üi*C<uiöin I
RIISAND zal doorzetten
iltuir bedreigt onze veestapel
Gruwelijk drama
op Oudejaarsavond
Nieuwe rampen
in Turkije
Nieuvwapen
IVfcine
DAGBLAD VOOR HOLLAHD'S NOORDERKWARTIER
Ernstige
Gerde troepen uit Siberië
aangevoerd
ische
nederlaaqSuomosalmi
\eehouders paraat!
De dood loert op Uw vee
Moord en zelfmoord
Laan, ei
DINSDAG 2
n, Tel. 444 (2 lijnen). Kengetal &J40.
JARI 1940. 84e Jaargang. No. 11074.
Uïtgöve rfer rtg.-Mif. „Hollands Noofderkwartier" 1
FINSCHE „Z ORDPATROUILLES"
SNIJDEN DE
ILIJN NAAR MOER-
AF.
Het Deense 1 Natioanl Tidende
meldt uit I dat in het Krem-
lin een bel i bijeenkomst van
den Russis irlogsra'ad gehou
den is. Eei elnemers zouden
voorstandel est zijn van het
sluiten van op de oude door
Finland ge voorwaarden. An
deren zoudi
verrichtingdl
wel sprak z
offensief, vc
kregen heef
sultaat, dat
uitstel der krijgs-
d hebben tot het
a.s. voorjaa i eerderheid even
voor een massaal
Finland buüten-
landsche hu beteekenis ge-
laatste meening
heeft het g n en had tot re-
ssische actie de
laatste dagi Degenomen.
GENERAAL ST AN HET FRONT.
Gemeld word
bevel der Russ:
Moermansk opc
mén. Stern w.
van het roede
Ook wordt be a'
koude en ontb
elitetroepen aar
land bij de 7..,
men en dat el'K
op alle fronten
Opat rent de
front vernoemt
20.000 Russen ii
mi een z war en
De Finsché t:
operaties overgi
De Finsehe t
grens op nop ei
n.1. bij Kuhmo.l
zijn Kivivaara
generaal Stern het
roepen die vanuit
op; zich heeft geno-
lusj'er bevelhebber
i iel Verre Oosten,
al £0.000 man, tegen
geiarde, Siberische
ort in Midden-Fin-
iiéllc zijn aangeko-
'massaal offensief
eii aehteiK?
tingen' aan het
a Dagbladet", dat
van Suomossal-
hebben geleden,
tot zuiverings-
zij n de Russische
built overschreden,
te andere punten
„ZELFMOORDPAlLES" IN ACTIE.
Finsehe skïpatj
grondgebied .zijn
andelijke verbind
opereeren thans 1
Kandafaksja welM
in Rusland is gel
De „zclfmoordn
die op Russisch
[rongen en de vij-
m hebben bestookt
juurt van de stad
|k.m. van de grens
elk beslaande
uit 100 a 200 man, gekleed in witte overjas
zijn er, volgens té Helsinki uit Rovaniemi
(hef. hoofdkwartier van hel Finsehe noor
delijke leger) ontvangen berichten in ge
slaagd op drie punten den spoorweg van
Moermansk naar Leningrad af te snijden
en de lijn te vernielen.
In deze eenzame woestenij met een tempe
ratuur van ongeveer 30 graden beneden het
vriespunt zal het herstel der spoorlijn zeer
moeilijk zijn.
Te Moermansk zou reeds een ernstig te
kort aan levensmiddelen merkbaar zijn als
gevolg van de Finsehe operaties.
LUCHTBOMBARDEMENTEN.
Russische vliegtuigen hebben gisteren
hun aanvallen hervat op Zuid- en Zuid-
Oost Finland, na het ongunstige weer.
De meest moorddadige aanvallen werden
gedaan op Jyvaeskylaw, waar tot nu toe
zeventien dooden en tal van gewonden zijn
geteld, en te Varsa, waar drie burgers wer
den gedood en verscheiden gewond.
In de rest; van Finland werden vele men-
sclien gedood.
De materieelc schade was van geringe be
teekenis, behalve de Varsa en Jyaeskylow.
De Finsehe luchtmacht heeft tal van ver
kenniiigsvluchten uitgevoerd en de Russi
sche achterhoede gebombardeerd. Volgens
niet bevestigde inlichtingen zijn vier vijan
delijke vliegtuigen door het vuur dei' lucht
doelartillerie omlaag gescholen.
Twee andere toestellen zijn waarschijnlijk
vernield.
KRACHTIGE AANVALLEN OP DE
KARELISCHE LANDENGTE.
In het Finsehe Iegerbcricht van giste
renavond wordt gezegd dat op de Kareli-
sche landengte de Russische artillerie een
hovig vuur gaande houdt tusschen Hatja-
lahtenjaervï en Muomlaajacrvi. Langs do
Taipalo-rivier en bij be! Siivento-mecr was
ecp hevig spervuur in de buurt van Haori-
ncn en Kelja. Tegen 2 uur 's middags wer
den krachtige vijandelijke aanvallen afge
slagen. Aan het oostelijk front was ten
noordoosten van het Ladogameer een le
vendige activiteit van patrouilles. Te Itto-
koii en in den sector van Ilomanlsi zijn vij
andelijke aanvallen .die door artillerie wa-
rén ondersteund, afgeslagen.
In den sector van Petsamo hebben Rus
sische vliegtuigen boven de Noorschc grens
gevlogen. Zij hebben op Noorsch gebied
twee bommen laten vallen op het ijs van
de Paasvik.
Brand in Vatikaanstad
Apostolische kanselarij en de
St. Laurentius ernstig bescha
digd.
KWAADWILLIGHEID OF
KORTSLUITING.
Gisterochtend heeft een brand ge
woed in 't gebouw van de aposto
lische kanselarij in Vatikaanstad en
de aangrenzende kerk van Sint Lau
rentius in Damaso, welke ernstige
beschadigingen heeft veroorzaakt.
Toen de brand oversloeg op de kerk van
Sint Laurentius, sprong een karabinier door
de vlammen en redde het allerheiligste. Hij
bracht het naar de kerk van Sint Anna.
In de kanselarij hebben de ..zaal der 100
dagen" en de „Vassari-zaal" het meest gele
den.
Het dak van de kerk van Sint Laurentius
is ingestort. De materieel schade is aanzien
lijk, doch het schijnt dat de fresco's minder
hebben geleden, dan men vreesde. Talrijke
waardevolle schilderijen, Waaronder het mi-
raculeuse beeld van O. L. Vrouw van Pom
pei, zijn gered.
Do pauselijke staatssecretaris, kardinaal
Maglione heelt zich met den gouverneur
van hel Vatikaan en de Italiaansche auto
riteiten naar het gebouw begeven om een
onderzoek in te stellen. Later heeft de kar
dinaal rapport uitgebracht aan Z.II. den
Paus, die zeer bewogen was door het ge
beurde.
Men weet nog niet of de brand geweten
moet worden aan kwaadwiliglieid of kort
sluiting.
ZOON VAN EDISON MINISTER VAN
MARINE.
President Rooscvclt heeft Charles Edison
benoemd tot minister van Marine.
llij is een zoon van Thomas Edison, den
beroemden uitvinder.
Sinds den dood van den vorigen minister,
Claude Swanson, was Charles Edison plaats
vervangend minister' van marine.
Besmet Marokkaansch
beendermeel de oorzaak
Na dc ernstige mond- en klauwzeer-epide-
mie der laatste jaren, wordt onze veestapel
opnieuw bedreigd, thans door een nog ge
vaarlijker vijand, het miltvuur.
In Zuid Holland zijn in de laatste dagen
.">0 gevallen geconstateerd, in Noord-Holland
tot dusver reeds meer dan dertig, -waarvan
in hel district van de destructor' te Schagen
in de laatste 5 dagen alleen reeds 7 gevallen
en wel 2 gevallen in Alkmaar, alsmede in
Breezand, Don Helder, Winkel, Wieringen
en Wierinsermccr.
Het spreekt vanzelf, dm de inspecties der
voearLofiükundig onmiddellijk hc»b
ben getracht de haa' d der infectie te ontdek
ken en hoewel zij daarin vrij spoedig zijn
geslaagd, mag toch worden venvacht, dat hot
eind van het aantal sterfgevallen door deze
vreeselijkste aller veeziekten nog niet in
zicht is.
Gebleken is n.m.1. dat de fouragehan-
del „De Adelaar" te De Bilt een be
langrijke partij beendermeel uit
Frankrijk, waarschijnlijk afkomstig
uit de Fransche kolonie Marokko,
heeft ingevoerd, welk diermeel be-
voitnze
DEFENSIE BESL
Zes ondezèootjagers
Het depaime van Defensie
heeft zes »d$bootjagers be
steld. Drie erezuilen worden
gebouwd dr j Nederlandsche
Dok MaatsclpplV. en drie door
J. en K. Sfls eepswerven te
Kinderdijk.
De turbint va deze schepen
zullen word veardigd door de
N.V. Machiiab* stork cn Co.
te Hengelo,lochaden geïnstal
leerd door j scasbouwers.
Deze onderzceb tiag behooren, volgens
dc Tel., tot een icuype oorlogsvaartui
gen, welke in I [elaïn Amerika subma-
rinechasers en Ft rijk chasseurs de
sousmarins geifmdirden. In het bij-
heien groot aantal
snj vaartuigen, die
slechts pl.m. 15 fcnjerverplaatsing be-'
torpedoboot jage
is ook rekcnirif :ebot
van drie nieuv
welke tot dusvt
lijst voorkwam'
torbootcn. eenif
onderzeeboofjag
reeds zegt, geh
jacht maken op
zitten. De snelh beigt 20 mijl. Zij zijn
bewapend met knnian 7.5 c.m. 2 mi
trailleurs cn 2 lortji voor. dieptebom
men. In het ni tvc ïramma voor onze
weermacht, datjpoaljen weet,- kruisers.
ferzeebooten omvat
met den bouw
socj oorlogsschepen,
nogt in onze marinc-
najjk: 22 torpodomo-
*no kanonneerbooten
voor escort e-dioM^n bovengenoemde
ye, zooals de naam
inicht zijn voor het
deibootcn.
RENTENIER SCHIET LANDARBEI
DER NEER, EN WERPT ZICH
DAARNA ONDER DEN TREIN.
Eén noodlottige vergissing
Te Hoeven in Noordbrabant heeft
zich op Oudejaarsavond een drama
afgespeeld, dat aan twee personen
heli leven heeft gekost. Een 52-jarige
rentenier heeft met een eenloops
jachtgeweer den 38-jarigen gehuwden
landarbeider, C. Jongmans, vader
van vijf kinderen, neergeschoten en
zich daarna onder den trein gewor
pen.. Zeer vermoedelijk is Jongmans
het slachtoffer van een vergissing
geworden en had de rentenier het op
een ander gemunt.
BIJZONDERHEDEN.
Ter plaatse staan drie landarbeiderswo
ningen naast elkaar In een daarvan woont
de 52-jarige A. S., rentenier, met zijn twee
zusters. In een der andere huizen woont de
38-jarige gehuwde landarbeider C. Jong
mans. vader van vijf kinderen.
Toen Jongmans gisteravond oven naar
builen ging, hoorde men een schot; Even
later binnengekomen, viel hij dood neer. Hij
was in de hartstreek getroffen. Een over
buurman, die bel schot gehoord had en zich
op het gehuil van de kinderen naar de wo
ning van J. begeven had, waarschuwde on
middellijk een dokter cn den majoor van de
rijksveldwacht Ook de burgemeester van
Hoeven, de heer P. J. Jansen, werd verwit
tigd. Terwijl gemeente- cn rijkspolitie met
den politiehond Leo van den brigadier der
rijksveldwacht Wens uit St. Willibrord zich
bij de woning van J. 'bevonden, werd men
gewaarschuwd, dal er een tweede scliot was
gelost en wel voor de circa 800 meter verder
aan dezelfde straat gelegen woning van C.
van O., waarbij het bovenlicht van de deur
was stukgeschoten.
Het spoor van den dader leidde van de
woning van Jongmans via een zijweg, waar
het vuurwapen waarschijnlijk opnieuw ge
laden werd, naar de woning van v. O. en
vervolgens naar een weg, welke naar de
spoorbaan ZwaluweRoosendaal leidt.
Op ruim acht kilometer afstand van de
plaats, waar het eerste schot viel, vond men
het verminkte lijk van den rentenier A. S.
Bij hem werd een eenloops jachtgeweer ge
vonden, zoodat men aanneemt, dat hij de
moordenaar is geweest.
Op een ander gemuntl
S., die zijn gehecle lev.en te Hoeven ge
woond heeft, leidde een teruggetrokken le
ven en men zag hem zelden. Ook ging hij
met niemand om. Wel trok hij er vaak des
nachts op uit om te stroopen, waarmede hij
een zekere vermaardheid had verworven.
De aanslag schijnt gemunt geweest te zijn
op het leven van dengene, die van hem een
stuk land en een huisje had gepacht cn die,
alhoewel hij de pachtsom steeds op tijd be»
taalde, het land niet naar den zin van S. zou
hebben bebouwd.
S. moet den man. dien hij uit den weg
wilde ruimen naar buiten hebben zien ko
nen, waarop hij zich met zijn geweer aclrtci
zijn woning opstelde om den ander op te
wachten. De verwachte kwam evenwel niet
'•oorhij, wel Jongmans, dien hij. naar men
aanneemt niet. heeft herkend, zooda.l deze
I. nu het slachtoffer van den moordaanslag
is geworden.
Na zijn daad heeft S. zich uit de voeten
gemaakt en verwijderde zich via de lande
rijen, welke zich achter hel moleneind uit
strekken. Tijdens dc vlucht moet hij blij
kens hét spoor, ook het schot voor dc wo
ning van van O. hebben gelost, -waardoor
een ruit boven dc voordeur werd verbrijzeld
Het schijnt dat hij ook tegen van O. een vee-
Ie had, welke met het stroopen verband
hield.
Het lijk van S. werd met verbrijzelde sche
del langs de spoorbaan gevonden.
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE BILT S E INT t
Verwachting: Matige tot lichte
vorst, dés ochtends in het
Oosten en midden plaatse
lijk strenge vorst; nevelig
tot helder of liehtbewolkt,
droog weer, zwakke tot ma
tige Oostelijke tot Zuidoos
telijke wind.
smet blijkt te zijn met de miltvuur
bacterie.
Dit besmette beendermeel is waar
schijnlijk over geheel ons land verzon
den aan de mengbedrijven, die het
volgens regeeringsvoorsohrift mengen
in de mineraal-mengsels.
In duizenden, misschien tienduizen
den kleine hoeveelheden verdeeld, is
het dus gedistribueerd onder de vee
houders en doet daar z'n doodelijk
werk.
Als men acht slaat op de strenge controle
vvellcc van rijkswege wordt uitgeoefend op de
Nederlandsche destructoren, die geregeld hun
diermeel moeten opzenden aan het Centraal
Laboratorium te Utrecht, waar het op steri
liteit wordt onderzocht, vraagt men zich met
rooto verbazing af hoe het mogelijk is, dat
groote partijen beendermeel van builCMianü-
schen oorsprong, blijkbaar zonder voldoende
controle in circulatie kunnen worden ge
bracht, temeer waar ons bekend is, dat van
dc zijde der Nederlandsche' beendermeclfa-
brikanten reeds eerder op de ongelijkheid
in controle is gewezen.
Miltvuur!
De boer, die eens met deze ziekte te ma
ken heeft gehad, schuwt haar als dc pest.
Met is bekend, dat de bacterie, welke deze
ziekte veroorzaakt, zoo levenskrachtig is
gebleken, dat botten van GO jaar geleden
begraven koeien, welke door grondwerk
zaamheden aan de grondoppervlakte kwa
men, opnieuw besmetting veroorzaakten
Het bloed, dat uit de kadavers van gestor
ven dieren vloeit, besmet andere dieren.
Geen leven, ook dat van den mcnsch, is vei
lig voor dc miltvudrbacteric. De besmet
ting geeft, een geheel ander ziekteverloop
te zien dan bij mond- en klauwzeer. Even
een siddering, en het aangetaste dier valt
tlood neer.
Nu de inspectie van den veearstenijlcundi-
gen dienst de oorzaak heeft gevonden, moet,
dat spreekt vanzelf, een krachtig tegen-of
fensief volgen.
De fabriek „de Adelaar" is gesloten, maar
deze muatregel is natuurlijk niet voldoende.
Ieder die aan zijn meel twijfel en dat geldt
voor mengbedrijven, zoowel als voor den
veehouder, moet het niet afleveren of voe
ren, doch 't óf steriliseeren óf verbranden.
Daarnaast dienen de boeren koeien, welke
plotseling sterven, in geen geval dc nek af
te snijden, zooals veelal gebruikelijk is,
maar onmiddellijk den veearts te wa-arschu
wen.
In geval van besmetting bevat het weg
vloeiende bloed immers milliardcn bacteriën
cl-lc v. zich de dood brengend aan het dier
dat op die -plaats graast of aan het bloed
lokt. Dc messen waarmede wordt gewerkt,
de handen, de kleercn, zij allen kunnen via
deurknoppen, melkbussen cn dergelijken de
besmetting verder dragen.
Ook boude men honden cn katten ver van
een beest, welks plotseling doodgaau arg
waan kan wekken.
Aan de destructor te Schagen wordt in
deze dagen op volle toeren gewerkt.
Dc besmette kadavers worden op de hoogst
bereikbare temperatuur (150 gr.) gedurende
5 uur gekookt en het. restant daarna vernie
tigd, dus niét gebruikt voor de diermeel fa
bricage.
Met de uiterste zorg worden dc terreinen,
vervoermiddelen en alles wat maar met de
slachtoffers van het miltvuur in aanraking
kan zijn geweest, onder de persoonlijke lei
ding van den directeur, veearts de Boer, ont
smet. Ook de boerderijen, waar dc gevallen
zich voordoen, krijgen een extra kreoline-
beurt.
Op deze wijze tracht ons veearlsenijkun
dig toezicht het gevaar te stuiten, dat zoo
plotseling onze veetapel is komen bedreigen.
Aan dc veehouders de taak om daarbij te
helpen, door niet teveel op het verlies te
letten, dat geleden wordt door het niet voe-
Ten van verdacht meel, doch liever deze
schade te dragen, dan de eigen kostbare die-
rgp aan den dood door miltvuur bloot te
stellen en bovendien daardoor de bacterie
gelegenheid te geven door besmetting van
andere veohoudersbedrijvcn haar doodelijke
greep op onze veestapel te voltooien.
NA DE AARDBEVING OVER
STROOMINGEN EN ORKANEN.
VERSCHRIKKELIJKE TOESTAND IN DE
GETEISTERDE GEBIEDEN.
Na de aardbeving en de overstroo
mingen is Turkije gisteren door een
derde natuurramp getroffen: vree-
selijke stormen woeden op de Zwar
te Zee en men vreest, dat vele sche
pen verloren zijn. Het in Istanboel
thuisbehoorend stoomschip „Tur-
kan", groot 604 ton, is, naar ge
meld wordt, gezonken met een be
manning van 20 koppen en met de
geheele lading. Geweldige golven
beuken op de Turksche kusten.
Volgons de laatste berichten zijn 300 per
sonen omgekomen in de ovcrstrooniingen in
het Noordwesten van Turkije. Ook komen
thans berichten over overstroomingen in het
gebied van Amassia, in de aardbevingszone
en in het zuiden des lands aan do Middel-
landsche zee.
Aangezien bet water op sommige plaatsen
twee tot drie meter hoog staat, komen steeds
meer menschen in gevaar. Vele duizenden
door angst opgejaagde mannen, vrouwen en#
kinderen vluchten half gekleed voor liet'
stijgende water. Zij hebben te lijdeii onder de
biltere koude. Men vreest, dat dc volle om
vang der overstrooinïngen eerst over ver
scheidene dagen bekend zal worden, wan
neer reddingscolonncs in de overstroomde
gebieden zullen zijn doorgedrongen.
Enorme watermassa's na dijkbreuk.
De snelle was van het water deed de dij
ken te Kcmal Pasja bezwijken, waardoor
enorme watermassa's over het land stroom
den. Huizen stortten in en bedolven de be
woners onder het puin, andere personen ver
dronken. Men gelooft, dat de matcrieele
schade aanzienlijk is. De laatste berichten
melden, dat het overslroomingswater weer
begonnen is langzaam terug te vloeien naar
de rivierbeddingen.
30.000 dooden bij de aardbeving?
Volgens dc laatste schattingen zouden er
45.000 slachtoffers zijn, waarvan ongeveer
30.000 dooden. Volgens de laatste raedc-
decling van den minister van binncnland-
sche zaken, is de halve bevolking van Er-
zindjan, een district met 65.000 bewoners,
omgekomen, terwijl 20 procent der bevol
king werd gewond. Eenige treinen zijn er
in geslaagd Erzindjan te bereiken. Tal van
treinen met gewoncjpn kunnen niet ver
trekken, daar' eerst de sneeuw van de rails
moet worden verwijderd. Een trein, waar
in zich honderd ernstig gewonden bevon
den, o.w. een generaal cn vele officieren,
heeft zich een weg door dc sneeuw ge
baand.
De gèheele bevolking gemobili
seerd.
De geheele bevolking is gemobiliseerd
om mogelijke hulp te vcrlecncn aan gered
den. Voortdurend cirkelen vliegtuigen bo
ven geteisterde gebieden. Zij laten voedsel
en andere noodzakelijke dingen neervallen
voor de duizenden dakloozen, die nog
steeds van de buitenwereld zijn afgesloten.
liet geteisterde gebied hcefi een opper
vlakte van 150.000 vierkante kilometer.
Engeland en Frankrijk helpen.
De opperbevelhebber van de Britschc troe
pen in Egypte, generaalmajoor Wilson,
heeft twintig groote legertenten naar Tur
kije gezonden en hij heeft namens de Brit
schc troepen hier 100 pond sterling voor de
slachtoffers aan toegevoogd.
De Britschc regeering zal 25.000 pond
sterling en dc Fransche regeering 5 milli-
oen franken bijgedragen voor de hulpver
leening in de door de aardbeving in Tur
kije geteisterde gebieden.
Het Amerikaansclie Roode Kruis heeft te
legrafisch een bedrag van 10.000 dollar over
gemaakt tot hulp aan de slachtoffers van
de aardbeving in Turkije.