Meesterlijke terugtocht
Het lot van Warschau
vrijwel beslist
Hoe de „Manaar"
ten onder ging
van het Poolsche leger
Duitschland kondigt
bezetting op
hedenmorgen aan
De hooge
leerlingenschaal
Stelselmatig grooten
strijd ontweken
De „Bremen"
houdt zich schuil
Postvluchten op Indii
Engeland
erkent
neutraliteitsschending
DUITSCHE PANTSERTROEPEN
DRINOEN DOOR IN DE BUITEN'
WIJKEN.
NOO IS POLEN NIET VERLOREN, ZEGT
DE POOLSCHE COMMANDANT
IN DE HOOFDSTAD!
Het oppercommando der Duilacho weer
macht deelt mede:
De Duitsche pantsertroepen zijn gister
middag om 17.15 uur in Warschau binnen-
gedrongen.
De Poolsche legatie in den Haag sprak
gisteravond om liaif tien dit bericht tegen.'
Er werd op geweten dat radio Warschau
normaal tijn programmn voorttet en zoowel
de burgemeester van Warschau als de com
mandant der verdedigingskrochten, rede
voeringen voor de microfoon hebben gehou
den. Later deelde dc Poolsche legatie mede;
dat een Duitschc zender op «Ie golflengte van
den zender van Warschau nieuwstarirhten
uitzendt Niettemin blijft het feit bestaan,
dat ook de eender van Warschau gister
avond gewoon functioneerde.
Tenslotte werd hedennacht om 3.55 uit
Londen gemeld: Te 1.15 word de uitzending
van den Dultschen kortegolfzender onder
broken voor het verspreiden van een specia
le hoodnehap aan de bevolking van War
schau. die als volgt luidde:
..De Duitschc troepen hebben de stad War
schau van drie zijden ingesloten. Zij zullen
in den vroegen ochtend binnentrekken. De
bevolking wordt gevraagd kaiin tc blijven.
Winkels mogen morgen niet open zijn."
Waarschijnlijk hadden dus de Dultschcrs
gistermiddag nog slechts enkele straten in
de buitenwijken tazet en hebben de I'oolsche
autoriteiten zoolang mogelijk hun invloed
on .ie burgerbevolking trachten te tataren.
Het is echter thans meer dan waarschijnlijk
dat het lot van Warschau is beslist. en Po
bns hoofdstad voorloopig voor de Polen is
v erlorcn.
De toespraken der autoriteiten.
De burgemeester van Warschau heeft gis
teravond om kwart over zeven den bewo
ners der hoofdstad verzocht loopgraven aan
te leggen en zich voor te bereiden op «le
verdeihging «Ier stad. Voorts stelde hij de
bewoners van Warschau er van iri kennis,
dat, de regeering intusscben naar een vei
Mger centrum was overgebracht.
Verder he.-ft hij een beroep gedaan op de
niet gemobiliseerde mannen, oin lid tc wor
den \an «le burgerwacht, welke ook in den
strijd tegen «ie bolsjewieken in 11120 lieeft
bijgedragen tot de verdediging van het la-
dreigde gebied.
Ten sjotte verzocht Starzynski de Pool-
sein' vrouwen mede te werken aan het co
mité tot bet verleenen van hulp aan de
soldaten. Hij besloot z.ijn re«le met de woor
den: vijandelijke bommen boezemen
ons geen vrees in, wij zullen strijden tot de
overwinning."
Om 10 uur gisteravond sprak kolonel Li-
pinski. commandant van «Ie verdediging*-
krachten te Warschau. Hij zeide o.a. dat ge-
durende den vorigen oorlog dc Belgen bijna
bun gebcele gebied bezet hebben gezien.
Frankrijk was verplicht een aantal belang
rl|k«« centra prijs te geven en Servië werd
geheel ingenomen. Torii beid hoi «leze lamten
ten slotte «|r overwinning behaald.
Il«-t leger trekt terug, doch «Ie ntoreele
macht van Polen Is niet gebroken. Polen zal
overwinnen.
Het vertrek van «Ie regeering naar I.ublin
heeft alleen ten doel de leider» van het land
in staat te stellen met betrekkelijke kalmte
te werken. Warschau zal ten tweede male
bet kruis ..virtuti milltnri" verdienen. Dit
kruis werd de sta«l in 11)18 door I'iteoedaki
verleend.
Vertier wordt gemeld, dat «le vrouwelijke
afdeeling van «Ie burgerwacht van War
schau hel toevluchtsoord is geworden van
het Roodc Kruis voor vluchtelingen.
He kolonel eindigde zijn rede met dc
woorden:
Ik spreek voor de radio, maar waarschuw
u Hat «leze elk oogenblik door een bombar
dement kan wordon vernield. Als onze zen
der zwijgt, lieteekcnt «Int. «Int bil door den
viland vernield is. In dit gevnl zullen langs
anderen weg aanwijzingen aan liet publick
worden gegeven.
Be uitzending eindigde met bet Poolscho
volkslied, dat gevolgd werd <b>or «le eerste
strophen van het oude Poolscho lied „Nog
is Polen niet verloren".
Luchtaanvallen.
Hit Warschau wordt nog gemeld, dat gis
termiddag twee langdurige luchtaanvallen
op Warschau zijn gedaan Be bruggen, die
de stad met «ie voorstad Praga verbinden,
zijn gelN>mbardeer«i. doch hebben geen scha
de opgeloopen. Be inzittenden van twee
Duitsche vliegtuigen, welke brandend neer
vielen. zUn midden in «le stad gedaald.
De opmarsch der Duitsche troepen in Polen. Een der gemotoriseerde afdeelingen passeert een
dorp, dat tijdens de hevige gevechten geheel in brand geschoten werd
VOORSTEL-VAN HOUTEN KOMT
ER SLECHT AT...
Blijkens het voorloopig verslag der Twee
de Kamer over het voorstel van wet van den
heer van Houten tot wijziging van «le arti
kelen 28 en 11)1 der Lagei Onderwijswet
1920, gevoelde men voor «ie Indiening van
dit voorstel schier algemeen weinig waar
deering.
Men kon In dit voorstel bezwaarlijk een
ernstig bedoelde poging zien om tot verla
ging van leerlingenschaal te geraken. Be
voorsteller bu«t zijn klnnrhü.ikeliik doeï, een
uit>prank der Kamer over «Ie wenschcliik-
heid van herziening, evengoed kunnen be
reiken door indiening van een motie.
Reeds op grond van deze overwegingen
gaf men vrij algemeen den voorsteller in ern
stige overweging, zijn voorstel in te trok-
DE EENE TORPEDO NA DE AN
DERE OP HET SCHIP AFGEVUURD
BRITSCH VRACHTSCHIP TOT ZIN
KEN GEBRACHT IN DEN ATLAN-
TISCHEN OCEAAN.
VERSCHEIDENE VERMISTEN.
Tar hoogt* van Portugal is in don
Atlantlschen Oceaan hel Britsche
vrachtschip „Manaar" getorpedeerd
en gezonken. Verschelden* leden der
bemanning worden volgens mededee-
lingen van overlevenden, die na da
torpedeoring van het schip door een
Portugeesch stoomschip aan land
z()n gebracht, nog vermist.
Do overlevenden hebben verklaard, dat
dc „Manaar" zonder voonfgaande waar
schuwing door wn duikboot werd getorpe-
«leerd en tot zinken gebracht, terwijl dc
bemanning protaerdo de reddingbootcn uit
te zeilen.
Andere leden der bemanning van de
„Mumuuwaarvan één doode en drie ge
wonden, zijn «loor het Nederlandsche stoom
schip ..Mars" aat» land gezel. Een «Ier ver
miste booten van bet verongelukte schip Is
door het Italiannsche as „Gistel Blaneo" ge
vonden, waarbij 23 man konden worden ge
red.
Een regen van granaten
Een In het ziekenhuis te Lissabon liggen
de onderofficier van het Britsche vracht-
schil» „Manaar" heeft aan den Reutercor-
respondent oen beschrijving gegeven van den
ondergang van het vaartuig
Hu vertelde, hoe «Ie kapitein bevel gaf het
■chip t«- verlaten, toen de eerste tocjiedo het
vaartuig ml «I scheept getroffen had. XV ij He
ten vier reddinglooten neer aan bak!»oor<l
xijdc, aan deu anderen knnt van «Ie «luik
temt, maar het schip draaide om en wij kwa
men rocht voor den oinlerzee.r te liggen,
dir e«-n regen van granaten afvuurde, ter
wijl «le ééne torpedo na «le andere de „Ma
naar" trof. Nu enige uren werden wij op-
gepikt door een Nederlnndsch schip (het sa,
„Mars" van de K N S M Red.)
Een dokter ze Me, «lat «Ie wonden, welke
de mannen hebben opgeloopen. blijkbaar
«loor macliinegevveerkogels zijn toegebracht
NOO EEN ENOEL8CHE VRACHTBOOT
GETORPEDEERD.
Uit Naw York wordt gaasald, dal doei
Radio Msrtn* Corporation oen talegram ts
opgevangen van den Belgischen Kruiser
Jaan Jadot, waarin gemeld werd, dat deze
42 man had opgenomen opvarenden van het
Engelscha vrachtschip „Regent Ttger". dal
getorp*d**rd Is door een duikboot.
ZET MAARSCHALK SM1GLY RYDZ
EEN VAL OPEN?
Stap voor stap trekt het Poolsche
leger terug, bet is een strategisch*
terugtocht, welke met meesterlijke
nauwkeurigheid wordt uitgevoerd,
meldt Reuter uit Brussel, welke
zi|n berichten ontleent aan mede-
deelingen van Nederlandsche en
Belgische oorrespondenten.
De neutrale militair* waarnemers
In Polen wijzen er op, dat de Polen
niet in staat zijn slag te leveren
met den veel sterkeren vijand, langs
oen front van 1600 mijl en dat rij
daarom wel overwogen, dit front in
korten.
Maarschalk Smtgly Rydz echter,
zal speodlg bevel geven om halt te
honden en aankondigen, dat het
oogenblik voor de Polen is gekomen,
om rich in te graven.
ken. Deed hij «lit niet. dan achtte men ver
werping van dit voorstel buiten- twijfel.
Een ander geluid.
Kenigc leden juichten daarentegen de in-
diening van dit voorstel toe. aangezien het
een nieuwe en goe<lo gelegenheid biedt om
op de regeering aandrang uit te oefenen tot
verbetering van de leerlingenschaal. Zij zou-
den hun stem aan dit'ontworp geven.
Vele leden stelden voorop, dat zij geen
oogenblik zouden aarzelen hun stem uit te
brengen vóór een regeeringsvoorstel van
soortgelijken inhoud als in dit initiatiefvoor
stel is belichaamd. Z.jj wilden de hierboven
bet laatst aan liet woord zijudel eden doen
opmerken, dat zich enkele dagen na de in
diening van «lit initiatiefvoorstel een veel
bctete gelegenheid heelt voorgedaan otn op
«le regeering aandrang uil te oefenen tot
verbetering van «ie leerlingenschaal en wel
door «Ie indiening van bet ontwerp van wet
tot wijziging van de l.nger Onderwijswet
1920. welke wijziging neerkomt op verbete
ring van de lecriiiigenschalen en opheffing
van het instituut van «ten Jkweckeling inet
nkt«'". Voor wie deze wijzigingen wil is de
indiening van dit initiatiefvoorstel zelfs o-i
gcwenscht. <»m«iat het aanhangig zijn van
dit voorstel voor de regeering aanclidng zou
kunnen zijn. het bepalen van haar houding
op te schorten, totdat over dat voorstel even
tueel «loor «le bcitle kamers der Stolen-Ge
neraal zou zijn beslist.
Smigly Rydz, een oude roti
Be berichten uit Polen en uit Berlijn ma-
kon het duidelijk, dat de Poolsche troepen
tenigkeeren zonder verwarring of verlies
van moreel. Een DuiUche officieele tilt
spraak brengt hulde aan hun dapperheid.
Poolsche officieren herinneren er aan, dat
maarschalk Smigly Rydz een groote erva
ring heeft In dezen vorm van oorlogvoe
ring uit den tijd toen hij In 1820 tegen de
Rntejewiki streed en zijn divisies ovjr bijna
üüt) mijl terugtrok uit Kiev alvorens zich
om te keereu en zegevierend slag te leveren
Nog steeds geen osngslds veld
slag.
In den tegentvoordlgen strijd is nog geen
enkele geregeld* veldslag geleverd cn men
vestigt er de aandacht op. dat het kleine
«iniilnl krijgsgevangenen en knnonnen. dat
in hamb-n ie gevallen van «Ie Duitsrher*
een hulde vormt voor «Ie doeltreffendheid
«Ier plannen van den Poolschen generalis-
miuuv Men gelooft. «Int «le kern van het
1'onbM-hc leger nog niet In het veld I* se
bracht en men heeft nog niets gehoord
van de kleine Poolsche tanks, waarvan het
SMIGLY RYDZ.
Poolscho leger naar verluidt verschcidcr*
duizenden stuks bezit Dc Duitschers rus
ken op bet oogenblik op over land, dal
zo«> vlak is als een biljart en vinden «laar
bij grooten steun in «le hcervhonde droog
te. Men verwacht «Int het herfstweer en
verniulering van het landsrhan een groote
wijziging zul brengen in «Ie doelmatigheid
van «Ie Duitsche gemotoriseerde troepen.
Men baalt een gezegde uit Poolsche krin
gen aan. waarin optimistisch verklaard
wordt, dat «le Du i lachers nog niet weten,
waar zij tnedc te doen hebben.
Volgens het officieele Poolsche tegerbe
richt wordt «ie kam «W«r Pootacta troepen
geimrgrooi»ccrd op het z.g. vijf ri vleien front
ten Noorden en ten Zuiden van Warschau,
trnoimle het hoof»i te bieden aart «le Duit
acta colonnes. l>e Poolsche beweging vvoi.lt
voltrokken onder tewctoiméng van een
tardn<*kkige verdediging der troevpen, «lie
i»et terrein voet voor voet verdedigen kt fel*
le gevechten in de streek van l.odz op 80
k.tu. ten zuidwesten van «te I mobiel ad et» op
een front, dat zJch uitstrekt ten noopten
van «Ie Wdchsei van Torna aon den rech
teroever van dc rivier „Drweoa" tot Rozan
aan dc Nnrcvv.
D* positie der vijf rivieren is reeds dunte
lijk geworden door «te zegevierende verdedi
ging van «Ie Russische troepen In den oor
log van 11)14 tegen «te Duitsche legers. Hier
ontmoetten elkander vijf groote etroomen.
die rondom Warschau een soort ster vor
nven. Van het noorden naar het zuiden zijn
het «ie Marevv. die in «Ie Imeg uitmondt, een
djttroom van de Weiclwei, «le WeichaN zelf
«le Bzura, «ie Bnvvkn en de PiHgn aAn den
linkeroever van de WWchsel.
Dc Poolsche troepen zuilen er defensieve
•lagen kunnen leveren, kt den rug gagleuini
op «)en knoop van verkeerswegen, welke
door Warschau wordt gevormd.
Met gedoofde lichten en zwijgen
de draadlooza installaties op de
Ooeaan. Mogelijk een toe
vlucht gezocht In een onbewoond
fjord op IJsland of Groenland.
De Duitsche schepen, welke er niet in ge
slaagd zijn tijdig o«*n neutrale haven te be
reiken. worden de een na den ander door
Britsche kruisers opgespoord. Sommige, zoo
als de „Inn" geven er cie voorkeur aan de
watergangen te openen. De meeste schepen
echter geven onmiddellijk gevolg aan het
waarschuwingsschot en zijn van meening.
dat „voor hen «Ie oorlog gc«-in<lig«l is" en le
veren hun schip uit. In dit gevnl worden de
schepen of we! naar een Kngehvhe haven
geconvoyeerd of wel tot zinken gebracht, na
dat de opvarenden zijn overgenomen aan
boord van het praaiende schép. Benige :I>uit-
sche eenheden, «lie op den Atlantlschen Oce
aan zijn gesignaleerd, stellen nog pogingen
in het werk om zich te onttrekken aan «le
opsporing «Ier kruisers. Dat is o.ru. het ge
val met het groote Transatlantische mail-
schip «le ..Breinen", «lie eerst aan tat eind
van «Ie vorige week uit New Vork is ver-
Nandoe
(terugreis)
Torenvalk
(heenreis)
Wielewaal
(heenreis)
Gier
(terugreis)
Pelikaan
(heenreis)
Vertrek ren Aankomst ts
|jodhp. 8 Sept. jöasra 8 Sept.
Bas ra 8 Sept. Jjodhp. 8 Sept
Napels 8 Sept. L\lex. 8 Sept
Medan 8 Sept. Rang. 8 Sept
A dam 8 Sept. [Napels 8 Sept
trokken. Met alle vuren gedoofd, zwijgend
draadlooze installaties, moet het schip o)
den Atlantische Oceaan ronddwalen, trach
tende zoo Ikng mogelijk aan het fataU
praaien te ontkomen, liet is echter ook n»
gelijk, dat op voorbeeld van den Duitschgy
kruiser, die in 1014 de wijk nam in een v#
laten en moerassige delta aan de Afrika
sche kust, waar hij zich maandenlang, w
borg, de „Breinen een schuilplaats ht|
gezocht in een onbewoond fjord op IJslai
of Groenland.
Wat de bezetting van Krak au betreft wijst
men erop, «bit de stad geen enkel strate
gisch of economisch karakter droeg.
HET DUITSCHE LEGERBERICHT.
Het laatste h-gerbcricht meldende dut «le
PuKaeher* op 60 K.m. van Warschau ston
den i» dus reeds door de gebeurtenissen
achterhaald.
In de provincie Posen wenden in het Zui
den en in het noorden verdere geblodsdee-
ten bezet. Aan cteze sneHe en groote succes
sen heeft hot luciitkapen wederom een beslis
send aandeel gehad. Zijn deelneming <>t>
groote schaal richtte zich tegen het terug-
trekkende Poolsche tegcr. Het viel met eekn
«ter* gevechts- en jarlilvliegtuigen aan en
groep in, in den strijd te land. Morschco-
lonnee werden uit elkander geslagen. al-
tochiswegcn door liet vernieten van brug
gen cn overgangen versperd en pogingen
van den vijand tot tegenaan vat Ion over tc
gaan. reeds bij «ie voorbereiding gefnuikt
De bruggen over «ten Wetchsei lw Zui
den van Warschau zijn blijvend vernield.
Te Warschau zelf zijn doorgangswegen vol
colonne* en daardoor verstopt. I>e over haas
te ontruiming van «le stad ia in vollen'gang.
Boven Pookeh gebied worden twee Duitsche
vliegt«ligen omlaag goacl»ote«. Een vlieg
tuig wonlt venub-t.
Ook gisteren wwl In-t Duitsche souverei
ne gebied niel aangevallen.
BRITSCHE PILOOT NAM DEN KORTSTE!
WEG
LONDEN BETUIGT ONS ZUN LEED
WEZEN.
De regeeringvpcrsdicn-st «leclt mode,
«lat van de Britsche regeering ant
woord la hlnneugriknjrian nt)
ta der Nederlandsche regeering met
betrekking tot het zich bewegen
van Britsche legervliegtuigen boven
Nederlandsch grondgebied in den
nacht van 3 op 4 September J.l. In
dit antwoord deelt de Britsche re
geering mede, dat deze aangelegen
heid. welke zij beschouwt als een
kwestie van het allergrootste be-
Ian, onmiddellijk en grondig is on
derzocht door de Britsche lucht
vaartautoriteiten.
Niet op den heen
Als resultaat van dit onderzoek Is
Britsche regeering tot de overtuiging
komen, «Int op den heenweg niet
Britsch vliegtuig over het grondgoblj
van Nederland vloog.
Ken enkel Britsch vliegtuig Is op
heenweg over de zuidelijke route gevlot
en «te Britsche luchtvaartautoriteiten
«terhalve tot de overtutging gekomen
vliegtuigbewegingen 1>o\(-ji Limburg in j
richting van Duitschland alleen bctroklf
kunnen tabben op «le luchtmacht van
andere mogendheid.
Ongehoorzame ia*
Als resultaat \:ui een grondig en
nauwkeurig onderzoek is echter ge-
bleken, «int é«;n Britsche piloot, die 1
venter dan «te amtercti in Duitsch- I
land was doorgedrongen, in strijd
met zijn opdracht, over Nederhiud -
(ongeveer in il«' richting van Am
sterdam) tenurkeente, aU gevolg
van tekort aan iienzine.
Do Britsche regeering heeft in verband
daarmede jegens «te N«-terlan«techo uiüaf
gegeven aan haar diep leedwezen over «te*
sclwMiding «Ier neutraliteit van ons huul. i
Ite Britsche regeering is vastbesloten
les te doen, wat in baar vermogen hfft
hertaling van oen dergelijke getaurtonkl
voorkomen. Met dit «ks*l zijn en zulten f
de BrH»cta piloten «te strvnoeU
lou wvrden gogo wil
»te vooiychlW
