IIRKIJE wijst Rusland s eischen
Nieuwe aanval op de Schotsche kust
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
log deze week bijstandspact
LLFinland's
ONZE HANDEL
MET BELGIË
<JP^F--r"
n| tusschen
tusschen
Ingeland, Frankrijk en Turkije
Onafhankelijkheid
hiet in gevaar"
Petroleumventers
protesteeren
Gunstige perspectieven
'K
Luchtalarm
gwhe
de
oor de
den él
niemaig
lobiliaati
vennmjdi
dAgrliji
n. Schaccrn. Tel. 444 (2 lijnen). Kengetal 2240.
OENSDAO 18 OCTOBER 1938. 83e Jaargang. No. 11112.
Ij,-- imt KV. IMg «C JMmA NwJM
imt uit,
aap
lederen
loegrva
le«
koffie,
orrnalc
De Turksche eerste minister Saydam. heeft gisteravond in een
rede tot de parlementsfractie der republikeinsche volkspartij ver
jaard, dat Minister Saradjogloe uit Moskou is teruggekeerd, omdat
[de eischen van den Sowjet niet vereenlgbaar werden geacht met de
rksche politiek.
Rusland legde ónzen minister van buitenlandsche zaken voor
stellen voor, welke niet in overeenstemming waren te brengen met
[de verplichtingen, die, naar Rusland wist, aangegaan waren tus-
ben Turkije en Engeland en Frankrijk.
Ten aanzien van de Dardanellen was Turkije van meening, dat
fcet van essentieel belang was, dat het zich niet zou binden aan an
dere bepalingen dan die, welke zijn voorzien in zijn internationale
Verbintenissen van algemeenen aard.
Om deze redenen was het niet mogelijk een definitief resultaat
bij de besprekingen te Moskou te bereiken. Onze betrekkingen met
Sowjet-Rusland blijven niettemin berusten op een hechte basis van
vriendschap.
BIJSTANDSPACTEN TUSSCHEN
TURKIJE, ENGELAND EN FRANK
RIJK. VOOR HET EINDE VAN DE
WEEK ONDERTEEKEND.
Een telegram uit de Turkache hoofd
dad Ankara meldt verder, dat ln wal-
jigelichte kringen aldaar vernomen
wordt, dat de definitieve pacten tot
wederziidkchen bijstand tuaachen En-
jeland en Turkije en tuaachen Frank
rijk en Turkije voor het einde van
deze 'week zullen worden ondertee
kend.
Hiermede dus definitief de houding van
kijc bepaald, wat niet zal nalaten groo
indruk to maken op do Balkanvoikcn,
«ede op Italio.
let is immers een rotste verzet tegen de
teriallatiache politiek van het communie
hr Rusland en zal zeker niet nalaten
i doordoor bedreigden, zelfs In het hooge
«•den, e n hart onder den riem te steken,
uit Ri 'on Papen. «Ir Duitsche k- zant te Ankara,
evenals zijn cchtgenootc, plotseling naar
rlijn vertrokken.
Iliikhaar aeht de gezant den grond ln
Turksche hoofdstad te heet onder zijn voc
geworden of wel hij vindt het noodlg
Heer en Meester persoonlijk verslag te
in uitbrengen.
leeds heeft deze zege der Britsche diplo-
itir. waardoor Italië meer dan ooit tot neu-
liteit wordt gedwongen, er tor geleid, dat
leren opnieuw besprekingen zijn gevoerd
lachen den nieuw benoemden Italiaan
jen gezant te Londen en Minister Halifax.
!al Homo zich naast Turkije scharen tot
teer van «Ie Russische beer, die door Hit-
In nood, op den Balkan werd losgelaten?
uit Rt-
bevin-
de ha-
:hepen
evacu-
I naar
naar I
Kahnin
antwoordt Rooserelt
dat
ite, we|
Ike m
lengen
voners
ijn tei
itaire r
opnl
stnjdj
tori teil
tUSLAND ZOEKT SLECHTS
fRIENDSCHAP EN VEILIGHEID.
.1
•ndaal
tx>rd«
l «x-n
»zen
:o plaat
ang w
i hgasi
Kalinin heeft president Rooeavelt
een antwoord gezonden op ztjn re-
oente demarche. In dtt antwoord ver
klaart hij. dat hij het nuttig achtte
Rooeevelt er aan te herinneren, dal,
„de staat van onafhankelijkheid der
Finsche republiek uit vrijen wil door
de Sovjet Regeerlng werd erkend op
21 December 1911 en dat de soova-
refnitett van rtnland pewaarhorpd
werd door het vredesverdrag van 79
tusschen Sovjet Rusland en Fin-
laad".
de tat
VM
wn[
jcaat-j
Voortgaande zegt Kalinin ln dit antwoord-
•ehair™-
niet
hei
o«n
«P
fan
M bovengenoemde «laden «i«*r Sovjet re
1 eering werden de fundamenteels lw-gin*e
tn der wederzijdsche betrekkingen tusschen
Sovjet Unie en Finland gedefinieerd. I)e
lidlgr onderhandelingen der Sovjet regee
°fnng met Finland word n evenoens gevoerd
1,1 ln overeenstemming met deze beginselen.'1
Hieraan voegt Kalinin toe, het eenig doel
Wn d«*xe onderhandelingen 1* «Ie verstevi-
ging van de wederzijdsclie betrekkingen en
„•de versterking van de vriendschappelijke
KALININ.
samenwerking van beide landen ter waar
borging van de veiligheid van de Sovjet-
Unie en Finland."
De bevolking van het Finsche eiland Hog-
land, in de Finsche Gqif, tellende ongeveer
1000 zielen, dat, naar gemeld wordt, door de
Sovjets wordt opgeéischt, is reeds geëvacu
eerd.
Uit Helsinki ontvangen telegrammen ver
klaren, dat, in geval de Finsche regeering
zou hesluiten de hoofdstad te verlaten, de
noodige maatregelen reeds zijn genomen.
Het is waarschijnlijk, dat «le F'insche on
derhandelaar Paasikivi zijn terugkeer naar
Moskou zal uitstellen tot na den terugkeer
van president Kailio van de conferentie dar
staatshoofden te Stockholm, welke heden b«
gint. Ondertusschen bespreekt «le Finsche re-
geering het verslag van Paasikivi over de
besprekingen. Men is te Helsinki voldaan
over het feit, dat de Sovjets blijkbaar niet
gehaast zijn en over de vriendelijke ont
vangst, welke Paasikivi te Moskou ten deel
is gevallen.
I)e defensiemaatregelcn van Finland wor
den evenwel onverminderd voortgezet en de
helft van de bevolking dient thans op een
of andere wijze het land.
De Koning van Noorwegen reeds
ln Zweden.
De Koning van Noorwegen is reeds ln
Stockholm, dat met vlaggen is getooid, aan
gekotnen. President Kallio van F'inland en
zijn minister van buitenlandsche zaken zijn
hedenmorgen vroeg met een speciaal vlieg
tuig naar de Zweedsche hoofdstad vertrok
ken. Ook koning Christiaan van Denemar
ken is gisteren op weg gegaan.
Duizandau van hen zullen broo-
de loos worden.
De Ned. Bond van petroirumbexonrers
heeft in zijn algemeen® vergadering een mo
tie aangenomen waarin, aldus de N H.CrL,
wordt geprotesteerd tegen de beschikking
van den minister van oeconomische zaken,
waarbij 1 liter petroleum minimum en I» li
ter maximum per week en per gezin wordt
toegewezen.
Het gemiddelde gebruik per gezin is 8
liter per week.
Bij «lezen maatregel, aldus de petroleum
bezorgers venier. is geen rekening gehouden
met «ie gebruikers van petroleum voor ver-
wanningsdoeleinden; deze zullen dan ook
het zwaarst worden getroffen. Tevens zullen
zeker 4000 van de 6000 petroleuwbczorgcrs in
Nederland broodeloos wordtin
De Turkache minister-preeidei
REFIK SAYDAM.
Benzinezegels
Nummtrbewijs en wegenkaart
zullen er recht cp geven. Distri
butie tegen bet einde des jaara
verwacht.
Verwacht wordt, dat de benzine-distribu
tie tegen het einde van dit jaar «in werking
treedt, wellicht wordt het zelfs Januari '40.
De bedoeling is, aan do automobilisten op
vertoon van hun nummerbewijs en een gel
dige motorrijtuigenbclastingkaart benzineze
gels te verstrekken, wnarop bepaalde hoe
veelheden benzine kunnen worden gekocht.
Voor particulieren zal waarschijnlijk mins
tens 2/3 van de normale hoeveelheid be
schikbaar zijn.
Nederland niet soepel oenoea?
Aan oen heden te Eindhoven gehouden
koffiemaaltijd van het departement Oost-
Noord-Brabant der Nederlnndsclm Maat
schappij voor Nijverheid en Handel heeft de
heer J. B. Vink, voorzitter van de Neder
landsche Kamer van Koophandel voor Bel-
gié en Luxemburg te Brussel, n voordracht
gehouden over: „De handelsbetrekkingen
tusschen België en Nederland en de moge
lijkheden om deze betrekkingen in dezen
oorlogstijd te verlevendigen.".
Het is onbetwistbaar, aldus tpr..
dat ondanks den oorlog of misschien
wel juist óm den oorlog, voor het on
derling ruilverkeer tusschen Neder-
land en de Belgisch-lAixemburgsche
Economische Unie zeer gunstige
perspectieven bestaan, nog gesterkt
«loor «le uitstekende betrekkingen,
die zich ontwikkeld hebben. nl« ge
volg van het wederkeeng vorstelijk
bezoek.
Ongetwijfeld heeft de Belgische zelfstan-
digheidspolitiek voor Nederland den weg
vrij gemaakt om op économisch gebied tot
een grootere samenwerking te komen Kr
dient te worden ingezien, dat thans baan
brekende arbeid noodig i§ «sa de tastbare
economische voordeelen van de verruiming
onzer wederkeerige afzetgebieden binnen te
halen. De oorlogvoerende staten maken
voor beide landen gemtd<feld 30 tot W pet.
van den totalen inv«*r en van den totalen
uitvoer uit. Wat hiervan door den oorlog*
toestand verloren zou gaan dient door in
tenaiveering van het verkeer tusschen Ne
derland en Belgis voor een flink deel ge
compenseerd te worden.
BareaacratU korf tijd'
Spr. vestigde vervolgens de aandacht op
het zeer uitgebreide administratieve stelsel in
Nederland.
Men vreest ln België. en misschien niet
ten onrechte, dat de toch zoo voor de hand
liggende samenwerking tusschen Nederland
en België ernstig belemmerd wordt.
Zeer opvallend is de sterke toename
van den uitvoer uit Relgie en de
enorma terugval van den uitvoer uit
Nedertand naar België in de afgo-
loopen maand September.
Moet hier niet de gevolgtrekking
gemaakt worden, dat België veel en
veel soepeier is voor zijn uitvoer
naar Nederland, dan Nederland voor
zijn uitvoer naar België?
Het ls noodig. aldus spr., dat hierin bln
nen afzienbaren tijd verbetering komt. Ook
zal men moeten komen tot een innige en
soepele samenwerking tusschen de Neder-
landsche en Belgische Instanties, welke de
Dit nummar bavat 8 paglna'i
EERBERICHT
DE BILT SEINTi
Verwachting: Helder tot licht
of half bewolkt, later wel
licht toenemende bewol
king, waarschijnlijk droog
weer, kouda ochtend, over
dag zelfde temperatuur,
meest zwakke wind uit Oos
telijke richtingen.
in- en uitvoer te regelen hebben. Want zon
der deze zal men niet aan een verdere ont
wrichting van het handelsverkeer kunnen
ontkomen.
De heer Vink sprak de hoop uit. dal weldra
het economisch verkeer tusschen Nederland
rn Belgie zich in ruime mate zal ontwik
kelen.
DE DUITSCHE LUCHTAANVAL A D SCHOTSCHE
B*SIS dtr t' .!$ché kruift r
B+Sis C-.
Luc^'ètnvêl d$r dudscht luchtmtcht- i-*
DUNFERMLINE
KIRXCALDY/
SM
g|gjj
2 OWCCNSTCWbr i
Oud Eagalsch schip keechadigd.
Eén Duitach vliegtuig vernield.
op verschillende plaatsen
Gisteren zijn Duilsche vliegtuigen
opnieuw boven Engelsch gebied ge
weest en hebben een tweede aanval
op Scapa Flow gedaan. Eerst deel
de de Britsche admiraliteit mede.
dat geen schade was aangericht en
dat een der Duilsche vliegtuigen
der twee aanvallende formatie# was
vernield. In het Lagerhuis ver
klaarde Chamberiain echter later
op «ien dag, dat «ie Iron Duke. een
oud schip getroffen en beschadigd
was.
Da Dultsche lezing.
Het Duitsche nieuwsbureau zegt: Duit-
tche luchtstrijdkrachten zijn tot Scapa Flow
doorgedrongen. De in de baai liggende een
Weden der Britsche slajrvloot werden met
succes aangevallen. Behalve andere oor logs
schepen werd een slagschip getroffen door
Bovenstaand kaartje gaeft dan
Daitschen luchtaanval vaa li Oct
jJ. weer aan da Oostkust van
Schotland; do aanvallors haddon
hot voornamelijk gemunt op do
rorth-brng en do oorlogsschepen,
welke in da marinabaaoo vaa Ro-
Sfth roor aakor lagen.
Hot contact tusschen do Dultsche
en Britsche vliegtuigen vond plaats
ia do aaMfhei* vaa hot eiland May.
Hot kaartje word geconstrueerd
op «rond vaa bortchlea vaa Brit
DE NIEUWE WEG STOLPEN 7 ZAND WORDT SOLIDE! Wi ri.n op
onre foto hot afdokken vaa oea |miet afgewerkt stek betoawog la hot ia alt-
voorlag zijnde aioowa weggedeelte tasachen do Stolpen en 1 Zaad. Dit la
bommen van zwaar en middelkaliber. BIJ
het luchtgevecht, dat vervolgens ontbrand
de. werd een vijandelijk jachtvliegtuig door
onze bombardemenUv liegtuigen neergescho
ten. Het zeer zware vijandelijke afweer»
vuur ten spijt gelukte het allen Duitschen
toestellen op één na. hun bases ta bereiken.
Lacht alarm I
Op verschillende plaatsen aan da Schot
sche kust en ook in Engeland zelf werd gis
teren luchtalarm gegeven. Vrij spoedig werd
bet signaal ..alle* veilig" gegeven. Do be
volking hield zich zeer kalm.
NOGMAALS DE EERSTE AANVAL.
Over de eerste aanval, die van eergisteren
1 op de Flrth of Forth wordt nog druk gedis
<-its»teerd. Het Kngelsche persbureau Reuter
verneemt, dat er reden is te geiooven. dat
'iet aantal Duitsche vliegtuigen, dat tijdens
den aanval op de Flrth of Forth werd neer
gehaaid hooger is dan vier. welk cijfer of-
firieei wordt opgegeven.
In sommige niet officieels kringen spreekt
•nen wel van «even van de twaalf of veer
tien toestellen, dis aan den aanval hebben
deelgenoot' n.
Chamberiain verklaarde In het Lagerhulc*.
•lat dooden run gevallen onder de opvaroo-
«Ien van Zijner Majesteits schepen _SooF
'lamptnn". „Edinhurjrhen ..Mohawk".
De ministerpresident betreurde te moetan
zeggen, dat drie officieren en dertien rnindê-
ren zijn gesneuveld of riln overleden asn de
«pgeloopen kwetsuren. Verder zijn twaa of-
I f iele ren licht gewond, elf minderen ztjn
I "matig en 31 lichter gekwetst.
*"hade. welke aan de „Southampton"
j --n „Edinburgh" werd aangerirht. ut gering.
Belde schepen zijn nog reewaardig.
Het ministerie van blnnenlandscha veilig
held verklaart, dat een onderzoek wordt ln
goateld naar de reden van het achterwege
blijven van cenige waarschuwing, dat een
luchtaanval op Fxfinhurgh werd uitgevoerd
