Engelands ster ging
op in Hongkong
„De geldduivel
op een troon
van kaas'
Brand ontstaan in
dienstbodenkamer
Het is
thans
weer zomer!
Oud.,., en rijk
Ernstige
kindermishandeling
Dc K.L.M. houdt
uitverkoop
H M. de Koningin naar de
Spoorwegtentoonstelling
Verdragen
zijn slechts
doode letters
Postvltichten op Indii
IJodhp-18 Au«- Fla,ra 18 A<*
De man met het
centenbakje
tt
Van een uitschen dominéé, dia
niet naar Rolland wilde.
Do perioden van overvloed cu achaarschte
in candidaten voor het predikambt wisselen
elkaar jn ons land af. Thans rijn er erg
veel adspirant-ri^lcher^ers, doch mocht hier
in «en kentering komen, dan zal men
zoolang de internationale toestand zoo be
denkelijk blijft als de laatste jaren, be
zwaarlijk naar bet middel kunnen grijpen,
waarvan nian zich althans in' de Ned. Luth.
Kerk vroeger bediende, numclijk dat men
predikanten uit Duitschlaiul beriep.
Dat echter do animo om in Ncderlandschou
dienst te treden hij alle Duiteche predikan
te») niet cvun groot was, moge, aldus het
lidhld., blijken uit hot volgende versje, «lat
ds. J. H. Maiiné, Luth. pred. te Haarlem, in
een in 1711) van zijn liand verschenen werk
citeert. Ds. Joan Keizer heeft een aanbieding
gekregen om de ambtsbediening te Kleef
voor ben in ons vaderland te verwisselen,
maar hij voelt er niet veel voor! In een
geestig rijmpje legt hij zijn bezwaren bloot,
wij laten bet vers bier in vertaling volgen:
Mijn vriend, naar Nederland koin ik
niet, waar 't werk zwaar is en wei
nig baten oplevert, waar aan vele
vromen onrecht geschiedt en de ele
menten schadelijk zijn; waar het
aan liefde en eendracht faalt en me
nige dohiiné verdragen moot, dat Jan
en Allcmun tegen hem opstaat en
met zijn addertong hem lastig valt.
Dit mijn gedicht is geen verdichtsel.
Zoo blijf ik dan te Kleef kleven,
waar nooit zoo menige deugniet God
en mensehen weerstreven mag. Mijn
vriend, naar Nederland kom ik niet!
„De geldduivel op een troon van
kaai".
Met instemming haalt «te Klevennar verder
liet woord aan van een Franschen historicus,
«Hen hij niet met name noemt: „In Neder
land rit de geld-duivcl niet tabaksrollen ge
kroond op een troon van kaas".
Neen, dun is het in het Kleefsche toch veel
beter! Want daar heb tien wij. merkt hij ten
slotte op, een „hoogloffclijken" magistraat
die het Jan Hagel niet de buas luat zijn!
En na?
Zou het gedicht van den Klcefschcn pastor
ook mt zijn pen gevloeid zijn, als hij in
1039 had geleefd? Zou hij even geestdriftig
7.1)11 geweest over «Ie schutse van den hoog-
loffelijkeii magistraat, de bescherming, die
de overheid l.aar burgers genieten laat?
Wie zal liet zeggen?
ie.fi
Rookwolken stijgen op uit wo
ning van oud-gezant.
Gistermitldag te ongeveer drie uur is
brand uitgebroken in het perceel Sophialuan
11 te Den llaag, dat bewoond wordt door
Jhr. O. F. A. M. van Nispcn tot Sevenacr,
oud gezant tc Brussel en te Home.
Jhr. van Nispcn en zijn cchtgcnoote ver
toeven momenteel in Zwitserland cn zij zou
den heden naar Den Haag torugkeeren.
Het perceel was evenwel bewoond door
een huisknecht en twee dienstboden, «lie hij
liet uitbreken van den brand evenwel niet
thuis waren.
Om 1 uur belde een tuinmansknecht aan
het perceel aan, doch hem werd niet open-
gedaan, waarna hij door een zijpoortje in
den grootcn tuin kwam. Hezig mot zijn
werkzaamheden zag hij te ongeveer tc drie
uur, dat uit een der dakramen dikke rook
wolken opstegen. Telefonisch waarschuwde
hij de brandweer, die spoedig met twee ino-
torspuitcn aanwezig was. Men verschafte
zich toegang tot de woning en het vuur, dal
woedde op de zolderverdieping werd met
twee stralen op de waterleiding bestreden.
De vuurhaard was waarschijnlijk gelegen
in dc dieustbodenkamer, doch hoe de brand
is ontstaan, kon nog niet worden vastge
steld.
Zonaanbidders krijgen een aoede
kans.
Het heeft heel wat moeite gekost om na
de regenperiode die een week geleden ein
digde tot werkelijk mooi zoimrweer te
komen; aldus schrijft de weerkundige me
dewerker van het Hsbl. Reeds vorige Za
terdag zag het er gunstig uit: de ba rome
ter stond hoog en steeg nog verder, door
dat de hooge druk uit bot Westen zich over
deze omgeving uitbreidde. De verwachting
voor den Zondag luidde toen dan ook: „licht
tot halfbcwolkt" en nadien wisselde deze
term soms af met „helder tot lichtbewolkt"
waarvoor alle reden scheen te zijn bij het
naderen van de kern van den hoogen druk.
Tot en met Woensdag werd het nog da-
gelijk zwaar bewolkt eu de zonneschijn
was belangrijk getemperd. Zelfs gisteroch
tend toen het in Amsterdam eindelijk
eens onbewolkt is gebleven vormde zich
boven het midden van het land v«x»r 8 uur
nog een wolkendek.
Stijging van temperatuur.
Doch intusschen is de situatie toch
zoo verbeterd, dat wij ons nu wer
kelijk in het regiem van den hoogen
druk bevinden. De wind is nog
meer Oostelijk geworden en behalve
door de maprdere werking van de
zonnestrt!mg kan nu ook de rich
ting waaruit de lucht wordt aange
voerd medewerken tot verdere stij
ging van de temperatuur.
De ontwikkeling van het weer doet ver
moeden, dat de eerstkomende dagen den
zomer waardig zullen zijn, zoodat menigeen
misschien al weer de koele schaduw zal
prefereeren. Maar in ieder geval is voor
zonaanbidders eindelijk weer de tijd geko
men.
Broeder en zuster I). tc I'ijnackcr, over
wie eenige weken heel wat te doen was, om
dat in hun woning, welke in zeer vervuilden
staat verkeerde, een belangrijk IxMlrng aan
gold was gevonden, zijn naar de N.R.Ct.
meldt, uit liet St. Hypolitusgasthuls te Delft
ontslagen cn voor korten lijd naar hun wo
ning teruggekeerd. Binnenkort zullen zij
naar Schiedam vertrekken, waar zij In het
St. Lidwinngestirht hun laatste levensjaren
goed verzorgd hopen te slijten. De l>eide
oudjes zijn er goed aan toe; hun vermogen
wordt nu door vertrouwde handen beheerd.
De goddelijke
geheimen
Een evangelie van Johannes
gevonden.
F.en Zvveedsche geloerde. «Ir. Oscar Loef-
gren. docent in de Semitische talen aan «Ie
universiteit Ie Upsala. heeft in Milaan tus-
schen ruim 2000 Oostersche manuscripten
van «Ie biblioteca Ambrosiana een apocryph
evarurelie volgen» Johannes gevonden, ge
schreven in het Arabisch. Het manuscript
beslaat 270 bladzijden en het zou uit het
riudsyrisrh vertaald zijn.
Volgens l.oefgrcn heeft men nog nooit een
zoodanig Evangelie gevonden en kan «ie
tekst een groote verrassing genoemd wor
den voor «Ie theologen. Het manuscript da-
eert uit 1312 en draagt den titel ..De Godde-
Ike geheimen"*.
13-jarig meisje wil niet meer
naar haar moeder terug.
Voor de rechtbank te Assen stond gis
ter terecht Lea G.. vrouw van S. M. C te
Kxterveenschekanaai wegens ernstige mis
handeling van haar 13-jarig dochtertje
Sophia.
Een tweetal buren, J. Pot en zijn vrouw,
hadden gezien, dat de vrouw haar doch
tertje op 20 Juli had geschopt en geslagen.
Het kind ha«! een goed heenkomen ge
zocht bij dc fam. Pot.
I)e volgende dag kwam het meisje weer
bij hen cn vertelde, dat zij geen eten had
gekregen en dat zij liefst naar haar groot
vader in Stadskanaal wilde. De vrouw
van Pot had het kind een paar boterham
men gegeven cn geld voor de bus naar
Stadskanaal. Dezelfde avond was zij ech
ter loopend terug gekomen, omdat haar
grootvader niet «thuis was. Haar moeder
wcnschte haar echter ook niet in huis,
waarop Pot de marechaussee had gevvnar-
schuwd. Het kind werd tijdelijk bij den
hoofdonderwijzer ondergebracht.
Sophia werd zelf ook als getuige ge
hoord en zij verklaarde, dat moeder haar
dikwijls bad geschopt en geslagen. Ook de
andere kinderen in huis kregen wel slaag
Zij was nu niet meer thuis, doch in Sant-
l»oort en zij wilde niet meer naar moeder
terug.
De inlichtingen over verdachte waren zeer
slecht, zelfs de inlichtingen, die haar ei
gen vader had verstrekt. Haar gedrag ter
terechtzitting maakte dezen indruk voor
al niet beter.
De officier van justitie eischte 6 maan
den gevangenisstraf.
Uitspraak over li dagen.
Dure bloemetjes
bulten gezet
Haarlemmer vermist f 500.
Een Haarlemmer Is in «Ie hoofdstad duur
uit geweest. Hij bad reeds verschillende ca-
fé's en andere oorden van vermaak bezocht,
toen hij eens zijn portefeuille nakeek. Tot
zijn schrik ontdekte hij, dat hij vijfhonderd
gulden kwijt was..
Hoe en waar hij deze kwijt was gerankt,
wist hij zich echter niet meer te herinneren.
Straks heeft ze zelf gebrek aan
vliegtuigen
Zooals men weet. heeft de K. L. M. de
Lockheed Super Electra „Lepelaar" aan do
British Overseas Airways Ltd. verkocht.
Thans voert onze luchtvaartmaatschappij
onderhandelingen over den verkoop naar
Engeland van de F 36 „Arend" en de laat
ste Fokker F 22 „Papegaai". Ook schijnt
de K. L. M. in den loop van dit jaar twee
Douglas D C 2-vliegtuigen naar het buiten
land te hebben verkocht.
Mocht dit zoo zijn. aldus het lfsb dan mag
men zich met eenige verwondering afvra
gen of het wel dringend noodzakelijk is,
thans reeds met den verkoop van de Douglas
I)C2-vliegtuigcn te beginnen. Meermalen Is
reeds gebleken, dat het materieel van dc
maatschappij in het volle seizoen maar
nauwelijks toereikend is* En wel zijn de nieu
we Douglas DC5-vliegtuigen van de K. L. M.
zoo goed als gereed, maar als men nu weer
begint met de DG2-inachines te verkoopen.
zal de situatie in het volgend jaar zomer
seizoen, niet veel beter zijn dan thans.
Waarschijnlijk zal op 13 September
a.s. H. M. de Koningin een be
zoek brengen aan de Spoorwegten
toonstelling, welke dan in de hoofd
stad wordt gebonden.
Burgemeester de Vlugt zal deze
tentoonstelling op 8 September of
ficiéél openen.
Buitenland
Toespraak van Forstec
Het komt aan op de zorg voor
zelfbehoud zegt gouwleider
Forster tegen de soldaten van
Dantzig.
Scherpe aanval op
Polen
Gouwleider Forster heeft gisteravond bij
de uitreiking van een vaandel aan de s. s.
Heimwehr een toespraak gehouden. Hij zei-
de o.m.: In liet hijzonder in de laatste maan
den heeft de politieke toestand zich zoo
ontwikkeld, dat Dantzig «loor den staat, wel
ke het volgens het besluit van den volken
bond zou beschermen, voortdurend wordt
bedreigd en er op moet rekenen op een dag
door Polen te worden overvallen.
FORSTER.
De Poolsche staat, welke er door
den Volkenbond toe uitverkoren
was, verdediger te zijn van Dantzig
is plotseling do eenig mogelijke aan
valler geworden. In dezen dreigen
den toestand bleef ons niets anders
over dan dat wij er naar uitzagen
hoe wij ons zelf zouden kunnen hel
pen. Iedere zich van haar verant
woordelijkheid bewuste staatslei
ding, om het even in welk land,
zou niets anders hebben gedaan dan
wij in de laatste acht weken heb
ben gedaan. Wij hebben er voor
gezorgd, dat Dantzig en zijn bevol
king niet meer weerloos zijn.
In tijden, zooals thans zijn niet de doode
letters van een of ander verdrag of van ten
of andere grondwet toonaangevend, doch de
drijfveer tot zelfbehoud van 400.000 menschen
Het was voor ons als verantwoordelijke man
nen bij voorbaat duidelijk, dat, wanneer wij
afweerorganisatios zouden stichten, wij haar
de voor dat doel noodige meest moderne wa
pens zouden geven, die bestaan.
Vertrok ran Aankomst fc
f'ï-n'r") |jodhp. 18 Au*. Fan*. 18 Au,.
(hwnreli) I A,h'nf'18 Aug/"a'ra 18 At*
|Medanl8Aug. Fan*. 18 Au,.
Een dezer afweerorganisaties vormt gij u
«le S.S. Heimwehr. De naam Heimwehr
op zichzelf reeds alles. Gij, mijn jonge 1
meraden, hebt u enkele weken geleden f
Dantzig vrijwillig geiiiehl. toen men u i
waarom het gaat. Gij wilt als jonge Dai
gers niet terzijde staan, wanneer het er ij
aankomt de eigen haardstede te besct*
men. In korten tijd zijt gij afgericht,
enthousiasme cn «le vreugdevolle overga]
aan de zaak heeft het mogelijk gemaakt, r
gij in liet rekkelijk weinig weken soldal
zijt geworden.
Op u. zooals op uw kameraden in de lani
politie, bouwt de bevolking van Dantzig ha
verwachtingen. Gij zijt er toe bestemd
mooie oude Duitschn stad en haar menscht
in geval van een Poolschen overval te
schermen hetzij deze van binnen-, hettj
van buitenaf komt.
Ten slotte reikte Forster als gouwleijjm
en vertegenwoordiger van den Fuehrer co*
mandeur Üoetze het vaandel uit, dat eg
doodskop voor het hakenkruis en daarna*
het runentceken der s. s. en het wapen vi
Dantzig vertoont. Hij sprak daarbij de hoo
uit, dat het vaandel steeds hoog In eere zi
worden gehouden.
Zich aan den gemeenschappen
ken pot vergrepen.
Het gilde der Amstcrdamsche orgeldrai
era heeft om allerlei redenen een
goeden naam bij de burgerij, die het uo
steeds niet verkroppen kan, dat de draaioi
gels indertijd uit de binnenstad zijn verdrt
ven, waar zij zooveel Amstcrdanunera d»
gelijks gelukkig muakten. Deze verbannifl
blijkt ook den orgeldraaiers zelf geen go«
tc doen Wat nog nooit bij do politie gerappj
teerd werd, is deze week, aldus de Msb., t
feit geworden: een orgeldraaier heeft zij
maat bedrogen door «le centen, die hij o»
haalde, gedeeltelijk uit don gemeenscha»
pel ij keu pot in zijn eigen zak over te hen
leu.
Het gebeurde in de Westerstraat, in h«
hartje van de Jordaan nog wel, waar nq
altijd heel wat ramen openvliegen cn eva
veel centen in het bakje regenen wannM
liet orgel zijn deunen komt spelen
Jordaners zoo gevoelig voor zijn.
De man met het centenbakje heeft d
gevoeligheid cn vrijgevigheid een leelijfc
knak bezorgd. Nooit zullen «le Jordani
het hem vergeven, dat hij zijn maat In
draaien en zelf de helft van do centen i
zijn broekzak liet schuiven. De maat zg
het en zei niks. Dat komt straks wel
recht, dacht hij cn koos den gemakkclijt
sten weg: Hij waarschuwde even later ea
agent, die toevallig voorbijkwam. I)«-ze
resteerde den gcldopholer cn bracht hei
naar het politiebureau, waar de centen 1
fouilleering uit zijn zakken te voorschf
kwamen. Voorloopig zal hij nu moett
brommen en af moeten wachten wat „uw
tieertje" te zeggen heeft over dit gebrë
aan collegialiteit.
Zal Japan haar glans verduisteren?
Verwikkelingen ln Europa dra
gen de verantwoording.
(Van omen Londcnschcn correspondent.)
Londen, Augustus 1939.
Het is bijna honderd Jaren gele
den, dat het toenmalige keizerrijk
China het eiland Hongkong aan do
Engclsclicn moest afstaan. Waarom?
Omdat in don xoogenoamden „Opi
umoorlog" van 18391842 Groot-
Brittanjc ovcrw inuaar over dc mili
tair veel zwakkere Chineezen bleef.
De Opiumoorlog ontstond, toen de Chi-
neesche regeering largo», zich tegen «ie over
strooming van het land met opium, «lal
zoo'* verschrikkelijke uitwerking op de be
volking had, te verzetten.
De Engelschon verdienden echter kapita
len aan liet van Bengalen en Indië naai
China ingevoerde opiuin cn dachten er niet
aan zidi «loze voordeelipe zaak te laten ont
nemen. Ten slotte verbood China in 1839 op
straffe «les doods den invoer van opium.
Dnnruit ontstond <l« Opium-oorlog,
waarvan het resultaat een Rritsch—
Chincescli verdrag was. waarin o.a. het
eiland Hongkong „voor eeuwig" aan Groot-
Rrittanje werd afgestaan.
Hierbij is op te merken, dat honden! ja
ren geleden de dollar een geheel andere
koopkracht had dan op het oogenblik. En
geland dankt derhalve «le overheerschende
handels- cn militair-politieke positie, welke
het zich in het Verre Oosten verworven
heeft, een positie, waarmede hel «Ie basis
van zijn rijkdom kon leggen, aan Iret feit.
dat het een van de dichtst bevolkte landen
«Ier aarde dwong, het opium te blijven ge
hruiken.
Engeland'» positie verzwakt.
Maar niet slecht» op dit gebied heeft zich
een verandering voltrokken. Op het oogen
blik is, om niet «le woorden van een «Ier
bekendste tiiarinepublicistrn, Hecftor C Bv-
vvater, medewerker van dc „Daily Tcle-
grapli" cn niet ten onrechte beschouwd als
spreekhuis van de Britsrhc admiraliteit,
te spreken, liet Verre Oosten, eens een «Ier
sterkste posities van Groot-Brittnnje, tot de
zwakste schakel in «leu verdedigingsgordel
van het Britsche wereldrijk geworden. Hong
kong, dat, zooals boven gezegd, het uit-
gang-punt van «ie overheerschende |>ositic
der Britten in liet Verre Oosten was, is op
liet oogenblik in een cventueelcn Kngclsch
Japansglicn oorlog naar de Britten zelf
toegeven slechts gedurende enkele maan
den te houden. I)eEngelsche minister-presi
dent zei bij de verdaging van het parlement
woordelijk: „Op het oogenblik hebben wij
in liet Verre Oosten geen sterkere vloot dan
«Ie Japanners. Wij hebben een dergelijke
vloot hier. Onder bepaalde omstandigheden
zouden wij kunnen besluiten, een vloot naar
liet Verre Oosten te sturen. Dit meen ik ni«»t
als oen bedreiging, maar slechts als een
waarschuwing."
Cliambcrlaiii had rustig kunnen zeggen,
«lat de Engelsche zeostrijdkrachten in het
Verre Oosten op het oogenblik zooveel zwak
ker zijn dan «Ie Jupansche «lat een conflict
ongetwijfeld in een voor Japan gunstigen
zin zou worden beslist. Dat is op zichzelf
niets nieuws. Interessant is slechts, dat
Cliambcrlain eigenlijk te kennen gaf, dat
nadut de dingen Europa, d.vv.z. Duitsch-
land en Italië „geliquideerd", zijn Japan
aan «Ie beurt znl komen.
Singapore's gemis aan slagsche
pen.
Ook in Engeland weet men echter, dat
dit dreigement onder de huidige omstandig
heden weinig indruk op Tokio kan maken.
Wel is Singapore eigenlijk Singha-Puras
(Leeuwenstad) tot het sterkste vlootstcun-
punt der wereld gemaakt, maar aan dit
»teunpunt ontbreekt een ruggegraut in den
vorm van werkelijk sterke slagschepen, die
/.oo noodig ook offensief tegen een te
genstander zouden kunnen optreden. Er
kan geen sprake van zijn, dat ook slechts
een van de vijftien slagschepen, welke En
geland op het oogenblik bezit, buiten Euro
pa gebruikt kan worden, zoolang in «leu
politickeu toestand van ons werelddeel geen
groot" verandering is gekomen. Toen Cliam
bcrlain dan ook over een eventueele actie
in komende jaren sprak, moei hij «laarhi]
gedacht liehlicii aan de op stapel liggende
nieuwe slagschepen, lloc is hier dc stand
van zaken? Volgens «le nieuwste, betrouw
bare berichten zullen niet groote waarschijn
lijkheid dc volgende slagschepen in dienst
worden gesteld: twee in den herfst van *40,
twee in liet begin van 19H en liet vijfde der
35000 ton-« hepen in den zomer van 1911:
twee 40.000 ton schepen In het begin van '43
cn twee verdere schepen van eveneens 40
duizend ton m den zomer van 1944.
Engeland zal zich moeten h
helpen.
Zooals men ziet, zul «le Britsche vloot 1
tic komende vijf jaren een enorme versla
king ondergaan, want naast deze ness
slagschepen wordt er natuurlijk ook i
een groot aantal .kleinere eenheden gebot
Daartegenover staat echter, «lal ook «le adt
re marine'? in een koortsachtig tempo la*
bouwen. Zoo zullen l».v. in hetzelfde tijdpe
naar alle waarschijnlijkheid in Italië «Ie
slagschepen „Vittoria Veneto". „Lit tori
„Horna" en „Impero" in dienst genomen vv«
den. Engeland zal zich aus en dat is
«le mccuing van talrijke Britsche vlooldt
kundlgen in het Verre Oosten wel moet
behelpen niet de daar aanwezige lichte a*
strijdkrachten.
Rekent men alles tezamen, wat
aan schepen voor een oorlog in het
Verre Oosten in aanmerking kan ko
men. «Inn komt men tot ongeveer inO
eenheden: 15 kruisers, li torpedoboot. j
jagers. 15 duikbooten. 12 mijnenleg- j
gera, 30 kanotuleerbooten, fi snelle
torpedobooten en eenige speciull
schepen. js:1
Dat met een uit dergelijke lichte vaart»
samengestelde vloot een oorlog met kano
succes tegen de Japansehe vloot niet gevti
kan worden, staat huiten twijfel. BezaW
waarschijnlijk met het verlies v. llongM!
en «le daaruit voor Engeland voojrtvloeU»|
gevolgen leiden.
En Am«ik'
Of «le Vereenlgde Staten van Amerika.
op Engeland klaarblijkelijk in stilte ho^
er toe over zullen gaan. pen oorlog t«»*"
Japan le voeren. 1» nog niet geheel ttW
Wel i- waar zijn ook Amcrika's coinmtraH
le belangen in het Verre Oosten groot.
het o«»k bij lange na niet zoo groot als
Groot Brittanje. maar het i» de vraag, of
ze den piijs van een oorlog waard zijn.
Japansehe vloot immers is een macht»f»r!«
waarmede ook Amerika te rekenen heeft.
Honderd jaren geleden ging de »ter
van Engeland in het Verre Oosten ln
Hongkong op. Wil het noodlot, dal
thans in Hongkong «le op den Opi
umoorlog gebaseerde machtspositie
van Groot Britta*^ aan het wanke
len raakt?