Dader gevonden
DUITSCHE EXPORT
bemoeilijkt
1
Duitsche vliegtuigen
boven ons grondgebied
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
De aanslag te München
Weerbericht
Verdachte, de
36 jarige George Eiser
legt bekentenis af
Het mysterieuze
incident te Venlo
Door maatregelen
van Engeland
Neutralen in de
knel
Brand in pothuisje
non
HST
1267
IV»
1879
1811
2021
2298
2507
261!
2680
2177
1161
2572
1T75
3W4
412J
4318
4514
Schaffen. Tel. 444 (1 lijnen). Kengetal 2240.
WOENSDAG 22 NOVEMBER lt3». S4e JaarBan0. No. 11M2.
HV. UB» ld* .HnMuadrH
5428 I'
5709
5888 j
6332 I WEKEN LANG HAD HIJ GEWERKT
j AAN HET PLAATSEN VAN DE
701 li
7179
7432
7764
7912
8332
8564
8728
8907
•000
9397
9638
9847
10130
10482
10841
10030
11206
11447
11780
12011
12421
12728
2985
3061
3346
3485
3834
3957
4244
4571
HELSCHE MACHINE IN EEN DER
PILAREN VAN DEN BUERGER-
IUEUKELLER.
Het mysterie omtrent den aanslag
op het leven van Hltlar ln dan Bttr-
gerbrSukeller ta München, geplaagd
ln den avond van den Ssten Novem
ber, zon zijn opgehelderd.
De varmoedelijken dader, die nog
dienzellden nacht werd gearresteerd
heeft een bekentenis afgelegd.
Volgens deze bekentenis, Is het plan
tot den aanslag reeds opgevat ln dan
zomer van 1938. De tan uitvoerleg
ging van het plan begon achter eerst
ln Augustus 1939.
Als geldgever heeft de dader ge
noemd da Engelscha Intelligence Ser
vice, aldus het bericht uit Berlijn,
als organisator heelt hij echter Otto
Strasaer aangegeven, de eertijds zaer
hakende uitgewezen leider van het
z.g. Zwarte Front.
4685 jan*LEK. DE LEIDER DER GESTAPO
POET MEDEDEELINO VAN BLIZON-
PKRHEDEN OMTRENT DE ARRES
TATIE.
5359
8007 i
62111
6390
6657
6910
7092
7321
7518
7809
SOU
8378
9225
9334
9560
9671
D017
3167
0412
0665
0771
3966
1231
1500
1663
1793
oor-
oef-
rua-
en
het
?ffc-
>ed.
liet.
in*
Ter
o na
tee-
rij
der
ten
•de
el#
r
ld"
ii rt
urs
an
der
oo
ien
rui
Hlnimler. de rijkslelder der S.S. en chef
4«r Duitsche politiemacht, maakt het vol
genda hakend:
Onder de noff ln dienzelfden nacht gear
rwteenlcii bevond zich een man. dia trachtte
jt/irs illegalen weg naar Zwitserland te
vlochten. Het was de 36-jarige üoorg Eiser,
laatstelijk wonende te München. De inmid-
Iels bereikte resultaten van de speciale com-
nisaie, die door de veiligheidspolitie naar
lOnchen was gezonden, verschaften talrijke
lanwijringen betreffende voorbereiding en
lm uitvoerlegging van de daad. Als dader
«heen iemand in aanmerking te komen,
tan wien reeds op 12 November een nauw'
keurig signalement gepubliceerd kon wor
den Nieuwe ontdekkingen versterkten de
verdenking, dat Georg Eiser ten minste ln
lenig verband inet den aanslag moest ataan.
Onder den last van het bewijsmateriaal, dat
de speciale commissie op de plaats van dc
misdaad en in de intuoechen bekend gewor
den schuilplaatsen van Eiser verzameld had,
alsmede na verscheidene confrontaties, legde
Eiser, die eerst hardnekkig ontkende, op 14
November een volledige bekentenis af.
Op een wijze, die in de geschiedenis der
Criminologie eenig is, had hij in een arbeid,
die wekenlang duurde, in een der pilaren
van den Buergerbraeukeller een tijdbom
Aangebracht, waarvan het uurwerk op zes
dagen of 144 uur was gesteld. Het ontwerpen
van de misdaad gaat terug tot Sept. resp.
October 1938. In Aug 193» werd de ruimte
voor de helsche machine gereed gemaakt
De lading bracht Eiser op den zevenden dag
voor de bijeenkomst in den Buergerbraeu
keller aan. Zes dagen tevoren beproefde hij
voor het eerst, de op tijd gestelde bom In
de aangebrachte holte te plaatsen, dit mis
lukte. (Jok de vijfde nacht voor den aanslag
aas hem ongunstig gezind. In den daarop
rolgenden nacht echter kreeg Eiser gelegen-
heiil zijn helsche machine te plaatsen.
Hij vertrok daarna onmiddellijk, om zich
over Stnttgart naar Zwitserland te begeven,
waar rijn opdrachtgever» reed» op hem
wachtten Om zekere redenen keerde hij in
den middag van den zevenden nog eens
naar Muenchen terug. Hij slaagde er In In
den nacht van 7 op 8 Nov. opnieuw In den
Buergerbraeukeller binnen te dringen om
zich nogmaals van het tikken van het uur
werk te overtuigen. De misdadiger had niet
verzuimd, er voor te zorgen, dat het geluid
van het uurwerk gedempt werd. Hij her
haalde zijn controle eenlge malen ln dien-
zelfden nacht. De* morgens ontbeet hij ln
een koffiehuis te Muenrhen. oen vervolgen*
Kr spoor over l'lm naar de grens te rei ren
den nacht van op 0 Nov. trachtte hij in
de nabijheid van Gnostanz over de Zwitser-
•che grens te komen. Het algemeen# alarm,
dat Intuaschen gemaakt was. verijdeld# de
re poging echter en leidde lot de arrestatie
van Eiser.
Bijzonderheden
over het onderzoek
BERLIJN. In verband met de opheldering
van den aan-'.ag in Muenchen verneemt de
Deutsoher Dienst nog de volgende bijzon
dorheden:
Onmiddellijk na den aanslag op den avond
van 8 Nov. kwamen op bevel van den rijks-
laider der SS all" deelen der Duitsche ptv
HUe in hoog» ten a'armloettand In actie Er
begon reeds in het uur van den misdaad
vta bulten naar binnen als het ware een
Himmler, de chef vaa de
Duitsche politie.
omsingeling van den dader. Alle grensover
gangen werden gesloten, open grenssecto-
ren bijzonder scherp bewaakt. In uiterst
korten lijd waren daarmede dus de deuren,
die den toegang naar het buitenland konden
geven, hermetisch gesloten.
Tegeltjkertljd begaf zich een speciale
commissie der crimineel# politie naar
München waar evcneem onmiddellijk na
het vervoer van de doodon en gewonden de
plaats van het misdrijf volledig werd afge
zet
Het puin wordt onderzocht.
Er begon toen hier nog in de nachtelijke
uren van Dinsdag op Woensdag een bijzon
der moeilijk werk. Alle puin werd zorg
vuldis gezift en systematisch doorzocht en
geordend. Na methodisch zoeken geduren
de dagen en nachten, en met de meeat
nauwkeurige drukberekeniug. waaibij aan
dacht geerhonken werd aan den aard der
ontploffing, kwam de politie in het bezit
van enkele, deels onbelangrijk schijnende
splinters, schroefjes en deelen van een
veer, die de voorwaarde vormde voor de
eerste reconstructie van het objectieve fei
tenmateriaal. Ër kor thans een eerste dui
del ijk beeld verkregen worden omtrent het
uurwerk, dat de ontploffing tot stand
bracht, van den aard en ongeveer van den
omvang van het springstofmateriaal, «ven
als van de vermoedelijk# plaat» waar de
helache machine was aangebracht en de
eigenlijk# constructie van den bom. Gevon
den deelen van een speciaal uurwerk
maakten het mogelijk belangrijke conclu
sies te trekken ten opzichte van de firma's
die het vervaardigd hadden en raven
daarmede zeer bijzonder waardevolle vin
gerwijzingen voor de opsporing van den
dader.
De krino eea Elser pealetea.
Op dezen grondslag bouwde de comtnU
sie der veiligheidspolitie, bestaande uit
ambtenaren van de geheime staatspolitie,
haar verdere werkzaamheden op en nu
konden de duizenden ntededrelingen uit
het geheel# Duitsche volk nagegaan wor
den. De omsingeling van den misdadiger
werd steeds naitwvr. Toen de kring van
verdenkingen om Eiser gesloten was. toen
alle persoonlijke contacten zijn levensweg,
zijn milieus tot op de seconde nauwkeurig
vastgesteld konden worden, kon weer (n
nieuwe herhaalde verhnoren en coof roula
tie* de overtuiging verkregen worden, dat
men de werkelijke dader ln banden had
Onder den druk van het bewijnnaterlaal
i de intus.v-hen op de plaatsen waar de
dader een toevlucht gezocht had vasts*
«telde bijzonderheden kon de bekenteni« van
den misdadiger nog slechts een bevestiging
geven van het resultaat van he» onderzoek.
Hoe nauwkeurig en svstematlsch Eiser
gewerkt heeft blijkt uit de volgende hiizon
derheid die in den loop van het verhoor aan
het licht is gekomen. Na filn eigenlijke be
kentenis zou Fl«er ter opheldering van eenl
ge kwesties naar den Buergerbraeukeller
in München gebracht worden. Eiser ver
klaarde, dat dit overbodir was. en vervaar
digde ten bewiiza daarvan in het locaal
waar hij verhoord werd uit de vrije hand
en uit het hoofd eeh tot in de kleinste bij
zonderheden nauwkeurige schets van de
p!aat« waar de daad gepleegd Is, en die het
geheel technisch gecompliceerde moord
plan nauwkeurig en waarheidsgetrouw in
hield.
Het was da politie in den loop van de op
sporing een raadsel gebleven waarom de
dader met het oog op den langen looptijd
van het uurwerk in zijn helsche machine
onderweg naar het buitenland nog eens te
rugkeerde. De dader heeft dit punt opge
helderd.
De eerste openhars bekendmaking van
het afzeggen van de plechtigheid in de
Burgert)raukeller en de latere verandering
van den termijn voor de redevoering van
Hitier op den avond van 8 November had
hem ertoe gebracht zich nogmaals naar de
plaats van den misdaad te begeven. De ge
iukkige omstandigheid, zoo besluit de Deut-
«cher dienst, die den Fuhrer en daarmede
ona allen behoed heeft voor een ontzetten
den rampspoed werd den misdadiger nood
lottig. Ilii kon gegrepen worden voor hij
zich in het buitenland aan een arrestatie
kon onttrekken. Wij alien moeten dfze om
standigheid dubbel dankbaar zijn want de
arrestatie van dezen man heeft in al zijn
consequenties een beteekem» welker strek
king in bet geheel niet te schatten ia.
Leiders vaa den Britecbea Ia
bewakende Dnltecbe
overweldigd CB aaa de staatspo
litie overgeleverd.
Officieel wordt door D.N.B. bekend ge
maakt:
De in Den Haag aanwezige centrale van
de Britache Intelligence Service voor West-
Europa heeft sinds geruimen tijd getracht in
Duitschland complotten te doen smeden en
aanslagen te organtseeren. resp. contact tot
stand te brengen met door hem vermoede
revolutionnaire organisatie* Op grond van
een even misdadige ais onnoozele inlichting
door Duitsche emigranten leefde men bij de
Briteche regeering en de onder haar staan
de Intelligence Service In de meening. dat
zich in den Duitschen staat, in de partij en
bil de weermacht een oppositie bevond, die
het doe! had in het Rijk een revolutie te
doen ontstaan. Onder deze omstandigheden
werden ambtenaren van den veiligheid»
dien«t der S.S. er mede belast contact te
zoeken met «leze Britache terreur- en revo
lutiecentrale in Den Haag. In de meening
werkelijk te onderhandelen met revolutlon
nalre Duitsche officieren onthulden de ver
tegenwoordigers van de Britache Intelligence
Service den Duitschen ambtenaren hun
voornemens en plannen, ja, om een duur
zaam contact met deze vermeende Duitsche
officieren te kunnen onderhouden leverden
zij hun bovendien een bepaald draadloos
zend- en ontvangtoestel, waarmede de Duit
sche geheime staatspolitie tot oo den dag
van vandaag het contact met de Britache
regeering in atand heeft gehouden.
Op 0 November au trachtte» de leiders
vaa deaea Britse ben Utellloeaee Servies
voor Europa, de heerea Best sa kapt. St*
vsbs, de Nederlaadacbe greas teti Veale
aear Daltseblaad Ie overschrijden. X» wer
dea daarbij deer de beu bewakeade Duit-
sebs organen overweldigd ea als gsvaags
bsb dar staatspalitte afgeleverd
Do mot elkaader la strfld ztjade mededee
Hagen betreffende boa gevaageaaaaaiag.
deaa aeg op Nodorlaadscb gebied, daa wol
op Dultscb gebied gaaablai la. ostdea ep
bet eegeabUk onderzocht.
Tegenmaatregelen van
Duitschland verwacht
Ia bot Legerbuis beeft Chambertaia
aangekondigd, dat da Britache regee
rt ng roprossallles zal aamsa ia var-
baad mal de uitbreidiBg dar aear
hij zoide - Duitsche mtjasavsldea.
Uitvoer vaa goederen vaa Dult-
schsn oorsprong zal oaderworpea
wordea aaa Inbeslagneming ep zee.
Chamherleia zstde o-a.:
„De Britache rsgeerlag Is alet voor
nemens toe te laten, dat daza
matbodea vaa oorlogvoer lag voort
darea zonder vorgsldiagsmastrsge
Isa. (Bijval.) Ik moge bel Holt er
eaa herinneren, dat federoade dea
vorige» oorlog bij wijze vaa gerecht
vaardigde represaille veer de duik-
beotaaavallea ep koopvaardijsche
pen, exporten vaa Duitschen oor
sprong of vaa Duitsche eigenaars, ep
toe la beslag rijn genomen. De vale
schaad ia «en vaa bet internationale
recht en de meedoogenlooze ruwheid
der Duitsche matbodea hebben ons
ertoe de#n besluit sa thans aea derge
lijke» kners te volgen. (Lalde MjvaL)
Binnenkort tal eea .order la ooma-
dl" verschKaaa, waarbl| aea dit be-
sluit alt voering zal wordea gega-
De Haagseh# Conventie, welke door Duitsch
land is ondeneekend Duitschland heeft
nog op 17 September verklaard deze over
een komst te willen naleven bepaalt, aldus
Chamberlain, dat Mj het gebruik van ver
ankerde mijnen alle mogelijke voorzorg»
maatregelen voor de veiligheid der vreed
zame scheepvaart moeten worden genomen.
Dit is juist het kardinale punt der Conven
tie. daar de mijn geen onderscheid maakt tus
schen oorlog» en koopvaardijschepen, tus-
schen oorlogvoerenden en neutralen. De Con
ventie eischt in het bijzonder, dat wanneer
de mijnen niet langer onder controle staan
van hen, dia ze gelegd hebben, de gevaar
lijke zone wordt bekend gemaakt zoodra de
militaire behoeften dit toelaten Wanneer
niet verankerde mijnen gebruikt worden,
moeten zij onschadeluk worden gemaakt ten
hoogste een uur nadat degenen, die ze ge
Icgd hebben, de controle over de mijnen ver
loren hebben.
Bij het leggen van de mijnen, welke de
door mij genoemde verliezen veroorzaakt
hebben, heeft de Duitsche regeering geen
dezer bepalingen In acht genomen. Deze
nieuwe gewelddaad ia een hoogtepunt In
de reeks verdragsschendingen, waaraan
Duitschland zich heeft schuldig gemaakt
Ik behoef ei echte te berinneren aan het lot
zinken brengen van de Athenla" waarbij
110 menschenlevena verloren gingen, en de
daarop volgende vernietiging van Britache.
geallieerde of neutrale schepen door middel
ven mijnen, torpedo's of kanonvuur. Deze
aanvallen zijn vaak tonder waarschuwing
ondernomen en In een stijgend aantal ge
vallen met volkomen verontarhtzamlng van
het door Duitschland geteekende protocol
over den duikbootooriog en de meest ele
mentaire wetten van menschel ijk held.
In seml-offlcieele kringen legt
men reeds den nadruk op het feit,
dat de nieuwe Brit«rhe maatregelen
buitengewoon ernstige gevolgen voor
de kleine neutrale landen als Neder
land en België zullen hebben en dal
tl! nog meer moeilijkheden zullen
toevoegen, aan die. welke de ha
ven» van Antwerpen en Botterdam
reed» te verduren hebben Men ver
wacht, dat deze maatregelen een
gunstige uitwerking zullen hebben
op de scheepvaart tn Italië en dat
de Italiaanse he havens den zeehan
del van de Noordzeehaven» san zich
zullen trekken.
Men wijst er ln deze kringen verder op.
dat Rotterdam en Antwerpen reedt groote
verliezen hebben geleden door het opont
houd In Dulns en het loseen van een »e
deelt# of de geheel# lading van hun sche
pen. Het la buiten allen twijfel dat een con
troie op de schepen, die uit Nederland en
Belffié vertrekken, deze verliezen nog aan
zienlijk grooter tal maken.
Men vraagt zJch in politieke kringen af
wat Duitschland» houding zal zijn ten op
zichte van de neutrale landen. Chamberiaina
verklaring wordt dan ook als buitengewoon
ernstig beschouwd, zoowel in politiek als
economisch opzichtDaardoor Immers zal
de scheepvaart in de Noordzee zoo goed als
verlamd worden.
Ook Italië ziet gevaar voor de neutralen
uit de verscherpte Britache houding.
Da oorlogvoerende landen, dlo vaa daas
blokkade to lijden bobboa ea deze nilen
breken, zoadew daardoor godwoagen kon
aoa wordea mm bot vold vaa baa militairs
operaties alt to breiden togen otk Bestraal
laad, dat zteb vrijwillig af togoa rija wil
aoortegt sa sameaworfct met do blokkade, *t
boofd balgend veor de gewotealoeea Brit
Oll nummir bavat 8 pagina's
Crustige bezorgdheid
De Britache maatregelen zullen, volgen»
L'.P.. ongetwijfeld vérstrekkende consequen
ties voor België hebben In officieels krin
gen wacht men op alle détails vóórdat men
zijn houding zal bepalen.
Het Britache Ingrijpen tegen den Duitertien
uitvoer via neutrale havens en ln neutrale
schepen tal ongetwijfeld een even krachtig
wederwoord van Duitschland uitlokken
Hoe dat zal lulden ia niet met zekerheid
te voorspellen.
Maar gezien de steeds teoaemsode
haat ea da scherpte der wodorzgd
schs maatregel 4a 1 alet ondenk
baar dat do Duitsche rsgearing zal
DE BILT SBINTi
Verwachting: Koud» ochtend,
nevelig, overwegend droog,
zwakke wind. aanvankelijk
uit uiteenloop# mie. later
me «et uit Zuidelijkt rich
tingen.
Onbegrijpelijk
antwoord
NEDERLANDSCHE VLIEGTUIGEN
ZOUDEN HERHAALDELIJK BO
VEN DUITSCH TERRITOIR OE-
VLOOEN HEBBEN.
Nadat da Nederlandeche zaakgelas
tigde te Berlijn Maandag do Wil-
helmstraschriftelijk In kennis
had gesteld van klachten der Ne
derlander he rogeering over hot
overvliegen door Duitache vlieg
tuigen van Nodoriandach grond
gebied. hooft do Duitsche gezant
ln Den Haag vaa zijn kant tegen
over ds Nsderiandacha rogeering
uiteen gezet, dat Nederlandeche
vliegtuigen herhaaldelijk over
Duitsch territoir hebben gevolgen.
Belde regeeringen hebben toege
zegd do wcdarzijdscho klachten te
onderzoeken.
Bij nov raag te bovocgdor plaatse werd
ons medegedeeld, dat men dit bericht vol
komen onbegrijpelijk vond.
Van andere zijde merkte men op. dat do
Nederlandeche militaire vliegtuigen uit
den aard der zaak nauwlettend het Duit
sche Rijksgebied ontwijken, eerstens omdat
zij bij eenlgerlei schending reen enkel be
lang hebben en tweeden* nmdat rij daar
door onnoodig risico zouden loopen.
Sehonun&ktr iprfngf de grackl
ia.
Gistermiddag la tn een pothuis t# Am
sterdam op den hoek van de Nieuwe Ketters
gracht en Weesperstraat. een petroleum*
lamp. walka de 25-jarige schoenmaker, die
zijn werkplaat» in het pothuis heeft inge
richt, wilde ontstaken. In brand geraakt
Het gevolg waa. dat do kleeren van den
man vlam vatten.
Hij verloor evenwel geen moment zijn te
genwoordigheid van geest en snelde naar
den wallekant om vervolgens In het koude
vrsri.twsicr te «printen. De schoenmaker
kon evenwel niet zwemmen, zoodat al
•poedig voorbijganger» er aan te paa moes
l#n komen.
Twee personen begaven zich ta water, doch
nadat ztj den schoenmaker ta pakken had
den gekregen, witten tij niet aan den wal
te komen. Daarop werd de brandweer gealar
rneerd. die na weinige oogenbtikkan ter
Plaats» verscheen en de drie drenkelingen
op het droge bracht. De brandwonden van
den schoenmaker waren evenwel van dien
aard. dat de man in een ziekenhuis moest
worden opgenomen.
In het pothuis had het vuur geen schade
veroorzaakt
verklaren atet langer de neutral!
telt te kannen erkennen vaa alk
laad. dal zteb balgt veer deze onwel
tigo Britse be maatregel.
Van een dergelijke, vrij zeker te verwach
ten Duitache verklaring zouden allereerst de
Ostolanden. maar vooral Nederland en Bel
gië de dupe worden.
Hoe tenslotte de houding vaa Rusland en
Italië ia! zijn. valt op dit oogenblik mat
geen mogelijkheid te zeggen, maar vast
staat, dat de scheep ram pen aan Engeland#
Oostkust welke werden ingeleid door de
ondergang van onze mooie Jvtmoa Boli-
var" wijd strekkend# gevolgen kunnen heb
ben voor het verder verloop van den oorlog
ea speciaal voor de positie van de neutra-