rp, Philips, Erres
P. NIEMAN - G. HART
OLIEGOEDEREN
Electrisch koken?
G. HART
P. NIEMAN
N.V. DEKKER'S
VEEVOEDER EU KIIHS MESTHANDEL
KOOKT ELECTRISCI
J. POSTHUMUS
JAC. SMIT Jzn.
SingernaaimachinB
gratis nagezien
Het oorlogsjaar 1939
ZAL DE ZEEOORLOG BRENGEN?
Convooien en duikbooiaanvallen
1917
1939
D. SCHUITEMAKER.
LAST MET UW VOETEN
M. P IERS MA.
Radio-toestellen
haver - gerst - rogge
peulvruchten en
veldboonen
GEEN PETROLEUM
Spoorstraat, Oudkarspel. Tel. 104
D. SCHUITEMAKER.
P. VAN EXTER.
GRATIS
H. J. PIT
Oliegoederen en
Laarzen
Regenpijpen en
Landbouwbroeken
OHepijpen enz. ent
V R 0 E G 0 P
SCHOENHANDEL
WILT U EEN HAAG
PLANTEN?
H. LIGTENBERG.
ADVERTEER!
IN DIT BLAD
Lloyd Georgc bepleit
convoyeeren
Engeland past convooi-
systeem toe
Dit artikel, aan Vn zeeoorlog ge
wijd. poogt een beeld te geven van de
verbitterden »lr(|d, die in de laatste oor»
logsjarrn ter ree gevoerd la door
Duitarhland, met het duikbootwapen,
waarhjj de toestand begin 191? zóó crl-
tlek wn» geworden dat de Hritaehe admi
raliteit byna radeloos wat». Het con-
vooyeeringsaysteem cal in den huldigen
krijg een zóó groote schade onmogelijk
maken!
Brlttanle heersehte over de iee...
de ree
Maar haar overwinning duurde niet lang.
Dultachland ging het gevaarlijkste wapen ter
ree gebruiken, waartegen Engeland langen
t#d machteloos stond, totdatzy het
middel gevonden had.
Dat middel was het varen In groot ver
band, het varen ln convooiën.
Gedwongen dooor het geraffineerde
middel, dat den vijand langzaam uitteert,
de hongerblokkadc. namen de Duitachers
hun toevlucht tot den onbeperkten duik
bootoorlog.
Om de Duitsche duikbooten te beletten de
Noordeiyko doorgang tot den Atlantischen
Oceaan te passccren en om de terugkecrcnde
met contrabande geladen schepen te contro-
lecren werden verschillende vlooteenheden in
het noordelijk deel van de Noordzee gecon
centreerd en wel een patrouille len Noorden
van de Kar Öcr. een patrouille ten Westen
van Schotland, een patrouille ten Zuiden
van Sydero en een patrouille ten Westen
van de Hebriden. Dat zelf* deze controle niét
effectief genoeg was. bleek uit het feit, dat
herhaaldelijk de blokkado werd doorbroken,
•n zelfs mijnen werden gelegd ten Westen
van de lersche kust.
De blokkade te doorbreken was het
«enige doel. dat de central en zich voor
oogen stelden. Bcrnsdorff schreef ter ver
dediging van den onbeperktcn duikboot
oorlog: „Mijn regeering zou de onderzee-
£rsby>kkadc gaarne hebben uitgesteld.
Dit gaat echter niet, want de maatregelen
zijn getroffen. Mijn rvgccring ia van mee
ning, dat de onderzee* rsblokkade den
oorlog spoedig zal beëindigen. Deze blok
kade zal worden opgeheven, zoodra een
conferentie kan worden bijeengeroepen
ter bespreking van redelijke voorstellen."
De Brttsche rcgeerlng ging daar niet op
ln. Haar berekening waa. dat tegenover
elke drie centralcn vyf geallieerden ln het
vuur konden worden gebracht, dus dst het
een eenvoudig rekensommetje was. dst de
Centralcn het altijd moesten verliezen, als er
maar goed werd gevochten.
Een wanhoopsdaad.
„Eind 1916 schreef Lloyd George: „De
duikbootoorlog bewijst, dat Dultachland
voor zijn ondergang staat".
„Maar," schrijft hjj In een zjjner me
moires: „dit nam niet weg, dat soms de
meest voorzichtige leiders roeenden, dat
wil vernietigd zouden worden, en dat wjj
goed deden vrede te sluiten, terwijl onze
schepen nog drijvende waren".
Groote duikbooten werden ln een razend
tempo ln de Duitsche werven gebouwd. De
Duitsche zwsardvlsschen vreesden niets en
niemand, zy doorsneden ai Ie wereldzeeën en
torpedeerden het ecne schip na het andere.
De laatste vier maanden van 1916 be
droeg het verlies der Britschc vloot 632 000
ton Na het afkondigen van den onbeperkten
duikbootoorlog op 1 Februari 1917 stegen de
verliezen met rcuzesprongen.
Februari 310 000 ton. Maart 3S2 000 ton.
April 526.000 ton. Op 1 Januari 1917 was
een vyfde deel der Brttsche handelsvloot In
de diepte verdwenen, maandeiyk* werden er
62.000 ton bygebouwd.
In een rapport, dst de Engclsche mi
nister Runcirnan opstelde, zeide hy o m.
dat voor Juni 1917 de Brltsche scheep
vaart vernietigd sou zyn.
„Er bestaat geen afdoende middel op
deze wyze van oorlogvoering en misschien
zal het nooit gevonden worden!" waa het
moedelooss oordeel der Brtiache admi
raliteit
..De Brttache verdediging." aldus Lloyd
George. „was in net geheel niet ln orde.
Van de twintigduizend Engclsche mijnen ble
ken er slechts 1500 bruikbaar
Maandenlang vocht Lloyd George met de
Admiraliteit HU wilde convooien en de Brii-
sche admiraliteit oordeelde dit middel on-
deugde lyk.
Admiraal JelUcoe waa tegen zijn plan.
Convooien.
Admiraal Slms van de Amerikaanache
marine, vertelt over een onderhoud met
Jelllcoe het volgende: „Na de gewone
begrooting nam Jcllicoc een blad papier
uit zUn lade en overhandigde het ndj. Het
was een volledige lyat van de Britache
verliezen der laatate maanden. Uit deze
lyat bleek onder andere, dat de totale
verliezen van Engeland en die der neu
tralen ln Februari 537.000 ton bedroegen,
en dat de verliezen voor April onge
veer 900.000 zouden beloopen. Deze cijfers
wezen uit dat de verliezen ongeveer drie
4 vier maal zoo'groot waren als er ln de
kranten werd geschreven. Ik druk mij
zeer zacht uit wanneer ik zeg, dat deze
onthulling my ten zeerste verbaasde. Ik
waa stom van verbazing, want zcioiets
had Ik ln het geheel niet verwacht. Ik
sprak Jelllcoe over myn ontsteltenis."
Daarop antwoordde Admiraal Jcllicoc: „Het
is ons onmogelyk den oorlog verder te voe
ren, als dcrgeiyke verliezen blijven aanhou
den."
Admiraal Slms vervolgt dan zyn verslag
van dit gesprek: Ik vroeg:
„Wat denkt U te doen?"
„Alles wat wy kunnen. Op alle mogeiykc
manieren vermeerderen wy onze antiduikboot
krachten. Wy gebruiken alles, wat ons die
nen kan in den atryd tegen de onderzeeërs,
wy bouwen zooveel destroyers, treilera en
dergelijke schepen, als ons maar «enigszins
mogciyk Is. Maar de toestand is zeer ernstig.
Alle hulp. die wy kunnen krygen is zeer drin
gend noodtg
„Het schijnt er naar uit te rJen. dat de
Duitachers den oorlog gaan winnen," merkte
Ik op.
7.y zullen inderdaad winnen als wjj geen
einde maken aan deze verliezen en dat zoo
spoedig mogeiyk, was het antwoord van Jel-
licoe.
„Is er geen oplossing voor dit vraagstuk?"
vroeg Ik.
„Voor zoover Ik kan zien, absoluut niet."
Maar Lloyd George wist den Amerikaan-
•ohen admiraal te overtuigen en zijn eerste
succes was een convooi van 17 schepen, dat
van Gibraltar vertrokken, veilig en wel de En
gclsche havens wist te bcrv.ki n.
In totaal namen ln 1917 tot November 19JS
16.657 schepen deel aan convooien: 102 daar
van werden door Duitsche U-booten getorpil-
lscrd, 36 afgedwaalde schepen gingen verloren
en 16 vergingen door andere oorzaken. De aan
bouw van Britache schepen steeg tot rond
150.000 ton per maand.
De onbeperkte duikbootoorlog had voor
oen groot deel huar verschrikking ver
loren. De Brltsche admiraliteit her
ademde.
De oorlog was door de Geallieerden ge
wonnen.
Bezien wy nu de berichten over den zee
oorlog der laatste dagen, dan kunnen wy het
zelfde streven onderkennen bU Dultachland om
door het torpedecrcn van Britschc en Franachc
handelsschepen op den Atlantischen Oceaan
deze landen te bcnadeelcn in hun vocdseltoc-
vocr.
Een groot aantal Britache schepen zyn reeds
het slachtoffer geworden. De voornaamste
daarvan zyn wel: sa. Athcnla 13 581 ton. a.a.
Manaar 7.242 ton. nis. Regent Tigcr 10.177
ton. ss. Msgdapur 8.641 ton. m.s. Inverliffcy
9.456 ton. ma Cheyenou 8.826 (de belde laat
ste tankers) in totaal 36 Britschc handels
schepen.
De afweermiddelen der Britschc admiraliteit
vertoonen een groote overeenkomst met d:c
der laatste jaren van den vorigen oorlog. Op
nieuw wil Groot-Brittannië Dultachland op de
knieën brengen door een volledige blokkade
toe te passen. In Britache kringen rekent men
daartoe op een oorlog van 3 k 4 Jaar. waar
door Dultachland niet tengevolge van groote
slagen, maar door een langzame uitputting
moet verloren gaan.
Het Duitsche wapen, do onbeperkte duik
bootoorlog, waartoe op alle zeeën reeds de
U-booten zyn verspreidt en uitgezonden, zal
Engeland niet die slagen toe kunnen brengen
als het in den vorigen oorlog heeft gedaan.
Door de Engeischc radio werd begin September
herhaalde malen een boodschap der Brltsche
admiraliteit verspreidt, waarin gezegd werd.
dat. hoewel er geen berichten werden ver
strekt over het buitmaken of onschadciyk
maken van Duitsche duikbooten. men niet
moest denken, dat zulks niet geschiedde.
Het doel htervsn was om den vyand niet
de noodige gegevens over zyn verliezen in
handen te spelen. Bovendien hoopt de Britache
regeering door kaar. in den vorigen oorlog
met succes toegepast systeem van convoyee-
ring der handelsschepen het gevaar grooten-
deels te kunnen beperken.
Zy wyst er op. dat de op het oogenblik nog
verspreide en rondzwervende roovers der zee
spoedig door brandstofgebrek zullen gedwon
gen zyn hun bases weder op te zoeken, die
hoe langer hoe meer door de Engclsche
schepen worden bewaakt.
In zyn rede van 13 Augustus voor het Brit
schc I,agerhuia verklaarde Chamberlain:
ln den huldigen oorlog is de Duitsche aan
val op onze koopvaardy begonnen met een
daad van meedoogenlooshci i legen oen pas
sagiersschip ln atryd mat alle regels van de
oorlogvoering ter zee. hetgeen wordt voort
gezet. Een zeker aantal Brltsche koopvaar
ders is aangevallen en hun verliezen zijn onge
twijfeld Ietwat ernstig geweest. Dat was echter
niet meer dan verwacht moest worden, omdat
de oorlog kwam op een oogenblik, toen
groote aantallen van onze koopvaardijschepen
verspreid voeren over de zeven zeeCn, varende
onder vredeaomstandigheden. Aan den anderen
kant hadden de Duitachers hun duikbooten en
voorraadschepen voor den oorlog op de beste
strategische posities geplaatst en het ia niet
verrassend, dat eemgc onzer schepen verrast
NOORDSCHARWOUDE.
RADIOTECHNICUS.
In deze benarde tijden ziet U reikhalzend uit naar het laatste
nieuws. Wat werkt sneller dan de radio?
U kunt bij ons een RADIO ONTVANGER koopsn.
U kunt btj ons san AANSLUITING nsmen op da RADIOCEN
TRALE.
Maar wat U ook kiest, komt ssrst bij ons voor een goed
advies.
I^iat ons Uw voeten verzorgen.
GEHEEL PIJNLOOZE BEHANDELING.
Alle mogelijke Voetverzorgingsartlkclen In voorraad, billijke
tarieven. OUD VERTROUWD ADRES
Aanbevolen door H.H. Doctoren 1 Leverancier Ziekenfonds.
Spreekuur arana in overlea.
Pedicure Voetkundiqe.
NOORDSCHARWOUDE
ONTVANGEN de nieuwste
Vraagt zonder eenige verplichting demonstratie.
MODERNE VERLICHTINGSARTIKELEN WASCHMACHI
NES STOFZUIGERS - RIJWIELEN en ONDERDEELEN. -
Ziet de étalages!
OUDKARSPEL.
ZUIDSCHARWOUDE.
Vraag dan eerst inlichtingen bij
ZUIDSCHARWOUDE.
OUDKARSPEU
Tel. 15*.
ST. MAARTENSBRUG
Erkend opslaghoudster van
zooals
JEUCRS, BROEKEN, LANGE JASSEN,
SLOBKOUSEN.
als ieder jaar, voor prima kwaliteit.
Het meest bekende ad res
Manufacturen,
NOORDSCHARWOUDE TEL. 307.
Voor hel BETERE electrlsche wark is het aangewezen adres
NOORDSCHARWOUDE B 56. ELECTROTECHNICUS.
U koopt bU ons uitsluitend eerste klas materialen: Stofzui
gers, Waschmachlnes. Electr. Kachels, Electr. Kookinstalla-
tlea. Fornuizen. Snelkokers, Broodroosters, enz., enz.
Ons nieuwste artikel: Afgeschermde lampen voor lochtbe-
schormlnq.
WIST U
dat iedere huurder op gemak
kelijke voorwaarden eigenaar
kan worden van een woonhuis,
zaak of grond met een Hypo
theek zonder rentebetaling.
Deze Hypotheken worden
verstrekt door N.V. Bouw kas
„nOHYP" te AMSTERDAM.
Reeds meer dan een half mil-
lioen gulden geplaatst.
Vraagt gratis prospectus en
inlichtingen bij den- Hoofdver
tegenwoordiger
ZUIDSCHARWOUDE.
Gedipl. en Beëediqd Makelaar
in onroerende goederen.
Tegen afgifte van deze ad
vertentie wordt Uw
bij U aan huis, indien U vóór
a s. Donderdag een brief of
briefkaart zendt aan.
Vcrt. Singernuiatschappij
OUDESLUIS.
Reparatie van alle soorten
Naaimachines.
VOOR
IS UW ADRES:
BROEK OP LANGENDIJK.
SINT PANCRAS.
Overal te ontbieden.
Bestelt dan nu uw
L1GUSTRUM Onwnblltvnid,
hl)
Bloemist,
Oudkarspel,
zyn door duikbooten, voor zy ln staat waren
een haven te bereiken.
wy maken echter haast met een convooi-
systeem, dat dagelyks optreedt met steeds
toenemende doeltreffendheid. Het convooi-
systeem is onmiddellijk ln toepassing gebracht
en zoodra het volledig kan functionecren. heb
ik geen reden om te veronderstellen, dat het
minder beslissend zal blyken dan dat twintig
jaar geleden het geval was.
Intusschcn kan ik het huls de verzekering
geven, dat dc duikbooten voortdurend worden
aangevallen en dat successen zyn behaald.
En op 30 Sept. volgde oen nog positiever
verklaring voor het Lagerhuis, waarin door
Chamberlain werd gezegd:
„De oorlog ter zee is een van Intense en
voortdurende activiteit van dc vloot. Het
resultaat van den stryd tegen de duikbooten
is na iets meer dan veertien dagen grooter.
dan wat de Brltsche marine zelfs gedurende
den vorigen oorlog tot stand heeft gebracht.
Terwyi wij in den vorigen oorlog oen ver
dedigende houding aannamen tegen de duik
booten. zyn wy thans ln den aanval en steeds
worden zij onmiddellijk aangevallen, zoodra
zy zich vertoonen.
Ik geloof, dat ik niet te veel zeg. wanneer
ik verklaar, dat ree,Is z»-s of zeven Duitacne
duttfbootcn den vollen prfis hebben betaald
voor hun aanvullen op Brltsche schepen.
Van de 70 Duitsche duikbooten. waarvan
slechts ren deel „ozvangehend" wss. zijn
pl.m. 2,3 vernietigd, verklaarde ChurchiU op
17 Oct 1939 voor het Lagerhuis.
Ik vertrouw, dat, wanneer het convool-
systeem ln vollen omvang zal worden toege
past en het aantal en de doeltreffendheid van
de jacht makende eenheden snel zal zyn ver
meerderd, deze ondcrzeeeche bedreiging met
overeenkomstige snelheid zal verdwynen
We moeten verwachten, dat we nu en dan
klappen zullen krygen en soms zelfs zware,
zooals het verlies van de „Courageous". doch
dit ls niet te vermijden."
En reeds Zaterdag wisten de Duitschers
den Engelschen een zeer gevoelig verlies toe
te brengen, door een gemoderniseerd slag
schip. de ..Royal Oak". te doen zinken voor
de haven van Sc spa Flow.
De Duitsche du<kbootkaplteina blijken ook
nu weer over grooten moed te beschikken.
De doeytreffendheid van den convooidienst
blykt echter nu uit het feit, dat de Ameri
kaansche verzekeringAmaeatschappyen de
molestpremies voor het handelsverkeer over
den Atlantischen Oceaan weer hebben ver
laagd.
zeeoorlog U begonnen, waar hU In '18
eindigde, zoowel wat betreft de Indirecte
maatregelen tegen Duitschland. n.m. scherpe
contróle op den neutralen handel, als directe,
n.m. bestrijding van het du ik boot wapen.
Graten al deze gegevens en het verloop
van den vorigen oorlog zyn er o.i. geen
groote verrassingen te wachten. Mogeiyk
dat over eenlgen lijd de Duitsche vloot,
die snel wordt aangevuld, een poging zal
wagen om de Engclsche blokkade te door
breken, waardoor een tweede slag hU
Jutland niet tot de onmogeiykheden be
hoort. Bovendien bewjjzen de resultaten
der laatste weken, dat het luchtwapen
der Duitschers (basis Noordzeehavens en
Helgolnnd), in sterke mate actief deel
neemt ln de bestrijding van de Engelsehe
vloot. Overigens zal de zeeoorlog xlrh be
perken lot den duikbootoorlog met wisse-
Irnde kansen, maar beslist minder fataal
voor de Engclsche belangen, dan hjj ln
den vorigen wereldoorlog ls geweest.
VRIJDAG 27 CMTOHKK 1989.
Hilversum I. 1875 en 414,4 m.
Algemeen programma verzorgd door den
KRO.
8 00 Berichten ANP.
8 05 9.15 en 10 00 Gramofoonmuziek.
1130 Bjjbciache causerie.
12 00 Berichten.
12.15 Paul Wynappel's strjjkcnaemble (12.45—
1 10 Berichten ANP en gramofoonmuziek.
1 30 1 40 Gramofoonmuziekl.
2 00 Orgelconcert en gramofoonmuziek).
3.00 Gramofoonmuziek.
3.15 KRO-orkest. (4.004.15 Gramofoonmux
5,00 Gramofoonmuziek.
5.15 KRO-Melodlaten cn solist (6.00—6J
Gramofoonmuziek
7 00 Berichten.
7.15 Causerie: „Dc internationale arbeldl
markt ln oorlogstyd",
8.00 Berichten ANP.
8.15 KRO-orkest en de KR O-Boys.
9.i5 Gramofoonmuziek.
9.35 Radlotooneel.
10.05 Het Rococo-octet
10.30 Berichten ANP.
10.45 Bertua van Dinteren's orkest,
11.05—12.00 Gramofoonmuziek.
Hilversum II. 301,5 m.
8.00 VARA. 10.00 VPRO. 10.20 VAK
12.00 AVRO. 4.00 VARA. 7J0 VPRO. U
VARA. 10.40 VPRO. 11.00—12.00 VARA.
8.00 Berichten ANP. gramofoonmuziek.
10.00 Morgenwijding.
10.20 Planovoordracht.
10.50 Declamatie.
11 20 Orgelspel.
12 00 De Palladians.
12.45 Berichten ANP. gramofoonmuziek.
I.15 AVRO-Amusementsorkest (opn.).
2.00 Voor de vrouw.
2 10 Het Lyra-Trio.
2 45 Disco-'Varlétét.
3 30-4.00 AVRO-Dansorkest.
4 05 Gramofoonmuziek met toelichting.
5.00 Voor de kinderen.
5.30 Gramofoonmuziek.
6.00 De Rambler».
6.30 Letterkundig overzicht.
7.00 Orgelspel en zang.
7 18 Berichten ANP
7.30 Causerie „De kans". Hierna: Beriefetl
7 35 Cyclus: ,.De boeken van den Bybel (VU!
8.00 Het Roaa Spier-kwintet.
8.30 Cyclus: „Het ontwaken van het piafl
land (II).
9.00 Vraag en antwoord.
9.15 Fragmenten uit de operette „Etn Watf
traum", -
10 15 Puzzle-uitzending.
1030 Gramofoonmuziek.
10 40 Avondwyding.
1100 Berichten ANP.
U 10 Jazzmuziek (gr pi.).
II.4012.00 Hammond-orgelspel.
