Het eig endomsrecht in de Gemeente Schoorl Liet Hitler de wereld positie kiezen? De Economie in de ban van het militairisme Bewust aansturen op verlaging van den welstand Ook het gewijzigde uitbreidings plan geen genade in de oogen der burgerij. Nieuwe protest- vergadering op handen Economische beschouwing r "v Sombere toekomst van Europa r bijvoederiric- in deweidey s' Naar wij vernemen, kan ook kat gewijzigde uitbreidingsplan, zoo als dit thans tar visie op de gemeente- aooretarle la neergelegd, weinig In stemming onder een groot deel der Ingezetenen verwerven. In den loop van de volgende week zal opnieuw een groote protestvergadering plaats vinden. Wel ls het plan op enkele punten soepeler geworden, dooh het hooldbezwaar, dat de erlacheidingen veel te ruim zijn genomen, blijft Als wij ons oor onder de Schoorlschc bur gerij te luisteren leggen, is er slechts één zeldzaam eensgezinde klacht: F.r zal op den duur in Schoor! niet meer gebouwd worden, want het slag menschcn dat zich in Schoorl blijvend pleegt te vestigen, kan en wil eenvoudig de groote sommen niet betalen, voor de verplichte grondaan koop bij een te bouwen huisje. Dit slag mensclnn denkt er niet aan. veel meer dan duizend gulden voor een bouwlerreintje t« besteden en als dit uitbreidingsplan wordt aangenomen, zullen vele duizenden noodig zijn. Dat ls te gek. Het ls geen wonder, dat de Schoor Ier timmerlieden, die de burgerhuisjes voor gepenslonneerde ambtenaren, kleine renteniert, enz enz. plegen te zetten, bleek om den neus zijn geworden, toen hun dit uitbreidingsplan onder oogen kwam. Afgezien van do economische kwestie oen plaats heeft meer aan tien kleine men schcn dan aan één groote man is het ook nog dc vraag of het schoonheidsideaal ge dicud wordt door dit bouwplan. De lieer Hoozenburg. die met kijven en schelden, want zoo is het toch, zijn vijftien honderd gulden voor het ontwerp incas seert, zal wel een knap man zijn, anders zouden B. en W. zich toch wel niet zoo als zoete jongetjes in den kinderwagen hebben heen en weer laten sjouwen. Wij willen de nesthethx-he kant dus ook maar laten rusten, al blijven wij van oordeel dat in de gezonde Schoorlsch© boerenkrentebol een krent of wal meer geen schade zal doen. Een andere vraag ls of het eigendomsrecht door dit plan niet al te zeer wordt aangc tast. Het ziet er soms wel wat erg Russisch uit, maar waar op do betreffende stukken nog niet staat: voor accoord, Fridagowitsch, chef van het gemengde raadpleger en Scher- meroff, volkscommissaris, maar de goede Nederlandscha namen, tullen we maar aan nemen, dat het communistisch Ideaal den heerrn nog vreemd is. Er moeten andere oorzaken zijn. waardoor dit plan zoo is opgezet, dat het sommigen zóó treft. Welke oorzaken? Persoonlijke voeten te gen den een of ander willen wij er niet achter zoeken, al worden In de gemeente In dien zin geluiden gehoord. ZooieU is bovendien steeds moeilijk te bewijzen. De tijd zal dit wel leeren. F.cn raadsel In het plan Is voor velen het geprojecteerde sportterrein en ook het geprojecteerde parkeerterrein. Het nut van beide zal wel niemand heatrijden, maar tot heden zijn betreffende gronden nog steeds particulier eigendom en voor zoover ons bekend Is met den eigenaar van deze gron den nog nimmer over de bestemming ge confereerd, althans hun meening niet ge vraagd Het lijkt niet zeer kaufmünnUeh reeds nu over bestemming van terreinen te laten besluiten, als men plan heeft deze terrei nen te koopen. Een andere verklaring Is toch moeiliik aanvaardbaar, want als de eigenaar niet van zins is r.ljn grond be schikbaar te stellen voor het doel dat het gemeentebestuur eraan wil geven, Is men nog evenver. Maar wellicht ls er er gen» nog een stoffig wetboek je verborgen, «lat weer recht praat wat In feite krom Is F.r i» op dit punt reeds jurisprudentie. Voor beelden genoeg! In de raadsvergadering van 8 Augustus vroeg de heer Gutter hoe het stond met het varbod tot bewonen van enkele nieuwge bouwd© huizen in de gemeente. Voorzitter verklaarde teer openhartig. dat de liomwergunnlng te vrortr Ls verleend en dat Ged. Staten in afwachting van liet be «luit van den Kroon de beslissing hebben aangehouden. Voorzitter zclde. nog gewaarschuwd te hebben, maar de meerderheid van het col lege van B. en W. wilde anders- Wij zouden zoo zeggen, hier wondt uiter lijk erkend, dat een fout door B. en W. is gemaakt en daar tolioeft niemand zich voor te schamen. Maar... wat nu? Betrokkene heeft zeer onlangs bericht van de Kroon ontvangen, dat hij niet inag houwen, doch op grond van de door B. en W. ver-strekte bouwvergunning is het hui» reeds kant en klaar ÜH de betreffende stukken bliikt nergens, dat de man zich niet stipt gehouden lieeft aan de door B. en W. voorgestrlden gedragslijn en uit niets, tenzij men misschien ontzettend lurMtach- llstig Iets anders gaat lezen, dan dat er zwart op wit staat, blijkt dat H. en \N hem ©enige beperking hebben opgelegd, na dat dc gewaarmerkte trekening en vergun nint heen gezonden zijn. Als dit nieuwe uitbreidingsplan wordt aangenomen, valt ook de grond, gelegen aan de zijde van den weg. waar bedoeld hui» 1» getouwd eronder. De andere kant merkwaardig genoeg niet. Wat moet de man nu met zijn huis, waar hij door persoonlijke omstandigheden liever vandaag dan morgen in moet trekken? Het is goed dat het bijzonder tolang voor tot algemeen belang wijkt, maar of het alge meen bdang gediend wordt door ook voor een jaren be*taanden weg. waarlangs groote betouwing niet is te verwachten precies aan één zijde een uitbreidingsplan toepasselijk te verklaren wil er bij ons niet in. En er is alle kans, dat dc man straks door de (•©palingen van dit plan zal moeten af breken. Het geval staat niet alleen, zeiden wij reeds. Ook ten aanzien van andere wonin gen geschieden zonderlinge dingen. Kr is een fout gemaakt, zegt de burge meester, die fout is gemaakt door een of meerdere leden van het college of misschien door Ged. Staten. Het rechtvaardigheidsgevoel eischt, dat een fout hersteld wordt, door diengene wel ke haar maakt. Dat zijn hier niet de gedupeerd© bouwers. Vender willen wij op de prolesivcrgnde- ring, niet vooruitloopen. Er zal daar vermoedelijk menig hartig woordje worden gesproken. En terecht! Ter verduidelijking: Artikel fl van de Wo ningwet bepaald onder andere: B. en W. kunnen een bouwvergunning verleenen, in dien liet plan voor welks uitvoering zij wordt gevraagd, niet strijdt met tot ont werp van het plan van uitbreiding of aan (ied. Staten ter goedkeuring ingezonden plan van uitbreiding. Hier voige du» uit. dat in dit geval ook de teekeningen enz. terecht zijn opgezonden naar Ged. Staten. De fout zit dan OÓk nu l in het niet-nakomen aan wettelijke bepalin gen, maar in een voorharigtoid van bet collega en daardoor een al te letterlijke toepassing van de wel door dc hooge in stanties! Tenslotte nog dit Het is te hopen dat als straks op den vijfden September het nieuwe college van B. en W. gekozen zal worden, men dan kerels zal kiezen. Kerels die 71. li niet verliezen in pietrpeuteriglni«lp- en noodelooze breedsprakigheid, maar doen! Dan zullen dergelijke fouten achterwege blij ven voortaan en dan kunnen gemaakte fou ten worden hersteld. Misschien wordt don een enkel toilig huisje opengemaakt, op een enkel teentje ge trapt rr wrocvrr tctc éai^raiMïïniiM DEN HELDE* Aug. Zondags gesloten Gezien wat er in de groote wereldpolitiek gebeurt, is dat niet erg iu de dorpspolitiek. Kn wethouder Schenner vindt straks toch nis ex-wethouder Schermer troost in de eervolle functie van lid van Provinciale Sla ten. Kr wordt zelfs gemompeld van lid van de Gedeputeerde staten. Kilicve, de heer Schermer heeft zich zeer vrnolijk gemaakt over ons compliment aan de grijze ma—a onder zijn witte knillen. Tja, er zit véél onder, maar of er nu ge noeg onder zit, oin zich met de dagelijksche dingen der provincie met vrucht te be moeien? Hier past voorloopig een veelzeggend zwij gen! Buitenlandsch Overzicht DE DUITSCHE TACTIEK TOONT AARZE UNO. WORDT GEZOCHT NAAR EEN TERUOTOCHTSWEO? VOORLOOPIG SCHIJNT DE ZONDAG BESLISSEND. V r ij d a g in i d d a g. Als een motor blijft Duitschland steeds uituwt spanning draaien in onze Europee sche samenleving, maar er is geen twijfel aan of deze spanning heeft zoo ongeveer haar hoogtepunt bereikt. Want, al kennen we dan tegenwoordig het begrip zenuw oorlog, uiteindelijk is bet geen mensch daar om te doen, terwijl de eigen bevolking er evenzeer onder ie lijdéu heeft als ieder ander. Aanstonds zullen we dus weten, hoe dan ook. Er is lechts keuze uit twee mogettyk- boden: oorlog of vrede. Tot een daarvan zal liet aanstonds zijn gekomen. Wanneer we ons nu een oogenblik be zig houden met de vraag, welke van beide rirhtingeu bet aanstonds zal uitgaan, dan kan dit niet anders zijn, dan een tot op zekere hoogte tendentieuze beschouwing. 1>© mensch zoekt nooit geheel onbevooroor deeld. Min of meer onwillekeurig laat hij zich leiden door zijn hoop en waar onze hoop geheel uitgaat naar den vrede, is 't mogelijk, dat de toekomst zal bewijzen, dat we te optimistisch zijn geweest. Doch, de wenerh is nu eenmaal de vadqr der ge dachte. Als eerste en grootste lichtpunt dunkt ons de omstandigheid, dat het nog steeds vrede is. Het non agressiepact, onverwacht als het was. is afgesloten en gepubliceerd met zekere bedoelingen. Welke kunnen de ze zijn geweest? Hitler geeft daarop zelf het antwoord In zijn boek, waar het luidt: ..Een bondgenootschap, welks doel niet hel voornemen tot een oorlog omvat, is zinloos en waardeloos". (Bib. 719). Nu moge het waar zijn. dat de prnctijk langzamerhand heel wat van Hitiers schoon.» theorieën omver heeft geworpen, we willen aannemen, dat de ideecn van den FQbrér ten aanzien van een bondge nootschap onveranderd zijn gebleven. HA non-agressiepact is dus afgesloten met de bedoeling een oorlog te gaan voeren. Het spreekt vanzelf, dat er. om de lont in het kruit te stoken meer noodig is. don alleen bet een of andere pact of bondgenoot schap. De omstandigheden, welke deze ook mogen zijn. doen hun invloed golden. Nu meonen we, dat het voor Hitler gun stigste moment is verstreken, zonder dat iets is gebeurd. Dit oogenblik was daar, toen de wereld als reactie op de afsluiting van het DuitschRussische pact een oogenblik door verbijstering was gegrepen. Dit was het moment, waarop had behooren te worden ingegrepen, zoo de Ffthrer inder daad gijn positie volledig had willen uit buiten. In plaats daarvan beeft hij de wereld een oogenblik rust gegund. Hij heeft haar tot zichzelf laten konijn, haar \ertozing laten overwinnen, haar standpunt opnieuw laten bepalen. Waarom gaf hij een groot voordeel prijs? Want we geloovcn niet. dat de enorme opmaking, waarmee bet pact is gelanceerd, alleen ten doel had Hitler en zijn mannen zich een tijdlang te laten verlustigen in de verbouwereerdheid van de perplex geslagen wereld. Dus, met andere woorden, toen nlle.» paf stond, was het oogenblik tot het ontketenen van een oorlog niet daar. Het was echter ongetwijfeld het gunstig ste moment. Sedertdien heeft de wereld |k>- sltle gekozen, d.w.z. ze heeft zich totaal niet laten intimideeren. De situatie toeft zich voor Hitler ten decle gewijzigd. Waarmee o.i. de oorlogskansen moeten zijn gedaald. Ook wanneer men aanneemt, dat (ie Duit- sche regeering had gehoopt door do publi catie van het pact de democratieën te zul len zien terugdeinzen en zoo opnieuw een overwinning te tohalen door intimidatie, dan verandert dit niets aan 't feit, dat het meest gunstige oogenblik niet is uitgebuit. Het verdere verloop van zaken schijnt te bevestigen, dat mflrtiawn stijgen. Men dient daarbij eerstens te bedenken, dat de beslissing over oorlog of vrede altijd een besluit is van zoo verstrekkende betee- kenis, dat men zou kunnen begrijpen, dat alleen dc gedachte deze in handen te heb- ton voldoende is om iemand rijp te maken voor een zenuwinrichting. Door de houding der democratieën weet Hitler. dat een grij pen naar het zwaard gelijk kén staan met een ter dood veroordeeling van zijn eigen volk en van zichzelf. De economische poei- tie van zijn rijk is waarlijk niet van zulk oen aard, dat dc uitslag bij voorbaat vast staat. Intusschon i.» een tweede belangrijk oo genblik verstreken, zonder dat iets is ge schied. We bedoelen bet moment van de onderteekening van het verdrag. Toen was We leven in een tijdperk, waarin alles wordt beheerscht door de oorlogsgedachte. Wel is het op -het oogenblik, waarop we Jit schrijven, nog vrede, maar de situatie wijzigt zich hij het uur en slechts een groot optimist zal met rustige zekerheid durven zeggen, dat op het tijdstip van liet verschij nen de hel niet al reeds over Europa kan zijn losgebarsten. Ook de vrede echter, die we hebben, «taal sterk onder Invloed van dc steeds toegeno men oorlogskansen en al zijn de leger» «Inn nog niet tegen elkander opgetrokken, we na deren meer en meer den toestand, waarin eenvoudig alle» wat een volk heeft op te Ie veren, zonder daarbij verder stil te staan wordt opgeofferd aan do verdediging van het land. In den oorlog zelf worden men- achen levens* niet meer geleld. Dit ls de uiter ste consequentie. Daaraan vooraf gaat dc ten koste legging van geld en goederen. Welnu, er kan genist worden gezegd, dat we een conflict zoo dicht zijn genaderd, dat maatschappelijke rijkdommen nog nauwe lijk* worden geteld. Zoodra het eerste schot zal zijn gevallen, wordt dit nog ergrr, dan gaan een afsluitdijk, kostbare bruggen, won derwerken van techniek, er aan zonder blik ken of bloten. Doch ook nu reeds verkoe ren we in het stadium, waarin defensie slechts heeft te kikken om al zijn wenschen bevredigd te zien. Het doet er weinig too of die wenschen toteekenen een nadeel, dat wordt toegebracht aan handel, nijverheid of verkeer. Wat het zwaarst is moet het zwaarst wegen en of uicu nu ai tegensputtert of ulct, op het oogenblik is in de praktijk de lands verdediging het zwaarst. Onder zulke omstandigheden nog te gaan spreken over economie, schijnt nutteloos en noodeloos. Ze telt immers niet of nauwelijks meer mee, waamui zou men zich er dan druk over maken? Kn toch ze blijft een ding van gewicht. Want oorlog of geen oorlog, de menschcn moeten worden gevoed, gekleed, gehuisvest. Duitachland heelt den vorigen oorlog verlo ren. juist omdat het economisch totaal was vnstgeloopen. omdat er geen eten meer was. De economische organisatie was verwuar loosd ten gerieve vnn de militaire. Maar in on/e wereld van verhoudingen, van totrek kelijkheden was dit niet mogelijk. Het moest zich wreken en tot heeft zich gewroken. Kr kan geen twijfel bestaan aan het feit, of de militaire leiders hebben in dit opzicht iets geleerd. Wc kennen dc door hen ge stelde wenschen ten aanzien van de reserve vorming van levensmiddelen en grondstof fen. Ook deze wenschen werden natuurlijk volkomen gerespecteerd, er werd dienover cenkomstig gehandeld, al is het de vraag ol deze reserves zulk een omvang hebben kun nen aannemen als in 1914 zonder hijion dere voorbereiding het geval was. Toen wa ren niet, gelijk nu. dc staatshuishoudingen ondermijnd door een oorlogsvoorbereiding als thans, een oorlogsvoorbereiding, die reed* sedert lang de volkeren ten decle had ge mobiliseerd voor de vervaardiging van wa- peam an munitie. Zoodoende is er nu reeds lang sprake van een economie, die zich niet in de eerste plaats ten doel stelt de welvaart der volke ren te verhoogen dit was de opvatting, die men in vroeger tijden aan het woord hecht te doch van een economie, die tot op dracht heeft de defensieve en misschim ook de offensieve kracht van een land te vergroo- ten. Daarmee is haar taak echter een bijna vol strekt tegengestelde geworden van voorheen. In plaats van ©en verhooging van den wel stand is duidelijk sprake van een opzettelijke verlaging. Immers, deze welstand moet zóó ver worden gedrukt als mogelijk is ten ein de daardoor de militaire huishouding in dc gelegenheid te stellen haar behoeften op zoo uitgebreid mogelijke schaal te kunnen dek ken. De productie van verbruiksgoederen en tevens de consumptie daarvan moet worden gereduceerd tot een minimum, opdat zooveel mogelijk grondstoffen en werkkrachten ter beschikking staan van de defensie. Dit alle* is volkoineji begrijpelijk. Want het gaat in deze wereld niet meer voorna melijk om welvaart, doch om militaire kracht. Zoolang dit feit door de volkeren wordt erkend, zal een verandering niet rno gelijk zijn. Wat het zwaarst is, moet het zwaarst we gen. Dat eenmaal een reactie moet konten, is duidelijk. Wellicht doet deze haar intrede, zonder dat een oorlog nieuwe groote ver woestingen heeft aangebracht en het to- -taan*nivcau van verschillende cultuurvol keren zal hebben gevoerd lot ver ouder het minimum. Misschien zal Europa zich niet aan liet dreigend noodlot kunnen onttrek ken. Helaas! Want ook. indien men nu reeds een blik slaat door onze wereld, slaat iemand de schrik om het hart bij de gedachte aan dc enorme crisis, die eenmaal moet komen en die in omvang alles wat we tot dusverre hebben beleefd, verre zal moeten overtreffen. Men moet hierbij eenerzijds bedenken, dat de economische kennis der menschheld zich langzamerhand heeft uitgeput in middelen, om, zelf* onder toepassing van grooteu dwang, het bereikte bestaansminimum kunstmatig te bandhaven. Voor zoover ei nog sprake i» van een zekere welvaart, mag deze met recht worden genoemd schijnwel vaart Ze t* gefundeerd op grondvesten, die elk oogenblik kunnen ineenstorten. Kn zóó het Kuropeesche maatschappelijk leven zulke schokken ondervindt, dat de over ge por fec- lionneordc organisatie defect raakt, weigert, dan moet een catastrofe volgen. Het zou bij na een wonder mogen heelen. indien deze schokken, die hetzij kunnen worden veroor zaakt door een internationale oorlog, hetzij door burgertwisten, uitblijven eu zoo zou alles in kannen en kruiken, wat op dagavond nog niet kon worden toiegÊ verband hiermee zou wellicht kunneia den gezegd, dat de publicatie weHufi druk die overigens ook heeft gemaald toch nog voortijdig heeft plaats gehad,* dagen te vroeg- Op het oogenblik van de onderteek* echter had de geheele wereld reeds nieuw positie gekozen. En wel op een* Hitler zoo ongunstige wijze al* tlffi denkbaar was. 11 Ken derde oogenblik was dat, w«^ von Ribbentrop aan den Fiihrer \*tf® had gedaan. Evenwel, ook dit zonder dat icta gebeurde. Het volgende groote oogenblik se! zijn dat, waarop Hitler zijn rede h< Tannenberg op Zondag a.s. Maar nu zijn alle naties, die onmiddellijk conflict zullen zijn betrokken, goeddeels] mobiliseert!, dc troepen hebben hun verhtastcllingen totrokken, alle» bi staat van tegenweer. Aan een leek moet het duidelijk zijn, dat de opgj waarvoor aanstonds een Duitsch leger* zijn gesteld, niet den dag een zwaarder* J geworden. S Zou de Führer niet terugdeinzen fl stellig veel moeilijker omntandighH waar hij het onder zooveel getiiakkel» niet heeft aangedurfd? De toekomst zal het uitwijzen, maar*, ge twijfel schijnt gelukkig gerechtvaar* De geruchten, ais zouden de deint SChe delegaties toch weer in Moskou ven en als zou Hitler druk overleg plq met zijn generale staf, schijnt dc vredeS denz te bevestigen. Daartegenover eci staat het bericht al* zouden Rusland Duitschland voornemens zijn Polen sas te verdeden. We willen er ten slotte de aandacht vestigen, dat de bevordering van den goi leider Forster tot Staatshoofd van Dunt zou kunnen worden opgevat als een lx van een poging om Hitler de gelegen to bieden tot een retirecren. Ecu cond ten aanzien van Dantzig zou zijn p«» kunnen redden voor het l>uit»chr "-ol Slechts vermoeden we, dat, indien zoover' is gekomen, dat sprake is gewoi van een prestige-ophouden van den Fuel de anderen daartoe wel nauwelijks lx zullen worden gevonden, zoo niet eet zekerheid bestaat, dat het met de eeui oorlogsdreigingen dan eindelijk eens is loopen. Men mag verwachten, dat, dc tegenwoordige troebelen hun einde i den in een aanhechting van Dantzig bijl Duitsche Rijk, daartegenover zekere sa ties zullen worden gevraagd, die niet ter op papier worden gesteld, maar I zullen moeten worden nagekomen. Tenzij Hitler toch den oorlog kiest, altijd nog mogelijk blijft. Drijven, wat we van harte hopen, de E peeschc onweerswolken af, dan zal het zijn de consequenties vnn het afge«k pact rustig te overzien. Komt het tot strijd, dan zullen voor alles de mul op het slagveld toonaangevend zijn den verderen gang van zaken, het komt dan geheel op het tweede plan. Ki het echter niet tot een conflict dunkt ons alleen mogelijk, wanneer II zich inbindt dan toteekent dit, Fuchrer, zelfs met het verdrag in de consequenties niet heeft eangedurl we betwijfelen of hij dan straks van nieuwe tondgcnootschap die vruchten] kunnen plukken, die hij stellig heeft] dacht, dat het hem zou opleveren. het kunnen zijn. dat deelcn van EuropaI nen afzienbaren tijd alle ellende zullen] ren kennen, verbonden anti hongd besmettelijke ziekten en wat die* meer] Anderzijds zal een geleidelijke omstl zelfs zoo daarmee heden ten dage gin werd gemankt, niet kunnen wordt reikt dan door enorme offer* en ontlL gen. Men todenke, hoeveel daarvoor zal 4 ten worden afgebroken, waarin de uienl beid gedurende een reek* van jaren al li reserve* en besparingen <»eft tolegd, aU industrieën ontstaan onder bescherming I de vrijwillige of o|>gcdrongcn au tal voorts de fabrieken voor wapenen en nl tie. Men denko aan de honderdduizenden straks het legioen der vverkloozcn zullen men aanvallen, wanneer de oorlog-prodj wordt toperkt of stopgezet, de leger* vofl ontbonden. Dat zal dan geschieden in em ««1 waarin het anti reserves zoo goed a!» 1 komen ontbreekL Het zal de vrene U|8 de overheden hij machte zijn den -toot d vangen door een althans nog redelijke loozensleun. Jn, het i* een open vr»« deze overheden er zelf» zullen zijn. i De toekomst vnn Europa hangt in het 4 ker. schijnt echter somber en mistielj zelf* indien de gevreesde oorlog uitMP Toch zal in dit geval nog veel ku« worden gered, mil- dan ook de vla** 1 oorlogspsychose afdrijft en de volkert® kaar weer iu riend-ehap gaan roeksR.| Hoe het echter ook moge komen, mensch zal blijven doorploeteren. 3 voor is hij nu eenmaal de mensch. lot de regeerder» van heden ook volkeren tobben weggelegd, na nn< ld zal het eenmaal togn.nen te daflff Maar de ochtendstond schout u

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1939 | | pagina 8