RADIC
Amerika in den wereldbrand
De microfoon
Kan de Duitsche Weermacht
een Bliksemoorlog voeren?
p
Iets over het tempo van een modern
offensief
Vla
Is er veel veranderd sinds 1914?
Over het tempo van een modern offensief
vinden wy In „De Groene Amsterdammer"
van deze week een Intereaaant artikel van de
hand van den militairen medewerker van dit
periodiek.
In den nacht van 31 Augustus op 1 Septem
ber 1939 of althana .n den morgen van
laatstgenoemden dag. la een Duitache krOg*-
macht tot den aanval op Polen overgegaan
tot den „tegenaanval", naar de zienawyxc van
de leldera ln Duitachland en daarmede ia
de eerste daadwerkelijke actie verricht, welke
leiden moet tot de zoo jevreeade ramp, die
men aanduidt met het woord „wereldoorlog".
Jarenlang heeft men die verschrikking alen
aankomen en ontelbare malen heeft men ge
wezen op het afschuwelyke daarvan niet
alleen, maar op het feit, dat uit het „Arma
geddon" nieta dan «I ende en nóch voor den
overwonnene nóch vooor den overwinnaar ooit
leta andera dan rampspoed kan voortkomen.
In het verre Oosten van ons werelddeel aan
de grenzen van Duitachland en Polen ia de
strijd ontbrand, die gedoemd ia. om geheel
Europa ln vuur -u vlam te zetten en het la
zeker dc bedoeling van de Duitache leger
leiding. om deze actie zoo snel mogelijk te
doen verloopen. teneinde in het Oosten de
handen zooveel mogelijk vrij te krijgen voor
het voeren van den oorlog tegen de veel
machtiger tegenstanders Engeland en
Krank ryk. Hoe de worsteling tegen de Wes
telijke mogendheden zich zal ontwikkelen, la
thans nog niet te begrooten de gebeurte
nissen van de eerstvolgende weken zullen
daaromtrent wel het een en ander te zien
geven maar annvankeljjk ia het „voor
spel". de aanvalsoorlog tegen de Poolachc
strijdkrachten, het voornaamste gebeuren op
het MtrJJdtooncel en als zoodanig houdt het
thans ieders aandacht ten volle gespannen.
Zoo snH mogelijk.
De Duitache troepen zijn hier strategisch
en voorloopig ook tactisch, volledig in den
aanval en mei. kan er verzekerd van zijn.
dat dit offensief zóó krachtig zal worden ln-
en doorgezet als maar cenigszina mogelijk ia.
Hoe spoediger de aanvaller hier het voor
loopig gestelde doel zal hebben bereikt, des
te gunstiger zal zulks voor hem zijn. Hoe
langer toch de strijd in Polen duurt des te
meer kans Duitachland loopt, om gedwongen
te zyn om op twee '-onten te moeten vech
ten. hetgeen uiteraard een strategisch na
deel la
V<
Duitachland geniet b(J zijn actie tegen Po
len verscheidene voordeelen. Het kan met
overmacht van tr*epen en wapenen optreden,
het heeft de gelegenheid, om van uit eigen
gebied op verschillende plaatsen de Polen
concentrisch aan te vallen en de bondgenoo
ten van den verdediger zijn voorloopig niet
bij machte om dezen met troepen dlrecten
steun te verleenen. Bijna alle factoren, welke
ten gunste van den aanvaller kunnen mede
tellen zijn aanwezig en de gegevens voor het
emt succes voeren van een zg. „Blitzkrieg"
*yn ln dit geval bQ uitstek voorhanden, al
vormt de geografische gesteldheid van Po
len. met zijn moeliyk terrein en achaarschte
aan wegen een zeker nadeel.
De keerzijde.
Er la echter Wn groote ongunstige fac
tor, die steeds, tn het geval van eenlgs-
zins gelijk waardige tegenstanders, op de
creditzijde van den verdediger voorkomt en
dat Is de zooveel groot er kracht, welke
ln den modernen oorlog, ln het d f e n
laf gelegen la. De geweldige vooruit
gang van de techniek heeft den Invloed
van mrnsch en dier In het gevecht zeer
aanzienlijk doen verminderen.
Op het gevcchtsvcld ia thans het hoogste
woord aan de machine en tarwiJl het paard
nagenoeg geheel uit de oorlogvoering is ver
dwenen is dc mrnsch in hoofdzaak daar. om
de machina bchoorlyk tot haar recht te doen
komrn. Aangezien de aanvaller zyn doel niet
bereikt heeft, zoolang zyn troepen het ge
stelde doel niet metterdaad ln bezit hebben
genomen en de verdediger niet ala „versla
gen" kan worden beschouwd, zoolang dit
laatste succra niet ia bereikt la de kana op
succes van het defensief in het algemeen,
door het voortschrijden der techniek op ge
weldige wt) se toegenomen.
Omtrent de krachtsverhouding op het Pool-
srhe oorlogstooneel «tjn nog niet voldoende
gegevena voorhanden, maar men mag aanne
men dat de Duitache legerleiding, die goed
bekend Is inel dc sterkte van de Poolsche
strijdkrachten, de opcratièn heeft ingezet met
ren flinke meerderheid; had men van Duitsche
«yde dit niet gedaan dan zou de kana op uit
eindelijk succes uiterst gering zyn. Naar he-
dcndaagsche begrippen heeft de aanval geen
kans van slagen. Indlet. niet minstens over
een drievoudige overmacht wordt beschikt en
men kan zeggen, int onder, voor den verdedi
ger eenlgazina gunstigs omstandigheden (die
ln Polen zeer zeker aanwezig zyn) het hier
bedoeld# cyfer „drie" aan den lagen kant Is.
Voor zoover is kunnen worden nagegaan,
zyn d« Duitschcrs hun aanval ln de eerste
dagen van deze maand begonnen ln drie con
centrische richtingen. ni. uit het Zuiden ln
de buurt van Krakau. over de grenzen van
Poeen ln de richting Oost en uit het Noorden
m«l ais basis het gebied Oost-Pruisen, dat
voor een aanval op Poolsch grondgebied na
tuurlijk zeer gunstig is gelegen. By het begin
van de operatien bevonden zich vermoedelijk
ln het Zuiden ongeveer 13 divlMén. in het
centrum onstreek* 14 van deze eenheden en
in Ooet-Pruisen een 8 tal dlvtatén Globaal
genomen kan men dus zeggen, dat Dultscb-
land begonnen is. met tegen Polen een 45
divtsten van verschillende soort, (tnfanterie-
gemotorizeerde-pantser- en lichts gemotori
seerde divisisn). la hst veld te brengen.
De sterkte van deze machten en de wtyze
waarop zy is ingezet wettigen het vermoe
den. dat men van Duitsche zyde hiermede
voorshande een beperkt doel beoogt te be
reiken, waarschijnlijk de bezetting van een
bepaald territoir en niet de vernietiging van
'a vyands totale strijdkrachten hetgeen voor
den aanvaller in een stryd „4 outrance" steeds
het doel moet vormen.
Het groote voordeel.
Toch vormt dere beperkte onderneming
reed* een militaire actie van zeer belang
rijken omvang, waarvoor een geweldige
voorbereiding noodlg moet z(Jn geweest.
De Dultschcrs hebben in de voordeelige
positie verkeerd, dat zy „In vollen vrede",
d.u.z. zonder dat zy ook maar eenigazlns
belemmerd konden worden, de voorberei
ding voor den er raten veldtocht hebben
kunnen vol»oeren en zy hebben er dan
ook geruimen tyd met (Jver aan gewerkt.
Reeds maanden lang z(Jn de benoodigde
troepen naar de plaatsen van concentratie
vervoerd, waardoor os. het voordeel werd
verkregen dat dit troepenvervoer niet ten
gevolge had dat de treinenloop volkomen
grootcndeels werd belemmerd. Indien
men bedenkt, dat In ons land trrwllle van
een zéér eenvoudige troepenconcentratie
die echter spoedig moest verloopen
het trelnenver\oer gedurende twee dagen
volledig ia stilgelegd, kan men zich Inden
ken wat de gevolgen zouden zyn, Indien
men thans In Polen opereerende ondrrdre
ien, op korten termyn naar de standplaat
sen aan de uitgebreide Oostgrens van
Duitschland bad moeten vervoeren.
Zulk een vervoer verdacht eene moeilijke
en zeer nauwkeurige regeling en dat betreft
nog slechts het verplaatsen van de onderdee-
len naar de punten vanwaar volgens het te
voren wei-overwogen en na diepgaande stu
die vastgestelde pian de aangewezen troe
pen hun actie zuilen moeten beginnen.
Die plaatsen kunnen rustig op de stafbu-
rraux worden vastgesteld, maar dc troepen
moeten daar geconcentreerd worden onder
gebracht en indien laan-oor niet de meest
nauwkeurig* voorbereiding wordt getroffen,
ontstaat eene ho nlooze verwarring. Aan de
verzorging mag niets ontbreken, dc munitie-
voorziening en -aanvulling moeten verzekerd
zyn en het verband tusachen de zeer verspreid
liggende groepen, die onder één oppercom
mando staan. h»oet. met het oog op dc bevel
voering, nauwkeurig vastgelegd worden. Zelfs
nu men daarby gebruik kan maken van de
radio, verclscht dit bedryf geweldig veel zorg
en hoofdbrekens. Naast de bevelen bestemd
voor de troepen van allerlei slag op den grond
moeten de orders voor den vlicgdienst
van welken by deze expeditie zooala te ver
wachten was al dadeiyk een ruim gebruik
werd gemaakt uitgedacht, vastgesteld en
uitgegeven worden.
Van het terrein, waarin men zich zal heb
ben te begeven moet zoo mogciyk van te vo
ren een nauwkeurige studie worden gemaakt,
ten einde de kan. op onaangename verrassin
gen die tóch veelvuldig biyven voorkomen
zoq gering mogciyk te doen zyn. Met de
resultaten van de studie, niet alleen betref
fende het terrein, maar aangaande alles om
trent den vyand, wat voor de betrokken com
mandanten van belang kan zyn, moeten die
commandanten op de hoogte worden gebracht
kortom een onderneming, als die welke
thans aan dc grenzen van Polen ln gang ge
zet Is, vereischt een geweldige voorbereiding,
die uiteraard voor een deel lang te voren en
ln rustige sfeer kan tot stand konten, maar
waarvan het belangrijkste gedeelte eerst kan
worden ondernomen. Indien tot de uitvoering
van het plan het definitieve besluit vaststaat
en het tot een begin van uitvoering is geko
men.
Het verloop van de onderhandelingen op het
oorlogsterrein ln Polen heeft nu reeds doen
zien. dat van een bliksemsnelle actie volstrekt
geen sprake is. Zelfs een expeditie op betrek
kelijk kleine schaal, als deze in het huldig»
wereldconflict zeker ia. vertoont eerder een
traag verloop, omdat de moderne wereldoor
log daartoe nu eenmaal dwingt. De machine,
die op het gevechtsveld de plaats van mensch
en paard heeft ingenomen, zoowel by aanval
ler ala verdediger, stelt de noodzaak van groo
te nehoedzaamheid In het offensief. Een „Blitz
krieg" kan wellicht met succes gevoerd wor
den tegenover slecht bewapenden Indien
men echter met gelijkwaardige tegenstanders
te doen heeft, dan vergen voorbereiding en
uitvoering zooveel werk en tyd. dat van blik
semachtig ancl optreden geen sprake kan zyn.
O/U hul uthkaal:
door
Karei Francken.
„Er 1* niks van aan!" zei de blonde, acht-
lÜOjlfijla dochter, „heelwnaal nik*.!' „Hoor
haar!' lachte de veelbelovende jongere
broer Karei, die haar verraden had. „Ik
heb 'r zelf gezien niet dien rooien jongen?!"
Moeder, die plot» bedaent. dat zij ook
jong geweest was. sprong voor Miesje in
«Ie bres en zei: „Het zal zoon vaart niet
loopen. ik vind 't niet aardig van jo voor
verklikker te spelen!"
Karei meesmuilde. Hij had op meer suc
ces gehoopt. Maar vader was gewoon woest.
.Ik hen blij, dat ik 't weet. Het is me een
lijd tegenwoordig. Achttien jaar! En dan
met jongens op straat loopen!"
..En 'n moie nog wel!" smaalde Kien.
Miesje'a oudere zusje, die wat jnloersch op
haar zus was. „Dal doet er niet toe",
bromde vader.
„Dat kan bil niet helpen", begon pa weer.
„rood of blauw, in elk geval zijn ze allebei
nog groen!" Karei grinnikte, vond vader
gee-tig.
„Karei is een kwajongen, een nap!" be
gon Miesje driftig. „Aap!" stamelde Karei
verontwaardigd, „zeg dat tegen je
vriend, je hakkerszoontje!" „Is 't 'n...
Dat wist de familie nog niet. „Ja zeker,
ik weet precies wie bet is!" zei Karei en
voelde zich opnieuw, omdat iedereen weer
Iwlang in zijn woorden stelde „Het Is een
tongen van Vermeulen, die banketbakker
la de Hoogstraat..."
„0". lachte moe. „noem je dat 'n bakkers
zoon? Dat Is die deftige zaak waar dc chi
que van «Ie stad koopt!"
Ken trek van danklmarheid gleed over
bet liebuilde gezichtje van Miesje. Ze zag
moeder liefdevol aan. Die schat van 'n ma
toch!
„Jij probeert alles goed te praten, wat
koerd is!" wondde pa zich tot ma. „Ik -ver
biedt Miee dien omgafeg! Hot schaap weet
nog niet eens. wat ze doet!" „Kn dit zeg
ik ie: Als je doorgaat met die verhouding
zul je zien wat er gebeurt!" Kn daarmee
liesrhouwde men het huiselijk incident als
geëindigd.
..Nou. snap JIJ waar Mies blijft?" Door de
kamer klonk nidiomuziek. Locair uitzending
uit het café-restaurant Haeghen. Ken be
kende lunchroom, waar '«middags veel pu
bliek kwam theedrinken en taartje» snoe
pen.
„Ach, Jij bent den laatsten tijd zoo achter
dochtig' Ze is wandelen met Truusje!"
„Truusje met rooie haren!" merkte Karei
vinnig op...
Du begreep en keek knorrig. Het strijkje
uit het café Haeghen speelde een foxtrot.
„Je bent ino 'n prettig broertjz, Kureltje",
zei ma. .«Ie huiselijke sfeer wordt er door
jou niet heter op!"
„Ik laat lue hcusch niet opstoken door
dien kwajongen!" stoof pa op. „maar ik wil
niet dat zoo'n kind
Waarop ma kalm opmerkte: ..Weet je.
dat ik 20 jaar was. toen ik jou trouwde!"
Da zweeg. Ma keek triomfccrend. Dan plot
seling werd de muziek afgebroken en hoor-
<le men duidelijke stemmen. „Maar is die
vader van Je dan zoo woedend daarom.
Mies?" „0 verschrikkelijk Herman! En
die nare broer van me. die klikspaan
uit! Ken andere stem: „Dames en Herren,
het volgende nummer van het programma
is
Karei, voor geen klein geruchtje ver
vaard. schrok: „Dat zijn ze. ik weet, dat hij
Herman heet!" „Maar hoe kan dat?
„Tuurtijk zitten ze in die lunchroom!" wist
Kareltje te vertellen. „Ik hen dadelijk te
rug!" zei pa kort en zette zijn hoed op..„
„Juffrouw Mansfehlt Juffrouw Mansfeld!"
riep de portier. „Telefoon voor u!" Moe
der was het „Ma, hoe wist u, dat ik hier
zat?
„Wat zegt u?! 0 mam. wat 'n lieverd ben
je!" Ze smeet den haak op den hoorn, rende
naar «Ie zaal en betaalde «Ion kellner zoo
vlug als ze kon, Herman begreep 't niet.
tnai\r 't zou wel goed zijn. want Miesjc's
gezicht stond heusch niet lachend!
Ze kwam de kamer in zoo doodgewoon als
allen dag. „Dag menschen!" „Dag mies!"
Moeder glimlachte. „Ik heb honger!" „Nou
nog", grinnikte Karei, „na al «li* dure taar
tjes?"... Hohl>cn jullie taartjes gehad?"
v n«eg Mies schijnbaar argeloos. Da kwam
thuis. ILij deed even kalm als de zondige
dochter. Maaltijd. Koetje» en kalfjes. Karei
popelend van spauning. Niets bijzonders...
viel teger..
'a-Avonds twee tnfereelen. „Moes, wat 'n
schat hen je toch!" Mies gaf d'r moeder nog
'n nachtzoen extra. „Kind. wees wat voor
zichtig. je bént ook nog wel te jong En wat
heb je aan die nare ruzie met pa!"
Andere tafereel in de slaapkamer van pa
en ma. „Kind", liegon pa., „als je soms
denkt mij voor den gek te houden, moet je
vroeger opstaan. Die kellner was Haeghen
zei, dat er een jongen en een meisje hij de
microfoon hadden gezeten, «lat die juffrouw
was weggeroepen en zoo n haast had om
weg te komen, dat ze 't geld op 't tafeltje
had gesmeten!" Ma wist niet, hoe ze kijken
zou. ze dacht noga! handig te hebben ge
daan met dat telefoontje!" ...Maar weet je
waarom ik aan tafel niets zei? Ik dacht aan
miin eigen jeugd, toen ik nog 'n straatje
omliep als je iou pa in de gaten kreeg!"
„Je bent 'n goeie vent!" zei ma en zoende
pa
Japan zingt een oud liedje
De uitkomst in het Verre Oosten
kan slechts een Centrale regce-
ring in China brengen.
De Japansche regeering heeft gistermid
dag het program gepubliceerd van haar po-
litu'k ten aanzien van de regeding van dc
Chineesche kwestie. De regeering verklaart
een volledige regeling dezer aangelegenheid
te zoeken met een nieuwe centrale regee
ring in China, welke in de naaste toekomst
zal worden gevestigd.
De pogingen der regeering zijn
gericht op liet duidelijk maken van
de grondbeginselen der nationale
politiek met betrekking tot de orde
ning van de buitenlandechc relaties,
de versterking van dc nationale ver
dediging, de bevordering dc rindus-
tric, de verzekering van de levens
behoeften in het binnenland en ten
aanzien van alle andere phasen
van het nationale bestuur.
Vooral van belang voor de onmiddellijke
toekomst zijn de volgende zaken welke dc
regeering vast besloten is ditmaal met het
oog op den ernstigcu toestand ten uitvoer
te leggen.
1. de regeling der Chineesche aangelegen
heid de basis van deze politiek beoogt
hot hoofd te bieden aan de ingewikkelde en
delicate internationale verwikkelingen in
het buitenland, door vast te houden aan dc
onafhankelijke positie van het Japansche
rijk en in 't binnenland te streven naar de vol
tooiing der bewaiHMiing en de ontwikkeling
van de fundamenteele kracht van de natie
en door de concentratie van verscheidene
binnen- en buitenlandschc maatregelen, die
lot v4^OD(
te doel hebben een solidairiteit tot
brengen tusachen Japan en Mant
en nieuwe betrekkingen tusachen
China.
2. Voor dc regeling der Chineesche
tegenheid bestaat tic onveranderlijke
tiek, waartoe reeds «enigen tijd gctahj|
besloten. Met hei oog op liet streven
nieuwe verre toekomst een nieuwe cetf
regeering te vormen, zal de. Japnnsdjtf;
geering positieven bijstand verleenen J
de vestiging daarvan, er me<le ^im<J
kt-n en er naar streven een vo!iodig«lr
ling der Chineesche aangelegenheid
stand tc brengen door passende en gt*
stappen te nemen.
3. Met het oog op «le jongste interns.
na!« situatie zal de regeering tm fl
I
de uitbreiding der productiecapaciteit,!
einde in vitale behoeften voor de nati«
verdediging zelf te kunnen voorzien.
PROGRAMM
VRIJDAG 15 SEPTEMBER 1989
Hilversum I. 1875 en 414.4 m.
8.00 Gramofoonmuziek. (Ca. 8.16 Berichta
1000 Morgenwijding.
10.20 Zang, piano en gramofoonmuziek. t kt
10.50 Declamatie. I Ul
11.20 Orgelspel.
11.50 Gramofoonmuziek.
12.00 Orgelspel. (Ca. 12.15 Berichten). I
12.20 Gramofoonmuziek. F et
12.50 AVRO-Amusementsorkest. f 8c
I.30 Het Lyra-trlo.
2.15 Omroeporkest en gramofoonmuziek. I vl
3.30 Het Puazta-orkest. I h
4.00—5.00 Gramofoonmuziek. I j»
5.05 Voor de kinderen. I
5.30 Esmeralda.
6.00 Orgelspel.
6.28 Berichten. 9 1
6.30 Letterkundig overzicht,
7.00 VARA-Kalender.
7.05 Causerie „De rroelstraschool".
7.23 Berichten ANP.
7.30 Causerie over de collecte voor de Ve
eei.lging voor personeel in dienst van
Ned. Spoorwegen ter cestr(jdlr.g der T.B(
Hierna: Berichten
7.35 Causerie „De boeken van den Bybei:
Het ontstaan van de verzameling der O»
Tcstamentische boeken".
8.00 CellovooriL acn-.
8.30 Causerie: „De boodschap van het Vr^jfc
nig Protestantisme: „De bestemming n
den mensch tot vryheid",
9.00 Gramofonomuzick. L*!
9.30 Declamatie. bid
9.45 VARA-orkest. I
10.30 Berichten ANP. «li
10.40 Avondwydlng. tic!
II.00 Viool en piano. tr*
11.30 Jazzmuziek (gr.pl.). b
11.55-—12.00 Gramofoonmuziek. WO
t i
Hilversum II. SOI.5 m. in
8.00 —9.15 GramoiPomnuzick. (Ca, 8 15
10.00 Gramofoonmuziek.
11.30 Godsdienstig halfuur.
12.00 Berichten.
12.15 Gramofoonmuziek.
12.30 Paul Wynappel's ensemble.
1.00 Gramofoonmuziek.
I.20 Paul wynappel's ensemble.
2.00 Orgelconcert en gramofoomruz'ek. f
3 00 KRO-orkest.
3.45 „Tosca", jpera gc.pl.»
5.30 KRO-Melodlsten en solist.
6 00 Land- en tulnbouwcauscrie.
6.20 KRO-Melodlsten en solist (ca. 6.30 Ber.
7.00 Berichten.
7.15 Causerie.
8.00 Berichten ANP.
8.15 KRO-Melodistcn en solist.
8.50 Causerie „Wat wil de vereeniging ,,X»
dcrlandach Fabrikaat"?"
9 00 KRO-orkest.
9.30 „Hoe werkt de vereeniging „Nederlaag
Fabrikaat"?", vraaggesprek.
9.45 KRO-orkest. pj
10.30 Berichten ANP.
10.40 Lajo# Verea en rijn orkest, s(
II.00—12.00 Gramofoonmuziek. kt
PRESIDENT WILSON NAM
EEN BESLISSING.
Om vast te stellen of er in Ame
rika sinds den Wereldoorlog veel
veranderd is, doen wij goed, nog
eens tc luisteren naar dc lioodschap
van President Wilson. t£Vs Jaar ge
leden uitgesproken in Washington,
de boodschap, die het bcgiu van het
einde inluidde...
„Wij moeten alle opwinding onderdruk
ken. Onze motieven hestaan niet uil wraak,
noch uit ecu zegenrijke mauifcMatic van dc
phvv»i»che krachten onzer natie, maar uil
verlangen» naar dc verdediging der men-
schclqke rechten, liet Amerikaauschc volk
vormt slechts een der vele verdediger* de
zer rechten Kr bestaat oen alternatief «lat
wij onmogelijk kunnen aanvaarden: nooit
zullen wij don weg der ouderwenting kle
ten of dulden «lat «lo heiligste rechten van
ons land ondermijnd of aang< ast wo ieu
Het onrecht, waartegen wij ons thans wen
«ten. is geen gewoon onrecht; het tast de
wortelen van het meuschclykc leven zelf
aait.
„Ik raad het congres."
Met een diep besef van de beteckcnis de
zer gebeurtenis en den tragische» stap, die
ik onderneem en die de allerzwaarste ver
antwoording mei zich brengt, maar ook even
diép dooivUopgcu .van uuju püchlcu, raad
Luttele dagen geleden, kort voor-
dat de lont in hel kruit uerd ge
stoken, klonk de item ran Presi
dent floosccclt als een dergenen
die de wereld voor den oorlog be
waren wilde. Terstond rail hel
daarbij op hoe weinig er veranderd
is sedert September 1938 toen soort
gelijke beden klonken. Maar is de
Amerikaansche mentaliteit In een
kwart eeuw wel veel veranderdt
ik het congres, de jongste handeling der
Keizerlijke Duitsche regrenng als een «laad
van oorlog jegens de regecring en het volk
«Ier Vereenlgde Staten te beschouwen. Ik
raad het Congres voorts formeel den oorlog*
toestand ie proclameeren en terstond alle
«tapiHui te doen om niet slechts het land in
staat van vrrdedietng te brengen, maar ook
alle krachten en hulpmiddelen aan te wen
den om «te Duitsche regeering te dwingen
den oorlog te beéindlgcn.
Vrijheid der volkeren bedreigd.
Ons doel thans de principes van den
vrede en do gerechtigheid tegen autarkische
machten te verdedigen en onder de vrije
volkeren «Ier aarde ren verl>oad te sluiten,
opdat in de toekomst de liegiuselen van den
vrede eu do vrijheid gewaarborgd zullen
tyu.
Een neutrale houding is niet langer ge-
wcnscht, waar de vrijheid der volkeren be
dreigd is en waar «leze licdrciging uitgaat
van autocratische regeeringen, die zich we
derom verlaten op het geweld, die daarop
steunen en die «lat geweld krachtens hun
wil zien toegepast, in weerwil van en in
strijd met den wil hunner eigen volken.
Geen strijd
volk.
net het Duitsche
Wij voeren geen Strijd met het Duitsche
volk. voor hetwelk wij integendeel sieclit»
>>mpathie «n vriendschap gevoelen. Het
was waarlijk niet de weerklank der impul
sen van het Duitsche volk dal zijn regee
ring dezen oorlog begon. Het wist er van tc
voren niets van. n«xh billijkte het den oor
log. Alleen vrije volken kunnen hun belofte
houden en hun eer op het spel zetten, ten
einde pal tc stnan voor het algemeen wel
zijn in plaats van slechts hel eigen, nauw-
begrensde belang le zien.
Om da rust dsr
landen.
democratische
WIJ weten thans dat wij in een regeering
als de tegenwoordige Duitsche nooit en te
niiumer een vriend kunnen bezitten en dat
wij. zoo lang wij ous tegenover deze georga
niseerde macht bevinden, nooit zeker zullen
kunnen zijn van den vrede en de rust der
democratisch geregeerde landen op aarde.
Thans nemen wij ons aandeel in den strijd
tegcu dezen oervijand «Ier vrijheid op ons
en. zoo noodlg. zullen wij «Ie totale krachten
van het land ter beschikking stellen om
deze macht te breken.
Voor dan eeuwigen vrede.
Than* eindelijk zien wij de dingen in het
juiste licht. Wij strijden voor den eeuwigen
vrede op de wereld en voor de bevrijding
van de volkeren, het Duitsche daarbij inbe
grepen. Wij strijden voor de rechten «Ier na
tie*. onverschillig of zi) groot of klein zijn.
en voor het recht van «Ie menschen om te
kiezen waar zU leven eu wten zy gehoorza
men svillen.
De wereld moet voor dc democratie
den gered. Kn «h^ vrede zul op de basis
politieke vrijheid gesticht moeten wot
Wij hebben geen zelfzuchtige doehum
Wij willen niets veroveren, noch beht
schen. Wij verlangen geen oorlogs- of
dere schadeloosstellingen voor de offedL
welke wij vrijwillig he ngen. Wij zullen her
vrrdigd zijn wanneer de vrijhet<l «Ier land»*!
als onomsluotclijk recht gestabiliseerd a®
illn.
De beschaving op het spa
Op dit oogenblik slaat de beschaving
liet hmI. maar recht h. kostliaanler «kui vr
de en wij zullen strijden voor de zaken 41
onzen harten hel dierbaarst zijn:
Voor democratie;
Voor dc rechten en vrijheden der
kleine landen;
Voor de tmivcrseolc heerschappij
van het recht, in <!«in vorm van een
vereeniging van alle vrije volken,
een vereeniging welke allen vrijen
volken en zekerheid waarborgt en M
die «Ie wereld eindelijk naar de vrij-
beid zal leiden.
Voor zulk een doel kunnen wij ons IeM
geven, ons vermorgen, alles, wat wij
«ii alles, wat wij hebben. Het «leze taak*
ten wij ons met den trots diergenen,
weten, «lat de dag gekomen is. waarop Asr
rika zijn bloed moet geven voor de ie**
sclen «lie aan zijn wieg stonden en die
den huidige» dag als een heiligdom tvtiM
vereerd.
God helpe het Amcrikaanscho land! B*
kan niet anders!"
«Washington, op den 3den April 1917J
Aldus sprak President Woodrow WilK*
op den historische» «lag, die in «Ier eeuet*
geboekstaafd zal blijven al» de «lag «Ier
slisslng. En inderdaad, wanneer wij ó*Tt
woorden, na bijkans drie en twintig
weer onder oogen krijgen, «ian rest
slechts «leze. even fatale als onweeifMBtf*
conclusie: er is ntaar weinig m-randend
de mentaliteit van het Verre W tsiea.»»
