Gaaf nu Electrisch koken
Vogeltrek
RADIO
Oe JAPANNER
is een waterrot
J. WIEGMAN
Empo rijwiel
Benzine te kort?
Geen nood!
B. VELTMAN
het
jaarlijksch
wonder
HPROGRAMMA
Een werkster?
De meent verwend# AUTOMOBILIST tal
enthousiast zijn over 't
Ucbtloopend Saai Sportief Sterk.
Elegant - Niet duer!
RIJWIELHANDEL
OUD CS LUIS.
daar de prlfeea poe op vertederd rQn. 'j**a
GOEDKOPE KOOK COMBINATIE klein peda 19
GOEDKOPE H OOK COMBINATIE middel onzin 14
GOEDKOPE KOOK COMBINATIE «root oezln 14
FORNUIZEN 19
AANLEG GRATIS.
Aanbevelend.
MOLENTAART 7.
ANNA PAULOWNA
Theorie over
het ontstaan
Hoe oriënteeren
de vogels zich?
Sog teen jaar is het geleden, dat men in een zeer geleerd
werk (Jakob Theodor KUén. Vorbereitung su etner vollstdndi-
gen Vogelhistorie", vit het Latijn vertaald, Lüheek f"6f>) de.
meening kon aantretlen, dat de zwaluwen den winter In holle
boomen doorbrengen, bi meren, moerassen en rotsspleten weg
kruipen om daar een langen winterslaap Ie houden.
Al dergelijke fmtasieén zijn
sindsdien door wetenschappe-
lijke waarneming en experimen
teel ondersoek op de vlucht ge
jaagd. De betrouwbare, systemati-
eche studie van den vogeltrek, die
wonderlijker en raadselachtiger ia
dan alle fantasieën. ie ervoor in de
plaata gekomen en langs streng we-
tenschappelijken weg wordt thans
gepoogd een antwoord te vinden op
de eeuwenoude vraag: Waar blij
ven 's winters d« vogels, die in
voorjaar en aomer onze bosechen en
velden verlevendigen?
Waar booren da trekvogels thats?
Kan men bij vogels, die driekwart van
hel jnar in de tropen doorbrengen en slechts
den korten broedtijd in Kuropeesehe landen
vertoeven, nog wel van „thuis hooren" sprc
ken? Wnar is hun vaderland, hun thuis?
Een moeilijke vraag. De witte ooievaar trekt
van Noord Europa naar Zuid-Afrika. De
Koord Aroerlkaansche pluvier trekt van den
Noordelijken Arriis naar Zuid Amerika. De
xaexwaluw, broedvogel in het ijsgehied van
de Noordpool, heelt den geheelcn aardbol tot
woonplaats, want zij zwerft van pool K»l
pool. twee maal in het jaar; nergens kan xij
het lang uithouden.
En toch, zells de wetenschap heelt er geen
bezwaar tegen, het met zooveel mensrhrltjke
gevoelens belaste begrip „thuis'' In de vogel
kunde toe te passen. Heeft immers niet de
veertig jaar geleden door den Deen Morten
»en Ingevoerde methode van het ringen der
vogels tal van staaltjes van gehechtheid aan
een bepaalde plaat* onder de vogels aan het
licht gebracht? IJgt het niet voor de hand.
wanneer zwaluwen jaren achtereen onder
hetzelfde dak komen broeden, wanneer een
ooievaarspaar telkens w-eer op hetzelfde nest
terugkeert, te veronderstellen, dat ook de vo
gels zulk een gehechtheid aan een bepaalde
plaats kennen, die wij voor ons verbinden
mei de woorden „vaderland" en „thuis"?
Boa ontstond de vege 1 trek?
De theorie over het ontstaan van den v<*
geltrek versterk! ons In deze opvatting. Vol
gens deze theorie dreef de ijstijd de vogel
wereld naar de warmere streken van het
Zuiden, waar zij m»g een wel voortienen
dlsch vonden. Of nu vele soorten nog ge
durende den P.uropeeschen ijstijd des zomers
naar hun geboorteland terugkeerden, of an
dere soorten na het einde van den ijstijd al
thans voor den broedtijd hun oorspronkelijke
woonplaatsen weer opzochten, is niet met te
kerheld te zeggen, maar in leder geval wordt
de oorzaak an het verschijnsel van den vo
geltrek getocht niet alleen in v lucht voor den
i honger, doch daarnaast ook In gehechtheid
aan het verbreidingsgebied van voor den ijs
tijd. Een overeenkomstig verschijnsel doet
zich voor hij de alen en talmen, die in den
paartijd verre reilen naar hun gel>oorte
plaatsen maken. Ook meent men te mogen
aannemen, dat het instinct voor den gehoor
tegmod Imi sommige ooicvaarsgealachten uit
de Noordsche landen zoo sterk is. dat tij zich
nooit met dc in Afrika broedende soorten
vermengen.
Perioden, van welker lengte wij ons
nauwelijks een voorstelling kunnen
maken, zouden de trektochten dan
langzamerhand tot een Ingeschapen
drift hebben doen worden, waardoor
de vogels althans sedert den hlatori-
schen tijd met onverbiddelijke regel
maat en onw eerst na» baar geweld
worden aangegrepen.
Dat de jonge spreeuwen en de gierzwa
luw in den zomer niet door den honger wor
den gedreven, spreekt vanzelf. En teker ont
breekt het den trekvogel, die als koolvogel
wordt gehouden, niet aan voedsel. P.n toch
wordt ook hij twee maal in het jaar, wan
neer zijn soortgenooten trekken, door een
onweerstaanbare reislust aangegrepen, tirh
uitend in een nachtelijke onrust, die den
vogelliefhebber steeds met bezorgdheid ver
vult
Hoe deze drang echter ontslaat en weer
verdwijnt, hij sommige soorten vroeg, hij an
dere laai, dat i* nog een onopgelost raadsel,
waarmee de wetenschap zich onvermoeid
heug houdt.
Het systeem la den vogeltrek.
Eén feit heeft dit onderzoek Intussche»
reed* als vaststaand aan het licht gebracht:
er zit systeem in het trekken der vogel*,
zelfs zoozeer, dat men geneigd zou zijn te
spreken van een kunstig nel van verkeer»
wegen, dat door de vogels onzichtbaar boven
oii zo mensc hel ij kr hoofden is gespannen. Of
dc trek plaata vindt over «en breed front,
dan wel langs Irckwegen (die men zich ove
rigeus altijd nog als verscheiden honderden
kilometers breed moet voorstellen), hangt
van dn vogelsoort af spreeuw en lijster, rei
ger. eenden en kieviten, verder ook snip en
meeuw gebruiken den Westelijken kustweg,
die van den Oo*tocver der Oostzee langs dc
West Kuropeescbe kust naar Afrika leidt.
Van Oo*( Europa loopt een andere weg tut
tellen de Iteskideii en het SudetengelHTgto
ten Zuiden van de Alpen over de Dalearen,
Sardinië en Corsica, een derde weg gaat via
lialie. Joegoslaviè en Sicilië naar Tunis. Valt
hij «loze trek wegen de richting Zuidwest op,
de vienie trek weg. de lloaporus Suezweg,
loopt eerst in onmiskenbaar Ooalelijka rich
ting. om pas hoven Syrië naar hel Zuiden af
te huigen. En dan begint althans voor «zo
ver leeuweriken, spreeuwen, roodborstjes,
ganzen, kieviten en sommige roofvogels de
reis niet in een van de landen rondom de
Middellandse!» Zee eindigen in Afrika de
grooie splitsing. In tropisch Afrika blijven
om. «ie nachtegaal, hop. graspieper, kwik
staart en nwxDtaarlje, Equatoriaal en Zuid-
Afrika la hc domen* >au de trekvogels me'»
De ooievaar op *t nest terug.
het grootste uithoudiBjtsvêrmogen. rooal*
grauwe klauwier cn wielewaal, koekoek en
zwaluw, gierzwaluw cn ooievaar.
Oriln toe ringt vermogen der trek
vogels.
Het grooto, nog onopgeloste vraagstuk is
tegenwoordig vooral het verwonderlijke
onenteeringsvermogen der trekvogels op hun
Innge vluchten. F.r is veel «lat pleit voor de
opvatting, dat de vogels zich hoofdzakelijk
door hun gezlchttvonnogen orb'n toeren. Men
denke alleen maar aan het feit, «lat «ie jonge
koekoek.eenzaam, zonder reUgenooten van
gelijken leeftijd, sterker nog zonder leiding
van oudere generaties, den weg over land en
zee naar Afrika vindt, liet tcrugkeeren van
vele vogels naar dezelfde broedplaats wijst
op ©en zeer sterk piaatagevoel. Men hoeft «ie
mogelijkheid geopperd, «lat de temperatuur
van «ie lucht den vogels den weg zou wij
zen. of wel barometrische depressies of het
aardmagnetisme en men po«or«io een cor-
respondeerend ontvangapparaat in het vogal-
lichaam te vinden, doch alle» zooder resul
taat: het raadsel is tot dusverre onopgelost
gebleven.
C. REZELMAN Jzn.
WIE RIN G E RW AARD
TeL no. 2*4.
Beveelt zkh beleefd aar
voor
het opslaan /an alle
soorten Granen, Za
den en Peulvruchten.
Speciale zwemscholen
voor de soldaten
ZUS OEROUDE ZWEM TRADITIE DOET
HEM ZEGEVIEREN.
Sedert duizenden jaren is in Ja
pan. het rijk der duizend eilan
den, het zwemmen voor bijna een
ieder oen noodzakelijkheid. Reeds
in de oudste mythen der Japan
ners wordt de zwemkunst ver
meld cn terwijl oorspronkohjk
voornamelijk vUachers deze sport
beoefenden, ontwikkelde zij zich
in den loop der eeuwen tot een
typische bekwaamheid der mili
tairen. Dc verschillende zwcmscho*
U n hadden tot taak «ie soldaten
te loeren rivieren over te zwem
men. of over grachten te komen,
«lie de verschillende vestingen om
gaven.
Zwemmend schieten.
Doch het uiteonloopende karakter der Ja-
paneche rivieren leidde ertoe, dat militaire
zwciiuM-holen ontstonden, die ieder een
speciaal systeem haddon dat tot heden aan
toe nog onderwezen werd.
1)« Moekaischoo! was er gespecialiseerd
in het on«lerwijzen van gevechten in volle
wapenrusting van man tegen man; de
„Shindcnachool" leerde hoe men «rootc af
standen. met den stroom mee zwemmend,
kou afleggen. De „Kwankai" onderwees
borst zwem man in zee. Zoo was de ..Kobori-
school" beroemd door het onderwijs in het
oversteken van snel stroomende rivieren. De
Kohori-zwemmer moet in staAt zijn om, ge
heel gekleed en uitgerust als een strijder,
in het water mot pijl en boog of met een
geweer op «ton tegenstander te schieten. Bij
«leze school is de beentechniek hoofdzaak.
Dc tegenwoordige keizer van Japan heeft,
toen hij nog op «Ie militaire academie was.
geleerd volgens de Kobori-mcthode te zwem
men. Dc beroemde schoolslagzwemmer Kol
ke. «lie te Berlijn op dc Olympische Spelen
in 1936 de Japan scha kleuren verdedigde,
was oorspronkelijk een Kol>orilecrling: zijn
opvallende beentechniek wijst daar nog op.
Nog cn l>elangrijke school is de „Soei-
Foc", die het tegen «ie stroom in zwemmen
onderwees, een stijl, die veel overeenkwam
met het huidige crawlen.
Zwemles aan ds gewone scholen.
De Japansche zwemscholen, die de legers
der verschillende vorsten in de zwemkunst
onderweten, geraakten na 1870. toen Japan
liegon te modcrnheeren, op den achter
grond. doch sindsdien werd aan de gewone
scholen zwemles gegeven. De onderwijzers
waren óf uit dc oude zwemscholen afkom
stig. óf waren onderricht in de Europeesche
cn Amerikaansche methoden.
VRIJDAG 20 OtTOBr.R 19».
lfllvrr»um I. 1875 en 414.4 m.
Algemeen programma, verzorgd door de
NCRV.
8.00 Eventueel berichten ANP, SchrifllMtfng.
meditatie.
8.15 Gnunofoonmuziek (0.309.45 Gel uk-
wenschan).
10 10 MorgendlenM.
1100 Gramofoonmuzick.
11 15 Viool rn plano en gramofoonmuziek.
12 00 Berichten.
12 15 Gramofoonmuziek (Om 12 45 Eventuee!
berichten ANP).
100 Quintolia en gramofoonmuziek.
2 '-0 Chnst lectuur.
3 00 3 55 Zang met planobegeleiding en gra-
mofoonmuxlek.
4 00 Gramofoonmualek.
4 30 Amsterdams Salonorkert
5 00 Declamatie en gTamofoonmuziek.
5 30 Amsterdams Salonorkest es gramofoon
muziek.
6.30 Causerie: ..De aanleg van den liefheb
bers frulttutn".
7 00 Berichten.
7.15 Boekbespreking.
7 43 Gramofoonmuziek.
8 00 Berichten ANP. herhaling BOS-Ber.
8 15 Gramofoonmuziek.
8 30 Orgelconcert,
9 15 Reportage.
10 00 Berichten ANP.
10 05 Causerie: ..Ons gezin in de crisis: Spre
ken of zwijgen?**
10.35 Cello rn piano en gramofoonmuziek.
11.13 QramofoonmttfMfc.
UL.W-12 00 Schril Lezing.
Hilversum IL SOU m.
8.00 VARA. 10.00 VPRO. 10.20 VARA
12.00 AVRO. 4.00 VARA. 7 30 VPRO. 9.00
VARA. 10.40 VPRO. 11.00—12.00 VARA.
8 00 Eventueel berichten ANP, gramofoon
muziek.
10 00 Morgenwijding.
10 20 Declamatie.
10 40 Zang. plano en gTamofoonmuziek.
11 10 Gramofoonmuziek.
11.15 VA RA-orkest.
12 00 De Palladlans.
12 45 Berichten ANP. gramofoonmuziek.
100 AVRO-Amusementsorkest.
1 45 Gramofoonmuziek.
2 00 Voor de vrouw.
2.10 Fluit en plano.
2 40 Declamatie.
3 05 Gramofoonmuziek.
3 30—4 00 AVRO-Dansorkest.
4 05 Gramofoonmuziek met toelichting.
4 35 Ptanovoordracht.
3 00 Voor de kinderen.
5 30 Gramofoonmuziek.
6 00 De Ramblera.
6 30 Letterkundig overzicht.
6 50 Gramofoonmuziek.
7 00 VARA-Kalender.
7 05 Cyclus: ..Het beginselprogramma dar
B.D.A P."
7 23 Berichten ANP.
7 30 Berichten.
7 35 Cyclus: ..De boeken van den BQbel (TV)*.
8 00 Zang en plano (met toelichting).
8 30 Cyclus: „Het ontwaken van het platte
land (I)**.
9 00 Vraag en antwoord.
9 15 VARA-Maandrevue.
9 45 Orgelspel
10 00 Puzzle-uitzending.
10 15 Gramofoonmuziek.
10 40 Avondwtfdlng.
11.00 Berichten ANP.
De eerste keer, dat de Japansche i
mars zich met an«leren maten was to*Q
sportontmoetingen in het Verre Ooetea
Sjanghai plaats vonden. waarbij de Jan,
nrr* zulk ren uitstekend figuur nWteep
dat men Iwn ais de beste zwommen
Oost-Azië beschouwd©. Vooral de oude q
werd hierbij algemeen bewonderd.
la overdekte bostons ging 1 i
nu.
Eenigsxins anders was de toestand
toen de Japansche zwemmers in
1920 deelnamen aan «le Oivmpischei
Spelen te .Uitwerpen. Het bleek
loen dat zij met hun oude syste
men weinig konden beginnen. De
stijl was weliswaar uitmuntend
voor het zwemmen in rivieren of in
ree, doch de zwemmers faalden vol
komen in overdekte bassins.
Rn de moeilijkheid was Juist dat met»
ze in 1920 in Jspan bijna niet kende, ten
men er thans in iedere stad talrijke viaj
Het Antwerpeche fiasco leidde ertoe,
de Japanners westersche methoden gin
invoeren, die gebaseerd waren op de
oude Japanscre systemen, aoodat nvn
dus wilde laten samenwerken. Rn dit Mr
KOIKE,
da beroemde Japansche schoolslage wem
nog niet zoo slecht gezien te zijn, wan
reeds vier jaar later, te Parijs, moest
wereld erkennen, dat de Japanners niet tt
onderschatten tegenstanders waren. In 190
slaagde Takaishi er zelfs in «Ie Olympisch*
records van Weissmuller te verbeteren. DÜ
was het begin van de zegetocht der Japan
sche zwemmer»!
Strijd tumchen Amerikanen
Japanners.
De eenige mogendheid, die er tot nu h*
in geslaagd was het tegen de Japannen
nog te kunnen opnemen was Amerika. In
1932. te los Angeles, legden de Japanner
op de 100 meter, 1500, 200 borst cn 100 ru
beslag op «Ie rer«te cn lw-#a<t« plaatsen. F
1031 vestigde Makino ren nieuw recortl
de 400 nieter vrije slag, dat iets later «lo<
den Amerikaan Medica verbeterd werd.
Het is dus tc begrijpen, dat in 1935
strijd tusschen Amerikaansche en Japan
sche zwemmers te Tokio met buitengewoon
veel belangstelling tegemoet gezien werd.
Wederom behaalden «Ie Japanners fraait
overwinningen en brachten zij eenige
corcis op hun naam. maar toch was het re
sultaat niet zoodanig, dat men van
nederlaag over allo linies bij de Amerika,
nen kon klagen. In ieder geval heeft nvn
toch duidelijk begrepen, dat Japan en
Amerika te Berlijn verreweg de meerdere
der andere naties zouden zijn.
Hoe komt het toch?
Yrrt werd er reeds over het verba
zingwekkende succes der Japansche
zwemmers geschreven en gissingen
aangaande «Ie oorzaken van dit
succes zijn al gemaakt Zoo veron- B
derstelt men dat de eeuwenoude
manier van zitten, waarbii het go- 1
wicht van het geheelo lichaam op P
de hielen van de naar binnen ge
draaide voeten rust. croote invloed
zo«i hebben uitgeoefend op de po-
eitie van de voeten bij het crawlen. jl
De iets naar binnen gedraalde voet ver»l
groot bij den crawlslag de snelheid. Boven-1
dien heeft het Japan*che ras buitengewoon I
ge«nierde hemen, die echter, vergeleken I
met de slanke figuren der Amerikanen. In I
verhouding tot het bovenlichaam vrij kortl
zijn.
Doch ongetwijfeld hebben de Japanners!
oen groot «leel van hun succes U» danken I
aan het feit, dat zij ren oeroude, ingewnr-l
telde rwem traditie hebben en «Int zij nioll
hebben geaarzeld «Ie nieuwe «tijden hierbij 1
te loeren en zich aan te passen.
Zoekt U M
•tor dl* van aanpak,
kan weotT
Oaatt dan nog ha-
don Uw
Schagec Roosje
op. Da kottan?
Gering I
