STLAND
RUSLAND
1
Rusland richt
ukt voor
zich op deo
BALKAN
Haar ophatfing
tan het wapenembargo
de Duitschers
WARSCHAU
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Er
wordt nog gevischt
op de Noordzee
EERBER1CHT
AMERIKA
Vandaag bezetten
Laan. Schaaan, Tel. 444 It lijnen). Kenaetal Ö40.
cht>IJDAG 29 SEPTEMBER 1131. S3a Jaargang. No. 1HM.
<Ue N V. VMg.Ma.
■daaif
e Ami
;p*lei
*iir L
nrmpi
mis.'
an di
vf
iet g\
m i^n
stellen
ic toe.
slotte
R pn
het
he out
*n be-
an de
atieve
'oeffe-
ig.
ia de
Verdrag van wederzijdschen
bijstand voor 10 jaar
een
hen
de in-
vaak
het
me-
n hoe j
'diflrcn
bijna
de
eeni-
ilaad
uit
wikt,
ende
iterk
op
stel-
snel
leeft
ïlen.
ver-
gen-
i de
niet
i en
*hea
de
ge
wa-
en t,
nen
•Ia-
van
I en i
toe
I>©
uet
tig©
on-
>on-
>or-
Bo-
zal
pit»
no- I
mo j
die
de
Ik1
ESTLANDSCHE EILANDEN LE
GER. EN VLOOTBASES VOOR
DE RUSSEN.
Het 8ovjet-Russische teleqrasf-
agcntschap meldt:
.Van 24 tot 28 September zijn te
Moskou onderhandelinoen over het
sluiten van een pact van wederzijd-
schen bijstand en een handeleover-
eenkomst Qevoerd door den volk»-
commissaris van buitenlandscha za
ken, Molotof, en den Estlandachen
minister van bnitenlandache zaken,
Selter.
tan Russische zijde werd aan de onder-
odelingen deelgenomen door Stal.n en
koian en aan Estlandsche zijde door den
tsident der nationale vergadering profes-
r Uluots. en den Estlandschen gezant Rey.
)e onderhandelingen oindiRden op 28
ptembcr met de onderteekcninR van een
ct van wederzijdschen bijstand en een
ndelsovereenkomst'.
Uit pact en handelsverdrag blijkt,
dat Baaiand geheel heeft moeten buk
ken voor de Russische eischen. Uit
de officieele tekst nemen wij het vol
gende overi
D© beid© contracteerende partijen
verbinden zich elkander eiken bij
stand, met inbegrip van militairen
bijstand, te verleenen ingeval van
een directen aanval of een bedrei
ging met aanval van de zijde van
eenige groot© Europeesche mogend
heid togen de zeegrenzen der par
tijen in de Oostzee of hun landgren
zen door het gebied der Letlandsche
republiek.
De Sovjet-Unie verbindt zich het
Estlandsche leger bijstand te verlee
nen in wapening en andere militaire
uitrusting op gunstige voorn-aarden.
De Estlandsche republiek verleent
de Sovjet-Unle het recht tot het heb
ben van vlootbases en verscheidene
vliegvelden in pacht en tegen rede
lijken prijs op de Estlandsche eilan
den Saaremaa (Esol), Hiinmaa (De-
go) en in de etad Paldiaki (Baltils-
kil Port).
Voor de bescherming der vlootbases en
vliegvelden heeft de Sovjet Unie het recht
op eigen kosten op de aangewezen plaatsen
land- en luchtvaarttrnepen tot een strikt be
perkt aantal te handhaven. De maximale
grootte dezer strijdkrachten zal bij speciale
overeenkomst bepaald worden.
De tenuitvoerlegging \an dit pact mag in
geen enkel opzicht schade toebrengen aan
de souvsreine rechten der partijen in het
bijzonder aan tiaar economische stelsels en
staatsorganisatie. Het gebied, aangewezen
voor de genoemde bases en vliegvelden,
blijft territorium van de Estlandsche repu
bliek.
Het verdrag zal tien jaar geldig zijn en
kan stilzwijgend worden verlengd.
Ontploffing in Britsche
springstoffenfabriek
Er heeft zich In een van de spring
stoffenfabrieken in het noorden van
Engeland een ontploffing voorgedaan
l. tengevolge waarvan vijftien perso
nen werden gedood, voor zoover tot
dusverre kon worden vastgesteld. Er
werden ook vier personen gewond.
De raaterieele scliade, zoo deelt het
ministerie van voorlichting mede,
zal geen ernstige belemmering vor
men voor de productie.
Deensehe en Belgische vistehert
nuiken hooqe prijzen.
Mtttegenstaonde de geheele Hollendscht
trawler»jo.t wegens het oorlogsgevaar stil-
W Wijven de Ueeusche en Belgische traw
w* misgeld doorviaschen, op verschillende
pieataan van de Noordzee.
besommingen die deze schepen maken
zijn i«er hoog, tengevolge van de booge
visohprijui. Volgens ingekomen bericht on
den deze huitenlandsche trawlers
Reen hinder hij het uitoefenen der vhache-
rij. Zoolang het weer gunstig blijft kan nog
°P kleins aanvoeren der kustviaacher»
rekend worden. Indien echter het weer om
slaat, kunnen deze kleine vaartuigen de
kutt\i»»fh#rif niet meer uitoefenen zoodal
de vi*ohaanvoer uitsluitend van aanvoer
van buitenlamhrhe trawlers zal afhangen.
Dit wekt
ongerustheid
in Italië
Estland heeft gebukt! Dat was te verwach
ten. Het met Busland afgesloten tienjarig
verdrag, elders in dit nummer afgedrukt,
levert het kleine landje geheel over in de
macht der Sovjets en hoewel oogenschUn-
lUk de economisch ..kapitalistische" samen
leving behouden blijft, mag veilig worden
aangenomen, dat langzaam maar zeker
Estland zal opgaan in ziln machtigen
buur, om tenslotte weer als voorheen doel te
gaan ultraaken va het oude Tzarcnrijk. De
vrijheidszin zijner bewoners en de haat te
gen alles wat Bus is, zullen dit niet kunnen
verhinderen.
Als kleine barrières tusschen de twee Eu
ropeesche kolossen Rusland en Duitachland
fungeeron nu in het noorden nog slecht»
Letland en Littauen. Hoelang nog? 't Is. nu
de staten, welke een incarnatie zijn van het
communisme en het nationaal socialisme,
eenmaal aan elkaar grenzen, niet waar
schijnlijk. dat deze machtelooze buffer-
staatjes nog erg lang de hun bij het vrede*
verdrag van Versaille* toegedachte rot. een
dam te vormen tuaachen de Sovjet-republie
ken en overig Europa, zullen vervullen.
Eerder mag worden aangenomen, dat ze.
zoo niet nu reeds direct, dan toch m de
naaste toekomst tusschen de twee dictato
riale rotgenooten zullen worden verdeeld,
Woensdagavond heeft von Bibbenlrop
vanaf 's avonds 10 uur tol 'soclftcnd* hall-
vier in het Krenil onderhandeld met den
volkscommissaris van Buitenlandscha Za
ken Molotof. Slatin was bij een deel der be
sprekingen aanwezig en verder namen er
aan deel de Duitsche ambassadeur te Mos
kou. graaf von der Schulcnburg. en de Sov
jet-ambassadeur te Berlijn. Stkwartsef
Gisteren is den Duitschen vertegenwoordi
ger een banket op het Kretnl nangehoden.
waarbij vooraanstaande Bolsjewiski. zooal»
Stalin. Molotof. Worospllof. Kaganowitsj,
Mikojan. Potemkin en Lozovaky. hun vroe
gere nazi vijanden hebben geeerd Geen
vertegenworodiger van een westelijke mo-
erndheid is zoo te Moskou gefeteerd. Tot de
dischg^nooten van von Rlbbentrop behoor
den twee joden. Ijizir Kaganowitsj en Abra
ham lx>zo\«kv. Het was waarschijnlijk voor
het eerst, dat von Bibbenlrop met Jodeo aan
tafel zat. Volgen» mededeeiing uit Duitsche
bron werd het banket gekenmerkt «kgjr een
zeer hartelijke atmosfeer, in de w.urrzijd-
sche toespraken gaf men uiting aan den wil
tot verdere samenwerking en goede buur^
betrekkingen".
Toegegeven wordt, dat de besprekingen
tusschen de Duitschers en Russen niet al-
l*cn loopen over de Poolsche kwestie, maar
dat ook andere lielangensferen der beide
volkeren onder het oog worden gezien.
De lange duur der besprekingen, welke
ook gisteren weer zijn voortgezet, wijzen er
"P, dat partijen niet gemakkelijk tot elkaar
Bovenstaand kaarlja geeft de
Bnltische Staal Estland mat omga
ving waar.
Da Sovjats hebben vlootbases ge
kregen op de eilanden Dago en Osei,
deze eilanden worden door Rus
land noodzakelijk geacht om zijn
veiligheid in de Oost-Zee te verze
keren.
Da eenigsta vioolbasis van lus-
land is Kroonstad, in da Flnsche
Golf gelegen.
Door da bezetting dar Estlandsche
eilanden zoa Rusland da Flnsche
Golf. da Golf van Riga en dan alt-
gang van da Botnische Ooi! tus
schen da Alands-eilanden en Zwa
den beheerschen.
kunnen komen. Met vuurwerk van bankets
openbare huldigingen der onderhande
lende partijen moet men altijd zeer voor
lig zijn. Die zeggen niet».
Vaal sprekender is het lalt, dat da
onderhandelingen mat dan Tnrk-
schen minister van buitenlandscha
zaken, na de aankomst van Von
Rlbbentrop, gahaal zijn gestaakt
Dit wjjst er op. dat de .groots" heeren het
eerst samen een» willen zijn en ook, dat de
kern der besprekingen, zooals wij gisteren
reeds opmerkten, loopt over de Balkan.
Of Polen in den vorm van een Duitech
vazalstaatje zal herrijzen speelt in wezen
geen rol. Van veel grooter belang voor
Duitachland en Rusland beiden ia de Sov
jet penetratie, in het Ralkanschlereiland.
Hier botsen immers niet alleen Dultsclu
en Russische belangen, maar vooral raken
•Ie Italiaanschen en Hongaarsche verlangen»
het gedrang en daarmede heeft Berlijn 1
zeker rekening te houden.
Dat het ar spant blijkt uit een bericht, dat
gisteren volgens U. P. een speciaal vliegtuig
een koerier naar Moskou heeft gebracht
voor het overhandigen van Hltler's In
structies aan von Ribbentop.
De hartelijke verhouding van Moskou lot
Bulgarije en de duidelijke lonk je» der Sov
jets tot de stamverwante, sterk onder
Duitsch-Italisansche druk staande Joezo-
Slaven, spreken maar een al te duidelijke
taal. Roemenie verstaat haar tenminste zoo
duidelijk, dat het zijn troepen in Bessara-
bië versterkt en de Roemenen In het bui
tenland oproept
Van het verdwijnen van Polen heeft men
zich in Rome niet veel aangetrokken, maar
nu de Russische politiek zich naar het
Zuiden dreigt te richten komen da tongen
los.
Zoo schrijft da Romeineche eorr. van het
Heb. oa.
In den Balkan heeft Italië vela en
veelsoortige belangen. Hat ia een
gebied waaruit men zoowel da Duit
schers als vooral da nog veel maar
te vreezen Rusaen zoo mogelijk
verre wil houden. Dit wekt hier
dus wel eenige ongerustheid.
Deze komt tot uiting in de beschouwin
gen. welke de verschillende oorlogscorres
pondenten der ltaliaansche bladen geven
van hat oprukken dar Russische troepen en
van de daarmede gepaard gaande bolsje-
wiseering van Galiciè en van da Poolsche
Oekraine. In hun artikelen komt op zeer
duidelijke wijze tot uiting, dat zij voor
deze onmiddellijke Invoering der communis
ti»c he methoden in het geheel geen aym-
pathia gevoelen.
Door dit alles heen komt een ander
gevaar om het hoekje kijken en
wel een Rngelsch Russische botsing.
Indien immers de bespreking en te Mos
kou. zooals verwacht mag worden, uitloo-
pen op de zegepraal van bet Russische
»tandpunt, dan zal een aanslag op de Roe
meensche onafhankelijkheid zeker niet lang
op zich laten wachten. En Brittannlë" Is
garant!
Dat men in Londen zich gaat reatlseeren
de hand in een wespennest te hebben gesto
ken mag blijken, uit een schriftelijk ant
woord van Lloyd George aan Roezyn*kl.
waarin de grijze F.ngel«che staatwnan vrij
scherpe critiek uitoefent op da verjaagde
Poolsche regeering. zegt dat Engeland er
niet voor vecht om vreemde raasan weer
onder Poolsche heerschappij ta brengen en
ten slotte de Britsche regeering er een ver
wijt van maakt dat sa ondanks zijn, Lloyd
George'* protest, garantie aan Polen en
Roemenie heeft gegeven, zonder eerst ze
ker te zijn van de Russische steun.
Inderdaad komen mogelijk niet allen zeer
spoedig. Roemenië en Italië voor
vraagstukken te staan tengevolge van de
resultaten der Moskovische besprekingen,
maar zal ook Londen zijn houding tan op
zichte van de Sovjet Unie mischien zeer
spoedig moeten bepalen.
De aangekondigde Duitsch-Russisch© vre
despogingen moeten ook weer als vuurwerk
worden gezien en als een poging om de
schuld van verder bloedvergieten op de
»r houders van de de moe ra tien te schui
ven.
Engeland nóch Frankrijk kunnen, zonder
groot*' tegenprestatie* van Duitachland in
een dergelijk voorstel niet treden.
Weer duikbootaaoval
op Russisch schip
Dit nummar bevat 8 pagina's
DE BILT SBINTi
Verwachting: In de
plaatselijk nevel of mist,
let» zachter, gedeeltelijk ba-
wolk l, overwegend droog,
zwakke tot matige wind uit
Noordelijke richtingen.
Op de rotsen gust.
Tast meldt uit Leningrad, dat de gezag
voerder van het Sowjet-Russi*cha schip Pio-
ner heeft gemeld, dht zijn schip Donderdag
tegen twee uur aan den trigang van de Nar
vabaai is aangevallen door een onbeken
den onderzeeër. Hij was genoodzaakt zijn
schip op de rotsen bij Viground te zetten.
Een expeditie is uitgevaren om htilp te Wa
den. De bemanning van de Piooer is niet
in gevaar.
„Haal en betaal" clausule er
roor in de plaats.
Senator Borah heeft medegedeeld, dat de
senaatscommissie voor bultenlendsche za
ken van de Ver. Staten het neutraliteit»-
ontwerp heeft goedgekeurd met zestien la
gen zeven stemmen. Senator Barkley heeft
verklaard, dat .de commissie actoord is ge
gaan met een amendement, waardoor Ame
rikaan scbe vliegtuigen vergunning krijgen
om te landen en brandstof tn te nemen o©
hun bases op het westelijk halfrond, zelf»
wanneer de base» op gebied van een oorlog
voerend land liggen.
De senaatscommissie heeft het wapenem
bargo uit de wet geschrapt en vervangen
door de „cash- en carry"clau»ule. volgens
welke wapenen kunnen worden uitgevoerd
uit de Vereenigde Staten naar oorlogvoe
rende landen aan boord van nïet-Anien-
kaansche scheppen op een c red iet van 90
dagen.
(reehts, met handschoenen in ds hi
vanaf het vtlngvnld Tempelhof te
lijn voor zijn hnlangrijh
DE LAATSTE UREN WAREN EEN
VERSCHRIKKING.
„MOREEL ONGESCHOKT" ZEOT
WARSCHAU S COMMANDANT.
GEEN VOEDSEL EN GEEN
WATER MEER
Dn latoaht der Dnltsche troepen tn
de hoofdstad van den lnoengostortan
Poolse hen staat ta voorbereid voor
Vrijdag, hoden das. Twaa volle da
gen waren volgens hot D.N.B. mon
dig om een overeenkomst te treffen
over de overgave. Van Poolsche ztjde
moesten alle troepeneenheden, die ia
totaal nog ongeveer 120.000 man om
vatten, op de hoogte gebracht wor
den. Zij kragen hevel op wolkn pan
ton ztj de wapens moesten aoevlep-
gen. Overgavecoxn mando's moesten
worden anngnetald en Ln contact wor
den gebracht md dc Del lach c dele
gaties. Bovendien moesten de belang
rijke punten der slad ln het bijzon
der beveiligd worden, opdat sabetaga
van dan aanvang af verhinderd wor
den zon.
In een millioenenstnd als Warschau, die
drie weken lang de burgers systematisch
ter verdediging heeft opgeroepen, moet ook
tijdig gezorgd worden voor de ontwapening
van de geheels bevolking. Voort» moet de
verzorging van da civlale bevolking worden
verzorgd, moet vastgesteld worden hoe de go-
wonden worden overgegeven en hoe zij me
disch verzorgd zullen worden.
In de vesting Modiin zijn de problemen
van zuiver militairen aard. De bezetting ia
sterk en heeft zich verdedigd tot Warschau
zich overgaf. Met Warschau en Modlin zijn
da laatste weerstandsnesten ln het hart van
Polen opgeheven.
De laatste aren.
De slag oen Warschau heeft, naar van
het front verluidt, reed» eergisteren tegen
den middag zijn einde bereikt. De oorlog
tegen Polen zal daarmede waarschijnlijk
ten einde zijn, vervolgt het D-V&
Omtrent de laatste gevechten verluidt,
dat in den nacht van Woenadag nog op
vole plaatsen Duitsche artillerie gedwonfeo
waa in te grijpen.
D« Duitsche soldaten moesten meter na
meter in zware straatgevechten voorwaarts
dringen. Van alle kanten werd op hen ge
vuurd. ook ven de daken en uit kelder
luiken. De infanterie werd bijzonder ge
steund door de artillerie en het luchtwapen.
Woensdagmorgen werd den troepen bekend
remaak!, dat de stedelijke commandant da
onvoorwaardelijke overgave der stad had
onderteekend. Terstond werd het vuren ge
staakt De Polen schoten ln de voorste
linies tot den namiddag door.
De verdediging van Warschau doelde gis
terochtend te tien minuten voor twavlf
mede. dat 't vuur ai le opa legplaatsen voor
levensmiddelen had vernield en dat hej
voedselgebrek zich wreed deed voelen.
Het eental gewonden bedroeg ongeveer
1GCJ0O soldaten en 20 000 burger*. Het is niet
mogelijk het Juiste aantal dooden en ge
wonden op te geven, aangezien verscheiden#
hospitalen door het bombardement zijn ver
nJeld.
Niettegenstaande zooveel ongeluk blijft 't
moreel van de bevolking ongeschokt De
soldaten, die de stad verdedigen wilden, op
hun post blijven en toonden zich overal
superieur aan den vijand, waar zij niet
do<>r het overwicht van de tarbot*-'-*
strijdmiddelen werden vernietigd.