Nieuw Kabinet O
op breede basis
Heden groote woorden over Dantzig
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
in de
Japansche regeering
Zelfstandigheidspolitiek wordt
onverzwakt voortgezet
De „Midza" ook in
Amsterdam
Zenuwenoorlog I
Laan, Schagen, Tel. 411 (2 lijnen). Kengetal 2240.
DONDERDAG 10 AUG. 1939. 83e Jaargang. No. 10953.
r JhUV. „HoUondK NoowUdcwoMiec^
Jhr. mr. D. J. de Geer heeft de vele tegenslagen,
welke hij bij zijn pogingen tot het formeeren van een Ka
binet ontmoette, overwonnen en is er gisteren in geslaagd
een Kabinet op breede basis samen te stellen.
Het nieuwe ministerie bestaat uit twee chr. histori-
schen, twee r.-katholieken, twee soc.-democraten, een
vrijz.-democraat, een anti-revolutionnair en twee kleur-
loozen, waarvan een vrijzinnig is georiënteerd.
Wij hebben thans tien ministers, doordat de forma
teur zoowel het departement van Financiën als dat van
Algemeene Zaken voor zijn rekening heeft genomen, het
laatste ad interim.
DRegeeringspersdienst meldt:
Jhr. Mr. D. J. de Geer heeft de hem
verstrekte opdracht tot vorming
van een Kabinet aanvaard.
De volgende ministers heeft hij
gisteren aan Hare Majesteit voorge
dragen:
Voor Buitenlandsche Zaken, Mr.
E. N. van Kleffens, administrateur,
chef der afdeeling Diplomatieke Za
ken van het Departement van Bui
tenlandsche Zaken (Vrijzinnig)
Justitie: Prof. Mr. P. S. Gerbrandy,
hoogleeraar aan de Vrije Universi
teit te Amsterdam (Anti-Revolution-
naix);
Binnenlandsche Zaken: H. van
Boeyen, minister van Binnenland
sche Zaken (Chr. Historisch).
Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen G. Bolkestein, oud-inspecteur
van het Middelbaar Onderwijs (Vrij
zinnig Democraat);
Financiën en Algemeene Zaken ad
interim, den Minister van Staat Jhr.
Mr. D. J. de Geer, lid van de Tweede
Kamer der Staten Generaal (Chris
telijk Historisch);
Defensie, den luitenant-kolonel van
den Generalen Staf A. Q. H. Dijx-
hoorn (kleurloos);
Waterstaat Ir. J. W. Albarda, lid
van de Tweede Kamer der Staten
Generaal (Sociaal Democratische Ar
beiderspartij);
Economische Zaken Mr. M. P. L.
Steehberghe, oud-minister van Eco
nomische Zaken, (Roomsch Katho
liek);
Sociale Zaken Dr. J. van den Tem
pel, lid van de Tweede Kamer der
Staten Generaal (Sociaal Democra
tische Arbeiderspartij);
Koloniën Ch. J. L M. Welt er, oud-
minister van Koloniën (Roomsch-
Katholiek).
Gisterochtend had teil Depariemento van
Binnenlandsche Zaken, de constitueerende
vergadering plaats. In oen groot gedeelte
van onzen oplaag konden wij gisteren nog
Nazi's maken King Hall
belachelijk
Naar aanleiding van zijn adres
seering: Dantzig, Duitschland.
De eerste brieven van King Ilall zijn te
uantzig aangekomen. Het nationaal-socialis-
usche orgaan „Danziger Vorposten" maakt
van de gelegenheid gebruik om de propa-
liik» Van ('en Britsohen publicist belache-
JK te maken door het reproducecren van
hvL, namy,koui'igena bootsing van een der
D v?n.' l'le volgens het blad als adres bad:
tIlk!1 Gcrmany". Deze brief was gc-
T» aan don leider der Ilitlcrjeugd te
"anujg, Goezpert. Het blad schrijft: „Met
Hall z°ndcr weerga stuurt King
«onnn a ')r®Cven aan vooraanstaande pcr-
T)tnfü; nat.'°naal-socinlistischc partij te
Dnit^Ki CI!> adresseert ze: Dantzig.
is ri»i n Danr Kin* ,Ia11 van mcening
inrht L Z1R reo(ls Duitschland ge-
zien, darlrtrt"!nm0e,,mennk.V"':™ ln'
naennHict "en> die deze Bntschen pro-
Fuicd viln e n- er ook welda van over-
IwUfAlon i^nnt mcn mag er niet aan
voldSnl <ln hpt ,a>™' van King Hal!
lanritrpiinnt ZH Z,,n °m althans zijn eigep
landgenooteu te overtuigen."
dc namen noemen van hen, die het regee-
ringsgebouw binnentraden, welke namen
nagenoeg overeenkomen met bovenstaande
lijst.
VERKLARING VAN DEN
NIEUWEN PREMIER.
Wij hebben den kabinetsformateur ge
vraagd of het voornemen bestaat in de Ka
mer een Regeeringsvcrklaring af te leggen.
De heer de Geer antwoordde ontkennend.
Aangaande plannen voor de toekomst
meende hij zich op dit oogenblik te moeten
bepalen tot de verklaring, dat de zelfstan
digheidspolitiek, zooals die tot dusver door
ons land gevoerd is, onder het nieuwe ka
binet volledig en onverzwakt zal worden
gehandhaafd.
Felle aanval op Tsjang Kai Sjek
Wang Tsjing Wei doet vredes
oproep.
Wang Tsjing Wei, de gewezen vice-presi-
dent van de Kwo Min Tang. heeft gister
avond voor de radio een „vredesoproep" ge
richt tot de bevolking van Kanton.
Deze historische toespraak, aldus Domei,
in het Kantoneesche dialect gehouden, be
oogde de zaak des vredes te dienen onder
het motto: hoe den vrede te verwezenlij
ken".
Wang leidt sinds het einde van dc vorige
maand onderhandelingen met de leiders
van verschillende kringen in Zuid-China
over maatregelen, die er op berekend moeten
zijn het hoofd te bieden aan den huidigen
toestand. Ook heeft Wang eenige besprekin
gen gevoerd met luitenant-generaal Ando,
den opperbevelhebber van het Japansche
cxpeditielcgcr in Zuid China.
Wang stelde Tsjang Kai Sjek ver
antwoordelijk voor de verschrikkin
gen van den oorlog, waaronder mil-
lioenen Chincczcn gehukt gaan. Hij
beschuldigde Tsjang in mcedoogen-
looze bewoordingen dc slaaf te zijn
van het communisme en verklaarde,
dat de eenige manier om de millioe-
nen Chineczen uit de hel te bevrijden
is een vredesovereenkomst met Ja
pan te sluiten volgens de richtlijnen
van vriendschappelijke buurbetrek-
kingen, een gemeenschappelijk anti-
communisme en industrieele samen-
werking.
Wang zcidc, dat .i.ndicn de autoriteiten
der plaatselijke regeeringen cn de leiders
der troepen er in toestemmen zijn vredes
voorstellen te aanvaarden, hij. Wang, be
looft zeer zeker de instemming van gene
raal Ando te zullen vonverven en plaatse
lijk een bestand te zullen tot stand brengen.
Indien deze middelen ook elders zouden
worden aanvaard, dan zou China den vrede
herkrijgen.
Concentratie van Chineesche
troepen bij Sjanghai
Groote aanval in het vooruitzicht?
Uit betrouwbare bron wordt gemeld, dat
geregelde Chineesche troepen worden samen
getrokken in de nabijheid van Sjanghai. Het
is nog niet bekend of de Chineezen Zondag
a.s. den tweeden verjaardag van liet
uitbreken der vijandelijkheden bij Sjang
hai een grootcn aanval op de Japansche
stellingen langs den spoorweg Sjagbai- Nan
king en dc lijn SjanghaiHangtsjau: hun
concentraties zijn vooral tegen het wes
ten en het zuidwesten van Sjanghai ge
richt.
In het niet door Japanneezen bezette China
worden voorbereidingen getroffen om den
verjaardag van den oorlog te herdenken
met massademonstraties, vaderlandslie
vende programma's in dc schouwburgen en
redevoeringen in dc openlucht.
Treedt de minister van oorlog
af? Het voor en tegen van
een militaire alliantie geeft veel
aanleiding tot wrijving.
GEEN VERANDERING IN DE
JAPANSCHE POLITIEK.
In talrijke Japansche kringen gaat
het gerucht, dat generaal Itagaki,
de minister van oorlog, naar aanlei
ding van de moeilijkheden in den
boezem der regeering in verband met
de kwestie der Europeesche politiek,
voornemens is af te treden. Men ge
looft echter algemeen, dat dit ontslag
niet zou worden aanvaard, daar de
binnenlandsche politieke toestand
een kabinetswijziging moeilijk maakt
Verdeelde perscommentaren.
De commentaren der Japansche bladen in
zake dc Japansche politiek ten aanzien van
den nieuwen toestand in Europa, welke het
onderwerp van bespreking vormde in de gis
teren gehouden conferentie van vijf minis
ters, zijn verdeeld. Dc „Hotsji Sjimboen",- die
de leiding heeft in de anti-Britschc cam
pagne te Tokio, dringt er bij de regcering op
aan de volgende „tegenmaatregelen" te ne
men:
1. Terstond een militaire alliantie aangaan
met Duitschland en Italië.
2. Het negenmogendhedenverdrag en het
anti-oorlogspact Opzeggen.
3. Een nieuw bewind vormen in China, na
afschaffing van de buitenlandsche con
cessies en internationale nederzettingen.
De „Kokumin-Sjimbocn" zegt: Er is geen
reden waarom Japan zou aarzelen een mi
litair bondgenootschap aan tc gaan met
Italië en Duitschland, die voorop staan in
den anti-Britschen aanval in Europa, indien
Japan werkelijk bedoelt een nieuwe orde in
Oost-Azië op te bouwen.
Geen besluit?
De conferentie der ministers heeft geen re
sultaat opgeleverd, hetgeen duidt op dc be
hoedzame houding, welke het Japansche ka
binet aanneemt ton aanzien van het bren
gen van vitale wijzigingen in zijn politiek.
Naar gemeld wordt was dc stemming op de
conferentie zeer gespannen. Itagaki zou in
krachtige bewoordingen de „onwrikbare po
litiek van het leger hebben uiteengezet voor
een onverwijlde oplossing van liet Europee
sche vraagstuk".
Ook de ministers Yona en Artia zouden
hun meeningen openhartig hebben geuit.
Van andere zijde, aldus de N. R. Ct., wordt
echter gemeld, dat do groote meerderheid
van hen, widf meening van invloed is, even
als de regeering, gelooft dat Japan's belan
gen het best zullen worden gediend door een
onafhankelijke buitenlandsche politiek en
van betrouwbare zijde wordt verklaard, dat
het kabinet vast besloten is aan zijn vroe
gere stilzwijgende beslissing om zich niet bij
Rome en Berlijn aan te sluiten, vast te hou
den.
Duitschland zonder zenuwen
Goering vertelt van zijn reiser
varingen.
Dc „Nachtausgabc" publiceert een inter
view met veldmaarschalk Goering over
diens ï-ondreis door Duitschland, waarin hij
o.a. zegt, dc reis ook gebruikt te hebben om
zich van dc veiligheid der belangrijkste
Duitschc industriegebieden tegen vijandelij
ke luchtaanvallen te overtuigen. Vooral zegt
hij er voor gezorgd tc hebben, dat het Rocx-
gebied dc grootste bescherming krijgt, wel
ke volgens technische cn militaire ervarin
gen mogelijk is. Aan de westelijke verstcr-
king heeft hij de laatste aanwijzingen ge
geven voor dc uitbi'eiding der luchtbeschcx--
mingszoncs.
Voorts zeide Gocx-ing het te betreu
ren, dat de staatslieden, die zich met
de omsingelingspolitiek bezig hou
den bij deze rondreis niet aanwezig
waren. De buitenlandsche journalis
ten moesten eens onder het volk
gaan. Men zou hun alles laten zien
en zij zouden vei-nemen hoe en wat
het Duitsche volk thans is. Zij zou-
deii kunnen constateex-en, dat in
Duitschland niet de geringste ze
nuwachtigheid valt te bespeuren.
Wij zijn, aldus Goering, volkomen kalm
en gerust, in afwachting van den vrede,
dien wij willen. Wij zijn echter ook besio-
ten ons tc vex-dedigen, wanneer dc anderen
ons dezen vrede niet gunnen, of wanneer
iemand zoo dom zou zijn Europa in een
ooi-log zoo dom zou zijn Europa in een
gedurende de geheelc x-eis van oorlog ge
sproken. Wanneer ik, zoo besloot Goering,
de x-edevoeringen en ax-tikelen lees, welke
van de Poolsche politici uitgaan, dan kan ik
daarvoor slechts één vci-klaring vinden, dat
deze menschen zuiver uit zox-g en angst
niet meer weten wat zij zeggen.
Winkeliers gaan het „samen"
doen.
Naar men weet is er op liet oogenblik
een krachtige tendens in winkelierskrin-
gen waar tc nemen, om het gezamenlijk tc
gaan doen, om, met behoud van eigen zelf
standigheid, tezamen aller belang meer tc
behartigen.
Het Hsb. verneemt, dat, evenals ln zoo
vele andere plaatsen in ons land, blians
ook in Amsterdam-Zuid een „Midza"-Combi-
natie is opgei-icht. Zooals de naam „Mid-
za" aanduidt, bestaan de deelnemers uit
sluitend uit middenstandszaden.
Het doel der „Midza" is, het koopen in
middenstandszaken te bevorderen. Zij zal
dit ti-achten te bereiken eensdeels door het
voeren van een breedopgezette xcclame-
campagnc, anderdeels door het publiek we
kelijks premies te doen deelachtig worden.
Dit nummer bevat 12 pagina's
DE BILT SEINTi
Verwachting: Betrokken tot
zwaarbewolkt, nu en dan
regen, zelfde temperatuur
als gisteren, krachtige tot
matige Zuidelijke tot Weste
lijke wind.
Japan toch spoedig asgenoot?
Italië zou echter zeer gereser
veerd zijn.
In Romcinsche kringen wordt vcxondei'-
stcld, dat de aansluiting van Japan bij dc
„as nop slechts een kwestie van weken is.
In dezelfde klingen wordt gezegd, dat de
Jttpanscho i-cgeering naar aanleiding van
de stappen van dc militaire partij besloten
heeft een militair verdrag tc sluiten met
Italië en Duitschland.
Huiverig!
In de Italiaansche pers is een zekere re
serve merkbaar, het schijnt, dat de italiaan
sche regecring op liet oogenblik huiverig is
voor een politieke verbintenis in het Verre
Oosten, hetgeen het aannemen van een
anti-Britsche en anti-Amci-ikaansche hou
ding in China bcteekent.
Aan de andere zijde zou een militair ver
bond tot gevolg hebben, dat Japan een min
der soepele houding jegens Londen aan zal
nemen. Men heeft thans den indruk, dat
een overeenkomst tusschen Tokio, Rome en
Berlijn cei-st zal worden geteekend wanneer
de aangekondigde Japansche militair-eco
nomische missie in Europa zal zijn., d.w.z.
in het begin van het najaar. Men hoopt,
dat dan volgens dc meening van Londen
de internationale toestand niet zoo critick
zal zijn.
De boom: het eeuwige
obstakel
Gistel-avond omstx-ceks kwart over acht
is op den straatweg tusschcn Bcekbex-gen
en Klax-cnbeek een pex-sonenauto uit Arn
hem, waarin drie personen, afkomstig uit
Arnhem, Doesburg en Nijmegen waren gezo
ten, door tot dusverre onbekende oorzaak
tegen een boom gex-cden. Spoedig was ge
neeskundige hulp aanwezig. Dc chauffeur
liep zeer ernstige vex-wondingen op en werd
met den Nijmegcnanr. die eveneens gewond
werd. per ziekenauto uit Apeldoorn naar een
ziekenhuis aldaar ovcrgcbxacht. De Does
burger kon, na tc zijn verbonden, per auto
naar huis terugkcci'cn.
Förster, lees Hitier, zal een groote
redevoering houden. Oorlogs
zuchtige berichten in de Duitsche
bladen.
Vandaag zal Förster, de Nazi-leider
van Dantzig, een toespraak te Dant
zig houden. Men is van meening,
dat eigenlijk Hitier zelf spreekt,
aangezien hetgeen Förster zegt, be
schouwd moet worden als direct en
zelfs in 't oog loopend geïnspireerd,
omdat zij kort volgt op het bezoek
van Förster aan Hitier.
De toespraak zal door het station
Dantzig worden verspreid en moge
lijk heruitgezonden door radio Ko
ningsbergen. Verwacht wordt, dat de
woorden van Förster zeer scherp
zullen zijn, aangezien politieke krin
gen te Berlijn zeer benieuwd zijn
naar de reactie, omdat men gelooft
dat de indruk in het buitenland ls,
dat Duitschland of Dantzig in zeker
opricht in de verhouding tot Polen
heeft toegegeven. Deze hoop nu,
schijnt men grondig den bodem te
willen inslaan. Vaster dan ooit, be
weert men, is Duitschland van plan
Dantzig bij het Reich te voegen.
Eerst Vrijdag weer naar Duitsch
land.
Uit Dantzig wordt vernomen, dat Fox-ster
Vrijdag weer naar Duitschland vertrekt Het
feit, dat hij na de anti-Poolsche demonstra
tie, die heden wordt gehouden en van groe
ten om\ang zal zijn, waarschijnlijk Dantzig
weer verlaat, wordt in buitenlandsche krin
gen gezien als een aanwijzing, dat de rede,
die Fox-ster zal houden, niet buiten het ge
wone kader zal vallen, zoodat men geen be
langrijke mcdedeelingcn behoeft te vei-wach-
ten. De betooging, aldus zegt men in dezelf
de kringen, moet vooral indruk maken op
de openbax-c meening in Engeland en
Frankrijk en aantoonen, dat de bevolking
in haar geheel tot het Duitsche rijk wenscht
terug te koeren. Deze hypothese schijnt een
zekere bevestiging te vinden in den goeden
wil, dien dc autoriteiten de laatste dagen
jegens vcx-schcidene politieke gevangenen
licbben getoond.
In officicelc Britsclic kringen te
Londen meent men te weten, dat
waax-schijnlijk deze week vertegen-
woox-digci-s van Dantzig en Warschau
bijeen zullen komen ter bespreking
der douanckwesties.
Zenuwenoorlog!
Alles wijst er op dat de z.g. „zenuwenoor
log" weer in .alle felheid gaat woeden. De
FÖRSTER.
Duitschc pers lanceert) telkens berichten,
welke zijn bedoeld om bij het andei*e front
paniekstemming te verwekken. Een klein
vooi'bceld:
„Beseft men in Warschau wel", schrijft
de „Boei'senzeitung", „wat het voor Polen
zou bettekenen, wanneer bet gclieele tach
tig miiliocncnvolk van Groot-Duitschland
op zekex-en dag nog slechts bezield zou zijn
van den vurigen wenscli den kwetsenden
Poolschen ovci-nioed niet meer alleen niet
woorden tc beantwoorden?"
Dc aanvallen van dc Duitschc pex-s wor
den in Polen koelbloedig ontvangen. De
autoriteiten ontkennen, dat liet bericht, van
de „Voeikische Beobachtcx-" juist zou zijn,
volgens hetwelk maarschalk Smigly Rijdz
op liet. congres van de Poolsche legioen-
soldatex^ in 1931 zou hebben gezegd: „Wij
zullen spoedig opx-ukken tegen den Duit-
schen erfvijand. De eerste etappe zal zijn
de bezetting van Dantzig en Oostpruisen.
Woest bei-cid voor de afrekening niet het
onbeschaamde Germanisme". Men wijst
ex-op, dat dit congres is gehouden te Tar-
now en niet tc Kartuzy, zooais het Duitsclxo
blad meldt en bovendien beeft de xuaax*-
schalk dit congres niet bijgewoond.
De Fransche pers meent dat de voorwend
sels, die de Duitsche bladen gebruiken om
hun verontwaardiging te rechtvaardigen,
niemand zullen misleiden. Het ligt er te dik
Ixovenop, aldus dit blad, dat deze nieuwe
campagne geen ander doel heeft dan de in
ternationale atmosfeer te vergiftigen en in
druk tc maken op Polen.
De Figaro scbxijft: Wij gaan beslissende
weken tegemoet. Wij hatexx den oorlog cn
zuilen niets doen om hem uit te lokken. Wij
hebben het in September 1938 bewezen tot
de mogelijke grens. Doch deze gx-ens is be
reikt. L>c Franschen hebben eenparig gezwo
ren, dat zij niet zou worden overschreden.
Men moet hen geloovcn.
Grensincident
Een officieel communiqué meldt, dat oen
lid van een Duitschc gewapende patrouille
welke de grens passcerdo ln de „corridor"
hij een grensincident wci*d gewond.
In het. communiqué wordt gezegd, dat de
patrouille van drie man zicli bijna 100 m.
aan de Poolsche zijde van de grens bevond
en geen gevolg heeft gegeven aan de som
matie. waarna de Poolsche gxcnswacht een
waarschuwingsschot loste.
Niet officieel verluidt, dat het incident
meer dan twee dagen geleden gebeurde.
