De situatie verandert
Berlijn en Moskou sluiten
niet-aan vals verdrag...
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
Duitschland en Polen
oorlogsgereed
Zullen
Engeland
en
Etankrijk
Polen
loslaten
Militaire maatregelen
van Duitschland
en Polen
Joden trouw
aan Engeland
De politie gestrand
Russische vliegtuigen
in China
Laan. Schaffen, Tel. -444 (2 lijnen). Kengetal 2240.
DINSDAG 22 AUGUSTUS 1939. 83e Jaargang. No. 10983.
!oii runt
VON RIBBENTROP NOG DEZE WEEK
NAAR DE SOVJETHOOFDSTAD. DE
ENCELSCHEN WORDT AANGERADEN
POLEN TE VERLATEN.
OOST
ZEE
i-.GDINGEN
B«0«N
lt£0*HST OQSJ "HJitS-
'23
(MO)
DE VRIJSTAAT DANZIG EN POOLSCHE CORRIDOR
Is eenerzijds de toestand in Europa sinds gisteren
nog eer veel dreigender geworden, wat zich bijvoorbeeld
uit in nog toenemende militaire bedrijvigheid in Duitsch
land en sterke geruchten over een tusschentijds bijeenroe
pen van liet Britsche parlement, anderzijds is er iets ge
beurd, dat misschien de grootste algemeene spanning zou
kunnen wegnemen. Sovjet-Busland heeft 'n salto mortale
gemaakt en is naar 't kamp der asmogendlieden overgeloo-
pen door een niet-aanvalsverdrag met Duitschland te slui
ten. Dit bericht is als een donderslag bij helderen hemel
gekomen. Er wordt meer haast bij deze zaak gezet, dan
met de eindeloozc onderhandelingen tusschen Rusland en
de democratische landen het geval was. Reeds op 23 Au
gustus vertrekt von Ribbentrop naar Moskou. Volgens het
officieele bericht uit Moskou is Rusland tot deze stap ge
komen, omdat het Je spanning in haar politieke betrek
kingen wil verminderen en de oorlogsdreiging uitschake
len. In politieke kringen te Berlijn constateert men, vol
gens Havas, dat alleen reeds de aankondiging de spanning
die van uur tot uur toenam, verbreekt. Het zal echter groo-
tendeels van Moskou afhangen, of deze ontspanning duur
zaam en aanzienlijk wordt.
er» j
lw.
830
ccn
•en
'sd
Crisis aan het eind
dezer week te wachten
In Warschau verwacht men de cri
sis lagen het einde dezer week.
De Birlijnsche correspondent van de
Gaata Polska voorspelt, dat de rede
van Hitier op Zondag a.s. bij Tan-
nenbwg sensationeel zal zijn. Het is
echter niet bekend, of de rede een
redelijk antwoord zal behelzen op
bet Poolsche memorandum van 5
Kei dan wel oi zij alle bruggen zal
alhr&nden en de zaken tol een acute
crisU zal brengen.
Hoe dit zij, dit overigens niet geheel onver
wachte succes van Hitlor men herinncre
zich de befaamde woorden van Sfaalin tegen
Engeland en de Rusland aangedane «naad
te München, toen het door Engeland werd
gepasseerd versterkt de positie der as,
\ooral ook in de oogen van eigen volk.
De algemeene situatie verandert volko
men en het zal zeer de vraag zijn of Enge
land en Frankrijk ook onder deze omstan
digheden Warschau nog verder zullen onder-
leunen. liet is niet gewaagd te constatecren
dat het den Polen zal advisccren opnieuw
met Berlijn te gaan onderhandelen. Duide
lijk is het* dat Polen dan weinig zal hebben
in te brengen.
Engelscben wordt aangeraden
Polen te verlaten
De Britsche consul-generaal heeft allen in
Polen verblijvende Engelschen medegedeeld,
dat wannéér zij geen speciale reden hebben
te blijven, het gewenscht is, dat zij uit Po
len vertrekken. In Berlijn had zich voor het
bericht van het niet aanvalspact van de bui-
tenlandsche journalisten langzamerhand een
ware paniekstemming meester gemaakt
Fransche journalisten begonnen reeds uit
te wijken, de laatste uren wees alles er op
dat men stond voor één zaak: Er op of er
onder.
Duitschland zoowel als Polen zijn thans
pr&ctisoh gemobiliseerd.
Los staande, fragmentaire, betrouwbare
inlichtingen doen het denkbeeld aan de
hand, dat Duitschland» proefinobilisatie
snelle vorderingen maakt, verpleegsters wor
den opgeroepen, propaganda-eenheden geor
ganiseerd, soldaten worden ingeënt, de ben
zine schaarschte is erger, auto's en wagens
worden gerequireerd, in het bijzonder in
Pruisen en lange reeksen vrachtwagens en
tanks bewegen zich voort
In Keulen en andere steden van het Rijn
land begon gisteravond de eerste van een
verduistering van drie nachten. De bewoners
van het Rijndal hebben des nachts een ab
normaal zwaar verkeer gehoord. Officieele
kringen in Berlijn zijn zelfs nog minder
mededeelzaam dan gewoonlijk.
Zoo is het geen wonder dat in Berlijn de
overtuiging wijd verbreid wordt, dat er al
heel spoedig iets gaat gebeuren.
In politieke kringen wordt beweerd, dat
men niet kan toestaan, dat de Poolsche
„wreedheden", waarmede de Dantzigschc
kwestie thans onontwarbaar is verhonden,
nog veel langer voortduurt. Het denkbeeld,
dat Duitschland dienaangaande diploma
tieke stappen bij Polen zou kunnen doen,
wordt verworpen. Daaruit moet geconclu
deerd worden, dat Duitschland» lijn van ac
tie een geheel anderen vorm zal aannemen
Men is er thans zeker van dat Rusland
onzijdig zal blijven, het Is de groote vraag
of Engeland en Frankrijk zonder den steun
der Sovjets en ook zonder toezegging van
hulp van Amerika hun belofte om Dantzig
gestand zullen doen.
De toenemende onrust over een snelle ac
tie van de as tegen Polen is dus alleszins
verklaarbaar.
Polen voorbereid op alles
De officieuze „Gazeta Polska" spoort, naar
Havas meldt, de burgerbevolking van Polen
aan, maatregelen te nemen voor een even
tueel conflict. In het desbetreffende artikel
wordt gezegd, dat de regeering maatregelen
heeft genomen, om voorraden op te slaan
voor den oorlogstijd en dat ieder gezin ook
een reserve-voorraad levensmiddelen voor
twee weken moet opslaan.
Duitschland en Polen zijn dus gereed voor
iedere eventualiteit, concrete berichten over
actie in welken vorm ook, ontbreken echter
nog, zoodat de verdere ontwikkeling van
den thans uiterst penibele toestand moet
worden afgewacht.
Doch tegen het Witboek.
De Joden zullen trouw blijven aan
Engeland, doch voortgaan te strijden
tegen het Palestijnsche Witboek met
alle te hunner beschikking staande
middelen, niet uitzondering van ter
reur, aldus heeft Shertok ten beslui
te van de algemeene debatten op het
Zionistische Congres te Genève ver
klaard.
Spr. gaf daarbij een programma van twee
punten aan, nJ.: 1. Onderneemt een actie
die zal leiden tot den nederlaag van de Wit
bockpolitiek; 2, Overtuigt de openbare mee
ning in Engeland er van dat deze politiek
onrechtvaarig is.
Veel pioniers In het protectoraat.
De Praagsche ge«leicffeerdc Kalm l»eeft uit
naam der Zionisten in het protectoraat Bo-
hemen en Moravio verklaard, dat dit gebied
een groote reserve aan jeugdige pioniers be
vat, die naar Palestina willen emigreeren.
Het betreft hier jongelieden, die deel uilma
ken van een georganiseerde beweging en die
voorbereid zijn op het leven in Palestina.
Nadat een compromis was bereikt omtrent
oncenighcid die ontstaan was tusschen ver
schillende groepen met betrekking tot de
verkiezingen in Palestina, werd het congres
tot Donderdag verdaagd.
DRAMA IN DIRIGENTENFAMILIE.
De bekende Duitachc dirigent Bruno Wal
ter l»eeft het internationale festival te Lu-
zera van gisteravond niet kunnen leiden.
Zijn dochter is namelijk vermoord tloor
haar echtgenoot, die zich daarna zelf van
hot leven berooide. Onder deze tragische
omstandigheden kon Bruno Walter. aldus
U.P., natuurlijk niet optreden. Hij werd
vervangen door Arturo Toscanini.
De nieuwe mijnenlegger „Van der 4
Zaan" van de Nederlandsche Ma- 4
rine U Maandagmiddag te Am 4
sterdam ofli-
deel ln
dienst gesteld A
Auto's banen zich een weg door
de watermassa's De Beatrix-tunr
nel ondergeloopen.
Voor de derde maal tijdens dit
zomerseizoen heeft een hevig onweer
met zvvaren regenval de gemeente
geteisterd en, evenals bij de bekte
vorige gelegenheden, is de nieuwe
Prinses Beatrix tunnel overstroomd
door het water, dat van de omlig
gende, hoogerc dealen der plaals
in groote stroomen kwam afvloeien.
Omstreeks vier uur konden de automatisch
werkende pompen, die de verkeerstunnel
onder de spoorlijn HilversumAmersfoort
moeten droog houtten, ïsot binnenkomende
water niet meer baas en begon zich op het
diepste gelegen deel van don rijweg een pias
te vormen, die weldra in omvang toenaru,
tot ten slotte in het inhklen van de tunnel
ruim een halve meter water stond.
Het autoverkeer baande zich met moeite
een weg door de watcrmaaaA en tot groote
hilariteit van het belangstellende publiek
was de laatste wagen, «tic een kans waagde
en halverwege steken bleef, de overvalauto
van de HilveraumBche politie.
Het water gutste aan weerskanten in
groote stroomen de tunnel in en het water
vlak bleef gedurig stijgen. Pas toen ook de
fietspaden waren ondergeloopen en de over
val wagen tot over «te spatborden in het
water stond, verscheen er een vrachtauto,
die met een kabel de gestrande politieman
nen weer in veiligheid bracht.
Het water in do tunnel bereikte omstreeks
zes uur zijn hoogste niveau, ongeveer 75
c.m. liet verkeer lag al dien tijd geheel
stop, zoodat de drukte bij de spoorweg
overgangen weer zeer groot was. Daarna
zakte hel water langzamerhand tot om
streek» half zeven 't fietsverkeer weer mo
gelijk werd. Do rijweg was toen echter
nog niet vrijgegeven en het zal waarschijn
lijk laat in den avond worden voor dat het
geval is.
Ondanks een bliksemafleider een
fabrieksschoorsteen geraakt.
Gedurende het onweer is de bliksem in
geslagen ln de 10 meter hooge schoorsteen
van de tapijtfabriek „Veneta" op den hoek
van de Ooster Enghweg en den Lleberger-
weg. Een groot stuk von de kraag werd
in fragmenten naar beneden geslingerd en
kwam terecht op het oude ketelhuis, te
genwoordig al» smederij in gebruik.
Er werden vele gaten ln bet dak ge
slagen, terwijl ook de lantaarn ln het dak
van het mairazijn werd verbrijzeld. Vele
arbeiders werden door den luchtdruk te
gen den grond gesmakt zonder letsel te
krijgen.
Ken merkwaardige omstandigheid Is het,
dat de schoorsteen voorzien is van een
bliksemafleider, die ongeveer vier meter
bo\en de kraag uitsteekt.
De plechtig
heid aan
boord.
Gevolg can het handelsverdrag
Kortgeleden zijn 150 Russische vliegtuigen
aangekomen op het oefenvliegveld in Wam-
sjau, de hoofdstad van Kansoe. zoo meldt
de correspondent in Sjanghai van de Japan
Times, die op gezag van inlichtingen uit
Chineesche bron schrijft, dat op een zekere
ChtneesclK» luchtbasis nabij Tsjoengking .">0
Russische vliegtuigen en vete Russische pi
loten en mecaniciens uit Rusland zijn aan
gekomen. De genoemde correspondent voegt
hieraan toe. fiat de Russische hijstand aan
China gezegd wordt te zijn verleend vol
gens het Chlncesch-Russische handelsver
drag dat 16 Juni is onderteekend en waar
in de Moskousobe regeering toczeidc cre-
diet en materialen te zullen leveren tot
een bedrag van 30 miilioen dollar.
Vier Duitschers in
Rormenië gearresteerd
Esrsts optreden tegen de Dnlt*
sche minderheid.
Te Boscamontana (Roemenië) heeft de
politie vier leden van de Duitsche minder
heid, groepsleiders in de Duitsche afdeehng
van het front der nationale wedergeboorte,
gearresteerd. De Duitschers hadden natio
naal socialistische strooibiljetten hij zich ea
voerden pan germanistische propaganda.
Dit is de eerste maal, dal de politie tegen
leden van de Duitsche minderheid moet op
treden.
