Wij lazen voor U
GIBRALTAR is een
poort voor Engeland
Landkaarten van onze
West
Onze koeien in
tropenhitte
„Halt, Uw plaatje
Da „Snip" zal er voor zoroen!
Tusschen de Billiton Maatschappij
en de K.L.M. worden op het oogen-
blik onderhandelingen gevoerd, wel
ke reeds vrijwel beëindigd zijn, in
verband met de uitvoering van kaar-
teeringsvluchten boven enkele gebie
den in Suriname.
Men zal zich herinneren, dat aanvang
1038 de Fokker F 8 „Duif naar West-In-
die werd gedirigeerd ter uitvoering van
luchtkaarfeeringswerk aldaar. Met dit vlieg-
DE „SNIP".
tuig werd o.a. een kaarteenng uitgevoerd
van Trinidad en van een gedeelte van Cura-
Cao. waarbij in totaal ca. 500.000 ha. West-
Indisch gebied werden opgenomen, zoowel
ten behoeve van geologische als van andere
doeleinden. De chef van den fototechnischen
dienst der K.L.M., de heer Corsten, die des
tijds met de uitvoering van dit werk belast
was, voerde bij die gelegenheid tevens inlei
dende besprekingen met ge interesseerde in
stanties elders, o.a. in Suriname en op Bar-
bados.
De „Snip" vliegt uit.
Voor de uitvoering van het as. werk in
Suriname zal thans liet Fokker F18 vlieg
tuig „Snip" worden gebruikt, terwijl de op
namen zullen worden vervaardigd met een
der Zeiss-camera's, welke reeds eerder door
de K.L.M. in de West met zulke goede uit
komsten zijn gebruikt. Een fotografisch la
boratorium zal te Paramaribo voor deze ver
kenning worden ingericht, terwijl als basis
voor de „Snip" het landingsterrein „Lande-
rij" is aangewezen, waar de „Snip" ook in
1034 op Surinaamschcn bodem landde na de
geslaagde Occaanvlucht van Hondong c.s.
Ten behoeve der bevloeiingswerken.
Intusschen worden thans in Suriname ver
dere onderhandelingen gevoerd, o.a. met
gouvernementsdiensten, teneinde de a.s. foto
grafische werkzaamheden van de „Snip" zoo
mogelijk verder uit te breiden. Hierbij is o.a.
gedacht aan dc belangen van den irrigatie-
dienst, die bij' locale fotografische verken
ning vaak zeer gebaat zon zijn, aan verken
ningen ten behoeve van traceering e.d.
De volledige uitrusting is reeds zeilende,
en de werkzaamheden zullen half September
a.8. worden aangevangen.
Maar Spanje t
eischt het
terug
Felle
persartikelen
(Van omen correspondent te
Madrid.)
Madrid, Augustus 1939.
„Een onrecht wordt ook
daardoor nog niet tot recht,
dat het op een ouderdom
van meer dan 200 Jaren kan
terugzien." Deze woorden
kon men in de laatste dogen
in allerlei variaties en met
meer of minder groote scherp
te neergeschreven in welhaast
alle Spaansche bladen lezen.
Nog nooit heeft Spanje met
een dergelijke verbittering
een feit herdacht, dat anders
in 't algemeen onbemerkt voor
bijgaat: deze maand is het
235 jaren geleden, dat de En-
gelachen Gibraltar innamen.
De droom van Cromwell
Indertijd, in Augustus 1701, op een oogen-
blik van Spaansche versplintering en
zwakte, voortvloeiende uit den Successie-
Oorlog, zag Engeland ecu wensch in ver
vulling gaan, die reeds vijftig juren vroe
ger door Olivcr Cromwell als volgt was
geformuleerd: „Gibraltar moet \eroverd
worden, 'want eenmaal in onze handen, zal
het onzen handel begunstigen en boven
dien 'n zeer nuttige verzwakking van Spanje
beteekencn". Met bewonderenswaardige
vasthoudendheid wachtte Engeland op het
geschikte oogonhlik om de rotsen, die als
onoverwinnelijk golden, aan zich te bren
gen.
Een aanval slechts van de zee-
Een aanval op Gibraltar kan, ten gevol
ge van zijn geografische ligging slechts
van de zeezijde uit plaatsvinden. Slechts
een smalle landtong zonder dekkingsmo
gelijkheden verbindt de rotsen met het vas-
tel&nd. Een aanval over deze landtong zou
gesmoord worden in liet afweervuur van
de in de rotsen ingcl>ouwde batterijen. En
geland zag dus in. dat, wanneer het een
maal Gibraltar bezat, een hero\ering \ol-
gens menschclijko berekening uitgesloten
zou zijn, daar dc Engolschc oorlogsvloot
natuurlijk ioderen aanval van do zeezijde
uit zou kunnen verhinderen,
Spanje kon niet vergeten.
Spanje heeft het verlies nimmer kunnen
verkroppen. Moer nog dan in het mnierieelc
verlies (de controle op den toegang tot dc
Middellandsche Zee) zag het in het feit. dat
een vreemde mogendheid zich op Spaanscu
Steeds opnieuw houden de Engelschen in de
schaduw van Gibraltars rotsen manoeuvres
gebied nestelde, een, voortdurende uitda
ging. Het hoeft dan ook niet aan pogingen
ontbroken, do rotsen terug te veroveren.
Maar wat konden de Spaansche patriotten
beginnen tegen de Britschc kust batterijen
en de Britschc oorlogsschepen? Want Enge
land was niet zoo lichtzinnig de verdediging
van Gjhrnltar te verwaarloozen. zooals de
Spanjaarden eens gedaan hadden. Bij het
Verdrag van Utrecht moest Spanje defini
tief van Gibraltar afstand doen. Nooit ech
ter ging het bewustzijn verloren, dat hier
een onrecht geschied was, hetwelk vroeger
Of later goedgemaakt zou moeten worden.
Gedurende den wereldoorlog kwam de
kwestie Gibraltar opnieuw ter sprake,
maar het gelukte ook toen de Spaansche
regeering niet, verandering in den bestaan
den toestand te brengen.
Overigens kon reeds voor den wereldoor
log dc bekende Spaansche gcschiedschrij-
vc en publicist, Canivet, schrijven:
„Gibraltar is een voortdurende bc-
lcediging van Spanje, welke wij
verdiend hebben wegens ons gebrek
aan regecringen met voldoende
besef van verantwoordelijkheid. Dc
herovering van Gibraltar is een
Spaansche cereschuld, Gibraltar is
een poort voor Engeland, zoolang
Spanje zwak Is; het zal echter tot
een zwak punt van het Britsche
imperium worden cn daannede
zijn bestaansrecht verliezen, zoo
dra Spaujo zijn kracht herwint,"
Een programmapunt der Phalange.
Het is begrijpelijk, dat de felle nationa
listen, die thans in Spanje de leiding
hebben, met nog meer verbittering naar
de Spaansche zuidpunt kijken dan de
voorvaderen.
Daar komt nog bij, dat de Phalange ook
reeds voor den burgeroorlog de terugwinning
van Gibraltar op haar programma had
staan. Indertijd, in het verboden orgaan van
de Phnlnnga „Haz", kon een jong phalangist,
Marquerie, die op het oogenblik in de
Spaansche pers een groote rol speelt, woor
den schrijven als: „Spanje grenst in het Zui
den aan een nationale schande". En op het
oogonhlik, nu de Phalange de macht in den
staat gekregen heeft, stelt zij haar eischen
nog scherper. Zoo schrijft het orgaan „Levan-
te" o.a.:
„Een oorlog cn een revolutie worden niet
uitsluitend gevoerd, opdat men hoogere loo-
ncn, hetere woningen, beter voedsel of an
dere materiecle voordeelen verkrijgt. Een
oorlog en een revolutie zooals dc onze vin
den plaats om den Spanjaarden de mythe
van het vaderland en liet imperium terug te
geven. Wie denken thans aan Augustus
l?0i met absolute rust.
Wij weten, wie wij zijn en wij we
ten, wat wij willen. Wij zien de rot
sen van Gibraltar duidelijk en zon
der sentimentaliteité Onder lei
ding van den Caudillo gedenkt Span
je op het oogonhlik Gibraltar en de
landen, die ons geestelijk imperium
vormen.
Met de rustige zekerheid, welke een gevolg
is van de soldateske gehoorzaanv
beid, weten wij, dat onze generatie ons im
periale \aderland zal bevrijden. Het pro
bleem Gibraltar zal ophouden, voor Spanje
een probleem te zijn."
Is Gibraltrt* verzwakt?
Men herinnert zich in dit verband gaarne
de woorden van Ganivet, dat „Gibraltar
\oor Engeland een zwak punt wordt, zoo-
dra daar een sterk Spanje achter staat".
Men meent, dat reeds op het oogenblik dc
waarde van Gibraltar voor Engeland lager
moet worden geschat dan vroeger. Wel be-
heerscht Gibraltar den ingang van dc Mid-
Z(f moeten uorden „afgehard'
Een transport naar Britsch-
Indië.
De Palestijnsche correspondent
Van het A.N.P. meldt uit Haifa:
Naar wij vernemen, zullen vijf
tig koeien \an Hollandsche afstam
ming \an Palestina naar Mysore
(Britsch-Indië) gezonden worden,
nadat de ervaring opgedaan heett,
dat rechtsti-eeksche overbrenging
van Hollandsch \ee naar Britsch-
Indië groote moeilijkheden ople
vert. Het ligt in de bedoeling, dat
dit vee ook over andere deelen
van Britsch-lndic verspreid zal
worden.
EEN EEREHAAG VOOR BARON
VAN LYNDEN.
Het hoofd van den Rijksgebouwendien
J. C. E. baron \an Lynden, die eenige mu
den geleden tezamen met oud-minister
Wilde bij een auto-ongeluk ernstig wenti
wond, heeft gistermorgen zijn werkzaajjM
den op het departement hervat.
Bij den ingang van de a'deeling Rijk.««i
bouwendienst aan de Parkstraat te '-«-Gw,
venhage, hadden de dames der afrleelü
een eerchaag gevormd, een liarer bood bir
Van Lynden namens het geheele personi
een groote liouquet bloemen aan.
In den loop van den dag kwamen V(
hooge ambtenaren den herstelden functim
ris gelukwenschen, terwijl zoowel ten depi
ternente als te zijnen huize vele schrift
lijke felicitaties en bloemstukken weitj
bezorgd.
Aangezien hierbij ervaringen verkregen zulten worden op het gebied
van de aanpassing van ree van Hollandsche afstamming aan de tro
pische omstandigheden kan dit niet alleen van belang worden voor
den Hollandsch en ree-export, maar is dit een vraagstuk, ook van be
lang voor den opbouw van de Europeesche kolonisatie in Indië.
Het beginsel, waarop het berust, is dat het ver, door bijmenging
van Damasccncr bloed wordt afgehardvoor dc tropische omstan
digheden.
deliandsche Zee, maar aan de overzijde ligt
het Spaansciie Ccuta, welks batterijen even
eens de zeestraat bestrijken. Italië en Span
je zijn vastbesloten, aldus kan men hier in
de bladen lezen, een Britsche hegemonie in
de Middellandsche Zee niet te dulden. Vroe
ger of later moet ook deze zijde van het
Middellandsche Zeevraagstuk ter sprake
komen.
Engeland intusschen denkt er niet over.
dit steunpunt op te geven. Op het oogen
blik, dat Franco's overwinning vaststond,
ging men over tot den aanleg van nieuwe
verdedigingswerken, die alle vroegere ver
sterkingen in den schaduw stellen. Het mo
dernste geschut staat hier opgesteld. In
onderaardsche opslagplaatsen liggen voor
raden opgestapeld, die de stad en de Brit
sche vloot een jaar lang van proviand en
munitie kunnen voorzien. De Britsche gou
verneur en de Fransche resident-generaal
van Marokko houden voortdurend contact
met elkaar. Steeds opieuvv houdt men ma
noeuvres.
Nog wijst niets er op, dat men aan Spaan
sche zijde werkelijk aan een militaire her
overing der rotsen denkt. Maar instinctma
tig voelt Engeland, dat met een sterk Span
je in den rug Gibraltar bedreigd is. En
derhalve wenscht het zich tegen alle moge
lijkheden te verzekeren.
Gewichtige handteekeningen
Op het BrltsohPoolsche verdrag.
Het Britsch-Poolsche verdrag van
aliantie, dat in de plaats moet
treden van de voorloopige garan
tie-uitwisseling, zal, naar de „Fi
nancial Times" verneemt, binnen 14
dagen te Londen onderteekemi wor
den door Lord Halifax namens de
Britsche regeering, en door graaf
Raczynski, den Poolschen ambas
sadeur, namens de Poolsche regee
ring.
In het te publiceeren verdrag zullen
geen andere landen genoemd worden. De
bepalingen zullen in den geest zijn van
Chamherlain's verklaringen in het Lager
huis, toen hij zeide, dat het verdrag niet
gericht is tegen ecnig ander land, doch
dat het bedoeld is om den wederzijdschen
bijstand te verzekeren van Engeland en
Polen ingeval van een bedreiging, direct
of indirect, der onafhankelijkheid van een
van l>oidc landen. Lord Halifax keert. a.s.
Maandag van zijn vacantieverblijf in
Yorkshire op liet Foreign Office terug.
Nederlandsche
bergtoeristen gered
Een nacht ln de open lneht.
Vier Nederlandsche touristcn waren bij het
beklimmen van de Piz Lumbreda in Grau-
buenden verdwaald geraakt. Aan een van
hen gelukte het met veel moeite het dorp
San Bernardino te bereiken. Vandaar ver
trok een reddingscolonne, die Donderdagmor
gen de touristen ongedeerd beneden heeft
kunnen brengen. Zij hadden den nacht in de
open lucht moeten doorbrengen.
„Schoten onze
artilleristen goed?
„Zeer goed, mijn compliment
Zes projectielen uit het luchtdoelgesch
van de Maginot-hnie barstten dezer dag
op geringen afstand van een vliegtuig vj
de Imperial Airways, waarin de gezagvol
der Youell negen passagiers uit Zürich na
Londen vervoerde. Terstond zond Yout
per radio een protest naar het militaii
vliegkamp te Straatsburg. Hot vuren wei
gestaakt en enkele minuten later ving b
vliegtuig het volgende bericht op: „As
vaard onze verontschuldigingen. Wij ht
kenden het vliegtuig niet. Zijn gewei
Lockheeds te zien van British Ainvaj
Schoten waren als waarschuwing bedoelt
U vliegt boven verboden gebied." (Dit toi
stel was, aldus het Hsb., een Frobishd
„Accepteer verontschuldigingen, vlia
door naar Croydon," antwoordde Youd
De Franschm&n zette het gesprek voort:
„Schoten onze artilleristen goed?"
„Zeer goed, mijn compliment."
Patronen in Noordzeekanaal
Van diefstal afkomsl
Dieven en moordenaars gooien hun bi
resp. hun slachtoffer gaarne in het waterl
Maar de politic ziet er gelukkig niet togei
op net zoo lang te dreggen tot ze „be«(
heeft. Het gebeurt gelukkig ook wel oom
dat op toevallige wijze van misdaad al
komstige voorwerpen in handen der pol
tie komen. Zoo werd dezer dagen bij hl
uitbaggeren van het Noordzeekanaal en
groote partij patronen opgehaald, welS
waarschijnlijk uit de munitiefabriek aai
de Hembrug gestolen is. Doordat de pain
nen reeds zeer lang in het water hebbs
gelegen, zijn ze geheel waardeloos gewoi
den, doch dit neemt niet weg dat ze voo
onze recherche een belangrijke aanwijzig
vormen.
Fransche gevechtsvliegtuigen
boven Engeland
Een nachtelijke oelenlH
Het Fransche ministerie van luchtvel
deelt mede, dat in den nacht van 16 J
guetus Fransche zware bombardemen
eenheden een vlucht over Engeland
ben ondernomen. Gisterochtend we
een bezoek gebracht aan de
naamste stoeien in Zuid- en Midden^
geland Llverpool, Bristol, Biimingbi
Manchester. De Fransche toestellen w M I
bestreden door zeven bombardementsdl
dere. Bij de oefening werd gebruik
mankt van formaties lichte bommen*
pers, zware bommenwerpers en jagent
totaal ongeveer 200 vliegtuigen.
De AVRO en ds. Ekerlng
Uit bet Volk (s.d.a.p.):
De A.V.R.O. beeft nogal wat
„Luistert ink.n" ontstemd,
doordat de nationaal-socialis-
tisclio dominee Kkering jaar
«•ii dag haar morgenwijding
bleef \erzorgen. Een A.V.R.O.
lid, dat over dit onderwerp
een brief had geschreven nan
deze omroepvereeniging,
kreeg —een facsimilé van de
brief ligt voor ons o.m. ten
antwoord: „Wij moeten U
zeggen, dat wanneer deze
houding van Joden tegenover
ons navolging gaat vinden,
wij daar niet onverschillig te
genover kunnen zijn". De be
doeling van dezen zin was,
blijkens den verderen inhoud
an den brief, n i etdat zulks
de houding van de A.V.R.O.
ten aanzien van den heer
Kkering zou beïnvloeden. In
tegendeel: „Het heeft toch
niets met de A.V.R.O. te ma
ken. wat ds. Ekering doet",
zoo schreef de A.V.R.O.-direc
teur in dienzelfden brief. Er
school kennelijk een dreige
ment aan Joodsch adres in
dezen zin
„Neutraliteit" is nu eenmaal
voor een mensch. zoowel als
voor een organisatie, een her
senschim, die den goedver
trouwende telkens weer moet
teleurstellen Maar waarom
dan ook niet resoluut partij
gekozen in den strijd tegen
het fascisme dat is toch
mogelijk op het terrein der ra-
dio-omrocpvereenigingen!
De fiscus is hatelijk.
„Is Den Haag doof" vraagt
de Telegraaf in een artikeltje,
waarin het blad gewaagt van
den stroom van protesten over
de rijwielbclasting.
Een bewoner van Dordrecht
keerde, aldus de Tel., uit het
buitenland terug. Met het rij
wiel aan de hand begaf hij
zich naar het belastingkan
toor, waaruit blijkt, dat hij
voldoende bekend is met den
meedooqenloozen controleur.
Eenmaal in het bezit van
zijn bewijs van storting, het
glanzend nieuwe plaatje,
durfde deze wielrijder het
aan op te stappen om naar
een rijwielhersteller te rijden,
die het aan den stuurstang
zou bevestigen.
Halt, uw plaatjef
Juist gekocht. Zie hier.
U moet het zichtbaar
dragen.
Ik ga juist naar een vak
man. die het zal vastklinken
zichtbaar en eeniqszins vei
lig
Deze wielrijder moest toen
vijftig ccnl boete betalen.
Hoe lang nog zal deze 1
lijke vorm van belastin]
fing en controle nog vod
ren? Dc protesten, uit
deelen van de bevolking
te heftig om niet ten sloll
Den Haag door te dringel
reactie \an dc overheid
niettemin nog veel te lan|
zich wachten.
Het Is nog i
De (a. r.) Rotten
schrijft naar aanleiding
de groote S.D.A.P. ven.
in dc hoofdstad, waardes
we soc.-democratische i
tere het woord voerden,®
het volgende:
Maar dan kwam het vn
de. Er werd gezongen. 8
lijk! Maa. op deze
komst, waar een hang i
beluisterd naar het natii
klonk niet helderop het 8
nnle volkslied bij uiti
heid, het lied, waarin
zich uitstort tegenover God
vaderland, ons schilt®
Wilhelmus, doch de Int®
tionale. waarhij de vu is"
hald werden, en waaraan
ministers meededen.
Hoe vreemd is dat alles l
