WAT Naar het hart van de Compagnie ZAL DE ZEEOORLOG BRENGEN? Wij lazen voor U De moderne keukenwagei Waarheen? k Lach en vergeet.." Het oorlogsjaar 1939 De consequenties van de hongerblokkade Bedreiging der Engelsche voedseltoevoer - wegen In ce*i drietal artikelen «uilen we óe mogelijkheden nagaan, die dek ter aee In dm huldigen oorlog rullen kunnen voordoen. De sterkte van de Kngekwh- Franache vloot, en haar poaltie ten op- sk-hte van de DulUrhe mi de blokkade die het gevolg la van de Britarhe supe rioriteit ter ree en de ligging der ver- arhlllende mijnen-velden rerhtvaardigen het vermoeden, dat de oorlog zich zal beperken tot dulkhootaanvallen en de beatrtydlng daarvan. Tenzty Duttarhland (mlaarhlen met behulp van de R«i«- alache Ooatzeevloot) ee by Jutland fnrceeren u Wat zal de oorlog brengen, en voor welke verraaalngen zal hl) ona plaataen, dat la een vraag, die herhaalde malen ge- ateld wordt en telloos vele «yn de giaaln- gen over bet verloop van den krijg, vooral nu we nog steeds In de j»eriode van af wachten schijnen te rijn en offenaleven nog niet In volle verschrikking worden Ingezet. Niet alleen wat betreft den landoorlog, maar ook aangaande den zeeoorlog bttfft het by gissingen. temeer, daar achl)nbaar een treffen wordt vermeden en men zich van Engelache zl)de schijnt t« beperken tot het bewaken van de toegangen tot de Noordzee en de eontróle over dit water. Om op deze vraag een antwoord te geven moet men zich rekenarhap geven van de vlootaterkten der In het conflict betrokken mogendheden, de poaltiea hun ner vloten en de daaruit voortvloeiende mogelijkheden. Een blik op de kaart doet zien, dat de Duitache vlootecnheden, die te Kiel zijn geatationneerd en door het Kleler Kanaal de Noordzee bereiken kunnen, volkomen door Engelache mijnenvelden en de Brit- eche vloot zijn Ingealoten. Een groot mijnenveld ligt ten Zuiden van 56' N B. en ten Oosten van 5* O.L., dua ge- heel Duitach Oost-Friesland en voor een ge deelte der Deenache kust. Hierdoor zyn de monden van den Wezer en de Elbe. waaraan de groote handelssteden Bremen. Wcaermunde. Hamburg. Altoos, Cuxhavrn liggen, volkomen van de zee afgesloten. Ook vanuit Emden Is de open zee moeilijk meer te bereiken. Voor het Skagcrak bevinden zich wellawaar geen mijnenvelden, maar hoogst waar* hynlyk wordt deze uitgang door de Britache atnjdkrachten. dlc eentge dagen voor het uitbreken van der krijg 1" de Noordzoo waren geconcentreerd, bchceracht. Wel doen geregeld geruchten de ronde over een treffen In dit deel van de Noordzee en voor de Noorache kuat. maar deze geruchten zyn in het geheel niet te controleeren. temeer daar van Engelache Zijde steeds weer demenUea volgen Een ander mijnenveld ligt voor do kust van Midden-Engeland om do Industriecentra en havenplaatsen van Mlddon-Engcland tegen ©en beschieting vanuit zee te beschermen. Door Dultschland zijn de toegangen tot de Oostzee met mijnen versperd, en gedeeltelijk ook door de Deenache regeering voor Kopen hagen. zoodat de Oostzee hermetisch gesloten is en zsi blijven. Hoewel over de ligging der diverse vloten het diepste stilzwijgen wordt bewaard, is het vnj logisch, dat zij deze posities hebben inge nomen; dc Engelsche op do Noordzee als be waker van de Duitache toegangswegen tot deze zee. dc Duitecho gedeeltelijk in dc Noord- zeehavens tot werkloosheid gedoemd, gedeelte lijk in de Oostzee, waar zy ongehinderd, zeer waaischynluk gesteund door de Russische vloot dc hegemonie uitoefent, wat duidelijk biykt uit het opbrengen van Fins.he en vooral Zweodsche schepen die zich in deze zee wagen Het zal d# Duilachers waarschijnlijk nooit gelukken de afsluiting te doorbreken, om dat zy kwantitatief steeds in de minderheid zyn. Sedert Japan zich van Bertjjn heeft af ge koerd, is voor Engeland de mogeiykheid ge schapen om ern grooter deel van zyn vloot in de Europeesche wateren te concentreert® Was voor het bondgenootschap met Rusland bet democratische bloc. wat vlootaterkte be trof in de minderheid ten opzichte van de a* Rome-Drrtyn-Toklo. nu ia de situatie geheel veranderd. Zelfs by een eventueel® deelname van Halt*, wat steeds twijfelachtiger wordt daar de Itallaansche pers heftig ageert tegen «en samengaan met de Sovjets en waar waar achUnJyk de Koning en de Paus al hun Invloed aanwenden om dit aamengaan te verhinderen, zal de Duitach-Italiaanache vloot numeriek tn do min dorheid zyn. Want Engeland beschikt op het oogen- bttk over twee oode slagkruisers en tien oude slagschepen, tersryi Frankrijk be schikt over twee nieuwe en drie oude slag schepen. In 1940 sullen deze aantallen respectievelijk voor Engeland bedragen twee slagschepen, drie oude slagkruisers (in dit jaar aai de moderniseering van de ..Renown" voltooid zyn) en tien oude slag schepen. voor Frankryk in 1940 drie slag schepen en drie oude slagschepen. Daartegenover kan Dultschland plaataen; twee slagschepen en drie pantserschepen ln 19.19. vier slagschepen en drie pantser- schepen in 1940. Italië heeft in beide Jaren twee slagschepen en vier oude slag schepen. Blijft Dultschland alleen ln dezen kryg. dan ziet het tegenover zyn vyf (eventueel 1940 7) slagschepen 12 plus 5 Engelsche en Franache bodems (ln 1940 15 plus 6). Voorwaar een al te ongelijke strijd. Zal Italië nog toetreden, dan beschik ken de asgenooten tezamen over 11 slag schepen in 1939 en 13 slagschepen In het Jaar 1940, zoodat het overwicht ln dat geval aan de zyde der democratieën blyft. (Verg. Marineblad Augustusnum mer). Zou dua het laatste geval zich voordoen, dan zal oen deel der vloot door het ageeren der Itallaansche strijdkrachten gebonden worden san de Middcllandache Zee. maar ook dan nog zal Engeland zyn superioriteit t.o.v. de Dult- scherz in de Noordzee kunnen handhaven. De slagschepen en de pantserkruisers der Dultoehers zullen zich dus voorlooplg niet In den stryd wagen, want met de vernietiging van het slagschip, als kern van de vloot, xal zy voor een groot deel haar beterkrnls hebben verloren. Pas In bet uiterste geval, als het gaat om erop of eronder, zullen slagschepen worden In gezet. Hetzelfde zien we In den vorigrn oor log. I*a» nis Dultschland den toegang tot de Noordzee wil formeren, brengt het al zyn groot materiaal ln het vuur en ont wikkelt zich de gigantische slag In het Hkagerak. Hoe deze oorlog zich zal ontwikkelen is natuuriyk niet te zeggen, maar wat den zee- krUg aangaat is dit wel zeer waarschijnlijk, dat deze zich zal In-perken tot schermut selingen tusschcn kleinere schepen, kruisers en torpedoboot jagers, die er op uit zyn om de handelsvloot van den vyand zooveel moge lijk schade te berokkenen, of van de andere zyde om deze te beschermen. Geruchten die op waarheid schijnen te berusten doen de ronde, dat de Duitache kruiser in zakformaat, ..Admi raal Scheer" opereert In het Ziudciyk oeel der Atlantische Oceaan en als een tweede Emden de schrik is der koopvaardijschepen. Niet alleen deze schepen, maar rneer nog de duikboot, het by uitstek geschikte wapen om handelsschepen en kleinere oorlogsschepen mot succes san te vallen, zal zich ver op zee wagen om zooveel mogeiyk materieele schade te veroorzaken. Het bewys daarvan ligt reeds in de taliooze aanvallen de laatste dagen op Britache en Franache schepen in den Atlantischen Oceaan. Hoever deze schepen zich op zee kunnen wagen biykt wel uit het feit. dat z(J reeds ln het Zuidclyk deel van den Atlantischen Oceaan zyn gesignaleerd en vry dicht onder de Ameri- k&ansche kust. Hot groote mijnenveld, dat voor de Duitache havens ligt. de sterke Britache en wellicht ook Franache vloot, die de Noordzee beheerscht. zal het echter zelfs aan kleinere kaperschepen der Duitache marine zooais byv. het vlieg kampschip „Graf Zeppelindat met zyn sterke bewapening van 16 kanonnen van 15 cm. 10 kanonnen van 10.5 cm en 22 lichtere kanonnen, zyn zware bepantsering en groote snelheid (32 kn.). bijzonder geschikt is voor zelfstandige operaties op den Atlantischen Oceaan, onmogeiyk maken om zich buiten de havens te wagen. Duitache kapers «p Engelands Het doel van de Duitache kaperschepen, voornameiyk dus de duikbooten en een enkele kruiser, die er ln zal slagen de Engelsche om singeling te doorbreken, zal zjjn Engeland op de wegen, waarlangs zyn voedseltoevoer plaats heeft, zooveel mogeiyk te kwetsen. Een drietal wogen kunnen dan met name worden genoemd. Allereerst, die, waarlangs de graantoevoer uit dc Vereenigde Staten plaats heeft over het Noordeiyk gedeelte van den Atlantischen Oceaan, die naar Wsst-Indlë. vanwaar Brittannië olie en diverse soorten voedsel betrekt, en die nsar de verschillende Zuid-Ameriksansche havens. Ook van de Kaap. uit Nieuw-Zeeiand en uit Australië worden groote hoeveelheden grondstoffen betrokken. De plaatsen waar schepen getorpedeerd zfln bewyzen. dat Dultschland inderdaad het op Engelands voedseltoevoer heeft voorzien. Tegen het tfulkbootgevuar zal Engeland zlrh zooveel mogrjyk trachten te bescher men, door haar koopvaardijschepen In eoovooien te laten varen, begeleid door krnioers en andere oorlogsschepen. Byna onmiddeliyk na het torpedeeren vna de „Al hen ia" verklaarde Wlnston ChtirehHl, de Britache minister van Marine, dat aan het systeem van eon- vojreeren hard werd gewerkt en dat bin nen enkele dagen dit systeem geperfee- tlonneerd zou zyn e» la werking zou treden. Op het oogenbtik worden weinig schepen meer getroffen, wat de doeltref fendheid van het systeem bewijst. Deze maatregelen toonen wel duidelijk, dat de Engelsche regeering het ges-aar der dnlkbootaan vallen niet onderschat. Vooral dc laatste tyd. na het bekend wor den van steeds betere middelen om duikbooten op te sporen en te vernietigen, bestond er een neiging om het duikbootgevaar te onder schatten. Er moet echter niet vergeten worden, dat de techniek der onderwater-aanvallen ln de zelfde mate is verbeterd en dat van 1914 tot 1918 3000 Britache koopvaardijschepen, geiyk- staande met een tonneninhoud van 7.500.000, werden vernietigd door datzelfde wapen. Eevenwel. de onloochenbare resultaten der Britache en Franache anti-duikbootaanvallen bewijzen, dat dit wapen minder fataal is dan 1914—*18. De maatregelen der Britache regeering zyn de winst van den vorigen oorlog. Zy heeft er nu meteen voor gezorgd, dat geen enkel groot Duitach ochip haar baola kon verlaten, zonder door een overmachtigs» Britse ben tegenstan der te worden opgebracht, zy heeft er voor gezorgd, dat de schade die duikbooten, nog door de mazen van het net heengeglipt, zou den kunnen veroorzaken, tot een minimum wordt beperkt. Wat de bescherming van haar handelsvloot. d.i. wat de bescherming van haar vitale be langen. n.m. de voedsel-toevoer betreft, staat Engeland er dus heel wat gunstiger voor dan in de eerste jaren van den vorigen oorlog. (^Vordt vervolgd). VISSCHERS VERDACHT GEHAAKT. !n het nrbeidersorgnan Het Volk lezen wij het volgende stukje; ..l»e Scheveningers \oelen er niets voor ckii M lustij* ic\.n(jp van nietsdoen en steuntrekken te verwisselen voor een leven van gewoon werken en goed geld verdie- non". Het is „liet Vaderland," dut in een beschouwing over de geringe animo der visschers om onder de huidige omstandig heden de vlMClierij te hervatten, in zijn VrijdngavondbUd «leze verdachtmaking san het adre» der Schevenlngsche visschers richt. Gevaar? Ach. wat, zegt „liet Vader land", er worden zóveel \oorzorgwitaalre gelen getroffen! Het liberale blad vergeet, dat bij de rege ling. die \oor de hervatting van dc viasche- rlj is getroffen, alle la-trokken instanties, niet alleen de vakorganisaties der visschers maar ook de reeders, ook de Visarherij- Centrale, ook het departement van Econo- michn Zaken, ook dc regeertng tenslotte, \oorop hebben gestold, dat het uitvaren ge heel vrijwillig zou geschieden, en dat er geenerlei dwang op dc visschers zou mogen worden uitgeoefend. Nu bat zonder dwang niet gast zal „Het Vaderland" dan indirecten dwana toepassen door verdachtma king. Cm verachtelijk middel, go- brui kt zonder ssnigon grond. Niet alleen de Schevenlngsche vissolten. leggen weinig animo aan den dag. Langs de geheele kust i* hetzelfde v r*«-hijn-el waar te nemen IJmufder-, Vlanrdlnger en Kntwijker schippers trachten tn Sehevenln- gen bemanningen aan te monsterrit In den kring oer belanghebbenden bij het vissche rij bed rijf heeft niemand er aan ge dacht !i«-t gevaar te kleineeren. „Het Vader land" durft niettemin de verantwoordelijk heid aan om de vlascheni aan te sporrn naar ree te gnan en dan nog wel rnet een nnn-poriiig. die verdachtmaking to. liet vilachen op zee onder oorlogsomstandighe den Is een gevaarlijk bedrijf. ln den wereldoorlog heeft de viasrhersbe- volking \an on* land zware offers gc bracht bi) het uitoefenen van de zeevlssche- rtj. Tijdens de oorlogsjaren zijn KCf men- omgekomen weduwen ble\rn achter en IG8 weezen. Aan materiaal gingen 50 stoomtrawler». 113 zeüloggers. 6 motor logger* en *2 kleinere vaartuigen verloren Weduwen en weezen van slachtoffer* der visscharij tijde na den oorlog, zijn er nog op Schcveningen. VARIATIE IN DE VACANTIE. Uit de Telegranf: De directie der Ned. Spoorwegen is voor nemens zich in verbinding te stellen met autoriteiten op verschillend gebied, ten ein de deze het denkbeeld voor te leggen, of het niet wenscheltjk zou ztjn het volgend jaar de vacanties ander» in te doelen dan tot dusverre gebruikelijk was. Tot de autoriteiten, die over dit idee hun woordje mee te sprekett zullen hebben, be hooren in de eerste plaat* die \nn de on derwijzerswereld. De meeste menschen be palen htin vacantie in overeenstemming met die van hun kinderen Zoodoende heeft het meerendeel der bevolking vacantie ge durende de schoolvnrnniies Indien het mogelijk ware de schoolvncantie* over een ruimere periode te verdeden dan alleen over de maand Augustus finet een voorspel in Juli en een kort na»pel in Septeml>er). maar de «chool vacant les reeds in Juni te laten Iteginnen. zouden ook veel ouders hun vacantie» vroeger nemen. Men zou dit bijvoorbeeld dlstrictsgewijs kunnen doen: la'en w-e zeggen de Noorde- l'4 o provincie» in Juni. de Zuidelijke In Juli. de Westelijke in Augustus. Het belang, dat de spoorwegen daarbij hebben. i«, dat het varantleverkeer. dat vooral in tijden nl* deze. nu zooveel materiaal i» opgevorderd en de meeste menschen. indien de oorlogs toestand het volgend Jaar nog voortduurt, hun vacanties in eigen land rullen moeten doorbrengen. niet in enkele weken Is samengeperst, ntaar over een ruimer tijds bestek wordt verdeeld. Behalve de spoorwegen zouden ook de hotel» van zulk een verruiming van het vacantieseizoen kunnen profitoeren. NOGMAALS: NEDERLAND EN HET VATICAAN. De Maasbode (r.k.) bepleit wederom een Nederlandach gezantschap bij den HL Stoel. Twee dingen moet men echter vastnagelen, aldus het blad. Yoorrer»t dient het gezant schat* dadelijk als een blijvend, normaal ge zantsrhnp ingesteld; vervolgens dient even eens gestipuleerd, dat dit geen katliolirke. maar nationale aangelegenheid is. Want het gehaspel, dat wij nu eenljje keoren beleefd hebben en dat ons land een mal figuur deed slaan, moet zich niet herhalen. Het „Handelsblad" schreef, „«lat men uit een oogpunt van algemeen Nedertandsrh be lang de vraag onder het oog zal moeten zien. of een diplomatieke vertegenwoordiger van «»n* land hij bet Vatlraan in de huidige Ku ropeovhe crisis niet een voordeel zou zijn". Wij wenschen die woorden goed te ver- Toen in 1937 gedurende de groote vierdnagsche t vre's welke in September van dat jaar in de van Deventer werden gehouden, de troep voor del maal sedert de mobilisatie 1914 1918 door den étg dienst zou worden gevoed en verpleegd, had nicmam Mg of dun* denken dat ree«ls 2 jaar daarna dfl «iien dieiwt in dat jaar veronderstelde „oorlogstosT reeds zoo spoedig werkelijkheid zou z.ijn. Met ingang van 3 September («U-n 6dcn mobilisatii werd de Intendance ingeschakeld voor de levenamidi voorziening van de getuobiliseerden. Uitgezonderd eenigr genotmiddelen wordt dagclijkj ran de zeven vastgestelde étappen rantsoenen voor oif geronderdee! gefourageerti op de aanvullingeplaaisen1 levensmiddelen. Modern ingerichte km- kenwaqen met trekker met daarvoor de te luitenant van de militai re administra tie de verple ging sofficier D. Bree baart menaqrmees- ter en koksper- sonecL Dagelijks rijden goederentreinen van één punt uit, .Achter het front" is gelegen, naar de diverse aan lingsplaatsen. Op die plaat.sen vervoegen zicii iederen de verplnglngsofficier of één van het hem toegcvoi personeel (de menagemeesters), om het brood, vlw de aardappelen, groenten, hetvet.de suiker, koffie, tl het zout, «ie l*oter e.d., alles aangevoerd in normale i heidaverpnkking, in ontvangst ie nemen. Dat de liefde van den soldaat via de maag gaat, reeds een oude wijsheid, die veel grond van waarheid j vat. Reeds vroeg in den ochtend is het kokspersonee] ook in de keukenwagen present, om te zorgen dat l»i ochtendappél de tiieo is gezet en aan do soldaten worden uitgereikt. Voor het ontbijt wordt «ie kuch veerd. voorzien van een portie boter en een of ander leggingsartikel, als kaas, worst, ontbijtspek e.d. Is .ie tendmaaltijd achter den rug, «lan moet weer aandl 1 geschonken worden aan dc koffie voor de „lunch". tusschen worden de aangevoerde aardappelen geschild de groenten gewasschcn. De sergeant-menagemee zwaait den scepter en zorgt dat het incnuc van «b-n< op tijd gereed ia. Scilert «ie inwerkingtreding van dc v lofsregeling wordt dagelijks zorgge<iragen «lat «ie ver gangers vroegtijdig genoeg nog don warmen maaltijd k nen nuttigen bij dc keukenwagen. staan. De redactie bedoelt natuurlijk niet, dat men een gezantschap instelt alléén met het oog op eenzijdig voordeel. Wij lezen haar uiting zoo, dut de huidige omstandigheden het voordeel van wederzijdsch contact veel sterker acccntueeren. Dat gekloven wij ook. aldus de Msb. Maar men kan bij den oudsten Souverein ter we reld, na wat er na tweemaal gebeurd is, niet een gezant sturen met de boo«ischap: „Sire, daar zijn wij, want er is nog al wat aan dc band. waar ii iets van weel; luwt het weer, dan verhuizen wij weer". I-ant ons daar niet meer aan beginnen. Wij maken dan ons land belachelijk buiten de grens en stoken in het binnenland noode- loos gevaarlijke vuurtjes. „SIRE, DAAR ZLÏN WLT. Haagoche traagheid. De Telegraaf vraagt, waarom er bij het uit breken van den oorlog in Nederland geen distributieregeling voor benzine gereed lag. Het kost thans groote moeite en veel extra werk om zoon regeling te maken. Al dit werk had enkele maanden gele«len verricht kunnen worden, omdat (oen de kansen op oen eventueels mobilisatie toch ook reed* groot waren. Hel niet autorijden op Zondag met eeu groote schade voor verscheidene menschen daaraan verbonden, is 't gevolg van deze llaagschc traagheid. Zijn zestigste inbraak Internationaal misdadiger te Ede gevat Zondagmiddag is ingebroken in café „liet Planken Wambuis aan den Rijksstraatweg tusschen Arnhem en Ede. De eigenaar, de heer Por». afwezig. Het rafe was ge»lotcn in verband met den autoloozen Zondag- Omstreeks vijf uur kwam de heer Por» thuis en ontdekte «Ie inbraak. Hij waar schuwde onmiddellijk de politie. Onder leiding van den adjunct inspecteur werd het onderzoek inge.-tehl. dat tot resul taat had. «lat «Ie «lader in Utrecht werd ge vat. Verschillende voorwerpen waren nog in zijn bezit, waaronder een gouden horloge, een gouden tientje, een platina collier ei» een tg geld. Do aangehoudene, G. B„ die risten looe ia, ia oen internationale inbre ker. Dit zou zijn Me Inbreek zijn. Neder vernemen wij, dat B. wordt ver dacht van diefstal met braak in verschillen- «Ie gemeenten, o.a. Zeist, Driebergen. Hil versum. Ede. Aerdenhout, VGravenhage en Bergen op Zoom. 35008 Dnltscher» alt I Er zullen 35.000 Daitschen uit Ri ga (Letland) vertrekken. Er bevin den zich thans 10 schepen in ds ha ven, terwijl nog twintig schepen worden verwacht Geen der te svacu- •eren personen weet waar hij naar toe gaat Druivenoogst in Moezelgebied Luxemburgers koeren naar b dorpen terug. Uii Luxemburg wordt gemeld, dat het oog op dc betrekkelijke kalmte, wel sinds <vn weck in dc onmiddellijke na beid van den Moezel tegenover Schcngcn Winlrange boerse ht, dc meeste bewoners deco plaat>en hadden verlaten, zijn tei gekeerd voor den oogst van druiven, c appelen en suikerbieten. Z.ij houden evenwel gereed ie«lcr oogenbtik opnieuw dorpen te verlaten, indien de militaire beurtwissen daartoe zouden nopen. De Prins van Luxemburg heeft npniefl een bezoek gebracht aan verschilleif plaatsen, welke hel dichtst bij het ntrij bied liggen en er zich met «ie autoriteit oa «ie bewoners onderhouden. Maar ds Hoogs Raad U tegi gebruik van lachgas door el tandarts. De t and art J. F. M. S. te Bloemendaal «ioor de re«htbank te Haarlem vertx>r«le< tot een geldboete van f tt, omdat hij een tien te tijdens het trekken van kiezen rubber kapje over «ie neus heeft geplant welk kapje door middel van een slang u verbonden mot een r.g. MinniL* lachgas! paraat. De rechtbank was van oordcel dat <lc tal arts daarbij buiten noodzaak de grenzen ner bevocgtlheid had overschreden, oordeel blijkens zijn gisteren genomen d clusie w«>r«lt gc«l«-eld door «icn adv«>caat-f nrnutI hij den li«>ogi-ii Raad, Mr. Koiut*a< Deze was van mecning. «lat een tandal slecht* bevoegd i» tot plaatselijke behai ling >an de ziekten van tanden en met aanwending van middelen, die op het heele lichaam werken en die alleen om re«ien indirect ook invloed hebben op tanden. Mr Romiuirh cooclu<leer«ie dan tot verwerping van hel ingestelde o beroep. De Hooge Raad zal op 13 November a1 wijzen. i

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1939 | | pagina 8