Chamberlain spreekt
I 1 slechts 16 minuten
Gewijzigde treinen!
Oen Helder-Amstera
Eerste raofailisatiedag
lustig verloopen
Nederlandkan
vrijwilligers
gebruiken
Engeland vastbesloten en oorlogsbereid
Vraagrubriek
per radio
Postvlucbten op Ig
Visscherij IJsselmeer
A N.W.B.-wegwijzers
zooder armen
Dc Nederlandsche
krijgsgevangenen
n Spanje
Geen onmiddellijke publicatie van
de met Hitier uitgewisselde nota's
De »|x*ciale zitting an liet La-
gerlniis, die tegen gistenuéihlag
bijeen ie gekomen voor liet aan-
hooren tan liet verslag tan G>am-
berlain over de recente ontwikke
ling der betrekkingen met Ihiitsrh-
land, werd om 11.15 uur geojM'iid.
Kr heemclite een volstrekte kalmte
en onder de I.agertmi*ledrn vlei een
sfeer van karneramivJmp waar te
nemen, tvelke ontsprong aan het
bewustzijn. dat voor het oogcntilik
alla partijarsrhillrn begraven zijn.
Toen Qiaurtierlain het I-agrrhui»
betrad, werd hij met luid gejuich
begroet. Om li.50 uur (Kng. tijd)
atond hij op voor het uitspreken tan
zijn historische rede.
De grijze stantaman l»cgon met de ter
klaring, dat sedert liet Lagerhui» Don«ler-
dag J.l. buren tta» geweest. er weinig ver-
•ndering tta ingei reden in de toornaain
stc trekken tan den loe»tand. De rntnatrofr
is nog niet boven on* lo«»gH»ar*ieii. geluk
ik toen reed* zeide, aldus de premier. Ik
kan niet zeggen. dat het getnar tan den
rampspoed reeds op eenigerlei wijze U te-
rugge weken.
Een woord
aarde.
da Koningin der
Kr la één ding dat ik op dit oogenblik zou
willen zeggen met liet rekking tot de |km*s:
aldus Chamberlain: ik acht het eens te
meer noodzakelijk er hij de i>er* op aan te
dringen, de ujter»te lieiieerschthcid aan den
dag tc leggen (toejuichingen.)
Het is in dezen tijd iiinrvr* mogelijk, dat
enkele gedarhtolooze woorden in een dag
blad, dat misschien niet tan bijzonder l>e
lang i*. het geheele streven zouden kun
nen teniet doen, dat door de regrering in
het werk wordt gesteld om een bevredigen
de oplossing lol stand te brengen.
Terloops merkte (Utaml>erlain in dit ver
band op. dat Inj gehoord bad tnn berichten
welke <ern wvoordehika l»e*chnjv mg lietveer
den te tfrven van de mededeel irtfr der Brit-
aclie regeermg aan Hit Ier. Ken dergelijk l»e
richt aldus Chamiierlain kan niet an
der* zijn dan een verzinsel tan bet eerste
tol het laatste woord (toejuichingen.)
Ik zal thans een verslag geven van
de gebeurtenissen in de paar laat
ste dagen, maar natuurlijk bestaat
er geen wijziging in de politiek van
de regeering.
Na vervolgens verwezen te hebben naar
de uitnoodigmg tan rijkskanselier Hitier
aan den Hrilsclicn ambassadeur te Berlijn.
Hendrr*on, toor ecu onderhoud en naar
*t denkbeeld, dat Henderaon zich per vlieg
tuig naar Kngfland zou hegeven. zeide
Chamberlain: „Wij hebben een verslag ont
vangen van bet onderhoud van onzen am
bassadeur op Vrijdagavond j.l. dit verslag
vvii» echter eerst na middernacht geheel
ontcijferd en persoonlijk heb ik eerst den
volgenden morgen van het gchcclc verslag
kennis genomen.
Ons definitieve antwoord is gistermiddag
door den amtass.idrur medegenomen, toen
hij naar Berliln vloog en het i» gisteravond
aan den Rijkskanselier overhandigd.
Het zou mij aangenaam zijn, wan
neer ik liet huia op de hoogte kon
brengen op de meest volledige wijze
van de inlichtingen, uitgewisseld
met Hitier. De leden van het l^ager-
hui* zullen achter begrijpen, dat
in een toestand van zoo uiterste de-
lecantheio, nu zoo ernstige proble
men op netelige wijze In evenwicht
hangen, het niet In het openhaar
belang ia om deze vertrouwelijke
mededeelingen te publlceeren of er
in dit stadium in bijzonderheden
commentaar op te leveren, (toejui
chingen)
Ik ben echter wel in slaat, in volstrekt
algemeene bewoorrtigen «enige der voor
naamste punten aan te geven, waarover
zij handelen.
Hltlarv streven.
Hitier aldus Chamberlain heen ar
naar gestreeld om de Britacke regeertng
zijn wenach naar een Engelsch Dultsche
overeenstemming van volledigen en duur
zamrn aard duidelijk te maken. Aan den
andaren kant heeft hij de Briteehe re gea
ring niet In twijfel gelaten ten aanzien van
zijn opvattingen betreffende de urgentie van
ten regeling der DultschPoolsche kweet les.
De Rritsche regreriiur lieeft evrneen» her
haaldelijk den wenscli tot uiting gebracht
Om een verwezenlijking tot stand te zien
kom«n van een dusdanige Ktigrlarh Duitsche
overeenstemming en rond™ de omstandig
heden zulks t eroorlooven, zou rij uiteraard
de gelegenheid toejuichen nm met Duitvh-
land verschel.lene problemen te bespreken,
welker regeling zou moenten plaatsvinden
Wl ijlere liermanen Ie overeenkomst.
Alle» draait echter otn de manier, waar-
Duitscbland en I'olen kunnen worden be
handeld (toejuichingen) en do aard der
voorstellen, die voor een regeling, welke
ook, zouden kunncu worden gedaan.
Wj| hebben het duidelijk gemaakt,
dat onze verplichtingen jegens Polen
in formeelen vorm gegoten zijn door
de overeenkomst, die op 25 Augus
tus werd onderteekend en die ten
uitvoer zuilen worden gelegd. (Toe
juichingen).
De regeering heeft meer dan eens np.»n
lijk verklaard, dat de DuilschPoolsche
geschillen op vreedzame wijze en met
reedzaznc middelen behoorden te kunnen
worden opgelost. Intussclien is een eerste
elsch voor Iedere nuttige bespreking, dat
de spanning, welke ge^-hapen I» door 1k»I-
singen ann de grens en iloor berichten
over incidenten van beide kanten, minder
worden. I)e Brilsehe regrering spreekt
dienovereenkomstig de hoop uit, dat l»eide
regoerinuen er nuar haar besta vermogen
nanr zulten streven om 't gebeuren vnn der
gelijke incidenten te voorkomen en bet in
omloop brengen van overdreven berichten
te verhinderen, evenals alle andere activi
teiten. die zouden kunnen tiitloopcn op een
gevaarlijke ontbranding van de openbare
meening.
Het wachten Is op Hitiers ant
woordt.
(>p dit oogenblik is de positie al
dus, dat wij het antwoord van Hit-
Ier op onze mcdcdceling afwachten
Van den aard van dat antwoord
hangt het af of nog meer tijd kan
worden gegeven aan een doorvor-
sching van den toestand cn aan de
werking van de vele krachten ten
gunste vnn den vrede.
Dn hulde, die Clinmberlain vervolgen» aan
«ie kalmte van bet Britsche volk bracht,
werd door het Ijigerhui* met gejuich l»e
groet. Het schijnt, zoo reide hij. «lat er
twee redenen zijn voor de/c houding: ten
eerste voedt nieiiMind van on» eenigerlei
twijfel over de vraag, waar onze plicht iigt
(toejuichingen). Kr Itestaat geen verschil
van meening onder ons en er is geen ver
zwakking In onze vastberadenheid.
Ten tweede: ons vertrouwen, dat
w ij gereed staan voor iedere gebeur-
lijkheid.
Engeland paraat
Chamberlain liehnndrldc verbolgens
de Britsche voorbereidingen der defensie.
Onder luid gejuich zeide hij: Wij behoef
den hier niet te beginnen met het uitgeven
van rantsoeneeringskaarteu! De luchtverde
diging van Groot BrittanniC is in een staat
van onmiddellijke gereedheid gebracht. De
haai» der iuchtafweerdefcnsies is tot nnt-
ploooiing gebracht cn bemand. Geregelde
eskaders van de luchtafweer zijn op oor
logssterkte gebracht door toevoeging van
de noodige reservisten. Strijders, algemeene
verkenners en hulptroepen zijn opgeroepen
en staan gereed en de ballonversperring
is ter jilaatse aangebracht.
Waarnemerskorpson staan op hun
posten en In feite is het geheele
waarschuwingssysteem dag en nacht
in gereedheid om oogentilikkelijk in
werking te treden (toejuichingen).
Sprekende over de vloot, zeide Chamber
lain, «lat deze In een vergevorderd stadium
van bereidheid verkoeren, toen de huidige
crisis opkwam, ünr.e geheele oorlogsvloot
staat gereed om op bet eerste sein baar oor
logsregelingen te treffen (toejuichingen). Kr
is een aanzienlijk aantnl bewegingen ge
weest van de eenheid der gewapende troe
pen, zoowel in het binnenland zoowel al»
over zee. Deze liewegingen vormen deel van
van tevoren in orde gebrachte plannen, wel
ke aldus opgesteld waren, dat een aantal
eenheden zich zoo sjiocdig mogelijk zouden
begeven nanr hun oorlogsMations, voordat
de oorlog uitbrak.
Evacuatie van schoolkinderen.
Voortgaande, zeide Chamberlain. dat hij
liet huis er van in kennis stelde, dat dc re
gionale organisatoren der burgerlijke l< nds-
verdediging op voet van oorlog zijn ge
plaatst. Instructies zijn gezonden aan plaat
selijke autoriteiten, zoodat op het eerste
»ein kon worden opgetreden en plannen zijn
gereed voor de evacuatie van schoolkinderen
moeders mot zuigelingen, in verwachting
zijnde moeder* en blinden uit bepaalde
«licht bevolkte gebieden.
Ook de ziekenhuizen zijn voorbereid op
het opnemen van gewonden.
Ten slotte zeide de premier:
De vraag: oorlog of vrede is nog
niet beslist. Maar nog hehlien, maar
nog willen wij hopen, cn nog willen
wij werken voor den vrede. Wij
willen geen tittel of jota afdoen van
vastberadenheid otn vast te houden
aan de richtlijnen, die wij voor ons
zelve vastgelegd hebben. (Luide toe
juichingen).
Clintnhorlnins rede duurde slechts zestien
minuten; dc premier sprak op een kalnien,
krnchtigcn en verzekerden loon.
Het lagerhuis Is verdaagd om 15.41 uur
tot Dinsdag n.s., waarbij «Ie bevoegdheid om
eerder bijeen geroepen te worden, blijft be
staan.
Bijval van Labour.
Nadat de toejuichingen voor Chamberlain
verklonken waren, viel Green wood namens
«ie IwilxMirpHi iij krachtig den minister presi-
«lent hij. Hij zeide o.m.: In «Ie meest nadruk
kelijke l»ew<K>rdingen wil ik zeggen, dat voor
zoover ons betreft, «Ie ngressie thans een cin
«Ie moet nemenI (Toejuichingen.)
Ook Sinclair onderstreepte Cliamberlali
woorden. Het laatste woord Is thans ai
Hitier, aldus Sinclair.
Tenslotte sprak de communist Gallacher.
«He met ongeduld werd aangeboord en dien
men telkens, klaarblijkelijk tengevolge van
liet Russisch-Duifsehe pact. interrumpeerde.
De verklaring van Chamberlain
in Polen met geestdrift ontvan
gen.
"J* Pnnlx-lii- IinnM,i„| gemeld
«onli. I. r door Chamberlain in hot Uirrr-
hul. afgelegde verklaring. roowrl in olli
rl~le kringen ai, bij hri publiek met «cm
drlti ontvangen. In imlitieke kringen noemt
men de rede kraehtig. kalm en vaathe.1»
d.T ii'1 LVj' bewija,
dat Engelend evenel. Polen vaatbe.loten
k«i..i". 7" "**r alle
Vreedra me middelen, do. I,
g** bonding aan te nemen l>U de
ïïn l"*!™ vilele recblen.
fn?k71 ".^onlvoenier legde er ,|en na
°P. dal Kngeland gererd I. In geval
van een aanval lrrdrn
Soldaten nemen afscheid
PAARDEN WORDEN GEKEURD.
Gisteren is het geheele ingewikkel
de apparaat der mobilisatie in be
weging gekomen: in alle plaatsen
van ons land komen en gaan sol
daten, zij komen overal vandaan en
zij gaan overal naar toe. In hun zak
boekjes staat de mobilisafiebcstetn-
mlng opgegeven en per eerste
nrisgelegenheid ging en zij naar deze
plaats toe, waar zij cenigen tijd ge
herbergd zullen worden. Men weet
niet of het kort of lang zal duren,
maar men besefte de ernst van
den tooestand, welke dezen maatre
gel noodzakelijk maakte.
Schelden do«t wee
Afscheid nemen ia nooit ecu aangename
bezigheid, maar vandaag valt het afscheid
zwaanier dan ooit, omdat men niet weet
voor hoelang men vrienden en bekenden
mort achterlaten. Ook «Inarotu was het goed
gezien \an de autoriteiten, dat de stations
overal lot vanmiddag 3 uur jrerawrverrd
wareu voor militairen. Burgers hadden
geen toegang 7.oo kwamen de opgeroepe
ncn oogenblikkelijk in de militaire sfeer.
Degenen, die eerst kort uit dienst waren,
ha«lden niet veel moeite zich aan deze plot
selinge omstandigheid te wennen. I>e onder*
linge kiuueraad«chap «leed veel leed verge
ten; trouwens men schikte zich In hel
onvermijdelijke...
De opvordering van paarden en
veert ai gen-
Wat liet druk op de stations, vooral In
op de onmiddellijke geschillen tusschen 1 hoofd- en hofstad, en op de toegangswe
gen. drukker misschien nog was het op de
plaatsen waar de bezitters van paarden en
motorrijtuigen zich moesten melden. De au
tos werden van een munrner voorzien, de
paarden moesten gekeurd worden, voordat
zij werden aangenomen.
En daar waren rijpaarden, trek
paarden en Iandl>ouvver*pnardcn.
Fraaie beesten, welke gewend zijn
lang* boechpaden te stappen. en
PAarden uit welker houding jaren
lang zwaar werk sprak. In onze
provincie waren liet natuurlijk
meest trek- en landbouwerapaarden,
die rustig naast den boer voort
stappen, niet wetend waartoe dit
plotselinge uitje diende of voor den
wagen of voor den ploeg gespannen
werden
Dc keuring was voor alle dieren dezelf
de; een paardenliefhebber is trotsch op
zijn eigendom en af en toe kreeg men den
indruk van een paardenmarkt en vergit'
men. «Int «loze keuring een militaire vorde
ring was...
In volkomen orde en rust Is de eerste
mobilisatiedag in ons land verloopen.
De voedselkaarten
in Duitschland
Tuchthuisstraf voor overtreders!
liet Staatsblad publiceert een decreet van
27 Augustus over de „waartmrgiug der le
vensbehoeften voor het Duitsche volk".
Het decreet heeft betrekking on «le uit
reiking van distributiekaarten voor kolonia
le waren en maakt melding van de sancties.
«Iie tegenover overtreder» rullen worden toe
gepast Op ernstige overtreding staat tucht
huisstraf.
Voorts kunnen voor minder ernstige ge
vallen geldboeten worden opgelegd lot ten
hoogste m*jo mark. Op grond van art. 8
kunnen Imeten worden opgelegd tot een
„onbeperkt bedrag.
Offideel antwoord van be
voegds instantie.
In verbaud met ds talrijke vra
gen om inlichtingen, welke ln de
ze dagen op militair gebied aan
de betrokken autoriteiten gesteld
worden, te besloten, dat op vragen,
waarvan de beantwoording in
breeden kring belangstelling beeft,
in aansluiting op de nieuwsberich
ten van het A.N.P. bet officieele
antwoord gegeven zal worden.
Vragen, welke door beantwoor
ding langs dezen weg in aanmer
king komen, kunnen gericht wor
den aan bet secretariaat van de
Radio- Omroep- controle- commissie
Mauritskade 17 te 's-Grivenbage,
dat zich terzake met de bevoogde
militaire autoriteiten in verbinding'
zal stellen cn voor doorgifte van de
officieele beantwoording aan bet
A.N.P. zorg zal dragen.
Vertrek van Aeake^
Sln*nn. S9 Auir]IUnd_3
Athene 2» Aug Adam J|
Emoe
heenreis)
Torenvalk
(terugreis)
Nandoe
(been reit)
PeUkaan
(terugreis)
Gier
(heenreis)
Oehoe
i terugreis)
Jodhp. 29 Aug. alc 9]
lodhp. 29 Aug.
J A dam 29 Aug.
Illand. 29 Aug.
Basra S
Athene
Mcdan tfl
Gelegenheid tot
dienen geopend
Bchorftc aan vrijwillig dlenrnd per-
tonerl benrdrn den rang van
twetée-lullenanl.
De Hcgeorinjp-jiciiKiienst mckll:
Voor hen, die niet ingevolge
cetiig voorschrift of eenige verbinte
nis verplicht zijn tot het vervullen
van werkelijken militairen dienst
in tijd van vrede, wordt, hij deze, de
gclcgcnltcid geopend oni voor den
tijd, gedurende welken de dienst
plichtigen van dc Landmacht wegens
oorlog, oorlogsgevaar of andere bui
tengewone omstandigheden, met toe
passing van het bepaalde bij artikel
32 der Dienstplichtwet. In wcrkclij-
ken dienst zijn, bij het beroepaper-
soneel der Koninklijke Landmacht
door middel van het aangaan van
een verbintenis als vrijwilliger te
dienen.
Tot een verbintenis als hierboven bedoeld
kunnen worden toegelaten ongehuwde man-
nelipkc Nedorlandem (hieronder l»«»gm»eii
weduwnaars en \an de echt gescheidcncn
zonder kinderen), di:e
niet jonger dan 18 en niet ouder dan
50 jaar zijn.
b. bij militair geneeskundig onderzoek
voor doei militairen dienst geschikt zijn be
vonden;
c. voor zoover zij tc voren reeds in mili
tairen dienst zijn geweest, gelet op hun ge
drag en wijze van dienstvervulling, geacht
kunnen worden aan de hun te stellen
eischcn te zuilen voldoen;
d. bij aanmelding overjeggen een aantal
bescheiden, waarover zij bij den burgemees
ter van dc plaats hunner inwoning nadere
inlichtingen kunnen vernemen.
De indiensttreding krachtens dc ondep-
werpelijke verbintenis geschiedt in den
stand van soldaat. Personen, die aan «ie
«xir een bcpaald-n rang of een bepaalde
betrekking gestolde eischcn ten volle vol<
do«-n, kunnen in dien rang of in die be
trekking worden nnngesteld.
Gehuwde mannelijke Nederlander* kun
nen slechts met machtiging van den mi
nister van Defensie worden aangenomen
voor een bepaalden rang of een l>cpaalde
intrekking, indien hun aanneming In het
belang vati den dienst is te achten.
Premiên of liandgelilen worden bij de
totstandkoming van de verbintenis niet
toegekend.
Personen, die e.-n verbintenis, als hiervo-
renliedoeld. wenaehen aan te gaan, beboe
ren zich te melden t>ii dan commandant
an het depot van het regiment of korps,
taarbij zij de verbintenis wenschon aan tc
gaan, voorzioo van de hiervoren aangege
ven bescheiden.
Tot het bekomen van het adres van den
commandant van dit depot, kunnen zij
zich wenden tot den burgemeester
plaats hunner inwoning.
df
VUkomtlen Is Juli lager dan
verleden jaar.
Aan het maandoverzicht omtrent de ult-
k.«msten der Visscherij over Juli 1919 ont-
leenen wij het volgende:
De hoeveelheid en opbrengst der aange
voerde vlsch bedroeg volgens voorloopige
opgave respectievelijk ln de Waddenzee en
het niet afgesloten gedeelte van de Zuider
zee 2.821.8WI verleden jaar (1.381.713) kg. en
f 21.208 (21.042).
De hoeveelheid en opbrengst van de vis
scherij in het IJsselmeer bedroeg volgen»
voorloopige opgave 389925 (490.626) kg. cn
I 170.139 (232.999).
Nu bet treinverkeer met ingang e
den beperkt is, zulien op de lijn D«
der—Amsterdam en omgekeerd nog i
vier treinen per dag loopen. Deze w
ken nit Amsterdam resp. 8.20, ll.H
en 21.lt, van Alkmaar resp. om
19.48 en 21.58, van Heerhngowaard
12.06, 19.52 en 22J6. van Schapen oa
12.28, 20.16 en 22.28, van Anna P'
om 10.38, 12J9, 20.32 en 22.39, aan'
Den Helder 18.58, 12.52, 28.58 en 22J51.
Van Den He!der vertrekken tn
5.04. 6.53, 15.34 en 17.58. van Anna Pa
resp. om S.24. 7.67, 15.54 en 18,12, via
pen om 5.48, 7.19. 16.10 en 18.24, vaal
hugowaard om 8.84, 7.38. 16.34 en 1844
Alkmaar om 8.19, 7.58, 16.46, 18.56,
komst te Amsterdam om 7.43, 9^0, lil
18.43.
Dc P.T.T. op Koningin
dag normaal
In verhand met den hijzonderen
zullen de P.T.T.-kantoren op 31
a.s. gewoon, als op eiken werkdagl
opeugesteld. Het publiek kan op d
dus op de kantoren voor alle
graaf- en telcfoouzakcn, enz. no
recht.
Ook dc administratieve buroeleu,
die der inspecties, der telefoondistï?
van het h«H>f(li>e*tuiir zullen «Hen «tee
al* de technische dienst van het
maal functionneeren.
Als la
Bij de mobilisatie van 1914 zija i
bet gebeele land de armen vaa
A.N.W.B.-weg wijzers afgenomen. 9
mogelijkbeid is niet uitgesloten, ir
dit ook thans in een gedeelte van hl
land weer zal gebeuren en dat
de riebtingsborden en plaatsnaa»
borden zullen worden verwijderd.
Het publiek beboeft bij bet consb
teeren van ontbrekende verwijzingi
hiervan das geen kennis te geie
aan het bureau van den A.N.W.B.
Het Tweede Kamerlid de heer I)e
heeft aan den minister van buttenlig
zaken de volgende vragen gesteld:
Is het de regeering bekend, «lat velt*
gevangenen in Spanje, die deel uitiSM
van de voormalige internationale Hl
naar de landen van hun herkomst rija 4
gezonden? 1
WH de regeering, In verhand met H
ternationnle spanning, ten spoedigste m
deren, dat de krijgs^evangein n in 5g
van Nederlandsche herkomst uit hun M
jrenschap worden ontslagen en naar
land kunnen terugkecren.
PROI5 SLOTEMAKER DE BRÜI*1
TWEEDE KAMERLID.
Prof. Dr. J. R Slotemaker de Brulsé
in de vacature—De Geer is benoemd t(
an «le Tweede Kamer, heeft die b<
aangenomen.
Slechts één vleeschschote
per dag
Hanltoenrering der ItaHÊ^
restaurants.
Met ingang van heden zal In «Ie I*-s>
sche restaurants niet meer «ian ren rB
of vischschotel mogen worden
Met ingang van Zondag zuilen reeel
CU He re auto's meer mogen njden.
l»e militaire autoriteiten kunnen W
zondering verlof tot rij«len ge\cn
leen aan hen die Itewijzcii kunnen
gen. dat zij de auto dringend nooHa
ben.
