Cl*€oil 1*41 lil
'tEen militaire missie
naar Rusland
De Koningin hoort de
rs
vclen ï5 upr l on vliagers van de drie
Britsche politiek tegen
over China ongewijzigd
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
IAI
SC!
Henderson bij Hitier
vL/eerbericht
Het grootste kwaad:
de woordenoorlog
Pleiziervaartuig overvaren
re
Laan. Schapeen, TeL 444 (2 lijnen).
tfSDAG 1 AUGUSTUS 1939. 83e Jaargang. No. 10945.
r Jet UV. _Ho»o.<fc Haowiwtcwo^gr-
-MtShamb«rlain bevestigt
tLagerhuis de
node geruchten
lapoi
■n.3)
sloo|
MOLOTOFS MEENING: EERST
DE MILITAIRE BESPREKIN
GEN BEGINNEN, DE POLITIE
KE KWESTIES WORDEN DAN
VANZELF OPGELOST.
In zijn rede in het Lagerhuis
lt minister- president Chamber-
medegedeeld, dat zoo spoedig
lijk waarschijnlijk nog deze
•k Britsche en Fransche verte-
iwoordigers naar Moskou zullen
irden gezonden voor het houden
in militaire besprekingen,
larnaast zullen de politieke be-
igen worden voortgezet, opdat
tdovereenkomst tot stand komt
iden grondslag van een politiek
oord.
•rd op een klacht van den arbei-
laardigde. Dalton, dat de regeering
id is ten aanzien van de groote lij-
peciaal wat Rusland betreft, zeide
ierlain te weigeren in discussie te
lover de verschillen, die het tot stand
j ran een overeenkomst tot dusverre
Ifeni hebben.
in het Huis de verzekering geven, al-
e eerste minister, dat het eenige zelf-
te bett^iKhiiiE heeft gevergd niet over te
[tot correctie van den verkeerden in
dien Dalton heeft trachten te doen
aan, Om 'diezelfde reden zal ik geen
;icht van de onderhandelin-
id geven. Ik weet zeer wel,
prjfcuifrre landen mcnschcn zijn, die
mSroae vorderingen onzer overeen-
waadeslaan en zeer verheugd zouden
Beolie munitie, die zij zouden kun-
om verdeeldheid tusschen de
en ons te zaaien, (Applaus)
O ^i|'«n zeker gx-oot vertrouwen en een
nuUlr dl erlangen tot een overeenkomst te
11 "r tewanneer wij er in toestemmen sol-
icmenschen en vliegers naar
renden om te bespreken, hoe wij
men kunnen opstellen. Nog
verzekering hebben, dat wij op
te punten tot overeenstemming
Ken!
i Russische commissaris voor bui-
Bhe zaken heeft als zijn mee-
[h kennen gegeven, dat, wan-
1 wij een begin zouden maken
i militaire besprekingen waar
bij groote waarde hecht de
lltleko moeilijkheden niet onover-
lelijk zonden blijken te zijn. Die
lingsuiting heeft bij ons den
inslag gegeven, toen wij tot dit
ttw ongewone besluit kwamen,
is de oprechte hoop van de
the en van de Britsche regee-
dat de verwachtingen van Mo-
lolol bewaarheid zullen worden.
t Huis mag niet naar huis!
Jikraal Sinclair, die het debat geopend
«nariijj o.a. opmerkte dat Chamber-
sterker dan de minister van bui-
jbe zaken naar pacificatie neigt en
der resoluut is in zijn verzet tegen
wi'lc verder, dat het Huis eigen-
voor een lange periode verdaagd
gorden, alvorens de onderhandelingen
[Kuskind voltooid zijn.
[köR te voren had men het huis
wrslap over de onderhandelingen
uitbrengen. Sinclair zeide er van
parijn, dat de Sovjets een over-
bet belang van Rusland achten.
Dalton sprak de hoop uit, dat de militaire
vertegenwoordigers voor Moskou den poli
tici een voorbeeld zullen geven en spoedig
tot een resultaat zullen komen. Hij geloof
de, dat het neutraliteitsverlangcn van Fin
land oprecht is en zeide er van overtuigd te
zijn, dat Molotof, bij het streven naar een
waterdichte overeenkomst, het oog hoeft o>p
Letland en Estland. Het zou het beste zijn,
wanneer Halifax een bezoek aan Molotof
ging brengen of Molotof voor een bezoek
uitnoodigde. Men verkeert thans in het
stadium, waarin men tot persoonlijk con
tact zou kunnen komen en het zou voor
treffelijk zijn, wanneer Halifax Molotof zou
ontmoeten en Chamberlain met Stalin van
gedachten zou wisselen.
Eden over Rusland.
Betreffende de Sovjet Unie zeide Eden,
dat men zal moeten toegeven, dat de onder
handelingen een ietwat vreemd verloop
hebben en bij verwelkomde het besluit een
militaire missie naar Moslkou te zenden, als
middel om het vertrouwen uit den weg te
ruimen. Hij hoopt, dat spoedig de onderhan
delingen met een overeenkomst zullen
worden bekroond.
Spr. vertelaarde te wenschen, dat de regee
ring twee maanden geleden een zoo autori
tair mogelijke missie naar Moskou had ze-
zonden met aan het hoofd een politieke
persoonlijkheid, die had kunnen onderhan
delen met den opmerkelijken man, die in
alles het hoofd is van de regeering der
Sovjet Unie, behalve in naam. Persoonlijk
contact kan meer doeltreffend zijn'dan het
wisselen van diplomatieke nota's hoe knap
deze ook mogen zijn opgesteld.
Spr. heeft lang in de meening verkeerd,
dat er geen fundamenteele belangen-ver-
schillen bestaan tusschen Engeland cn de
Sovjet Unie. Er bestaat evenwel sedert lan
gen tijd een wantronwen, dat vooral bij de
Russen niet gemakkelijk uit den weg kan
worden geruimd. Eden vroeg vervolgens de
regeering of zij, wanneer er nog politieke
meeningsverschillen bestaan, de militaire
missie wil uitbreiden en er 'n politieke van
maken, zoodat niet alleen de generaals kun
nen spreken, doch dat iemand met Stalin
kan spreken en pogen alles binnen een
week te regelen.
Spoedige opdracht te verwachten.
H.M. de Koningin heeft gistermiddag 4 uur
op den Ruigenhoek ontvangen Dr. L. N.
Deckcrs, voorzitter vanjide R.K. fractie in
de Tweede Kamer. Om 5 uur confereerde
Hare Majesteit met ir. J. W. Albarda, vooi'-
zitter van de Sociaal-democratische Tweede
Kamerfractie en om 6- uur ontving het
Staatshoofd den elider fler A.R. fractie, den
heer J. Schouten.
Naar alle waarschijnlijkheid zul
len in den loop van dezen dag ook
de voorzitters der ;liberale, Ghr. His
torische en Vrijzirnxig-democratische
fracties op den Riögenhoek verschij
nen.
Verwacht wordt, dat de Koninklij
ke opdracht tot vorming van een
kabinet ongeveer in het midden van
deze week zal worden gegeven. In
parlomentaix-e kringen vei'luidt dat
voor de opdracht in èanmex-king ko
men de heeren Dr. L. N. Deckers,
Mr. J. R. H. vanjsèhaik, J. I. M.
Weiter en Mr. T. J.:Verschuur, allen
R.K.
Ministerraad.
Gisteren is op het departement van Ju
stitie de eei'ste gewone ministei-raad gehou
den van het demissionnaire kabinet.
GARIS,
TRAA1
[MAAR
ïstus a*l
IA.GAV0!»
in d'c
ALKKO1
eltvcrgu»
REN'8
Kalvert
in dnnk
best rij i'1^.
graag Wil\
Engeland wenscht de hnlp van
Rusland, maar daarvoor moet
hel het waas van wantrouwen
jegens de Sovjet Unie verscheu
ren!
Hr
Gj Juichte de afvaardiging van ad-
toe en betoogde, dat men.
maar voor enkele dagen, een
w grootste politieke standing, die
t - v H in„?.U aebhen tot de invloedrijkste
f ip D*r.15 lm™ °p het Kreml, naar Moskou
t 14 st°m de besprekingen op te stu-
rbeidoTsa f ge v a a rd i gde Dalton noem-
rtWlEhPhi i, ln d? onderhandelingen te
T **n zcu'c: -indien wij konden
rik al i Rusland naast Franki-ijk en
3u, nieut i 7A»r .ieon ,)acl uitgewerkt door
het Cdt Wteekend, en indien ook
vor zeker was- <lan is het geen
lil zelfsZeRgen' (lat wi> dit iaa>' cn
te- P -41 a,.]0J* ^00r ccn lange periode
li reuzel Pi hebben. „Dit diploma-
aldus Dalton is zonder
BESTRIJDING TUBERCULOSE ONDER
HET RUNDVEE.
Nieuwe technische leider be
noemd.
Tot leider van de technische werkzaam
heden van de vex-ecniging tot bestrijding
van de tuberculose onder het rundvee en
van andere veeziekten in Noox-d-Holland
is benoemd de heer Venema, dierenarts te
Bedum (Gr.)
Pertinente verklaring van Cham
berlain in het Lagerhuis.
OPZEGGING VAN HET BRITSCH-
JAPANSCHE HANDELSVERDRAG
GEEISCHT.
Sprekende over het Verre Oosten zeide
Chamberlain in het Lagei-huis: „Ook hier
wil ik zeggen, dat het onze zaak niet be
vordert, wanneer men suggereert, dat in de
formule (van de overeenkomst te Tokio)
dingen moeten worden gelezen, die de re
geering reeds heeft tegengesproken, die aan
leiding moeten geven tot bezorgdheid en
verslagenheid in China en die niet een voor
zichtig cn onpartijdig onderzoek van de for
mule onderstellen.
De formule is de vaststelling van
een feit. Zij beteekende geen wijzi
ging in de politiek, noch de toeken
ning van de x-echten van oorlog-voe
rende aan Japan. Zij is ook geen
verraad aan de Britsche belangen in
China en bedoelt niet de rechten van
derde partijen af te staan.
Er is gevraagd of de formule be-
teekent, dat wij Japan zullen helpen
te behouden wat het heeft en dat wij
het niet in den weg zullen staan, in
dien het meer wil hebben. Wat een
uitstekende munitie voor hen, die
ons geen goeds toewenschen!
IN OPDRACHT VAN DE
ENGELSCHE REGEERING?
Naar de N. R. Crt. van een zijner
correspondenten uit Berlijn ver
neemt, is de heer Henderson, En-
gelsch ambassadeur te Berlijn,
Zondag onverwacht naar Bayreuth
gereisd, waar hij een lang onder
houd met Hitier heeft gehad Gister is
hij naar Berlijn teruggekeerd In Ber-
lijnsche diplomatieke kringen heeft
deze korte reis veel opschudding
verwekt.
Men veronderstelt, dat de heer
Henderson in opdracht van zijn re
geering naar Bayreuth is geweest.
In kringen van de Engelsche am
bassade wordt de reis bevestigd.
Men beweert echter, dat de heer
Henderson alleen naar Bayreuth is
geweest om het Wagner festival bij
te wonen, hetgeen gezien zijn zeer
korte aanwezigheid in die stad
eenigszins onwaarschijnlijk lijkt.
Dit nummer bevat 8 pagina's
DE BILT SEINTi
Verwachting: Gedeeltelijk be
wolkt, geen regen van betee-
genis, iets warmer, matige,
aan de kust tijdelijk krach
tige, Zuidwestelijke tot Wes
telijken wind.
De Engelschen willen
eerst orde in Tientsin
Als de gifbige propaganda gestuit
kan worden, is de oorlogsgeest
meteen gndrod.
Een giftige propaganda in de pers en in
andere bronnen, aldus Chamberlain in het
Lagerhuis, braakt dagelijks 'n selchte ge
zindheid tusschen de volken uit. Ik kan de
gedachte niet van mij afzetten, dat, wanneer
wij slechts een einde zouden maken aan
dezen wooi'denoorlog en in aansluiting daar
op een actie zouden ondernemen tot herstel
van het vertrouwen der volken in de vrede
lievende bedoelingen van alle Europeesche
staten, er geen vraagstuk zou zijn, dat niet
door vx-eedzame bespreking opgelost zou
kunnen exi moeten worden.
Indien daarentegen een ooi-log zou uitbx-e-
ken, dan is welke partij ook de eindovex--
winning zou behalen niets zekei-der dan
dit; overwinnaar en overwonnene zouden 'n
afschuwelijken oogst van menschclijk lijden
cn mensehelijke ellende hebben in te zame
len. Ik geloof, dat die groote, diepe en fun
damenteele waarheid begint door te wei-ken,
in den geest van de x-egeerdex-s cn dien van
volken tegelijkertijd en slechts op dat ge
loof, aldus eindigde Chamberlain, steunt
mijn hoop, dat wij nog een middel zullen
vinden om te ontkomen aan de nachtmeiTie
van het oogenblik en terug te treden in het
zonlicht van den vrede."
Ongeluk op het Sneékermeer
Opvarenden met groote moeite
gered.
Gistermiddag omstreeks half een is op
het Sneekermeer een zevenmeter luxe mo
torboot, gehuui'd van den h^er Drijver te
Leeuwarden, door de stoomboot „Watersport
2", eveneens thuisbehoo'rende te Leeuwar
den, overvaren.
In de motorboot zaten een dame, haar
echtgenoot en een vriend. De aanvaring ge
schiedde met zulk een kracht, dat de boot
in zeer korten tijd zonk.
Met groote moeite werden de drie opva
renden door personen op de stoomboot
gex-ed.
Een deel van de boot steekt boven water
uit. Van lichten was gisteren bij den kx-ach-
tigen wind en den sterken golfslag geen
sprake. Daar de boot niet ver van het groote
scheepvaartwater ligt, zal ex- een x-oode vlag
bij donker een rood licht bij geplaatst
worden.
Nadat de drie „schipbx-eukeiingcn" zich in
het paviljoen aan het Sneekeimeer van dro
ge kleeren hadden voorzien, zijn zij naar
Leeuwarden teruggekeerd.
De gemeentepolitie van Wymbritseradeel
en de rijksveldwacht leiden het onderzoek
naar de oorzaak van de aanvaring, welke
nog niet tot klaai-heid is gebx-acht.
Groote vlootoefeningen
in Italië
Luchtmacht assisteerde.
Van 24 tot 30 Juli zijn op de Middelland-
sche Zee belangrijke manoeuvres gehouden
waaraan niet alleen bijna alle schepen en
duikbootcxi van de marine, en watei-vlieg-
tuigen, doch ook uitgebreide fox-maties van
de luchtmacht van het leger hebben deel
genomen. De manoeuvres stonden onder
leiding van admiraal Cavagnari, die zich
aan boord bevond van den knxiser Pola.
Verschillende opvattingen
Japanners en Engelschen.
der
Men meent te weten, dat, terwijl de Japan-
neezen zich op het standpunt stelden, dat
aan de economische kwesties voorrang moest
worden gegeven hoven de kwestie van de
handhaving van orde cn rust te Tientsin, de
Britsche gedelegeerden ex* op aan gedrongen
hebben, dat de laatste kwestie bij de bespre
kingen te Tokio het eerst zou worden afge
handeld. Aangezien Vrijdag, toen de confe
rentie werd verdaagd, nog geen ovex-eenstexn-
ïning was bereikt, zijn de economische kwes
ties verwezen naar een commissie van viex-,
waarvail de bijeenkomst gisterochtend, zoo
als wij reeds mededeelden, is uitgesteld.
Een communiqué van het ministerie van
huitenlandsche zaken meldt, dat de voltalli
ge BiitschJapansche conferentie gistei'mid-
dag bijeen is geweest, teneinde de kwesties
vex-hand houdende met de handhaving van
orde en rust te Tientsin nader te hespi-eken,
Dennis, het, hoofd van de Britsche politie te
Tientsin gaf een uiteenzetting van bepaalde
punten, voortvloeiende uit de ingediende
voorstellen.
Besloten werd sommige dezer punten voor te
leggen aan een ondercommissie, die oniriid-
dellijk na de verdaging van de voltallige
vergadering bijeenkwam, met het doel den
weg te effenen vor een accooi'd, waarbij een
meer doeltx-effende samenwex-king tusschen
de Japansche autoi-ileiten en de Britsche
gemeentepolitie woitI1 gewaax-borgd.
Hedenochtend zal een andere onder-com
missie bijeenkomen teneinde de economi
sche aangelegenheden verder te bespreken.
Anti-Britsche betoogingen.
De Japansche politie heeft gisterochtend
tijdens een geweldige anti-Britsche betoo
ging voor de Britsche ambassade te Tokio,
verscheidene arrestaties vex-richt.
De woordvoerder van het Japansche leger
in China heeft aan de pers vei-klaax-d. dat
het Japansche leger geen maatregelen tegen
de anti-Britsche beweging zal nemen, zoo
lang deze beweging niet de pex-ken der wet
tigheid te buiten gaat.
Deze gedachten zijn'niet alleen beleedigend
voor onzen goeden naam, maar zij zouden
onzen invloed in de wereld ook kunnen, ver
minderen, indien men er geloof aan hecht
te. Laat mij herhalen, dat deze x-egeering
haar politiek in het Vex-x-e Oosten niet om
werpt op verzoek van een andex-e mogend
heid en dat Japan dat ook niet gevraagd
heeft. Ongetwijfeld zijn er vele moeilijkhe
den bij de kiesche onderhandelingen, die
worden voortgezet en niet de minste van
die moeilijkheden is het aanhouden van de
anti-Britsche agitatie in Noox-d China, welke
geleid wordt door mensohen, die door de
Japanneezen hein vloed, geinspix-ecx-d en ge-
conti-oleerd wox-den.
Ik voel mij verplicht te zeggen, dat
de Britsche regeering genoodzaakt
zal zijn de toestand zeer ernstig on
der oogen te zien, indien deze agitatie,
deze aanvallen op Britsche belangen
en Britsche rechten ongebreideld
voortduren. Dat zou een succesvol
einde der onderhandelingen zeer
moeilijk maken.
Het doel. dat wij ons voor oogen houden,
is een billijke en rechtvaardige regeling van
den strijd in China.
Verscheidene leden opperden de gedach
te van opzegging van het Britsch-Japan
sche handelsvex-drag in navolging van de
Vcx-eenigde Staten. Chamberlain antwoord
de hierop: „Deze aangelegenheid vereischt
een nauwkeux-ig ondei-zoek en tot mijn spijt
ben ik niet in staat vandaag een vex-klax-ing
af te leggen. Overleg met de dominions zou
noodzakelijk zijn." De arbeidersafgevaax*-
digde Hendex-son betoogde, dat Engeland en
de Vereenigde Staten ten aanzien van den
Japanschen inval in China dezelfde politiek
moeten volgen.
De premier antwoordde, dat de doeleinden
der regeeringen van Engeland en de Vcx--
ecnigde Staten in het algemeen hetzelfde
zijn, doch dat de omstandigheden niet ge
heel overeenkomen. De ax-beidersafgevaar-
digde Noel Baker zeide toen, dat een van de
verschillen daax-in bestaat, dat de Engel
schen veel meer uitdagingen te verdx-agen
hebben. Hij drong er op aan. dat onverwijld
besprekingen met de dominions zouden wor
den geopend, om tot een actie te komen, die
evenwijdig zou zijn aan die van de Vereenig
de Staten. Chambex-lain gaf de toezegging,
dat hij met de dominions in contact zou blij
ven.
Eden zei over do kwestie in het Veri-e
Oosten, dat het duidelijk is, dat Japan er
niet in geslaagd is China te veroveren. Het
einde van den ooi-log is thans nog verder
verwijderd dan toen deze begon. Sedert den
val van Hankau en Kanton in October van
het vorig jaar, heeft Japan geen militaire
successen behaald en sedert den hex-fst van
het vorig jaar zijn de moreele en organisa-
tox-ische kracht van de Chineezen aanmex--
kelijk toegenomen.
Spreker twijfelt er niet aan of velen in
Japan betreux-en thans diep de fout, welke
Japan heeft gemaakt. Japan, dat geen vol
ledige militaire overwinning heeft kunnen
behalen, zoekt thans een andex-en weg om
hetzelfde resultaat te bei-eiken.
Het doel van Japan is zich den bijstand
van Gx-oot-Bx-ittannië of een welwillend toe
zien te vex-krijgen bij een poging de Chinee-
sche economie te vernielen. Eden is derhalve
verheugd te vernemen, dat de minister-pre
sident in zoo krachtige bewoordingen over
het Vex-x-e Oosten heeft gesproken. Hij hoopt
dat de regeex-ing nog iets verder zal gaan
en duidelijk zal maken, dat Engeland zijn
politiek om alles te doen tot steun van de
Chineesclxe economie zal voortzetten.
Rebellenleider opgesloten
De moeilijkheden In Palestina.
Den Palestijnschen tex-roristenleider Aboe
cloerx-a, die naar Transjordanië is gevlucht,
is te Kerach een gedwongen vex-blijfplaats
aangewezen. De Transjox-daansche regee
x-ing wijst er in een officieel communiqué
p, dat deze maatregel bij wijze van uit
zondering wordt toegepast op den rebellen
leider, doch niet van toepassing~zal zijn op
andex-e opstandelingen, die zich over den
Jordaan in veiligheid brengen.
Boerderijbrand in Heerhngowaard
Niets kon worden gered dan ma
chines en rijtuigen.
Gisteren is de kapitale boerderij
van den heer A. Lont in de Berk
meer, gemeente Heerhugowaard, tot
den grond toe afgebrand. Wel was
de motorspuit spoedig ter plaatse,
maar veel heeft dit niet mogen ba
ten. Rappe handen wisten de machi
nes en rijtuigen naar buiten tè bren
gen, maar door de hevige hitte en
den sterken wind was er verder
niets meer te redden.
Het blusschingswerk onder leiding van
den gemeente-opzichter Besteman had een
vlot verloop, en zoo wist men de nabijgele
gen schuur, waarin zich ook nog eenige vai*-
kens bevonden, te behouden. Dank zij de
gunstige windrichting liepen de belenden
de perceelen geen gevaar. De schade wordt
door vei'zekering gedekt.
De boerderij was verleden jaar nog geheel
„opgeknapt", zoodat men hiei-van niet veel
plezier heeft gehad.
Daar het kex-mis-Maandag was, trok een
en ander veel belangstelling.
