Japan Engeland waarschuwt Förster bij llitler? Zuster Soonstra naar Di „Graf Zeppelin" voor de Schotsche lost? DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER Meisjes bespionneerd Laan. Schagen. Tel. 444 (2 lijnen). VRIJDAG 4 AUGUSTUS 1939. 83e Jaargang. No. 10948. c&M VIV. lMg.-Mi£ „Vloltemds Nno*d—kwoH^er" Cl*f*Oni*<D «JL_ Opzegging van het Britsch')apansche handelsverdrag niet uitgesloten DUIDELIJKE TAAL VAN LORD HALI- FAX IN EET HOOGERHUIS. Lord Halifax, de Britsche minister van buitenland- sche zaken, heeft gisteren in het Hoogerhuis verschillende sprekers, die bezorgde vragen stelden over den toestand in het Verre Oosten, beantwoord op een wijze, welke aan duidelijkheid niets te wenschen overlaat. De minister gaf te kennen, dat de mogelijkheid van opzegging van het Britsch-Japansche handelsverdrag niet is uitgesloten en zijn rede was opnieuw een zeer ernstige waarschuwing aan het adres van Japan. Voor Halifax het woord nam. hadden verschil lende sprekers de verschillende problemen de revue laten passeeren. Zoo betoogde Lord Elibank, dat het een een verradelijke daad jegens Chi- na zou zijn, wanneer stilzwijgend zou wor den erkend, dat de Chineesche nationale dol lar niet langer de goede munteenheid is. Dit zou, naar hij beweerde, een daad zijn, welke China nimmer zou vergeven. Daarom drong hij er op aan, dat Lord Halifax uit drukkelijk zou zeggen, dat het niet de be doeling was het zilver van Tientsin uit te leveren of de nieuwe Japansche munt in China te erkennen, daar de verklaringen van den eersten minister op dat punt in het Lagerhuis afgelegd niet zeer bepaald waren. Wij dienen, aldus Lord Elibank, een krach tiger actie te ontplooien dan in het verleden en met de Vereenigde Staten samen te wer ken, Het antwoord. In zijn antwoord heeft Lord Halifax in de eerste plaats het Verre Oosten behandeld. Hij zeide, dat in verscheiden redevoeringen was geopperd, dat de formule, welke on langs met Japan was aangegaan, Groot- Brittannië verplicht tot een fundamenteele wijziging in zijn politiek, dat wij door de formule te onderteekenen, den oorlogstoe stand in China erkennen, dat het in strijd is met den geest onzer verplichtingen op grond van de resoluties van den Volken bond; dat het het gevaar medebrengt het Negenmogendhedenverdrag te schenden en in het algemeen, dat het een daad vergoe lijkt, welke wij vroeger hebben afgekeurd. Ik wensch heel eenvoudig te verkla ren, zeide Halifax, dat naar mijn meening degenen, die een dergelijken gedachtengang volgen, onbekend zijn zoowel met de bewoordingen der for mule als met de uitlegging dezer formule, welke de regeering er aan geeft. Ik weet bij ondervinding in Indië, hoe buitengewoon moeilijk het voor menschen in Londen is zich een nauwkeurig oordeel te vormen over de beteekenis van deze zorgvuldig omlijnde formules in het Oosten. Ook weet ik, dat een vijand op geen vrucht baarder bodem onkruid tusschen het koren kan zaaien. Degenen die een dergelijke be schuldiging aan de formule ontleenen, ver liezen een feit van groote beteekenis uit het oog dat deze indruk juist den indruk is dergenen die dezen indruk wenschen te vestigen en die er naar streven de moeilijk heden te overdrijven, waarvoor wij thans geplaatst zijn. Daarom moeten wij, naar mijn meening, aldus Halifax, er op letten hun spel niet te spelen. De regeering ziet zich verplicht de blok kade van Tientsin en de toenemende agita tie tegen Britsche belangen in deze deelen van het bezette China zeer ernstig op te vat ten. De Japansche regeering en het Japan sche volk moeten erkennen, dat indien deze agitatie voortduurt, indien zij deze niet kan voorkomen, de betrekkingen tusschen onze beide landen steeds moeilijker zullen worden. De verhouding tot de vrienden. Er is reeds gezegd, dat wij op verscheiden punten een lijn trekken met de Vereenigde Staten en Frankrijk. Deze beide regeerin gen worden door ons nauwkeurig op de hoogte gehouden, zoowel van onze bedoelin gen als van hetgeen wij hebben gedaan. Dat wil natuurlijk niet zeggen, dat wij op alle punten juist hetzelfde zullen doen. Ik kan mij zeer goed de omstandig heden voorstellen, welke ook de Brit sche regeering er toe zouden kunnen brengen melding te maken van haar voornemen het handelsverdrag op te zeggen, doch, zooals de premier Za terdag in het Lagerhuis heeft ge zegd, is dat een aangelegenheid, wel ke een zeer nauwkeurige overwe ging vereischt en waarvoor een in tense gedachtenwisseling met de Britsche dominions in ieder geval noodig zou zijn. Er zijn verschillende oplossingen voorge steld met betrekking tot de Chineesche va luta en de zilvervoorraden van Tientsin, doch geen enkele schijnt bevredigend. De Britsche regeering blijft alle mogelijkheden onderzoeken, doch wij zullen onze verplich tingen jegens de Chineesche regeering of an dere onderteekenaars van het Negenmogend- hedenverdrag niet uit het oog te verliezen. De kwestie van een verdere steunverlecning aan de Chineesche munt zal beschouwd worden in het licht van zeer vele andere fi- nancieele overwegingen en verplichtingen van Groot-Brittannië. Een spoedige conferentie verwacht Eenheid van de troepenmacht te Dantzig wordt steeds sterker. Het gerucht loopt, dat gouwleider Förster, die Woensdag gezegd heeft, dat de Fuehrer het tijdstip van de beslissing over Dantzigs lot zal bepa len, aan het einde van deze week een onderhoud zal hebben met Hit- Ier. Vandaag een nota van Polen? Van geloofwaardige zijde wordt ver nomen dat de Poolsohe regeering he den den Senaat van Dantzig een no ta zal overhandigen, waarin wordt geantwoord op de nota van den Se naat van 30 Juli. In deze Poolsche nota zal het standpunt van de Pool- sche regeering inzake de voornaam ste punten van het geschil tusschen Polen en de vrije stad uiteen gezet worden; op de 1ste plaats 't vraag stuk van de margarine-fabriek Ama- da, waar de Poolsche regecring sanc ties heeft toegepast omdat door het afschaffen van de douane-inspec teurs, het niet mogelijk ïs de goe deren van de firma in Polen toe te laten. De maatregel is een antwoord op de moeilijkheden, welke de Pool sche douane-inspecteurs in den weg worden gelegd. Eischen van den Senaat. Vervolgens het vraagstuk van het aantal der douane-inspecteurs, waarvan de Senaat beperking heeft gevraagd. Volgens mede- dcelingen van welingelichte zijde zal de Poolsche regeering deze eischcn van den Senaat van de hand wijzen, hierbij wijzend op de overeenkomst van 9 Nov. 1920, waar hij de inspectie van de douane wordt ge- rcgeli' en waarbij wordt bepaald, dat alleen Polen het aantal inspecteurs kan vaststel len. Een waarschuwing De nota eindigt met een waarschuwing geen ondoordachte stappen te doen en geen wijziging te brengen in don status quo van de douancgrcns tusschen Dantzig en Prui sen, zooals door de Dantzigcrpers werd voor gesteld. Het opheffen van deze grens zal worden beschouwd als een onmiddellijken aanval op de levensbelangen van Polen in de Vrije Stad, welke Polen tot eiken prijs wil verdedigen. Poolsche gevangenen in vrijheid? Na een energiek vertoog van den Pool- schen commissaris-generaal bij den senaat van Dantzig hebben de autoriteiten van de Vrije Stad vier Polen, die tot langdurige ge vangenisstraffen waren veroordeeld, in vrij heid gesteld voor de straffen geboet waren. De wapening van Dantzig. De hermilitariseering van Dantzig duurt voort. De leden der militaire formaties in de Vrije Stad hebben een verklaring moeten teekenen, waarbij zij zich verbinden ter be schikking van de autoriteiten te blij ven tot Dantzig bij Duitschland zal zijn gevoegd. Er wordt energiek gewerkl aan de ver sterking van verschillende strategische pun ten. in het bijzonder bij de heuvels van Bischofsberg en Hagclsbcrg. In den nacht van 4 op 5 Augustus zullen op het vliegveld te Langfur vlieg- en landingsoefeningen worden gehouden door vliegtuigen van de nationaal socialistische formaties. Gouwleider Förster heeft gisteren een in spectietocht gemaakt om zich van den stand der versterkingswerken op de hoogte te stellen. VLIEGVERBOD BOVEN HET PALEIS INGEGAAN. Zuster Trijntje Boonstra uit Den Haag, die als kraamverpleegster zal dienst doen op het paleis Soestdijk, is gdsteravond ecnige minuten voor elf ten paleize aangekomen. Het vertrek geschiedde vrij onver wachts. Tot zes uur had zuster Boonstra haar gewone werkzaam heden in het ziekenhuis te Den Haag nog verricht, plotseling kreeg zij bericht, dat zij zich gereed moest maken naar Soestdijk te gaan en om klokslag negen uur kwam een hof- auto voor, om haar te halen. Ook dr. de Groot verblijft thans in het paleis, waar hij zijn intrek heeft ge nomen. Het verbod voor vliegtuigen, om, boven een denkbeeldigen cirkel met een middellijn van 5 K.M. en met het paleis als middel punt te vliegen, is gisteren ingegaan. Zon-. dra het Prinsenkind geboren is, zal het verkeer in de omgeving van de prinselijke woning gedurende tien dagen vrijwel ge heel worden stilgelegd. De telex is klaar! Evenals dit in Januari van het vo rig jaar het geval is geweest, zul len er straks voor de verspreiding van het heugelijke bericht van de koninklijke geboorte slechts enkele seconden noodig zijn. De telexnet- ten die daarvoor dienst doen, zijn thans door de zorgen van de P.T.T. gereed gemaakt. Het A.N.P. heeft zijn post te Baarn betrokken en alles is nu klaar om de blijde mare uit te dragen. Hoe de distributie werkt wordt duidelijk gemaakt in een schema op de kaart, met nummeringen aangegeven. Men onderscheidt: a. de directe telefonische verbinding van het Kon. Paleis (genummerd 1) naar hv>» Badhotel te Baarn (genummerd 22). In het laatstgenoemde is opgesteld een zend- en ontvangapparaat, waarop drie rechtstreek- sche verbindingen zijn aangebracht. b. naar het hotel uTrier" te Soestdijk (genummerd 3). c. naar het A.N.P. te Amsterdam (ge nummerd 4). d. naar de Radio-omroep te Hilversum (genummerd 5). Op den A.N.P.post zijn de secundaire lij nen verbonden. Het A.N.P. telext naar de 82 dagbladen, welke op het telexnet zijn aan gesloten en licht op deze wijze de kazerne% in, welke tijdelijk met het net zijn ver bonden. Indië wordt niet vergeten Het departement van Defensie (genum merd 6) eveneens per telex ingelicht, tele grafeert naar Oost- en West-Indië Zoodra A.N.P.-Amsterdam het bericht op de telex ziet verschijnen, wordt dit over die lijn doorgegeven aan een redacteur van het A.N.P. op het tejegraafkantoor, die dan on middellijk een 'code-telegram afgeeft, om naar Aneta te Batavia te seinen. De code dient om aan dat telegram een authentiek karakter te geven, als „sein" voor het afvu ren der saluutschoten in Nederlandsch In dië en het begin der feestelijkheden aldaar. Bij de geboorte van Prinses Beatrix, toen eenzelfde werkwijze is gevolgd, was het be richt in Indië zoo snel bekend, dat het ge- lukwenschtelegram van den Gouverneur- Generaal het eerste was, dat op het Paleis Soestdijk binnenkwam. De saluutschoten. Telefonisch en telegrafisch wordt het bui tenland in kennis gesteld door hun corres pondenten, welke te Soestdijk in hotel „Trier" verblijven en alwaar de technische dienst van de P.T.T. eenigc spreekcellen heeft doen plaatsen. De kaart geeft eveneens de garnizoenen aan, waar de saluutschoten gelost zullen worden; men lette wel op degene die per telex tijdelijk zijn verbonden, het is best mogelijk dat andere garnizoenen pas later schoten zullen lossen. Dit nummer bevat 8 pagina's EERBERICHT DE BILT SEINTt Verwachting: Plaatselijk regen- of onweersbuien, betrokken tot zwaar of half bewolkt, eenigc stijging van tempera tuur, zwakke tot matige Z. tot O. wind. Algemeene vooruitzichten dui den op wat minder regen achtig. weer en geleidelijk verder stijgende tempera tuur. Troepenmacht als eenheid. De voornaamste verandering der laatste drie weken is de sterkere eenheid van de troepenmacht, die zich in Dantzig bevindt. De mobilisatie schijnt, aldus het Hsb., ïn drie stadia te zijn uitgevoerd: versterking van politic, het binnenhalen van semi-mili- tairen, S.A. en S.S. contingenten uit heb Rijk en tenslotte de terugroeping van Dant- zigers, die in het rijksleger zijn geoefend. De vraag rijst, wie het permanente hoofd voor het nieuwe garnizoen zal worden. Misschien moet daarin een verklaring wor den gezocht voor het plotselinge hezoek, twee weken geleden, van generaal Bodenschatz, hoewel het niet bekend is of hij ook werke lijk tot bevelhebber van het Dantziger gar nizoen zal worden benoemd. In ieder geval is het niet waarschijnlijk, dat de troepen, .die hier zijn, worden ver plaatst of gedemobiliseerd. tf „Oorlog is onwaarschijnlijk' In een rede te Oban in Schotland, heeft Lord Inskip gezegd, dat oorlog onwaar schijnlijk is. Hij voegde hier aan toe. dat de Britsche re geering goede redenen voor die meening heeft. Het Engelsche ministerie van luchtvaart heeft een rapport ontvan gen, waarin medegedeeld wordt, dat ter hoogte van de Schotsche kust 'n luchtschip is gezien, doch ten aan zien van de identiteit van het lucht schip werd niets medegedeeld. Een vuurtorenwachter heeft tegen over de pers verklaard, dat het lucht, schip de „Graf Zeppelin" was. Of ze in gezelschap van Joden zijn De door de Duitsche autoriteiten gesteunde anti-semietischc campagne in Praag duurt voort. Zoo is thans den Joden te Praag de toegang tot de openbare baden verboden, terwijl een lijst wordt aangelegd van meis jes, die in gezelschap van Joden gezien zijn. Te Sesky Budejovbie heeft het plaatselijke comité van de nationale solidariteit een verordening gepubliceerd, waarbij den Jo den verboden wordt lid te zijn van cultu- reele en sportverecnigingen, arische vrou wen beneden de 45 jaar in dienst te hebben en tenslotte niet Tsjechen in relatie te tre den. Tsjechische gendarmerie wordt ingekrompen. De Duitsche autoriteiten hebben besloten, de Tsjechische gendarmerie in te krimpen van 12000 tot 9000 man. Zij zullen nog over slechts 6000 karabijnen de beschikking heb ben. NOG STEEDS IN DE LUCHT. Uit Springfieid (Illinois) wordt gemeld, dat de geboeders Moody, die reeds het duur- record voor lichte vliegtuigen verbeterd heb ben, 266 uur na hun opstijging nog steeds niet geland waren.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1939 | | pagina 1