beschoten
Russisch
ultimatum
Zakenverlovcn
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
KX*M*~vogel
Door Duitsch vliegtuig
Lanval in den rug
ia achtervolging
Zweedsche
passagier
gedood
Mi'itair vliegongeluk
in Zeeland
1
EERBERICHT
Moeien de Baltische landen verdwijnen1
aan Estland
Von Ribbentrop
naar Moskou
Prijsverhooging
niet toegestaan
Laan. Srhaaen Tal U4 11 lUnan). Kanaalal W«.
4 WOENSDAG 27 SEPTEMBER 193». 93* Jaargang. No. 1M9<.
Uilgova 4— KV. Uitfl Mn _Ho«—<fc Noocdartwortiar'
Ie conti
RU
Gisteren te 15.28 uur, landde op Schiphol de vliegtuiprbestuurder
Moll met het Douglas DC-3 vliegtuig PH-ASM de „Mees", Hij rap
porteerde te 14.10 uur op 120 K.M. N.W. van lielgoland, vliegende
op 800 meter hoogte, door een onbekend vliegtuig te zijn beschoten.
Het was een watervliegtuig, voorzien van drijvers en hij zag deze
machine later in Oostelijke richting naar Helgoland afbuigen.
De airhostess, mejuffrouw Wynoldl. bemerkte, dat er iets niet
in orde was, waarop zij zich naar de stuurhut begaf om den gezag
voerder te waarschuwen. De boordwerktuigkundige vergezelde de
airhostess naar de cabine en bemerkte aan een aantal kogelgaten
dat de machine was beschoten. Er waren negen passagiers aan boord.
Een van de passagiers bleek getróffen te zijn. Het was een Zweedsch
ingenieur, genaamd Gustav Robert Lamm, oud 38 jaar, wonende te
Malmoe.
1340
•Hl
2106
2431
2677
3070
MTl
3006
4o35
4228
4483
4894
5244
5519
5708
5948
6168
6354
6539
6734
7021
7332
7599
7853
8136
8447
8708
9062
9273
9499
97»
9947
II 10219
19 10392
17 10681
15 10944
2 11173
4 11350
8 11569
<0 11996
2 12125
0 12370
5 12512
3 12678
8 13007
7 13281
7 13441
0 13631
4 13955
1 14276
5 14465
14754
5 14921
15180
I 15351
I 15649
1 18018
16241
16522
18642
IflOMi
17309
17571
17911
162*
184*
1910
De heer Lamm was op weg naar
Brussel voor een bezoek aan een
schoenenfabriek. Dr. Slotboom van
9e K.L.M. werd onmiddellijk gewaar
schuwd. evenals de officier van justi
tie. Dr. Slotboom constateerde, dat
de heer Lamm was overleden.
De airhostess had den heer Lamm
hulp verleend. Hij had slechts ge
zegd: „It is a gun", en was daania
bewegingloos in den stoel blijven zit
ten.
Aan boord bleef leder van de pas-
•sagiers en de bemanning rustig.
Gezien de ernstige schade, welke
door de beschieting v/as aangebracht,
is dit ongeval buiten verwachting
beperkt gebleven tot het verlies van
é#n menschenleven. De familie van
den heer Lamm en de autoriteiten
zijn van dit voorval onmiddellijk in
kennis gesteld.
Naar wij vernemen heeft de regee
ring zich omstandig over het gebeur
de laten inlichten en is zij terzake
aanstonds een onderzoek aangevan
gen. Zij is thans nog enkele gegevens
wachtende, die noodig zijn om te
kunnen bepalen welke stappen te
dezen genomen dienen te worden.
„Ongelukkige samenloop van
omstandigheden", zegt het Dnit-
tche Nieuwsbureau.
Het Duitsche Nieuwsbureau geeft omtrent
deze beschieting de volgende lezing:
Op September tegen 1430 uur
is een Nederlandse h verkeersvlieg
tuig in de nabijheid van Helgoland
door een Duitsch watervliegtuig be
schoten. Dit voorval ia het gevolg
van een ongelukkigcn samenloop
van omstandigheden. Het aangeval
len vliegtuig geleek op een bekend
vijandelijk gevechtsvliegtuig type en
«as niet door een op grooten af
stand zichtbaar kentcekcn als neu
traal verkeersvliegtuig te herkennen.
Onder de beslaande weersomstandig
heden kon men eerst op zeer kor
ten afstand de nationaliteit van het
vliegtuig herkennen aan de letters
op de romp en vleugels. Bovendien
werd de indruk, dat men met een
vijandelijk vliegtuig te doen had,
versterkt, doordat het verkeersvlieg
tuig blijkbaar bij het ontdekken van
het Duitsche vliegtuig trachtte zich
in da wolken nnn een achtervolging
te onttrekken. Op het oogenblik, dat
de nationaliteit van het N'ederland-
9the toestel duidelijk vaststond,
staakte de bemanning van het Duit
•the vliegtuig het vuur. De Neder
landsche machine kon haar vlucht
voortzetten. Dr Ivemanning van het
Duitsche toestel kan met het oog op
de moeilijke weersomstandigheden
eu het ondoelmatige uiterlijk en ma
noeuvreeren van het Nederlandsche
\Uegtuig geen verwijt gemaakt wor
den, hoereer het voorval ook moet
worden betreurd.
„HOLLAND" IN VETTE LETTERS
OP DE ROMP.
De beschieting van de „Mee*" op weg van
Malmoe via Knjwuihagt-n naar Schiphol,
-heeft In tuchtraartkringen een diepen In
druk gemaakt. Tot nog toe konden <le ioch
reeds tot het uiterste beperkte luchtlijnen
ongehinderd gevlogen worden. Ander» dan
bij de scheepvaart, waar groots ladingen
vervoerd kunnen worden, die door de oor
logvoerende partijen als contrabande zou
den kunnen worden beschouwd, vervoeren
de verkeersvliegtuigen ven de KLM. uit
sluitend passagiers en post van het eene
neutrale land naar het andere, vliegend over
uitsluitend neutraal gebied.
De duidelijk, sedert het uitbreken van den
oorlog aangebrachte naam „Hollandin
zeer groote letters, aan onder en bovenkant
op ronip en vleugels geschilderd, kan geen
twijfel laten omtrent de nationaliteit der
K-LM.-vliegtuigen en deze aanduiding is
vooral uit de lucht reeds op grooten afstand
zichtbaar. Daarbij komt. dat geen der lucht
vaartmaatschappijen van de oorlogvoerende
landen Douglas machines gebruikt of in be
zit heeft, niet uitzondering van «Ie weinige
Douglasvliegtuigen. waarover de Duitscher»
kunnen beschikken sedert de Tsjechische
Luchtvaart Mij. C.L.S., na de aansluiting
van Tsjecho Slowakije bij het Rijk. i* opgc
heven.
VAN ACHTEREN AANGEVALLEN.
Hat vliegtuig, dat da K.L.M. machi
na aanvial, heeft recht achter hat
toestel gevlogen, zoodat het noch
uil da cahina, noch uit da cockpit
was waar ta naman. Daardoor had
da atewardes mej. Wynoldi, dia, zoo
ais gebruikelijk Is, achter in da ma
china stond, hat eerst iets van da be
schieting waargenomen.
Zij hoorde een vlug tikken, waarvan zij
de oorzaak aanvankelijk niet kon thuiebren
gen, doch dat later het geluid van den ko
gel op de metalen beplating van het Dougla*
vliegtuig bleek te zijn.
EEN TLINKE VROUW.
Dank zij haar tegenwporillgheid van geest
en kordaat ontreden, is er geen paniek on
der de passagiers in de machine ontstaan.
Zij waarschuwde direct den gezagvoerder,
die op geringe hoogte ging vliegen, waarna
het achtervolgende vliegtuig den aanval op
gaf en zich verwijderde. Doordat de oorlog»
machine recht achter het K.LM.-vIlegtulg
vloog, toen de onbekende aanvaller het vuur
opende, werd het Douglas toestel uitsluitend
aan de achterzijde geraakt De kogels dron
gen voornamelijk de bagageruimte binnen,
doch enkele drongen door de wanden, die de
hacageruimte scheiden van het toilet en de
cabine en kwamen zoo in de cabine terecht
SLACHTOrFER IN DEN RUG
OETROrrEN.
De Zweedsche heer Umm, die op zoo on
gelukkige Wijze om het leven is gekomen.
zat in den achtersten stoel, ter rechterzijde
van de cabine. De kogel drong door den
wand en door de dik liepolsterde rugleu
ning van de fauteuil ih den mg v4n den
heer l.amin. die daarna nog slecht kort
ieaide. Ais door ten wouder bleef mej. Wy-
Bestuurder Mol
noldi, die achter in de cabine stond, ge
spaard.
Na aankomst op Schiphol i« de „Mees
aan een nauwkeurige inspectie onderwor
pen. De romp. vooral de metalen beplating,
van staart en bagageruimte, bleek met ver
scheiden kogelgaten doorzeefd. Ook een der
vleugels is door kogels getroffen en pas hij
aankomst op Schiphol bemerkte men. dat
dientengevolge een der benzinetanks was lek
geschoten.
Den leden der tiemanning zal een uHvoe
rig verhoor worden afgenomen, ten einde
nauwkeurig den juisten gang van zaken te
kunnen ree oost mee ren.
DE TWEE INZITTENDEN OM
HET LEVEN GEKOMEN.
Gisterochtend Is M Brouwershaven (Zee
land) ean militair vliegtuig verongelukt.
De heide Inzittenden, de adapirant-reeerve
luitenant vlieger Jongkind en de adspirant
reserve-luitenant-waarnemer Hubrechtae zijn
daarbij om hel leven gekomen.
Naar de oorzaak van het ongelnk wordt
een onderzoek lngeeteld.
ZOODRA DE INTERNATIONA
LE TOESTAND ZULKS GE
DOOOT.
Uitstel eerste oefening voor
studeerenden.
De Regeert ngspersdlenst meldt:
ln opdracht van den minister van
Defensie worden voorbereidingen
getroffen voor een regeling van za-
kenverloven en voor het verleenen
van uitstel van eerste oefening in
verband met studiebelangen.
Zoodra de internationaal-politiekt
omstandigheden dit. rekening hou
dende met de noodzakelijke paraat
heid van da weermacht, gedoogen.
ligt het in het voornemen in de
meest dringende gevallen tot het
verleenen op beperkte schaal van
zoogcnaanjjle zakenverloven over te
gaan
Nader zal worden bekend gemaakt, wan
neer en op welke wijze aanvragen voor deze
verloven kunnen worden ingediend.
Studiebalangen.
Ten aanzien van het verleenen van uitstel
van eerste oefening voor studi «belangen,
wordt het volgende bepaald.
In het algemeen zal alleen uitstel
van eerste oefening worden verleend
of uitstel van het nog te vervullen
gedeelte van deze oefening. Dit geldt
derhalve voor personen die nog niet
zijn ingelijfd of althans voor het
nieerendeel de eerste oefening nog
niet hebben volbracht
Voor dit uitstel zullen io aanmerking kun
nen komen personen, die het einddiploma
HBS of Gymnasium of een dergelijk diploma
nog moeten behalen. Verder ia het Ie be
doeling uitstel voor «en zekeren duur te ver
iaenen sau hen, die hun studie aan een
universiteit of overeenkomstige instelling
binnen een jaar zullen heeindigen.
Het hiertiedoeld uitstel voor studiebelan
gen kan terstond en bij ongeregeld verzoek
worden aangevraagd bij den minister van
Defensie. W ie m militairen dienst is. moet
het verzoek indienen door tusschenkomst
van zijn compagnies- of overeenkomsttgen
commandant Deze commandant voorziet *t
verzoek van een korte aanterkening. hou
dende de bijzonderheden, welke voor ver
melding iu aanmerking komen en zendt het
verzoek vervolgens rechtstreek» aan den mi
nister van Defensie.
Bij »lke aanvraag betreffende atudiebelan
gen moet een verklaring worden gevoegd,
waaruit blijkt, in welk «tadium de opleiding
of de studie verkeert. Zulk-een verklaring
behoort te zijn afgegeven door het hoofd van
de onderwijsinricht ng.
Dit nummer beval 8 pagina's
DE BILT SEINTi
Verwachting: Gedeeltelijk ba
wotkt. enkele regenbuien,
tets kouder, meest matige
Noordweetelijke tot Noord-
oneteltjkeo wind.
ACHTERLAND VAN MEMEL VOOR
DE DUITSCHERST - ROEMENII NOG
VEILIG?
United Press meldt uit Tallinn, dat
aen Russisch leger aan da grens van
Estland Is varscbenea.
Zooals wij reeds maldden, is da
Estlandscha minister van Bniten-
landsche Zakan Seltsr, dia zich naar
Moskou begeven had, aa aen nach-
telijk onderhoud mat dan Sovjet-
pramier Molotol plotaella« naar
Tallinn teruggekeerd. Uit Stock
holm seint Havaa, dat da «Dagena
Nyheter" voor dezen ploteelingen
terugkeer ais reden opgeeft, dat de
minister mat zlja regeert mg meeat
beraadslagen ever twee deer de
Sovfetre gearing gestelde eischen,
die bet karakter van een nttimatnm
hadden. RmeJamd, aldna bet blad,
zon een m aria#basis ia Estland
eischen en d« band willen leggen
op den geheeien bmJUnlandacben
handel van Estland. Ta Tallinn «on
buitengewoon groote zenewaehtig-
beld heerscben.
Dit U.f. bericht In de Meh. vindt zijn be-
v est kring in een mededeeling uit Moskou
dat uit officieels bron afkomstig, opmerkt:
In verhand met bet feit. dat de uitleg
der EsHamUehe regeering over dr miistan
digheden. waarin een te Tallinn geinterneer
•Ie fonisch*» duikboot in onbekende richting
i« verdwenen, onhev redigeml wi»« gebleken,
rijn tuaschen Estland en «ie Sovjet 1'nie on-
derh«nde!inern geopend over maatregelen
lot beveiliging van de Sowjeiwateren tegen
manoeuvres van vreemde duikbooten. die
zich In de Ralti»cl>e wateren schuil houden.
Volgen» «le verklaringen der Ratlaodacha re-
geering was een fonische duikboot de Es*,
landsche wateren hinnengeloopen Jitet een
marhinedefert. «lat haar manoruvreering
belet»#". Het is echter onbegTiipeluk, hoe
onder deze oov»tandighe«ien de beschadigde
duikboot aan haar t"-waking kon ontsnap
pen en uit de haven «Ier bUhttdMbs hoofd
•tad kon vluchten. Men acht het »e Moskou
hnngM waarschijnlijk, dat te Tallinn de
duikboot gerepareerd it en waarschijnlijk
van brandstof voorzien en zoo kon ontsnap
pen.
Indien men rekening houdt met het feit.
dat volgen* een rapport uit Leningrad op
twee plaatsen in «Ie I.negaha*i periscopen
van onbekende duikbooten zlin gezien, kan
men tot de conclusie komen, dat eenier
onbekende duikbooten ergrne b»j «Ie Est-
landsche kust een geheime )>a«is hebi*-n. In
verband mei «leze ouisiandigheden krijgt het
vraagstuk van de beveiliging der Sovjetwa
teren tegrn de manoenuvnw van zich schuil
houdende duikbooten groote betreken is".
Deze slok (de ontsnapte duikboot) om de
hond (Estland) te slaan is t# zeer lo over
eenstemming n»et «ie gebruiken welke in de
laatste jaren de agre««ie tegen «en ander
land inleiden, op niet het ergste te vree-
ren voor het kleine neutrale Baltische
tandje, daar hoog In het noorden aan de
Ftaerhe golf. over weika hoofdstad onze me
dtwerker, da beer van Kampen. Ujttona «Ie
Teug* aantoonbar» varhoogiag
van dan kostprijs.
De minister van Economisch# Zaken d#«H
mat betrekking tot d« prijspolitiek het vol
gend# made.
Als regel zal blijven gelden tenzij In
bijzondere gevallen ander» is bepaald
dat iedere verbooging van prijzen boven
bet peil. dat voor de artikelen gold in d#
maand Augustus 1030, ala prijsopdrijving
zal worden beschouwd en derhalve verbl
den is, tenzij deze verhooging door aan
toonbare verhooging van den koetprijs ff
motiveenl is.
De bezwaren, welke aan dezen re
gel ongetwijfeld zijn verbonden, we-
gen niet op tegen de gevaren. welke
ontstaan bij «en ongecontroleerds
prijsbeweging. Sommige der bezwa
ren worden groot er naarmate de
huidige omstandigheden langer du
ren. Met Inachtnezning van het bo
venstaande beginsel ia de minister
bereid zooveel mogelijk aan deze be
zwaren tegemoet te komen.
Om le voorkomen, dat schade geleden
w-ordt. og. tengevolge van verkoop van het
zelfde artikel tegen verschillende prijzen,
zal de minister verzoeken om deze bezwa
ren te ondervangen te onderzoeken en voor
de daarvoor ln aanmerking komende arti
kelen of groepen van artikelen een billijke
regeling treffen.
ralleyrit tnet Kees Kruit, verleden Jaar
zulke interessante bijzonderheden vertelde.
EEN GEDEELTE VAN LITTAUEN
VOOR DE DUITSCHERS?
Uit Berlijn wordt gemeld:
Op uitnoodiging van de regeering
«Ier Sovjet t'nie «le Duitsche minis
ter van Builen landsche Zaken, v-on
Ribbentrop. beden t* September te
Moskou zal aankomen om te spre
ken over de vraagstukken, welke
zich voordorn door de ontwikkeling
der zaken in l'olezi.
Uit Moskou wordt naar aanleiding van dit
tweede bezoek van von Ribhriitrob gemeld,
dat bet bericht in «lip!<xnatieke en buiten
landse)» kringen eer» reer diepen indruk
heeft gemaakt. Men ziet ln dit tweede be.
zoek van Von Hthbrntrob aan Moskou een
nieuw bewij». «lat de Duitsch Russische sa
menwerking «ien onwrikbare!! grondslag
voor de komende reorganisatie van Oost-
Europa vormt."
Uit Fransche bron komen berichten, die
su ir gr ree ren, dat het bezoek van von Rib
bentrop verband houdt met het wegvagen
der kleine Baltische landje». waarvan
Duitsrhland een .-rdeeite van l.ittauen als
achterland voor de havenplaat* Memel zou
krijgen toegewezen, terwijl Rusland de rest
zou willen inpalmen.
Wij moeten natuurlijk deze veronderstel
ling geheel voor rekening van de Fransche
bladen laten, «loch #n het officieels Russi
sch# communUfti* over de ontsnapte duik
boot én h«» bezoek van von Ribbentrop
wijzen er op. dat io het Kremlin vandaag
weer geschiedenis wordt «remaakt.
Of 'leze geschiedenis van het goede soort
zal zijn, zullen de komende dagen wel uit
wijzen
IntiiftM-hen komen uit Boekarest berichten,
dat er geen spanning is tuaarhen de Sovjet
Unie en Roemenl*.
Wel heeft Roemenl# enkele dagen geleden
troepen geconcentreerd in Répara MA. om
dat ook de RinsJehe eenheden aan de
grens naren versterkt, doch men vertrouwt
onvoorwaardelijk op Molotoff* verzekering
van de eertrfedigini- der Roemeensch neu
traliteit.