HITLER- ST ALIN
Alfred Nobel
H
DE POKERPARTIJ
Wat zullen we eten?
Wie wordt winnaar?
de „gekke uitvinder'
Drie - in - de pan
VERLOF E',
Ld t
Radioprogramma
MOSKOU OF DE DOOS VAN PAN-
DOKA. ALLE VERRASSINGEN
LIGGEN ER IN VERBORGEN.
Ruslands „neutraliteit"
moet duur betaald worden
D« gemakkelijk© \orovering \an
Oost-Polen moet da Russen op nieu
wen buil belust gemaakt hebben. De
grooie |>oker-|>artij lUtler-Stalln
aldus l»etitelde prof. Grondijs on-
linp datgene, wat zich op het
oogenhlik tusschen Berlijn on Moe-
kou afapeelt. Een partij poker om
een gawaMigen Inzet wordt inder
daad in Europa geapeeld; maar
het heeft er na de onderleekenlnjr
van de nieuwe Duitech—Russische
overeenkom«t ieel van weg. dat
het niet Hitier en Stalin zijn, die
hun zaken \oor elkaar geheim hou
den en om het hardst bluffen. Veel
eer schijnt het dat zij in een meer
algemeene partij poker combine
maken en derhalve, ook indien zij
de iwnkker* kaart in handen moch
ten hebben, zich tegenover de We»-
tersche democratieën in het voor
deel moeten bevinden. De afspraak
bij deze combine, die overigen* in
het poker*i>el al* weinig eerlijk
wordt beschouwd, moet dan ge
ween zijn, dat het voorloopip Sta
lin I*. die het groot*ta deel tan de
winst mag opstrijken.
Men moet ar, wil men da Dnitseh—Ruaal-
ache samenwerking «aar haar werkelilke
waarde beoordeelen. van nlt gaan, dat Sta
lin Dultachland niet stennt om der wille
van Hitlai4* schoont blanwa Oenmaansche
ooqrn, evenals omgekeerd Berlijn nlt pare
Uefde voor de Sovjet de Oekraineche en
WH Russische deelen aan da Russen beeft
overgelaten.
In de groote politiek van twee too geheel
ander» geaard# staten nlt Duitachland en
Itu«Iand kunnen ge\oelao\erwegingen nau
welijks een rol stielen en ge\en slechts
nauwkeurig afgewogen voor- cn nadeden
don doorslag. Werken deze twee groote
mogendheden Mimen, dan motten er of ge
meen*chapnelijke belangen be*taan. 6f de
partij die het meeste belang bij den steun
van den ander heeft, om dozen te verkrij
gen een prijs betalen, die voor den ander
aantrekkelijk genoee is om zijn medewer
king te verleenen. óf en dit i* de derde
mogelijkheid de eene partij moet over
dwangmiddelen beschikken oni den ander
gewillig te maken. Op welke van deze drie
mogelijkheden is nu de Dultarh—Russische
aamenwerking gebaseerd? Men zou haast
zeggen op geen van allen en toch ook weer
op alle drie.
GEMEENSCHAPPELIJKE DUITSCH-
RUSSISCHE BELANGEN?
Zeker, maar niet van dien omvang, dat
daardoor een samenwerking zooai» deze op
het oogenhlik inderdaad bestaat, verklaard
kan wonten. Het is waar. dat Dultaobland
#n Rusland elkaar economisch goed kun
nen aanvullen. Duit*chland heeft behoefte
aan Russische grondstoffen. Rusland aan
machinerieën en vooral goede technische
voorlichting. Maar ten eerste Is op het
oogenhlik nog de vraag of Rusland reed*
onmiddellijk in staat Is. om ondank# zijn
groote rijkdommen, voldoende grondstoffen
te leveren en machinerieën en technische
voorlichting zou het ook uit andere lan
den. b.v. uit Amerika en Engeland hebben
kunnen krijgen, wanneer het dit gewild
had Wellicht zullen de economische mo«w
lljkheden bij een samengaan met Dultarh
land grooter rijn dan met eenig ander land
maar zeker zijn zij niet groot genoeg oni
de nieuw e vriendschap tu*«chen de belde
landen alleen te kunnen verklaren.
Beschouwen wij nu het twegde pimt.
Het oaat vast. dat op liet oogenhlik. dat
Duttschland be.'oot contact met «te Russen
te roeken, t zich in *n «wakkere poeltle he
vond. Duitachland, niet Rusland, werd be
dreigd met een omsingeling. Rusland had
daar zelf*, wanneer hel dit gewenscht had.
veel aan kunnen heGhen en door een han
dig gemanoeuvreer daaruit zeker ook in
naaide voordeden kunnen trekken. Dat liet
tenslotte besloot met Duitachland samen te
gaan. kan du* enkel en alleen een gevolg
run van het feit. dat Berlijn aan Moskou
een grooteren priia in het vooruitzicht stel
de. dan het van «te Weatersche democratieën
ooit had kunnen krijgen. Wij kennen «lezen
prijs thans. Het Oostelijk deel van Polen
en een versterking van den Ruaaiachen in
vloed of relfs een annexatie in de richting
van de Baltim:!* staten, vooral van Est
land.
HOOGE PRÏJ» VOOR HET
GESCHENK!
Het was dit geschenk want
ander* dan een geschenk kan men
het niet noemen de Duitse ha mi
litairen hebben Immer» verreweg
liet \««ornnam»te werk gedaan
dat Moskou bewoog, zich niet tegen
een verwezenlijking van «Ie Duit-
•ehe aspiraties in Polen ie verzet
ten. Of deze pril# «loor Duitachland
niet ta duur betaald U? Inderdaad
moet d«ior de Ru*»L*che tnarhlsuil-
bretding naar het Westen de in
vloed v. Moskou stijgen in de Slavi
sche deelen van ZuM-Ooat en Mid
den-Europa, een ontwikkeling, die
tich onder sekero omstandigheden
ook tegeu Duitachland tou kunnen
uitwerken. Iet*, wat men ook
openlijk toegeeft. An«lcrzij<l* meent
men echter, dat een dergelijke
ontwikkeling niet l»ehoeft in te tre
den. Duitsehlund immers zoekt in
het Slavische Zuid-Oosten geen ge
biedsuitbreiding maar slechts le
veranciers en men acht het heel
goed mogelijk hier een scherpe
grens tusechon «Ie Slavische politie,
ke «n cultureel» en de economische
belangen te trekken, wijl Rusland
op handelsgebied geenszins bij Zuid
Oost-Europa geïnteresseerd is.
ZAL RUSLAND NU NEUTRAAL
BLIJVEN?
Het in het vredesvoorstel aan Londen en
Parijs uitgesprok- n dreigement bewijst, dat
Rusland reeds op het oogenhlik niet meer
neutraal 1* en zich tegen Engeland naast
Duitachland heeft geschaard. Want men
mag vvcl aannemen, ook al laat «Ie Wil-
hrlmstraaae zich daarop het oogeblik nog
niet over uit dat «Ie vrede, dien men met
Engeland en Frankrijk wenscht ook een op
lossing van het koloniale vraagstuk zal
moeten omvatten, terwijl venier nog Kali"
een «luit in het rakje zal doen en zijn aspi
raties ingewilligd zal willen zien.
Kan men in Moskou aannemen,
dat Londen en Pariis onder derge
lijke voorwaarden den vrede wen-
schort? Het sciiijint wel bijna uitge
sloten te zijn. In Moskou moet men
dus reed* rekening houden met de
mogelijkheid, dat het tot een over
leg tusschen Berlijn en Moskou komt
en het kan haast niet anders of een
militair pact zal daarvan het gevolg
zijn. Reedt op het oogenhlik spreekt
men in Berlijn openlijk over een
mogelijk militair verbond, hoewel
men in officleele. kringen tegenover
dergelijke geruchten natuurlijk nog
de noodig© reserves In acht neemt.
Voor Moskou heeft een dergelijk
pact voor- en nadoelen, maar te
Berlijn meent men in ieder geval
dat de voordeden grooter zijn.
Een nadeel voor Moskou is. dat bij de
ineenstorting van het Britsche wereldrijk,
die het doel «|0 deq Duitach-Russischeu
oorlog tegen Engeland zou moeten z.ijn, de
Japanner* in het Verre Oosten de handen
geheel vrij krijgen en zich tegen «Ie Russi
sche posities in Oost Siberië zouden kunnen
richten.
Maar dat acht men van later zorg. Trou
wen» nten acht tiet zeer goed mogelijk, dat
ook Japan zich zal aansluiten bij een Ru»
aiach'Dultsch blok.
HET DUIVELTJE IN HET
MOSKOUSCHE DOOSJE.
In zooverre echter moet het militaire
pact met Duitschland een bijzondere aan
trekkelijkheid bezitten, omdat dit aan «ie
Sovjet «ie mogelijkheid biedt in Midden-Axié
w <1.1 e <k ItulM'lie en de Hm.vum he belangen
reeds op elkaar hotsten, zijn positie te ver
sterken. Dit hoeft niet slecht» tot Tibet en
Afghanistan beperkt te blijven. I)e Russi
sche militairen moeten met de bezetting van
Oost-Polen den smaak van gemakkelijke
veroveringen beet gekregen hebben. Voor
Ilritsch-Indie waar de communisten reeds
lang trachten vasten voet te krijgen, be
gint het gevaar reed» te dreigen, nis men
de troepenbewegingen van Russische zijde
in die richting in het oog houdt.
Of de zaken inderdaad dien keer zullen
nomen, is natuurlijk met geen mogelijkheid
te zeggen. Zeker is echter wel, dat men in
Berlijn met een dergelijke ontwikkeling re
kening houdt, maar Moskou is gelijk een
doos van Pandora en nimmer zou men er
op kunnen zweren, dat daar nog niet weer
eens verrassingen uit te voorschijn kunnen
komen.
MAN VAN SPR1NGSTOFFABRIEKEN
EN... VREDESWERK.
Vooral In tijden van oorlog valt het
den leek op, dat er maar geen einde
schijnt te komen aan het doen van
uitvindingen. Helaas worden deze
uitvindingen dan alle gebruikt voor
moorddadige doeleinden, hoewel de
uitvinders waarschijnlijk zeer vreed
zame tnenscbcn zijn, die hun uit
vindingen voor heel andere doelein
den bestemd hadden.
(Door ome kooktpeeialUteJ$
Wat zullen we eten?
Dit is een vraag, waarvoor de
huisvrouw zich lederen dag ge
steld ziet. Om haar bij het be
antwoorden van deze vraag he-
hulpzauin te zijn, wordt van nu
af aan in deze rubriek iedere
week een menu geplaatst, waar
van één gerecht iets uitgebreider
besproken zal worden. Het eerste
menu luidt ala volgt:
Gepaneerde kalf slappen
Aardappelen
Appelmoes
Drie in de pan.
Daar drie In-ile-pan misschien niet bij
ledereen hekend l*. zal hiermee een begin
gemankt worden.
Drie in-de-pa n Is een gebakken nage
recht bestaande uit nielk en nieel met een
of andere \ulling. Om het takfrel luchtig
te maken wordt gist toegevoegd.
Wat la «Ut?
Gist is een levend plantje dat meel bloem"'
om kan zetten in een soort suiker; hieruit
kan het weer verschillende gassen maken
!>e*c gassen willen ontwijken, niaar ze
worden door het taaie beslag tegengehou
den; bet lieslag wordt omhoog geduwd en
zoo luchtig gemaakt. Dit noemt men het
rijzen van een deeg; het duurt ongeveer
een half uur tot drie kwartier.
Voor het rijzen is het noodzakelijk, dat
de gist versch I*. Versche «Ut Is lichtgrijs,
vochtig en kneedbaar. Oude gist U droog
en kruimelig, donker gekleurd en kan niet
meer samenpakken. Gist Jieeft om goed te
kunnen werken het volgende noodig:
vocht, lauwe temperatuur, lucht, goede
voedingsbodem. A»n deze eisehen njoet
men zooveel nmzeHjk voldoen als men ecu
gistbeslag maakt.
Het vocht wordt vooraf even tot lauwe
temperatuur verwarmd en met een deel
hiervan wordt de gist glad aangemengd
Men kan de gist ook met iets suiker men
gen. ze wordt dan eveneens vloeibaar. I)e
aangemengde gist wordt in het meel ge
goten on onder toevoeging van meer vocht
tot een dik beslag geroerd. Nu inoet ar nog
lucht ingebracht worden. Dit doet men
«loor liet beslag zeer goed met een stevige
houun lepe! te beslaan. Dit nioet men on
geveer vijf minuten volhouden. Hierna
voegt inen de rest van het vocht toe. Nu
volgt liet rijzen van hot l>e*lag.
Men zet de kom met het mengsel op een
lauwe, tochtvrije plaats, b.v. op een hoekje
van het fornuis of In een teil lauw water,
afgedekt met een bord. Daar liet meel een
licrj goed voedsel voor de gist is, is nu aan
alle eisclien voldaan en kan «le gist haar
u« rk dOCII. Kr moet echter nog even op ge
wezen worden, «lat te heet vocht of rijzen
op een te wanne plaat» het geheel rijspro-
«-«•* kan doen mislukken, daar gist erg ge
voelig is voor hoogt* temperatuur. Ook toe
voeging van zout nan het ongerezen lieslag
i* niet aan te hevelen. In het algemeen re
kent nten 5% gist, du» 1/20 van de hoeveel
held meel. Teveel gist geeft kans op een
gtstMuaak aan hel bc»lag.
De vnlling.
Na het rijzen(X—uur) worden zout'en
de gewHiwchen en gesneden vulling t«veg«*
voegd. Hierin kan men vele variatie» aan
brengen, b.v. krenten en rozijnen, gember,
sucade, stukjes appel of rabarber. In som
tnigc stroken voegt men ook wel stukjes
worst en spek toe om het gerecht voedzamer
te maken.
Men vormt van het beslag dikke ronde
koekje» van ongeveer 7 c.m. middellijn
waarvan meestal drie tegelijk in een kleine
koekenpan passen. Men hakt ze in olie. bo
ter of reuzel niet te vlug bruin en gaar. Ze
worden gegrien met basterd suiker en bo
ter of stroop.
Nu volgt de opsomming van
de hoeveelheden der verschillende
ingrediénten. berekend voor 4 per-
nonen: 100 gr. tarwebloem en 100 gr.
horkweitmeel ot 200 gr. tarwebloem.
2 dl. melk. 10 gr. gut, gr. zout.
Ten slotte Is het toch zijn wilskracht
er toe geleid heeft dat spoedig overal, j
buiten Europa, in Amerrka. China, Jaj
Zuid-Afrik» en Australië fabrieken
zen. waar «ie gevaarlijke ontploffingwl
wordt gefabriceerd, welke de wereld
overd heeft.
Doch Nobel, die het bloedige re«ult|
an zijn uitvinding ziet. heeft geen, leve
rust meer en door Bertha von Sütnert j
man„De wapen* neder" wordt hij
inspireert tot vreddkwork.
Zoo kwam hij tot «le stichting van
Nobelprijs, een instelling, die den mei
menschen meer bekend is geworden
zijn eigenlijk levenswerk, de dynamiet!
hricage. Een endertig ene en half milli<* ®E
Zvveeilscha kronen liet hij na. Uit de ren
an dit vermogen moeten, volgen» de 4
paling n van het testament vijf prija
jaarlijks worden toegekend, waarvan een i jok 1
vredesprijs i» L}an
Nobels geniaal brein vond het „moor risV]
dadig dynamiet" uit de racnach Nob
wilde de wereld den weg toonen. die naf«"r
«ten wereldvrede zou leiden en hij deed dande
door de stichting van den vredesprijs. t0ud
P*M
Toen werd de spanning haast gehoord.
Van dorp tot dorp, van oord tot oord,
Men glunderde bij ieder woord,
Dat éllen trof.
Want «laar kwam duid'lijk het cadeau,
Gemeld door Neerland radio.
En heel de weermacht zei: „O zoo!"
Verlof!
ALFRED NOBEL
Een der moest dramatische uilvinders fi
guren is in dit verband wel Alfred Nobel,
de geniale scheikundige, die hot dynamiet
uitvond voor vreedzame doeleinden (ala bv.
het verkrijgen van een doorgang door een
groot rot»blok) Zijn ontdekking heeft slechts
geleid tot het zaaien van dood en verderf
over de wereld, maar desniettemin is de
jaarlijks uit te reiken Nobelprijs voor den
vrodc onafscheidelijk aan zijn naam ver
bonden en elk jaar moeten vijf prijzen wor
den verdeeld uit het vermogen van den man
die altijd eenzaam was en nergens rust
vond uit gewetenswroeging over zijn ontdek
king waarvan hij dc toc|Mu»ing zoo goed
bedoeld had, doch die zoo een geliecl ande
re bestemming had gekregen.
Alfredt vader had een wapenfa
briek
Alfred Nobel, „dc gekke scheikundige"
zooals hij altijd in Stockholm werd ge
noemd was de zoon van een oude boerenfa
milie in Zweden; hij was reed» op jeugdigen
leeftijd naar Amerika gegaan en had zich
daar vooral toegelegd op het bouwen van
machines. Destijds was het iet» heel bijzon
dei» als een joiigmcnsch naar Amerika
ging en Emanucl Nobel, zijn vader, had zijn
zoon een goedo opleiding gegeven, daar hij
zijn groote begaafdheid voor chemische
technische zaken besefde. Emanucl Nobel
had in Rusland een wapen fabriek gehad,
maar hu was geen koopman en de fabriek
ging failliet. De familie keerde uil het
vreemde land naar Zweden terug en in de
zen tijd kwam ook Alfred Nobel weer u±t
Amerika.
De nieuwe ipringtlof.
Hij wilde een springstof-fabriek/ stichten,
want hij had een methode uitgevonden
waarmee men het buitengewoon explosieve
nitroglycerine op minder gevaarlijke wijze
gebruiken kon. Eerst wilde niemand op
zijn plannen ingaan, want geen mensch
wilde zijn geld in een onderneming steken,
die elk oogenhlik in de lucht kon vliegen,
doch eindelijk bouwde een Franache iudu
strieel voor den jongen scheikundige de
fabriek. Hij behoefde er geen spijt van te
hebben, want de wercldindustrie had de
nieuwe springstof van Nobel druk ge
vraagd... de fabriek bloeide.
Doch de fabriek sprong in de
lucht en Alfred verloor hierbij een
broer. Men scheldt hetn uit voor
een avonturier, de menigte raast
cn tiert voor zijn huis en Nobel
voelt wel dat het voor hem in de
toekomst heel moeilijk zou worden
verder te werken. En hij werpt
zicii nog hartstochtelijker op zijn
arbeid.
Talrijke tegenslagen komen op zijn le
vensweg. Vaak wordt In een enkel oogen
blik liet werk van maanden door ontplof
fing en vernield en moet hij wee rvan voren
af aan beginnen.
AU een vogelvrije...,,
Als een vogelvrij verklaarde. als een pa
na reist Nobel van land tot land. Hij weet,
«lat de wereld het dynamiet noodig heeft.
Ifoe wil men anders een tunnel bouwen,
zonder de rotsmassa* te laten apringen,
50 gr. krenten en 50 gr. rozijnen
(of andere vulling), reuzel, olie of
boter.
Om den smaak te verfijnen kan men nog
ei toevoegen: men moet dan echter voor
ieder ei dat men gebruikt, X dl. melk min
der neuten.
Men juichte luid in elk kwartier,
Men dacht hij al dit krijgsvertier,
Van milicien tot officier,
Aan huis en hof!
De stroozak kroeg een ferme knauw,
De lucht werd weer een tikje blauw,
En veertien dagen gaan nog gauw-,
Verlof!
r. o
tav
oei
ie
raai
uui
en
ers
eg<
:hij
n a
PK«
i in
o,
Dn«
ert
|eh.
Nu hangen lange lijsten klaar
Op het bureau met breed gebaar,
Men wijst er alle dogen naar,
Daar is «le bof!
Want telkens klinkt het weer In koori
„Vervoerbewijs! verlof ploeg vóór!"
Dan schalt het luid: „Present majoor!"
Verlof!
JET
D
f
ra'
En of men timmert in de wei
Hij prikkeldraad en allerlei,
En of men voorttrekt langs de hel
In t warr''lend stof,
Men denkt bij zorgen, groot en klein;
_,Tóch is er weer wat zonneschijn,
„Straks nadert ook voor mij de trein
Verlof!
KROES.
October 1930.
E
S
ba
HM:
(Nadruk verboden.)*0
lp
VRIJDAG OCTOBER 1939.
Hilversum L 1875 en 414.4 i
lis
Ic
Algemeen Programma, verzorgd door d^0
NCRV. h
8.00 Eventueel berichten ANP, achrtftlezing^,
meditatie.
8.15 Gramofoonplaten. (9.309.45 Geluk^(
wenschen). Vf
10.30 Morgendienst.
11.00 Gramofoonplaten. j,
11.15 Zang met pianobegeleiding en gramov
foonplaten,
12 00 Berichten.
12.15 Qulntolia en gramofoonplaten (Om 12.30
„Een woord voor U!" en om 12.45 eventueel
berichten ANP).
2 30 Christ. lectuur.
3.003.55 Gramofoonplaten.
4 00 Consonanten en gramofoonplaten.
5.45 Declamatie en gramofoonplaten.
6 30 Causerie: „Herfatfleur in den tuin".
7 00 Berichten
7.15 Boekbespreking.
7.45 Gramofoonplaten.
8.00 Berichten ANP, herhaling SOS-Ber.
8.15 NCRV-Orkest en gramofoonlaten.
9.30 Actueel halfuur.
10 00 Berichten ANP.
10.05 Causerie „Ons gezin In de crisis: 1.
welyk als roeping".
10.35 Presto en gramofoonplaten.
ca. 11.50—12.00 Schriftlezing.
Hilveraum II. S01.5 m.
8.00 VARA. 10.00 VPRO. 10.20 VARA. ItAf
AVRO. 1.00 VARA. 7.S0 VPRO. 9.00 VARA*
VARA 10A0 VPRO. 11.00—12.00 VARA.
8 00 Berichten ANP
8 15 Gramofoonplaten.
10 00 Morgenwijding.
10 20 Declamatie.
10 40 Viool en piano.
11.10 Gramofoonplaten.
11.15 VARA-orkeat.
12.00 De Palladiana.
12 45 Berichten ANP: gramofoonplaten. j
1.00 AVRO-Amusementsorkest.
I.45 Disco-causerie I
2 30 Gramofoonplaten.
3 30 A VRO- Dansorkset.
4 05 Gramofoonplaten.
4.35 Zang en piano en gramofoonplaten.
5.00 Voor dc kinderen.
5 30 Orgelspel en zang.
6 00 De Rambler» (opn
6.30 Causerie over Frans Hals.
6 50 Zang en plano.
7 00 VARA-Kalender.
7 06 Causerie: ..Wat wil de SD A-P.?".
7 23 Berichten ANP
7.30 Berichten mcdedeellngen.
7.35 Cursus „De boeken van den BQbeF*.
8 00 Pianovoordrmcht.
8 ïO Cursus: De boodschap van het Vryzlnnl
Protestantisme. IV: De onvolmaaktheid d<
zer wereld."
I 9.00 Vraag en antwoord.
I 9 15 Radiotooneel met muziek.
9 45 Gramofoonplaten met conférence.
9 55 Puzzle-uitzendlng.
10 10 Gramofoonplaten met conference.
10 40 AvondwQding.
11 00 Berichten ANP.
11 10 Jazzmuziek fgr.p).).
II.40—12.00 Gramofoonplaten.