Nederland MOBILISEERT Leger en Vloo
Nederlandsche Bank
verhoogt het disconto
Op alles voorbereid
Hamsterverbod
Spoorwegen door
Defensie gevordei
Regeering roept burgers op
tot vrijwillige dienstverleening
Deoaturatie van tarwe
opgeschort
Zijt die nog niet
zijn ingelijfd
Wat iedereen
bij luchtgevaar
weten moet
Kostwinnersvergoedin
Hoe staat het me
onze kolen en
benzine?
i
Ten einde ten volle voorbereid te
rijn op den plicht, welke op Neder
land zon rusten om, in geval dal, te
gen alle nog bestaande hoop In, een
gewapend conflict ln het buitenland
mocht uitbreken, onze onzijdigheid
naar alle zijden met alle ter beschik
king staande middelen te handha
ven, heeft de Regeering gemeend niet
langer te mogen wachten met het
nemen van den uitersten voorzorgs
maatregel en is daarom thans het be
vel gegeven tot mobilisatie van Le
ger en Vloot.
De regeering heeft zich reken
schap gegeven van de groote moei
lijkheden voor het Nederlandsche
volk, welke van dezen maatregel het
onvermijdelijk gevolg zijn.
Zij doet een beroep op de mede
werking van alle ingezetenen om
gemeenschappelijk die moeilijkheden
zoo goed mogelijk te overwinnen.
DATUM VAN OPKOMST.
Als eerste opkomstdag voor hen,
die witte oproepingen in hun zak
boekjes hebben, is bepaald de dag
van heden 29 Augustus.
De mobilisatie geldt voor de niet in
werkelijken dienst zijnde gewone
dienstplichtigen bij de land- en bij de
zeemacht, die hehooren tot een der
lichtingen 1924 tot en met 1939, en
voorts al 't niet jn werkelijken dienst
zijnde reserve-personeel van land
en zeemacht, alle niet in werkelijken
dienst zijnde vrijwilligers (voor wat
betreft den vrijwilligen landstorm
alleen de vrijwilligers van 18 jaar en
ouder) en het voor de gemobiliseerde
weermacht bestemde burgerperso
neel.
De oproep betreft dus 15 lichtin
gen.
VRIJWILLIGE BURGERLIJKE
DIENSTVERLEENING.
De regeeringspersdieiut meldt:
l>e regeeringscommlssarie voor de
vrijwillige burgerlijke dienstverlee
ning verzoekt alle landelijke of ge
westelijke georganiseerde vereenigin-
gen, die bereid zijn zich vrijwillig
beschikbaar te stellen voor het ver
richten van diensten in buitengewo-
Ons Staatse radiet niet geschokt.
De Nederlandsche Bank heett haar
rantatarievan ovar da geheele Unit
met een vol procent verhoogd. De
tarieven zijn dut thans als volgt:
Wisseldisconto 3 procent, promesse-
disconto 3l procent, beleening op
effeeton 3lprocent, beleening op
goederen 3ft procent, voorschottan
In rekaning courant 3Vt procent.
Do door onze circulatiebank genomen
maatregel komt niet als een verras
sing. Zij is een uitvloeisel van de
door de kritieke politieke situatie ge-
wijzigde varhoudingen op de geld
markt. De diacontov erhooging is op
het oogenblik geen stap die speciaal
inoct worden besrliOUWd als een bc-
acheruftngamiddel voor den Neder-
landschen gulden. «Ie innerlijke po-
sitie van ons nationale ruilmiddel
i» nog steceds sterk en bovendien is
liet vertrouwen in het Nederlandsche
Staatscredict niet geschokt.
De genomen maatregel moet dan ook niet
worden uitgelegd aU een aanwijzing «lat de
geldruimte hier te lande plotseling sterk Is
verminderd of dat de Nederlandsche gutden
extra moet worden beveiligd, de |M>ientieele
geldruimte in Nederland i* nog groot en on
ze munteenheid kan nog altijd lot «Ie sterkste
der valuta's worden gerekend. De maatregel
van de Nederlandsche Rank past echter ge
heel in het kader van «Ie tijdsomstandighe
den.
ne omstandigheden, ten spoedigste
daarvan aan hem mededeeling te
doen. Het' rcgcrringsroinniissarinnt
is tijdelijk gevestigd in het getrouw
van het Departement van Hintten-
landsche Zaken, Hinnenhof 19, te
'a-Grav Wiange.
Plaatselijke organisaties gelieven zich met
een gelijke mededeeling te wenden tot do
door de burgemeesters van hare gemeenten
hij openbare bekendmaking aangewezen in
stanties. Voorloopig dienen uit practische
overwegingen deze opgaven beperkt te blij
ven tot «Ie provinciale hoofdsteden "en «Ie ove
rige gemeenten met meer dan 20.000 inwo
ners.
Zeer binnenkort zal door de burgemeesters,
voor hen, die huiten organisatorisch ver
hand zich vvensclten aan te melden voor ln
beginsel belangloozc vrijwillige dienst- en
hulpverleening de gelegenheid daartoe wor
den opengesteld. (leen aanmeldingen wor
den ingewacht van hen. «lie militaire ver
plichtingen hebben of «lie een functie ver
vullen bij: luchtbeschermingsdiensten, vrij
willige burgerwachten of andere daarmede
gelijk te stellen organisaties.
Het ligt in «Ie bedoeling binnenkort een
soortgelijke oproep te doen uitgaan ln «le ge
meenten met minder dan 20.000 zielen.
OOK VAN ROGGE, ERWTEN EN
VELDBOONEN.
Van bavoagda zijde deelt men me
de, det het ln de huidige omstandig
heden noodig wordt geoordeeld, dat
niet ingang van heden geen steun
meer zal worden verleend op rogge,
erwten en veldboonen. Mitsdien zal
met Ingang van genoemden datum
geen gelegenheid meer worden ge
geven tot denatnratie van die pro
ducten. Ook de denatnratie van tar
we is stopgezet.
Nederland heett dit Jaar een rog-
geoogst van meer dan 750.000 ton,
terwijl er 100.000 ton buitenlandsche
tarwe in voorraad zijn. Bovendien
liggen te Rotterdam nog 40.000 ton
tarwe In transito.
leder gewaarschuwd! Winke
lier mort afleverlngsbewljzen
aan dm klant verstrekken, Nor
maal verbruik niet aan banden
gelegd.
Gisteren hoeft «lo minister van Economi
sche Zaken een beschikking genomen krach
tens wet van 21 Juni 1W9. waarbij maat
regelen worden genomen om het ha metaren
van levensmiddelen en enkele andere artike
len tegen te gaan. Deze maatregelen heb
ben lietrekklng op: rijst (rijstebloem. rijste-
meel en gemalen rijsttarwebloem en tar
we meel. roggebloem en roggemeel, haver
mout, g«>rt, vermicelli, macaroni en spag
hetti, maïzena, groene erwten en spllterw-
ten, bruine boonen, witte boonen, capucij-
ners en rozijncrw ten, andere soorten ge
droogde peulvruchten, witte suiker, basterd
suiker, slaolie, raapolie, bntemlle en ande
re spijsoliën, luik- en hraa«lvet. margarine,
koffie, koffte surrogaten, thee. cacao, harde
zeep. zachte en vloeibare zeep. zeeppoeder,
vlokken, schilfers, wnschpoeder, alle soor
ten kaarsen.
Op grond van deze beschikking is het voor
loopig aan ieder verboden van de genoemde
artikelen in é«'«n week zich moer te verschaf
fen dan hij gewoon is in een week te ver
bruiken. Indien hij echter als regel voor
een lieitaalde groep personen, zooals b.v. een
gezin, zich die artikelen pleegt aan te
schaffen, dsn zal liet l»etn toegestaan zijn in
een week zooveel te betrekken als die groep
personen ln een week pleegt te verbruiken.
Het normale verbruik wordt door deze
regeling niet aan hamhui gelegd
Ten einde de zekerheid te verkrijgen, dat
het aldus in werking gestelde hamster-
verbod ook zal worden nageleefd, la aan
alle leverancier» van de genoemde artike
len «Ie verplichting opgelegd hij iedere af
levering een afleverlngshewij* In tweevoud
uit te schrijven, waarvan één exemptnar
tegelijk met de goederen aan den klant
wordt afgeleverd.
Deze aflevertngsbewljzcn zullen door den
afnemer ln verhand niet «Ie In te stellen
controle, gedurende een termijn van min
stens 3 maanden zorgvuldig bewaard die
nen te worden.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
overtreding van het hamsterverbod gestraft
kan worden met een gevangenisstraf van
vier jaren, of een geldhnetê van f looflrt.—
terwijl bovendien de gehamsterde artikelen
in l«eslng genomen rullen worden.
Ten slotte wordt nog opgemerkt. «Int
handelaren ln de genoemde artikelen va»;
de gegeven voorschriften vrijgesteld zijn.
Een leder ia dus thans gewaarschuwd.
Opperbevelhebber van
Land- en Zeemacht
benoemd
Staatsblad no. 1S5 bevat een Ko
ninklijk Bestuit van £8 Augustus,
waarbij uit overweging, dat het
oogenblik gekomen is om de alqe-
me ene voorbereiding en leiding der
landsverdediging in handen te leg
gen tan den opperbevelhebber van
ÏMnd- en Zeemacht, benoemd is tot
opperbevelhebber van Land- en
Zeemacht de luitenant-generaal I.
11. Beijnders. chef van den genera-
len staf.
Inlichtingen over de opkomst
De volgende inlichtingen zijn uit
sluitend bestemd voor dienstplichti
gen, die de le oefening nog niet
hebben volbracht en zich ook niet
onder de wapenen bevinden.
Zij, die nog niet zijn ingelijfd, en voor w ie
het tijdstip van inlijving ook nog niet is
aangebroken, moeten voorloopig niet opko-
mab.
Zij, die oorspronkelijk in een vorig jaar
hadden moeten opkomen of op een reeds
verstreken tijdstip in het loopende jaar ter
inlijving hn«ldcn inoefen opkomen, doch die
de le oefening, tengevolge van verkregen
uitstel nog niet hebben aangevangen of al
thans nog niet bobben volbracht, moeten
wel opkomen. De plaats, waar zij zich moe
ten melden, staat in hun zakl»oekje ver
meld. Hebben zij het rakl»oekje niet in hun
bezit, dan moeten zij zich tot den burge
meester wenden en kunnen zij van dezen
vernemen waar zij zich moeten aanmelden.
Zij, die van den dienstplicht zijn vrijge
steld wegens broederdienst, wegens kost
winnerschap of om een andere reden en die
voorgoed vrijstelling hebben gekregen, of
voor wie de duur van de vrijstelling nog
niet is verstreken, moeten voorloopig niet
opkomen.
Zij kunnen wel worden opgeroepen, nu er
buitengewone omstandigheden bestaan,
doch hst is nog geheel onzeker, of van dfktt
bevoegdheid zal worden gebruik gemaakt.
In elk geval moeten zij niet opkomen, zoo
lang hieromtrent niets naders wordt be
paald.
Lijstje van materialen. welke ln
•Ik gezin noodiq zijn voor de
zelfbescherming
De Nederlandsche Vereeniging voor
Luchtbescherming deelt mede dat men «Ie
volgende voorwerpen ingeval van luchtge
vaar voor «le zelfbescherming noodig heeft:
le. Voor oerstc-hulp-verlcenlng hij ver
wonding:
Een «loo». waarin zich bevinden moet: 2
snel verbanden: een pakte von Brunsche
watten van 23 gram 2 hydrophyIe zwach
tels (S en C c.M. breed). 4 hydrophyle-gaas-
Jes (13 hij Ifl c.M I «Slat veiligheidsspel
den, een meter pleister van 1 c.M. breed.
Een lampolie gevuld met 73 gram anti-
mostrrdgagpoeder, en als men dit niet heeft,
gevuhl met bleekpoeder (goed dichtsluiten),
een doo-pe hansaplast X 6 c.M.). een
fleschje llofmannsdruppels. een huisie |o-
diumtinctuur (er om denken, det uieu Uit
van tijd tot tijd moet vervcrschcn).
2e. Voor hrandhlusscheri-
I'er verdieping twee emmers water.
Op zolder «-«ui teil met droog zand (om
brnndlKun in te leggen).
Op zolder een schop met langen steel (om
brandbom op te scheppen).
Op zolder een hark (oiu het opscheppen
gemakkelijker te maken).
Op zolder een bak. waarin men drie em
mer» droog zand uitgestort heeft (als voor
raad).
Een emmerspuit. of indien men deze niet
heeft, een rubberslang op «Ie waterleiding
met z g.n. „diefje" voor nnnkoppeling op de
ki Mn
3e. Noor «lengeen, die een liegin van
brand moeten bfttsscheu: een overall (geen
w appei en «le klceren); een paar handschoe
nen (geen vonken op bloote handen); een
Vandaag tot
3 uur geen vervoer
van burgers
DE P.T.T. EN DE MOBILISATIE.
Door de afkondiging van de al
gemeene mobilisatie zijn de spoor
wegen gevorderd volgens artikel 50
van de Spoorwegwet van 1873 en
komt het gchcclc bedrijf ten dien
ste van Defensie, interessant is
het te vernemen op welke wijze dit
in zijn werk gaat.
De vordering der spoorwegen houdt in.
dat de leiding van het gebruik der
spoorwegen van Dinsdag af berust bij den
directeur van den étappe- en verkeers
dienst hij den generalen staf, kolonel H. J.
Thoden van Volzen. De uitvoering van
het bedrijf blijft dus in handen van df
directie en het personeel der spoorwegen.
Gisteravond hebben wij een kort onder
houd gehad met de verschillende hoofden
van dienst, die in koortsachtig tenn>o de
verschillende ingrijpende veranderingen
uitvoerden, welke reeds lang te voren in
samenwerking met den generalcn staf wa
ren uitgewerkt. Vol vertrouwen ziet dan
ook de generale staf en de verschillende
hoofden van dienst hij de Nederlandsche
Spoorwegen het verloop van het massale
vervoer <kr militaire troepen in deze dagen
tegemoet.
Gisteravond nog gewoon trein
verkeer.
Ingrijpend zijn vooral de veranderingen
ten opzichte van het reizigersv ervoer. Nog
kon gisteravond het reizend publiek on
gestoord gebruik maken van de spoorwe
gen om zich van de eene plaats naar de
andere te begeven. Nog reden de electri
sche treinen bij den regelmaat van de
klok over het grootste gedeelte van ons
spoorwegnet, doch over enkele uren zou
deze toestand totaal zijn gewijzigd. Dan
moet alles wijken voor het vervoer van mi
litairen.
Tijdens de voormobilisatie werden eenige
tienduizenden miltairen door do spoorwe
gen naar dc plaats van hun bcstemmng
gebracht. Nu zal dit aantal vier maal zoo
groot zijn. In verhand hiermede zijn tachtig
extra militaire treinen in de dlenstregelng
opgenomen, w.o. ook tal van treinen voor
het vervoer van duizenden paarden, die
voor don militairen dienst ziju opgevorderd
Op den eersten mobHIsatledag, dat 'is
vandaag, worden tot naar schatting des
middags ir, uur alleen militairen op reizi
gers met bestemming voor het buitenland
op de perrons, in de wachtkamers en tot
de treinen toegelaten.
Maatregelen zijn genomen om het reizi
gersverkeer met het buitenland zoo veel
mogelijk te doen uitvoeren, volgens de voor
28 Augustus bestaande regeling. Op de per
rons zullen alleen reizigers worden toegela
ten met bestemming naar of van het huiten-
land.
Morgen beperkte dienstregeling.
Na 13 uur zal de gelegenheid ook weder
worden opengesteld voor dc andere rcizi
gers. Militairen blijven evenwel de voorrang
behouden. Woensdag 30 Aug., wordt dc nor
male dienstregeling stopgezet en komt daar
voor in «ie plaats dc beperkte dienstregeling,
welke op de .stations wordt aangekondigd
en tegen betaling verkrijgbaar wordt ge
steld.
In hoofdzaak komt deze beperkte dienst
regeling hierop neer, dat op de verschillen
de baanvakken een viertal treinen in beide
richtingen zal loopen. De electrischa tractie
zal dan volledig worden stilgelegd.
De tractie zal uitsluitend geschieden door
middel van stoomtreinen. Zal dus het rei
zigersvervoer in de komende dagen in be
perkte male voortgang kunnen vinden, voor
wal betreft het goederenvervoer staat mo
menteel nog niets vast. Nadere mededec-
lingen hieromtrent zullen later volgen.
Postverkeer met buitenland onzeker.
In verhand met den huldigen internationa
len toestand wordt er de aandacht op ge
vestigd, dat de postverzending naar liet
buitenland zoowel met trein als met lucht
dienst of schip met groote onzekerheid
plaats vindt door de opheffing van verschil
lende verbindingen.
Door het P.T.T.-bedrijf wordt alles ln het
werk gesteld om de tijdige overkomst van
de correspondentie zooveel mogelijk te be
vorderen.
Beperking telefoonverkeer.
In het l»elanff van «te militaire maatrege
len wordt er nogmaals met klein op aange
drongen. het voeren van locale zoowel als
interlocale telefoongesprekken zooveel moge
lijk te beperken Van onvermijdelijke telefoon
gesprekken moet de duur zoovee! mogelijk
worden bekort. Wanneer «ie militaire maat
regelen belemmering zouden ondervinden
van het particuliere telefoonverkeer. zou
van militaire zijde tot uitsluiting van een
groot aantal telefoon-abonnee moeten wor
den overgegaan.
donkere bril (brandbom geeft helder wit
licht); een metalen hoofddeksel (helm, pan,
vergiet tor voorkoming van haarschroeien en
hoofdkwetsuren: een schop; een bijl, ho-
weel of koevoet; 'n ladder: een stevig touw
van ten minste fl meter lengte; een bel of
ander geluidgevend voorwerp om de aan
dacht van reddingsploegen (bulten) te trek
ken.
Wie meer materiaal aanschaffen wil orn
daardoor een betere uitrusting te verkrij
gen voor de zelfbescherming, kan bijv. de
doos met verbandmateriaal aanvullen, enz.
K.L.M. diensten funcl
normaal
I>c K.L.M. verzoekt ons mede te J
«lat haar Lichtdiensten, behoudens <te|
klngen welke vorige weck werden inj
normaal functlonneeren.
Dienst HarwichHoek vj
land.
Naar wij vernemen, zijn de dieni
de Hoek van Holland— Harwichlijq,
zooals wij elders in dit blad meld
vankelijk wei-den stopgezet, herval.
De „Johan van Oldenbi
naar New York.
Naar wij vernemen, zal dc „J
Oldeiibarncvelt" morgen van
naar New York vertrekken, teneimfc
Amcrikaansche toeristen, die in
thans geen reisgelegenheid konden
naar huu vaderland terug te brengeaT
Hoe de aanvraag verricht
worden.
Indien tengevolge van het verplicht
blijf in werkelijken dienst van een 4
plichtige voldoende middelen tot leve
derhoud ontbreken, of zouden komen it
breken aan:
a. zijn echtgenoot©; b. zijn bloed-
aanverwanten in de rechte linie; c. up
der© bloed- en aanverwanten ln den
graad; cl. zijn pleegouders; e. dep
in wier onderhoud hij ingevolge red*
vonnis moet voorzien, wordt aan bed
personen, op hun verzoek, een vergoeda
's rijks kas toegekend.
De aanvraag om vergoeding gesc
mondeling of schriftelijk hij den t»
meester der gemeente, waar verzoeken
plaats heeft.
Is dc woonplaats buitenslands
dan wordt de aanvraag gedaan bij da
gerneester der gemeente, voor welke dts
schrevcne voor den dienstplicht is ii
ven.
De aanvraag geschiedt door of nai
persoon, te wiens aanzien de ingesch*
als kostwinner wordt beschouwd.
Het verdient aanbeveling de nanvi
mogelijk mondeling te doen, onder ou
ging van de noodigo bewijsstukken a
trouwboekje, belastingbiljet, IiUiU*B0|
loonbriefje, etc.
Zoo noodig beschikking
hier liggende olle-voorrad«<
het buitenland.
De voorraden benzine en minerale ci
ons land zijn op het oogenblik vrij h
rijk, mede doordat er tamelijk groote ho
heden toebehooren, die, hoewel zij du
nog niet zijn verkocht, bestemd zijn vt
distributie naar de Scandinavische en
sche landen. Het behoeft, aldus het Hl
niet uitgesloten te worden geac ht, «lat
voorraden in ons land kunnen blijven
de omstandigheden daartoe aunlcidhg
ven.
I)e vestigingen van dc Shell hier te
ontvangen grondstoffen, waarvan cel
na bewerking of opslag weder wordt
voerd naar het buitenland.
Onder omstandigheden, die als thani
gen, kan zulks aan de hinnenlandschel
ten goede komen, die nu over nieer
raad beschikt dan zij zou hebben als
leen voor eigen behoefte werd ii»gcvc
Kolenvcrvocr uit buitel
gestaakt.
De kólenaanvocr uit het bultenlani
Nederland ligt tlians geheel stil.
voor in- als doorvoer. Daarentegen 1
«Ie Nederlandsche Staatsmijnen n«»g]
kolen uit naar Duitschlnnd. hoewel t
vang van bet vervoer sterk is afgi
door gebrek aan schcepsruimte. KW
zoowel als Duitschlnnd. Belgiö
hebben liet vervoer gestaakt Engclanj
eenige schepen teruggeroepen die i
een lading kolen hier waren aangekoi
De handelaren in huisbrand klagen]
over gebrek aan voorraad. Den
voorraad hielden nog zij. dlc in het I
land kolen hadden gekocht. De staats
leveren mondjesmaat aan hun afnert
is echter zeer wel mogelijk de lev*
voor het binnenland op te voeren. voT
straks sommige leveringen aan het I
land zullen komen te vervallen. De i
naar kolen is Maandag plotseling I
uien. Wie zulks nog moet doen wü I
winteropslag opdoen.
In het Ruhrgebied waar de kolen)
gen naar het bul ten land zijn stopfi-
ook het verveor naar den Hoven Rij>*
beperkt. Het is merkwaardig hoevstej
schepen niet kolen onderweg ..in**
schade" hebben opgeloopcn, een yot**
sel «en als bijlegger een haven tc
aanloopcn, waar zij niets te maken
ben, doch waar zij nu de ontwik»*
van den polltieken toestand afwacUM
Onze kolenvoorraad i* tijdelijk **8
derd met ettelijke tienduizenden r
stemd voor do spoorwegen en
«temming In Italië, die nu In schep*
notteriloin of in den Waterweg lig**
wachten op een mogelijk held tot w
zetting van «le reis. Mocht «lie xicb 1
voordoen dan wordt er misschien W
der* beschikt over de ladingen.
