getuigde.
Vruchtielooze pogingen.
De pogingen de levensgeesten weder op te
wekken, door kunstmatige ademhaling met
behulp van twee zuurstofapparaten, werden
bijna twee uren voortgezet, echter zonder
resultaat.
Inmiddels had men reeds de onbewoonde
tent gevonden. „Omwonenden" verklaarden,
dat de vier meisjes hier haar intrek hadden
genomen en later herkenden zij inderdaad
in de slachtoffers hun buurvrouwen.
De lijken der slachtoffers z«n overgebracht
naar den politiepost te Castricum.
Bij de reddingspogingen onderscheidde
zich in het hijzonder ecn lid van den A.R.B.,
de heer W. F. Burger, die zich tot viermaal
toe in zee begaf, hoewel omstanders het hém
ontrieden.
Ook de Prins zit aan. Indruk
wekkende plechtigheid in de
hoofdstad.
iCjslerochtencl heeft in dc historische Nicu-
Mrk op den Dam een indrukwekkende
i'igheid plaats gehad. Meer dan dui-
afgevaardigden van de Wereldconferen-
wr Christen jeugd, welke thans in de
Wsiad gehouden wordt, namen deel aan
-.Meringvan het Heilig Avondmaal. Ook
gras Bemhard zat aan.
!yecn plaats in het groote kerkgebouw
s onbezet. De jonge christelijke afge-
M hijna alle landen der aarde
JM, bruin, geel en zwart zaten kris en
s «oor elkaar. Hier een aantal jonge
|y,en, "it Voor-Indië met haar kleurige
"docKoii, naast hen ccnige neger-pries-
wet hun smetteloos witte gewaden,
.de Engere figuurtjes van Japansche
p: en in hetzelfde vak dc groote, bree-
alten der afgevaardigden uit Scan-
«ne landen, typen van het Germaan-
r«s en vlak bij hen de vertegenwoor-
,rs «er Romaansche en Slavische volke-
J^'enst, die twee uur duurde en in
L taal werd gehouden, stond on-
g®* van prof. dr. H. Kramer, die
nn! nD Z^n predicatie had gekozen
j ri.vefs 3: „En dit is het eeuwige
BliéoM r U kennen den eenigen waar-
®?h!br 6n JGZUS Christus» Dicn Gi' Re'
J P^g.-V'ondmaal werd bediend door
NffiP'n®s'3er8cr- In groepen van hon-
de aanwezigen aan deze devote
Jeid deel. Tot de eerste groep he-
d ,nns Bernliard, de heer .Tac. Rustige,
Buj Jan Financiën te Amsterdam en
crs «er conferentie.
loodsche vrouwen in
voedselstaking
Voorbeeld van hun mannen ge
volgd.
SPOORWEGPOSTZEGELS.
Ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan
van de Spoorwegen in Nederland zullen
van 1 September t.m. 31 October a.s. naast
de andere postzegels bijzondere postzegels
met afbeeldingen, welke betrekking hebben
op de Spoorwegen, zonder toeslag worden
uitgegeven in dc frankeerwaarden van 5 en
VZYo cent. Nadere bijzonderheden over dc
uitvoering en dc verkrijgbaarstelling dgzer
zegels zullen tijdig worden bekend gemaakt
„Stond er een roomsch-rood-rose
phalanx in reserve?"
H. M. de Koningin heeft Zaterdag
op den Ruigenhoek ontvangen den
voorzitter van dc Eerste Kamer der
Staten Generaal cn den vice-presi-
dent van den Raad van State,
jhr. mr. F-. Beelacrts van Blokland.
PERSSTEMMEN.
Dc Standaard (a.r.) schrijft:
„Wanneer laten jullie dien oudkoloniaal
nu eens los?
Dc vraag, letterlijk gesteld, dateert niet
van deze week, al gaf de Roomsche pers
rijkelijk de .suggestie er toe.
Zij is van 1935 en werd ons gesteld door
een R.K. Kamerlid.
Die oudkoloniaal was dr. H. Colijn.
Onze mcnschcn moeten zich door dc snel
elkaar opvolgende gebeurtenissen geen
oogenhlik van de wijs laten brengen cn de
lendenzen goed onderkennen.
Zij laten zich door R.K. misleiding
niet van hun leider vervreemden.
Zij geven den „oudkoloniaal" niet
prijs, doch zij staan in hou en trouw
achter hem, bereid het vaderland te
dienen,bouwend op de aloude bo
ginselcn der Reformatie."
De rol van Mr. Oud.
De Avondpost (chr. lib.) betoogt:
Ons is onomstootelijk gebleken, dat dc
houding der roomsche fractie te voren aan
eenige linksche groepen bekend was.
Men wist, dat dit initiatief van die zijde
zou komen. Dat de sociaal-democraten er
zich hij zouden aansluiten lag voor de hand.
Maar: de vrijzinnig democraten? Hehben zij
te voren een (officieuze) toezegging gedaan
van medewerking aan een te vormen kabi
net??
Het is bekend, dat den katholieken aan
die medewerking niet alleen veel gelegen
was. maar zelfs, dat zij voor hen feitelijk 't
beslissende moment vormde. Reeds vier
jaar geleden, bij de (mislukte) formatic-
Aalberse, was dit bo;, geval. Maar toen kon
men die medewerking niet verkrijgen.
Is het nu andere geweest? Was er
voorafgaand overleg Wisten de ka
tholieken, dat zij het kabinet kon
den torpedeeren, omdat ook de vrij
zinnig democraten met hen in zee
zouden gaan? Durfden ze daarom
dc poging aan? Stond er, toen de
minister-president ging spreken,
reeds een roomsch-roode-rose pha
lanx is reserve?
Het is van belang dit le weten, omdat, als
die vragen bevestigend beantwoord moch
ten worden, de beslissende stoot tot deze ka-
hinetsenses feitelijk van de zijde der vrij
zinnigdemocraten is gekomen. En dit zou,
na de houding, bij de formatie van '37 dooi
de katholieken tegenover hen aangenomen,
toch wel uiterst merkwaardig zijn. Mr. Oud
zegt men wil thans geen portefeuille.
Begrijpelijk. Hij kan Rotterdam niet in den
steek laten. Maar is dat, anderzijds, wel in
den haak, wanneer zijn advies van zoo groot
gewicht is geweest voor het ontstaan van
deze crisis?
Misschien wil men omtrent dit alles wel
opheldering verschaffen.
Katholiek blad tegen nationaal
kabinet.
In De Residentiebode (r.k.) lezen wij:
Er zijn er nu, die pleiten voor een natio
naal kabinet en wel met dc S.D.A.P. er in.
Wij zouden zulks niet slechts betreuren,
maar ecn ramp achten voor Nederland. Om
dezelfde redenen waarom dit een ramp is
gebleken in tal van andere landen.
Niet meer bijkalefateren!
De Maasbode (r.k.) herinnert aan een uit
spraak van Mr. Aalberse, anno 1935, waar
in deze omschreef, in welke gevallen samen
werking van katholieken en sociaal-demo
craten geboden is:
„Dc uiterste noodzaak is eerst
dan aanwezig wanneer wij 'n poli
tiek, welke wij in 's lands belang
noodzakelijk achten, slechts
meenen te kunnen voeren, cn dus
alleen mogelijk achten, door een sa
mengaan met de sociaal-democra
ten, en dan bovendien aan andere
groote landsbelangen, zooals dc de
fensie, liet bijzonder onderwijs, de
handhaving van de openbare orde
en zedelijkheid, door dat samen
gaan geen afbreuk zal worden ge
daan.
Die noodzakelijkheid van de te voe
ren politiek en die mogelijkheid om
die politiek slechts door samenwer
king met de sociaal-democraten te
kunnen uitvoeren, zal in ieder con
creet geval aan de dan voor ons lig-
gendc totale politieke situatie moe
ten worden getoetst".
Thans zijn, zoo vervolgt de Msb., de
voorgeschiedenis, de verhoudingen en de
toestanden zoodanig anders dan in 1935,
dat van een bijkalefateren van 't onzee
waardig gebleken rcgeeringsschip geen
sprake kan zijn.
Thans zal, evenals in 1935, gestreefd
moeten worden naar een parlemciv
tair kabinet op zoo breed mogelijke
basis, waarbij dan de klemtoon valt
op: mogelijke.
Moge het thans spoedig optreden!
Europa heeft er belang bij.
„Daily Telegraph" schrijft in een hoofd
artikel, dat Nederland op het oogenhlik,
op een tijdstip van internationaal gevaar,
zich niet mag veroorloven in zichzelf ver
deeld te zijn en nog minder kan het dc
leiding van zijn verstandigsten raadsman
ontberen. Voor zijn eigen zaak en voor
Europa is het te hopen, dat spoedig een
oplossing zal worden gevonden, waardoor
dr. Colijn weer aan het hoofd der zaken
zal whrden. geplaatst.
Dit nummer bevat 8 pagina's
Gewapende bende
in Transjordanië
Ongerustheid, onder de autori
teiten.
In den afgeloopen nacht is ecn gewapen
de bende van vierhonderd man Transjor
danië binnengedrongen. Dc bevelhebber der
Transjordanische troepen, Kloep Pasja,
heeft zich onmiddellijk naar de betreffen
de streek begeven om de opsporing der ben
de te leiden. Het is voor het eerst sedert het
begin der opstandige beweging in Pales
tina dat een zoo groote bende over de Jor-
daan is vertrokken. In officiecle kringen
wijdt men alle aandacht aan deze aangele
genheid. Emir Abdoellah is van zijn zomer
residentie naar Amman teruggekeerd.
is het
nd naar
het door mO
a3 hiervan
le ouders
dan
r deugt,
achter de
ia
Zijn bewind nog steeds in het
tijdperk der kinderziekten.
ALLE GENERAALS ZIJN FRANCO
TROUW, ZEGT SERRANO SUNER.
Autarkie het einddoel
De alarmeerende berichten, aldus
Reuter uit Burgos, welke in het bui
tenland in omloop zijn, vinden in
den tegenwoordigen politieken toe
stand geen grondslag, hoewel niet
ontkend wordt, dat men een over
gangstijdperk doormaakt.
Er wordt grooter belang gehecht aan
dc overplaatsing van Queipo de
Llano dan de omstandigheden recht
vaardigen. Welke houding de gene
raals ook zullen aannemen ten aan
zien van de leiding der politiek, al
dus verklaart men, er bestaat geen
twijfel over hun trouw jegens
Franco.
Over een terugkeer van de monar
chie is in Spanje nog niet gesproken.
De aan generaal Aranda in een aan een
krant, te Lissabon verleend interview toege
schreven verklaringen worden volkomen uit
de lucht gegrepen genoemd.
Autarkie het einddoel.
De teruggave door Frankrijk van het
Spaansche goud heeft in Spanje groote vol
doening gewekt en zal er. naar verwacht
wordt, veel toe bijdragen om de Fransch-
Spaansche betrekkingen te verbeteren en
bovendien een dekking geven voor aankoo-
pen in het buitenland, waaraan dc Spaan
sche industrie zoo een behoefte heeft»
SUNER.
Spanje, aldus verklaart de minister van
handel, is bereid te onderhandelen over han
delsverdragen met het buitenland, doch op
voet van gelijkheid en vrij van vernederen
de voorwaarden, welke de nationale waar
digheid zouden tekort doen of de handels-
voordeelen in gevaar brengen. Het einddoel
der Spaansche economische politiek is
autarkie. Hoewel hij heto ntstaan van moei
lijkheden niet ontkende, gaf de minister
uitdrukking aan zijn optimisme ten aanzien
van de directe economische vooruitzichten.
Volgens een bericht van Havas uit Ma
drid heeft de minister voor de industrie
nog verklaard, dat de invoer in Spanje
thans een vijfde is van den invoer voor den
oorlog.
Deze vermindering noemde hij logisch, we
gens het gebrek aan deviezen. De handels
verdragen zijn verscheurd. Spanje spreekt
thans ecn nieuwe- taal tot dc wereld. Iïct
kan niet dulden» dat n^cn onder liet voor
wendsel het handclsvoordeelen te verleenen,
voorwaarden oplegt. Spanje is meester van
zijn eigen lot. De koloniseering is ten ein
de. Ten slotte verklaarde de minister een
overtuigd voorstander te zijn van autar
kie.
Alles gaat goed, zegt Suner.
De Spaansche minister van binnenland-
sohe zaken, Suner, heeft gisteravond een
exclusief interview toegestaan aan Reuter
en daarbij verklaard, dat de deuren van
Spanje wijd open staan voor dc landen, die
prijs stellen op de Spaansche vriendschap,
doch dat zulks niet kan geschieden door
middel van de methoden welke hun persor
ganen aannemen.
Suner wees de berichten over interne wrij
ving in het land rondweg van de hand en
zeide, dat gelukkig voor Spanje geen twee
groepen bestaan in de Spaansche politiek.
Het is slechts een natuurlijk iets, dat wan
neer een nieuwe staat tastende voortschrijdt
op zijn weg voorwaarts, er incidenten zijn.
Wat het geval met de Llano betreft, deze
zaak is zeer eenvoudig en vlot geregeld.
Generaal Yaque staat op zeer goeden voet
met Suner en tusschen den minister en den
generaal bestaat geen enkel verschil van
meening.
Queipo de Llano wil niet naar
Argentinië!
De correspondent van de „Daily Telegraph"
te Hendave seint aan zijn blad, dat generaal
Queipo de Llano zich nog niet bereid heeft
verklaard den post van ambassadeur te Bue
nos Aires, die hem zou moeten schadeloos
stellen voor het verlies van zijn militairen
commando, te aanvaarden. Hij schijnt zich
met kracht te verzetten tegen de pogingen
zijn grootcn invloed in het zuiden des lands
to breken. Queipo do Llano verwijt den
„caudillo" ondankbaarheid. Iïct is volgens
dezen correspondent nog volstrekt niet dui
delijk waartoe de frondc der generaals, die
zich verzetten tegen dc Itaiiaansche en Duit-
sche invloeden, zal leidenj
DE BILT SEINT:
Verwachting: Enkele regen- of
onweersbuien, koeler. Zwaar
bewolkt met tijdelijke opkla
ring, zwakke tot matige Z.-
westelijke tot Westelijken
wind.
Britsche verdedigingsmacht
wacht zware dagen
Groote manoeuvres op handen.
Gedurende de maand Augustus zal de
Britsche verdedigingsmacht tc land, ter zee
en in de lucht worden beproefd als nog
nooit in vredestijd is geschied. De eerste
maatregelen hiertoe worden genomen, wan
neer de manschappen van de vlootrcserve,
welke in oprichting is, zich naar hun depots
zullen begeven. Zij zullen 9 Augustus door
den koning inxdc Weymouthbaai worden ge
ïnspecteerd.
12.000 reservisten, hierbij ingesloten de ge
pensioneerde marine-officieren, zullen in
Portsmouth, Devonport cn Challiam bijeen
komen. De koning zal 123 schepen inspectee-
ren, w.o. drie slagschepen, vier kruiser-es-
cadcrs, vijf flotillcs torpedojagers, vliegkamp
schepen, onderzeeërs, flotilleleiders, patrouil
leschepcn, treilers cn sleepbootcn. Van dezo
vaartuigen behooren zestig tot de marine
reserve.
Dit is de eerste keer in vijftien jaar dat. de
marine-reserve onder commando van vice-
admiraal Sir Max Horton, die zich aan
boord van het vlaggeschip „Effingham" zal
bevinden, in volle sterkte uitvaart.
Geheime Itaiiaansche
luchfmanoeuvres
Antwoord op de Britsche vluchten,
boven Frankrijk?
De zondagsbladen wijden veel aandacht
aan de manoeuvres van het Itaiiaansche
luchtlegcr, die van 25 tot 28 Juli in het
grootste geheim zijn gehouden in het mid
dengedeelte van dc Middellandsche Zee. De
bladen stellen deze oefeningen -voor als een
antwoord op dc Britsche vluchten hoven
Frankrijk.
Het grootste gedeelte van het tweede Ita
iiaansche eskader, dat ccn kruistocht in het
oosten van de Middellandsche zee heeft ge
maakt, is te Tarente aangekomen. Do krui
ser „Pola" voert de vlag van admiraal Ca-
vagnari, onderstaatssecretaris van Marine.
Blikseminslag op Walcheren.
Tijdens een hevig onweer, dat gisteravond
hoven een deel van Walcheren woedde, is
de bliksem ingeslagen in de hofstede „Mei-
werf", onder de gemeente Vrouwenpolder,
bewoond door den landbouwer Maas.
De groote schuur waarin landbouwwerk
tuigen waren geborgen, diende ook voor stal
ling cn twee veulens vonden den dood in
het vuur, evenals een varken, dat aanvan
kelijk gered kon worden, doch in de vlam
men terugliep. Het overige vee liep in de
weide.
Het woonhuis kon met veel moeite wor
den gespaard, doch de inboedel welke men
naar buiten had gebracht, heeft door de he
vige slagregens veel schade bekomen.
Het, pand en de inboedel waren gedeelte
lijk verzekerd.
Droevig ongeval te Voorschoten.
Gistermiddag waren eenige jongelui in dc
Vliet te Voorschoten aan het zwemmen en
gebruikten daarbij 'een stapel hout als af-
zetplaats voor een duiksprong.
De 19-jarige H. van M. uit Voorscholen
nam op deze wijze een sprong, doch is
daarbij waarschijnlijk met het hoofd tegen
dc basaltglooiihg gebotst, waardoor hij be
wusteloos geraakte.
In bewusteloozen toestand en met. een
groote wond aan den schedel, werd hij uit
het water gehaald. Leden van de E H.B.O.
hebben geruimen tijd getracht door kunst
matige ademhaling en met behulp van een
zuurstofapparaat de levensgeesten op te
wekken, doch zij mochten daarin niet sla
gen. Ter plaatse is het slachtoffer geestelij
ken bijstand verleend.
Tragisch was, dat de ouders van den jon
geman op een vacantiereis waren en men
hen niet kon bereiken, zoodat liet stoffelijk
overschot naar dc woning van ecn familie
lid is .vervoerd.