Kachels en Haar
Koopt bij ooze
adverteerders
M
N.V. DEKKER'S
Amerika's neutraliteit?
Sc*** h
Aan
het
front
D. SCHUITEMAKER.
BELASTING-VERHOOGING
J. WOLDHUIS.
"KOOPT NU
- A. SCHENE. -
K. NAP.
EET NU FRUIT!
BOONSTRA.
DRUKWERK
DE WINTER KOMT AAN
HAARDEN EN KACHELS.
JB. POOL. OUDKARSPEL.
D. SCHUITEMA KER.
VEEVOEDER EU KUNSrMESTHANDEL
Wat steekt er achter
ELECTRISCHE INSTALLATIES.
NIEUW PRACTISCH MAC. SYSTEEM
MAMMEN'S ADVIES- EN CONTR BUREAU
voor PracL Bedr.boekhouding, Zuidscharwoude.
de bekende lage prijzen.
eerst eens bij ons kijken, U slaagt zeker!
Een Garbadine of Tweed
HEERENJAS
Een Garbadine of Tweed
DAMESMANTEL
GEBRUIKTE HAARD
zonder prijsverhooging
„AETHERKRUISER" RADIOTOESTELLEN.
EEN EIGEN RADIO-TOESTEL
MODERN
SPOEDIG
BILLIJK
DRUKKERIJ P. MIENES
haver - gerst - rogge
peulvruchten en
veldboonen
k
üjJ
I V? 'i I
tl f
,f -
,Daar was een plekje met een
spelend kind"
NOORDSCHARWOUDE.
ELECTROTECHNICUS.
Hot cn bekende adres voor
Nieuwbouw Herstellingen Motoren,
Kookinstellatles.
Stelt Uw boekhouding veilig. Door toepassing van ons
kunnen wij U een ln leder opzicht „VEILIGE" boekhouding
garnndeeren. door one bijgehouden voor U mininuitn werk
Vraagt zonder eenlgc verplichting nadere inlichtingen.
Concnrr. tarief. Uitstekende service.
Wij hebben nog een CROOTE VOORRAAD
en verkoopen deze nog tegen
Wanneer U dus denkt over de aanschaffing van een nieu
we kachel, kom dan
ZUIDSCHARWOUDE TEL. 2«».
1' knopt ze nog voor onvarhoogda prijzen.
Wij brengen een schitterends collectie
DAMES PULLOVERS VESTEN.
COSTUUMROKKEN.
TEL. Ii7.
ZUIDSCHARWOUDE
zonder gebreken. >oor billijken
prijs.
GEBRUIKTE KACHELS
vanaf f5.—v
OUDKARSPEL. TEL.
Voor het winterseizoen prima
STOOrPEREN en alle soorten
HANDPEREN.
Do Hjnsto HANDAPPELS
25 pond Snpperde Groentjes f 1
Kleinere Handappels 25 p. f l.
Frnitkwo«ksrl|
A. TALSMA.
Laanweg. Hocrhnoowaard. N.
Wi) leveren nog
NAAIMACHINES ln alU mar
ken. Ook nog aen gahrnlkte.
Wacht niet totdat ze duurder
zijn.
Venier Klokken vanaf flL
Verlovingsringen mat cadeaus,
Oero-e ritselen, enz.
NOORDSCHARWOUDE
Alles wordt op denzelfden voet
W|| hebben een mooie collectie.
Doet Uw voordeel door spoedig te bestellen.
Wij hebben de vertegenwoordiging van de bekende
Prijzen vanaf (107.—.
Da zaak wordt ondanks da moblllsatta op dsnzoltdon voat
voort gazet.
of
EEN AANSLUITING BIJ DE RADIO CEN
TRALE?
NOORDSCHARWOUDE.
RADIOTECHNICUS.
Helpt U mat RAAD en DAADI
HANDELSDRUKWERK
VEREENIGINGSDRUKWERX
VISITE GEBOORTEVERLOVINCS-.
ONDERTROU WK AARTEN.
ROUWCIRCULAIRES an -KAARTEN.
OUDKARSPEL.
ST. MAARTENSBRUG
Erkend opslaghoudster van
Werkelijke vredesgezindheid of oorlogswinstzucht?
In gean land ter wereld ls ar haast
van den beginne al aan zoo lal on
vernietigend over bat Nazi-regiem
geschreven als in Amerika. Toch, al
zal da nautralltaltswet naar alle
waarschijnlijkheid wel volgens
Rooscvelt's wensch gewijzigd wor-
den. leeft de overtuiging, dat Ame
riks nooit meor eigen soldaten op
vreemden bodem behoort ta latan
vechten ar zéér, zéér stark.
Senator Dorah heeft nog voor het uilbre
ken van den oorlog verklaard, dat er gerit
twijfel over kon bestaan, wie de aanvaller
zou rijn. Democratie Is bijnn heilig voor
den Amerikaan Wat dan. indien er van
Ideologische neutraliteit dus vrijwel geen
sprake i». ligt er achter de aterke overtul
ging, dat Amerika politiek builen het ron
filet nwt Mijvcn? 1* het alleen de wensch.
om. relf hulton schot blijvend. Engeland en
Frankrijk de kasianles uit het vuur ta la
ten halen en Inmiddels nog groote oorlogs
winsten In de wacht ta kunnen sleepen? De
go»ep. die In Amerika voor atrtkte nautrnll
telt pleit, bevat, aldus «Ie N. R. Crt.. te veel
Idealisten, te veel van Amerika's be«te lei
der» en nobelste geesten, om een dergelijke
verklaring aanvaardbaar te doen *i|n. Tot
WHp van Amerika* houding Inzake neu
tralltelt moet mm echter teruggaan tot den
eersten wereldoorlog en de gevolgen van
dien voor de Ver. Staten.
Oatgaocheling.
Voor zeer velen uit het volk was hat en-
thousiaste Idealisme, waarmee men Wil
son's „War for DemormrV (oorlog^ voor
de democratie! en „War to end War foor
log om den oortog te doen heel n dl gen) wa*
Ingegaan echt geweest Na Vernalllea en na
ds Ineenstorting van Wilsou'a gezondheid,
trachtte Amerika zoo snel mogelijk de ge
heeie oorloga-aplaodo ta vergeten. De voor
ioopig ook vrij rustige wereldsituatie waar
in de democratie inderdaad «Ie gevestigde
staatsvorm scheen >e zijn. droeg bij tot 't
gevoel vnn veiligheid.
Dit alles veranderde volslagen enkele ja
reu na 1930. De democratie In Dultscbland
bleek plotseling weggevaagd, oorlogaceva
ren In het Oosten, zoowel als In het Wes
ton. toonden het fiasco aan verkregen met
de „War to end War". Bovendien had de
geweldige crisis met haar nasleep van
groote werkloosheid, het Amerikaan*ohe
vertrouwen in den hestaanden maatschap
wij-vorm ernstig geschokt. Amerika lag
wijd open voor het uit Europa ovarge
wanide pacifisme. Onder deze omstandig
heden kwam In UW» het Senaat's onder
zoek naar de munitiefahricage en de ©co
nomische achtergrond van Amerika's toe
treden lot de AH la nee tot stand. De Com
mis«ie van Onderzoek .waarvan Senator
Vandenherg deel uitmaakte, stond onder
voorzitterschap van Senator Nve. helden
thans leiders van het isolntlehlok. De uit
komsten en ondervragingen vormden ge
durende ..front page newa".
De mnnltlefahricaae bleek in Amerika nog
op vMr-onrlngschen en uiterst bedenkelil-
ken voet geschoeid. Niet alleen overdadige
winst *n. manr ook tegenwerking van ont
waivenlncsronferenties en door het deoarte
ment van hultenlandsche zaken onderno
men vredespogingen, werden aan het licht
gebracht»
De Invloed van Watlstreet.
Terwijl de zeer machtige organisatie van
oud Strijders met veel nadruk eischte dat
oorlogswinsten voor eens en altijd onmoge
lijk zouden worden gemaakt, verdiepte de
commissie zich steeds verder in de motie-
voor de democratie de Europeeeche toe
stand beweea dit afdoende dat ten slotte
binnenslands de oorlog tot uitbuiting <*n
verwoesting van menschelijke en natuurlij
ke hulpbronnen geleid had en onder het
mom va verrijking groote oeconontische ont
w richting had veroorzaakt. Bovendien be
stond er. vrijwel sinds Hooaevelt aan «Ie
macht gekomen wga, bij de conservatieve
oppositie groote angst \«»or de sterk toege
nomen macht van de federale regeering.
Vree* voor aen dictatuur in da
Var. Staten.
De vrees deze macht in oorlog tot een
dictatuur te zien uitgroeien, maakte hen
zoo mogelijk nog huiviger voor vreemde in-
minging. Daar zij van het fascisme vaak
weinig meer wilden l»egrijpen. dan «lat het
een sterke centrale regeering met zich me
de brengt, kon men hen hooren vragen hoe
Amerika de democratie kon verdedigen
waar hun eigen President toch al bijna
dictator was?
Tegenover deze onzinnige beschul
diging, stond de aarzeling van groo
te groepen binnen de New Deal zelf,
die het gevoel hadden dat Amerika
weinig kon uitrichten voor het bin
nenslands bewezen had in staat tn
zijn do democratie te verwezenlij
ken. voor dus de enorme Ameri*
kaansrhe problemen van groote
werkloosheid, van onbegrensiicn ri|k
dom en onbegrensde armoede, vnn
geweldndigen strijd van werknemers
cn werkgevers en Inst but not
least het schrijnende negerv rang
stuk. althans een eind weegs verder
tot een oploeeing gebracht waren.
De neutraliteitsweL
Onder deze omstandigheden kwant de
neutraliteitswet tot stand, die het, met eeni-
ge wijzigingen tot nutoe uithield. Inderdaad
Amorika stelde wettelijk vast «lat het uit
den oorlog van 1914 wilde blijven. Maar
toch ook om «ie vergissing, toen gemaakt,
nooit te herhalen. Intuaschen is gedurende
de laatste jaren de anti-nazi stemming sterk
toegenomen. Zóó sterk, dat Amerika op
nieuw zal trachten de wereld veilig tc stel
len voor de democratie? Het volk. «lat snel
vergeet, snel gcemotionneord raakt, heeft
het stijgende verontwaardiging de geschie
denis van het laatste jaar gevolgd: Mun-
c. TV* )o
nt3
un ues
erslêl
chen, de November pogrom, Praag,
Maar juist onder het aociaal-voelend
nntwoordelijk deel der natie is de
stand tegen elke inmenging nog zeer
Zeker, er is een groep, die sinds WUi
gedachte aan collectieve veiligheid
heeft opgegeven. De vele moeilijkheden
misverstanden tier laatste jaren
Engeland en Amerika, vooral omtrent
tegenover Japan te voeren politiek, de *L
heele Franach-F.ngoleche houding inztw
China. Aliewrfnié, Spanje en TtjechosloiM
kij«*. heeft hun getal niet vergroot. Y*
sctrker is de groep waartoe men mag
nemen dai lioosevelt behoort, die
«lat Amerika het nooit rustig zou kuni
toezien «Int Engeland en Frankrijk versl
gen werden. De enonne ontwikkeling \«1
het luchtwapen. de sterke han delsin vloed c
propaganda in Zuid Amerika heeft er to
bijgedragen deze groep te versterken. I)
krachten, die voor herziening van de w< V(
werken, zien zich ironisehervvijze. maar ni<
geheel onverwachts, gesteund door «ouunig u
vnn Roosevelt's bittei-ste tegenstanders oi n
«Ier «Ie Captains of Industry, nauw ver}km t«
tien met de Republikeimche Partij. Dc oor jj
logsvvinsten zijn zeer verleidelijk.
Zoo schijnt het wel zeker dat het Nye-Bo
ralvVandenberg-blok niet ster genoeg 7-*\v
blijken om «Ie herziening «ier neutraliteit!
wet tegen te houden. Ook niet ondanks mo 1
gelijken steun van eenige conservatieve demo n-
ernte, doodsvijanden van Roosevelt, dit r*
zonder zich 't minst te bekommeren om «is
gevolgen, nooit de gelegenheid ongebruikt lg
voorbij zullen laten gaan om Rooeevelt een
hak te zetten. r®
Amarika rtaads dlchtar bij dt
democraten. Pr
Verder dan herziening van de neutrali-
teitswet zal men echter voorloopig niet
gaan. Toch is het duidelijk, dat men in
Amerika steeds scherper het gevaar van de H
conummazi-wereldbeachouwing van de Revo L
lution des Nihilsmus, begint in te zien, dnt*c
steeds minder menschen de tegenstelling En J
galand— Duitschland als hoofdzakelijk een
machtstrijd tusschen de haves en have-nota fn
beschouwen. Geen der isolationisten kanal
zich ontveinzen dat liet ingrijpen van Rus- r1
land Amerika wederom dichter bij de de- ff
moe ra ten heeft gebracht, noch dat een r
ingrijpen van Japan Amerika in den oorlogje
zou kunnen betrekken.
ven die Amerika tot deelneming aan den
oorlog hadden gebracht. Hoewel men geen
onrechtmatige daden kon nantoonen, werd
or toch een scherp licht geworpen op de
geste van eenige groote banken en vooral
van het Huls J. P. Morgan en Co. ..Wall
street". «Ie verzamelnaam voor allea wat
..Rig Business" Is, allerminst populair In
deze jaren van economische misère bleek
een erooten invloed op de regeering van
Wilson uitgeoefend te hebben en voor oen
groot deel aansprakelijk te zijn geweest
voor Amerika's deelneming aan den we
re'i toor log
!|et gevoel misleid, bedrogen Ie zijn. dee«1
tal van Amerikanen de oorlogsepisodes me»
afkeer beschouwen.
Ds crisis.
IntniddeU wa* de economische toestand
er aanleiding toe geworden om allerwegen
naar de oorzaken van de heerschende ont
reddering te zoeken. Onder de door New
Deal sterk verhoogde sociale belan«rstelllne
werd aandacht geschonken «an miserabele
toestanden die al laren bestaan hadden
maar gedurende de na oorloe«ehe welvaart*
laren niet tot deit gezichtskring van het
groote publiek waren d«v>rgedrongen.
Het ntiinhouuapparaat vooral in de
vetkool miinen bleek al voor 11*19 veel to
"root te zijn geweest, F.en onilerroek na«'
«»e redenen van deze overuithreiding bra^h,
ook hier de oorlogsproductie al» oorzaal
aan den dag. Tal van mijnen, slecht ge
houwd. roofbouw bedrijvend en zonder
eenige Aandacht van zuinig gebruik van
natuurlijke rijkdommen geMplotoerd. ble
en redurende d» oorlogsjaren in gebruik
genomen.
Fn de norlOgMChuldin!
Finland alleen betaalde!
Aastrtka was meegesleept.
Met schrik herinnerde men zich hoe Ame
rika «toor de oorlogskoorts meegesleept
was. toen dit van hoogerhand noodig ge
oordaeld werd. Vage en daardoor alarmee
rrnde plannen, om dit alles In dien noodig
te herhalen, werden door de Nve Commissie,
aan den dag gebracht Het resultaat van dit
alles was dat men In breede kringen van
het Amerikaansche volk tot «Ie conclusie
kwam. dat Amerika zonder reden ten oor
'og was getrokken «fat «W»te oortog niet ge
«tiend lied im een eind te maken aan den
oorlog, noch om de wereld veilig te atollen
Thans, moeder, sta ik diep In *t vreemde land,
Ik weet niet meer, hoe lang het Is geleden,
Dat men mij opriep en ik aan ging treden
Als zooveel and'ren in ons vaderland,
Want voorwaarts gaat het Immer aan de fronten,
Al drijft een rookwolk langs de horizonten»
De dood is dichtbij, ieder... ieder uur,
Hij loert ontzichtbaar langs de breede stroomen,
Die uit de bergen naar de vlakten komen,
Dan zwijgt in schijn het scherp vijand'ltjk vuur,
Maar... even later tuimlen kameraden
Voorover in de zon op stille paden
Zoo is de strijd en strijden hardt den geest.
Maar toch, o moeder, zijn er soms gedachten.
Die één seconde aarz'len doen en wachten.
En laten zien. wat vroeger ls geweest!
Een vluchtig beeld, dat komt en gaat vervagen,
En even vasthoudt aan vervlogen dagen.
't Was bij een kleine hulpeloost stad.
Toen de eskaders door het luchtruim joegen.
En de granaten door de daken sloegen,
En In de tuinen langs het klinkerpad,
Daar was een plekje met een spelend kind
En heel de wereld leek zoo zinneloos blind.
Een tuintje, moeder, als in onze straat.
En één seconde heb ik „neen" geroepen.
Maar voorwaarts trokken altijd weer de troepen.
En doffe trommen roffelden de maat!...«
Toen gromden in de verte de kanonnen.
Een nieuwe siag was langs het front begonnen!...
fk weet het niet, waarheen mijn weg nog leidt.
En of ik ooit tot U terug zal keeren.
Wij vragen niet, wij strijden en marcheeren,
Straks wacht ook mij misschien vergetelheid!
Maar komt de wereld eenmaal tot bezinning,
ls er dan nog „de roem" der overwinning?!
F
September 1939.
(Nadruk verboden.)
KROES.