Robinson Crusoe's in
de Middellandsche Zee
Van apen en menschen
Directeur van
financieele instelling
gearresteerd
Dieren hebben wel degelijk een gevoelsleven
Truus Evgenhuy-
sen vertelt in
haar boek: ..Die
ren vragen on/.e
aandacht", hoe
menigmaal een
bezoeker in Artis
teleurgesteld i»,
wanneer hij op
rijn vriendelijk
lachen door een
aap beantwoord
wordt met kreten
van woede. Als
een mensch zoo
zou reagecren, zou
hij niet ten on
rechte een zonder
ling heet en. Maar
bij een dier de
schrijfster heeft
hierin natuurlijk
gelijk - moet men
voor zulk een ge
volgtrekking op
passen. Een
mensch, die al
is het dan ook
heel vriendelijk glimlachend aan een
dier de tanden laat zien, is in diens oogen
een vijand, die hem met zijn tanden to-
dreigt, zoodat hij als reactie zich bij voor
baat gaat te weer stellen. Hoe harder het
publiek lacht, hoe woedender de apen ge
woonlijk worden en niet zeidon beginnen
tij dan, uit pure nijd én angst, uit verdedi
ging»- en uit vechtdrift, met schillen en
doppen de menschen te gooien. Daarbij
gebruiken /ij weer menigmaal hun dierlijke
intelligentie, hetgeen een baviaan in Artis
bewees, die het brood, waarmee hij de
lachende menschen smeet, eerst in zijn
drinkbak nat ging maken, nadat hij etuis
ondervonden had, dat men met nat brood
beter gooit dan met droog.
Het Intellect van den mensch
aap.
Geen dieren zijn intelligenter dan de z.g.
menschapen toch ia het maar een hitter
beetje wat zij met hun intelligentie kunnen
doen. vergeleken hij wat een kind presteert
van laat ons zoggen vijf, zes jaar. Dat wijst
trouwens zijn herseninhoud al uit. Een vol
wassen orang oetan, die tot <1© grootste
menschapen behoort, heeft aan hersenen
nooit grooter gewicht dan 400 gram, tegen
een volwassen mensch 1900 h 1500 gram.
Niet overdrijven!
De Haagscho Tost schrijft in een bespre
king vhu bovenstaand boek:
Intusschen gaat men in de Portieljo-
school (Portiolje, de directeur van Artis)
naar onze ineening wel eens oen beetje ver
in de behoefte het dier van den mensch te
onderscheiden. Het is volkomen juist, dat
poëtlseerendo of enkel sentimenteel aange
legde menschen zichzelf al te gaarne
„verdiepen" in het dier, en daar dan als het
ware een fragment in herkennen van de
menschelijke psyche Maar men kan ook in
omgekeerden zin overdrijven De schrijf
ster haalt het geval aan van een olifant in
het bekende circus Harnum en Hailv, die
vaak door een tot bet personeel behooren
den neger ruw en wreed was behandeld en
die na zich op een dag van zijn kettingen
te hebben kunnen bevrijden, aanstonds den
neger achterna liep, hem tenslotte te pnk-
ken kreeg en toen totaal vermorzelde. „Daar
na", gaat de schrijfster voort, „ging het dier
rustig naar zijn plaats terug en liet zich
weer kalm vastleggen". En zij vervolgt:
„Geen bewuste wraakneming natuurlijk,
maar een uiting van aanval»- en verdedi
gingsdrift, opgewekt bij bet zien van den ne
ger, wiens verschijning herinneringen op
riep aan ondervonden onlust, waarhij de-
zelfde verschijning betrokken was"'
Menschapen hengelen
WIJ kunnen het nu wel intelligentie noe
men. en dan de intelligentie behandelen als
iets dat buiten het redelijke verstand kan
worden gedacht, maar nemen wij nu eens
het verhaal van dr. Kuiper, den directeur
van de Rotterdamftclre Diergaarde «Ie
schrijfster haalt het zelf aan over mensch-
apen. die door twee 75 c.M. van elkaar staan
de vlechtdraadwandfii van het publiek ge
seheiden. tóch een middel vonden oin etens
waren van het publiek naar zich toe te „hen
gelen". Sedert jaren kon Ik", aldus dr. Kui
per. „bij verschillende Jonge orang octans
en chimpansee'» vaststellen, dat zij. onafhan
kelijk van elkaar, dus zonder imitatie, een
langen, stijven gtroohalm uit hun kooi steken
in de richting van het publiek en daarmee
naar lekkers hengelen. Bindt namelijk een
bezoeker een versnapering aan den stfoo
halm vast. dan wordt deze terstond inge
haald. De lekkernij wordt door don heng*
lenden aap losgemaakt en verorberd, waar
na «Ie hengel opnieuw ingelegd wordt. Blijkt
deze door het gebruik geknakt of te kort
geworden, dan onderzoekt de aap hem, pro
beert hem recht te strijken en lukt dat niet.
dan laat Int hem vallen en zoekt met aan
dacht een nieuwe, waarbij verschil gemaakt
wordt tusschen korte et» lange, slappe en
stijve halmen". Als men zooiets leest, dan
wil men toch wel, mot de porten en de *«•»»-
timenteole ondeskundige!» mee. een beetje
terug vun «li© al «c geweldige onderschei
ding tusschen mensch en hooger ontwikkeld
dier. Er is een onmetelijk veld van mensche
lijke geestelijke eigenschappen, die ons van
elk dier onderscheiden, maar wat het gewo
ne practbche verstand betreft
Moederliefde?
Eén van de dingen waar de school
van Port iel ie altijd weer op wijst,
is dat mi-u bij dieren liefst niet van
moederliefde moet spreken, maar
eenvoudig van do vervulling van
blinde driften, die niets met het voor
werp zelf vun de „liefdote maken
hebben.
Een voorbeeld. Daar fladdert In een der
kooien een Vlaamsche gaai met hoog opgr
zette kopveeren. nu hll een oppasser in de
volière van zijn buren bezig ziet. Maar er
wordt bil ben» zelf een hakje met voer n»
zun bereik geze', en haastig gaat de laan»-
Net als de menschen...
sche gaai er nu wat uit pikken en brengt
het naar een andere Ylaarasche gaai. die
ergens verderop in de volière op een boom
tak zit. en stopt dezen het voer in den wijd
opengesperde»» snavel. Dieren voederen hun
onmondige kinderen, is dit dan soms een
jong van den Vlaamschen gaai? „Welncen,
heelcinaal niet!" antwoordt do oppasser,
„liet is al een volwassen vogel!" En dan weet
ik. zegt de schrijfster, dat ik hier heb te doen
met een van die merkwaardige verschijnse
len hij vogels, waarbij zij omstreeks den
broedtijd bij gebrek aan jongen hun ouder
lijk gevoel uitleven aan een ander object, ter
wijl in dien tijd het wijfje, eigenlijk best In
staat zelf voedsel tot zich te nemen, zich als
een om voer bedelend jong aan het manne
tje opdringt
Men ziet dat óók bij menschen.
Datgene waarop juffrouw Rygen-
Ituysen hier wijst, ziet men niet alleen bij
vogels en andere dieren, men ziet precies
hetzelfde, zij liet minder uitgedrukt in het
geven van voedsel cn meer in een algemee-
iic verzorging. Idj menschen. als zij ge
huwd of ongehuwd geen kinderen hebben.
Wie even dieper over deze dingen nadenkt
bemerkt aanstonds, dat er geen redsnen zijn
om aan het dier e«-n echt gevoelsleven te ont-
zeggen; het werkelijk onderscheid ligt in de
redelijke overdenking van gevoelsreacties,
in het bewuste beleven van zijn gevoelens
maar de gevoelens zelf nemen, zou men zeg
gen. bij dier en mensch vaak nauwelijks ai»
dcre vormen aan.
LOTGEVALLEN VAN AVONTUURLIJKE
KLUIZENAARS.
Men behoeft niet heel ver te zoeken
op de landkaart van Europa om een
gebied te vinden waar nog heden
ten dage Robinson Crusoe's een pa
radijsachtig bestaan slijten
(Van een bijzonderen medewerker.)
De politieke gebeurtenissen in en rondom
de Middellandsche Zee hebben ertoe geleid
dat zelfs de kleinste eilanden van deze groo-
te zee alsmede van de Adrlutische Zee en de
\aii Mannora Onverwacht 6611 ni«-i g.-
ringc strategische beteekenis hebben gekre
gen. Hoe ongelooflijk het ook moge klinken,
nog heden ten dage bevinden zich in deze
zeecn honderden kleine eilandjes die nog
niet ontdekt zijn en die inen vergeefs zelfs
op de meest nauwkeurige land- en zeekaar
ten zal zoeken. Ten Oosten van Griekenland
en lungs de kust van Dalmatiü zijn cr zelfs
wel duizenden.
Slechts rotsblokken of zandban
ken.
De meeste van deze eilanden zijn natuur
lijk niet \eel meer dan riffen, rotsblokken
of wel uit zee opstekende zandbanken, waar
mee niet zoo heel veel to beginnen is. Maar
er zijn ook wel degelijk grooterq eilanden bij
die met weelderige plantengroei bedekt zijn
"en die heel wel bewoonbaar zijn. Zij zouden
ziel» ook voortreffelijk voor bet inrichten
van marine-stations leenen; voor onderzee-
booten bijvoorbeeld zouden de tallooze klei
ne bochten prachtige schuilplaatsen vormen,
Inderdaad bleken dan ook vele dozijnen van
deze eilanden bewoond en zij zijn dat ook
lieden ton dage nog; voornamelijk door ro
mantische kluizenaars die er zich juist op
verlaten hebben dat niemand hen daar zou
vinden omdat hun toevluchtsoord onbekend
was.
Een aardige vondst
De kluizenaar Wagner. wiens geschiedenis
wij aan de vergetelheid ontrukken, is niet de
componist van de „Tannhaüsrr". Joltan \l ag-
ner, een jeugdige llerhjner, een hartstochte
lijk sportsman, besloot te emigreeren. Met
een kano peddel do hij langs de kusten van
Daltnatie en Ailmnie, landde vervolgens op
het kleine en op zijn kaart niet nangetee-
kemlc eiland Klthi en vond er het is «Ie
pure waarheid! een knap jong ineisje,
die juist met waschgocil bezig was.
Zij knikte hem onbevangen en vriendelijk
vanaf tiet strand toe en tot zijn niet geringe
verbazing ontdekte de verraste Duitse her flat
dit meisje en haar ouders de eenige bewo
ners van het eiland vormden. Zij bezaten
een aardig, door cypressen ontgeven buisje,
een olijveniioschje en een stukje grond waar
ze wijl» vertouwden rij leefden in liet her
rezen oude Hellas.
Sedert drie jaar huist Johann Wagner
er en de kleine, blondgelokte Apollo die nu
al twee jaar oud is, maakt het paradijsgeluk
olkomen.
Hat gelukkigste echtpaar ter we
reld.
Het zal zoo wat twintig jaar geleden zijn
toen een Oostenrijkse!» echtpaar op een klein,
onbekend en naamloos eiland ten Zuiden
An Chalcydike voet aan wal zette. Eigenlijk
adden zij een tocht op de Zuidzee willen
maken, maar dat bleek te ver en te duur.
Daar, in het Oostelijk deel van de Middel
landsche Zee vonden zij hun toevluchtsoord.
Zij bouwden er een huisje, legden oen groen-
tentuin aan, schaften zich enkele geiten aat»
en omringden zich. als eenige concessie aan
de civilisatie van het avondland, met hoeken.
Ieder jaar trekken zij eenmaal naar Athene
om vóór alles hun bibliotheek te completee-
ren. Toen zij in hun dorado aankwamen,
waren zij beiden blond, thans zijn hun haren
zilvergrijs geworden. Maar «ie weinige toeris
ten die een enkel maal des zomers in hut»
buurt verdwalen, verzekeren niet klem dat
zij zelden ergens ter wereld een gelukkiger
echtpaar hebben aangetroffen.
De roman van een legionnalr
Tragischer verliep het avontuur van den
Franscliman Jean Duvivier, die op het klei
ne eiland Itbos nabij Sutnos een nieuwe
crbiijfplaats had gevonden. De lust naar
vonturen had hen» vóór de»» oorlog naar
het vreemdelingen legioen gedreven. Hij ver
wierf zes onderscheidingsteekenon, ook het
Oorlogskruis. Toen echter deserteerde hij;
inidden in den oorlog had hij vernomen dat
zijn geliefde hen» bedroog. Toen hij aan
kwam was zij verdwenen en dat alleen
spaarde hem ervoor een moordenaar te wor
den. Maar nu moest de deserteur de vlucht
nemen. Hij zag kans Griekenland te berei
ken de Krijgsraad had hen. hij verstok
ter dood veroordeeld vond daar een vrouw
en vluchtte naar het kleine eiland. Enkele
jaren geleden werd hij, in het licht van zijn
militaire prestaties, begenadigd. Hij kon als
rij man naar Frankrijk terugkeeren, maar
hij geeft er de voorkeur aan met zijn vrouw
ii zijn drie kinderen op Ithos zijn verder le
ven te slijten.
Aan de rand van een scheiding
Het echtpaar Hartmann stond aan de
rand van een scheiding. In een sentimen-
tecle en vergevensgezinde bui besloten zij
liet nog éénmaal niet elkander te probee-
ren en op hetzelfde zeiljacht waarmee zij
hun huwelijksreis hadden gemankt, een
tocht te ondernemen door de Middellandsche
de Adriatische Zee. Nabij het kleine rots
eiland Bran ten zuiden van Dubrovnik leed
het jacht schipbreuk en het paar leidde er
enkele weken een noodgedwongen Robin
sou bestaan. Hartmann meende dat nu alles
weer goed zou worden tusschen hen bei
den. Maar de vrouw verdween met oen toe
vallig passeerend schip want zelfs het be
staan naast haar man in een dei-gelijke idyl
lische omgeving hield zij niet uit. Sedert
jaren nu reeds tracht de heer Hartmann
deze dubbele ontgoocheling door zijn para
dijsachtig leven op het eiland langzamer
hand te ovenvinnen
(»ok onze tijd. belaas veelal ontbloot van
romantiek, kent nog zijn Robinson Crusoe's
Eerst betalen!
Roemeensche petroleum levering
aan Duitschland gestaakt.
De laatste twee dagwi zijn geen tankboo
ten meer uit Constantza naar Duitschland
vertrokken. Tot voor kort kocht Duilsch
land aanzienlijke hoeveel lieden petroleum
in Roemenië, welke blijkbaar bestemd was
voor Tsjecho-Slowakije ci» via Bremen ver
scheept werd.
Naar vernomen wordt, is de reilen voor
de stopzetting der leveringen, «lat Duitsch-
land geen contanten meer beschikbaar heeft
om de orders tc betalen. Men gelooft echter
dat de leveringen hervat worden, zoodra
Duitschland het saldo aanzuivert.
Amsterdammer maakte t #2-500
aan effecten zoek.
De Amsterdamsche Justitie ar
resteerde gisteren den directeur
van een financieele instelling, dr.
1). H. B., verdacht van verduistering
van een pak effecten ter waarde van
f 12.500.uitgegeven door een
Utrechtache financieringsmaatschap
pij en eigendom van een Hagenaar.
Deze laatste had de effecten aan B. ter
hand gesteld om een bepaald object te, fi
nancieren. In plaats hieivan beleende hij de
incourante aandeden zonder er den eige
naar in te kennen. Met een derden persoon
ging hij met de opl»i*engst zaken doen.
Hoe de verduistering ontdekt
werd.
Het ongeluk wilde voor B., dat de effec
ten, waarop jarenlang geen dividend was
uitgekeerd, 4/-* pet. gaven. De eigenaar wil
de van dit voordeeltje profitecivn en eischte
de effecten, nominaal waard f 25.000.
doch afgestempeld op 50 pet., terug. Dr. B.
kon aan dezen eisch geen gevolg geven. De
eigenaur stapte naar het hoofdbureau en
op de afdeeling handelspolitie» waarvan in-
spectcur Dijkstra de leiding heeft, depo
neerde hij een klacht tegen B. wegens ver
duistering. Inspecteur Dijkstra ontl>ood dr.
B., deze gaf echter een andere lezing van
het geval. Hij wend in arrest gesteld «ui gis
termorgen voor den officier van Justitie
Ketoid. De rechtercommissaris beeft zijn
insluiting in bel Huis van Bewaring bevo
len.
Connecties met een sinistere fi
guur.
Dr. B. deed indertijd naar zijn zeggen
dikwijls zaken met de vroegere Spaansche
regeering. Jaren geleden onderhield bij con
necties met Banuat. Volgens rijn verkla
ring lioeft hij mui een Spaanscheuniversi
teit en van een Amerikuausclic liooger on
derwijs instelling ecu doctoijsbul ontvan
gen.
Herhaaldelijk heeft de han delspol itde pro
ces-verbaal tegen den man o|>geiuaakt, zon
der dat evenwel later tot een vervolging
kou worden overgegaan.
Het Roemeensche
mysterie
Een man slapie weg niet den
tasch vol geheime slakken
Aangaande den diefstal van een tasch
met belangrijke Roemeensche staatsdocu
menten en den zelfmoord van kaj>itoin I'au-
litsu, die koerier was van de Roemeensche
legatie te Sofia vernemen wij nader het
volgende:
Puulit.su was Woensdag uit Boekarest in
Sofia aangekomen, was zijn hotel binnenge
gaan en had de tasch in het huurrijtuig la
ten liggen. Toen hij terugkwam, was de
tasch verdwenen. Iemand, die tot den koet
sier gezegd had, dat hij den koerier ken
de, was met de tasch weggestapt. Ondanks
het onmiddellijk ingesteld politie-onderzoek
In de buurt en het uitloven van een bcloo-
ning, werd noch de dief noch de tasch te
ruggevonden.
Een andere lezing van het geval is, «hit
de diefstal gepleegd is in liet hotel, toen
een man, «li© op den koerier geleek, om de
tasch vroeg, welke hen» overhandigd werd.
Volgens deze lezing was Paulitsu toen naar
't rijtuig teruggekeerd en bad bij zich ern
stig verwond bij een poging tot zelfmoord.
TWIJGEN
Vóórdat zij te Southampton in de vliegboot
stapte, die haar naar de V. S. zou brengen,
maakte onze fotograaf nog juist dit kiekje
van Mej. Marjorie Farradge, de Britsche
schoonheidskampioene van dit jaaA
Veertigduizend vluchtelingetjes
wachten op redding
Vele geëmigreerde kinderen ge
scheiden van hwi ouders.
Sir John Hope Simpson heeft een over
zicht samengesteld over de situatie der
Joodsche vluchtelingen, dat ten aanzien van
le jeugdige uitgedrevenen de volgende pas
sage behelst:
Door de comité's, die de zorg voor
de kinderen op zich nemen, is uit
gerekend, dat zich in Duitschland
en Oostenrijk nog ongeveer 40.000
Joodsche kinderen beneden den
leeftijd van zestien jaar bevinden,
die nog moeten worden geiled.
Voor Groot-Duitschland inclusief Boho-
inen en Moravië wordt door deze comité's
het lumtal Joodsche en niet-Arische Chris
telijke kinderen geschat op 85.675. In hoe
verre de niet-Arische Christelijke kinderen
werkelijk zullen emigiwren, is afhankelijk
van de graad van discriminatie, welke te
gen hun ouders er» henzelf wordt toegepast.
Bij het tegenwoordige tekort aai» arbeid in
Duitschland is de jegeering niet bereid.
emigratie van niet-Arische kinderen toe tol
staan, tenzij van hun ouders hekend is, «lat
zij het regiem vijandig gezind zijn. Velen
zuilen echter met hun familie emigreeren.
Indien het vertrek in het tegenwoordige
tempo voortgaat, zullen er na verloop van
twee jaar nog 50.000 kinderen zijn achter
gebleven.
Gescheiden van hun ouders.
Inmiddels zijn gescheiden van hun
ouders tuaBchen November 1038 en Mei
1939 7.900 kinderen geëmigreerd, vat» wie
een onderdak kregen in Engeland 4800 (op
15 Juni j.l. waren er reeds 6600 aangeko
men), Nederland 1500, België 600, Frankrijk
600, Zweden 250, Vórecnigde Staten 210. Het
ergste van desa emigratie is, dat de kinde
ren van hun ouders worden gescheiden,
doch gelukkigerwijze is het dikwijls moge
lijk, later de gezinucn weer bijecu te brem
gen.
Schipper spoorloos
verdwenen
Vermoedelijk verdronken.
In den vorigen nacht omstreeks twaalf
uur moest de lichter „Ophir", welke lig
plaats had gekozen in de Vulcaanhaven te
Vlaardingcn, worden verhaald langszij van
liet s.s. „Schiedam" om te laden.
l)e kapitein van de sleepboot wekte hier
voor schipper A. Kalkman van de „Ophir",
die zich met zijn vrouw aan boord bevond
en zich ter ruste had hegeven. Kalkman
was* spoedig aan «lek om «le noodige instruc
ties in ontvangst te nemen, doch tijdens tot
uitvoeren daarvan was hij op een gegeven
oogenblik verdwenen. Vermoed wordt, dat
hij bij het verhalen is gestruikeld en over
boord is gevallen.
I)e rivierpolitie heeft den geheelen nacht
gedregd, doch tot nu toe is «lit zonder re
sultaat gebleven. Schipper Kalkman was 47
jaar oud en vader van twee kindei*en. Hij
woonde te Rotterdam.
De nalatenschap van
dr. Mannbeimer
Faillissement aangevraagd.
Naar ons ter oore komt is door de firma
Mendelssohn en Co. Amsterdam en de be
windvoerders een aanviage tot faillietverkla
ring van de nalatenschap van wijlen dr. F.
Mannbeimer bij de rechtbank aldaar inge
diend.
Onze Oost
K.L.M. OOK NAAR DE WEST?
In den Volksraad heeft de regen ing»ge-
machtigde, ir. \;i«» Haeften. ni«*dt*gedecld «lat
de K.L.M. een luchtverliinding tusschen Ne
derland en Wot Indie c-nstig in ovemw
ging heeft