!o 111*11 ju i
Ho re Belisha
Noodlottig ongeluk
op het lisselmeer
G 1 ver
Militaire
hulp door
burgers
uit het kabinet
DAGBLAD VOOR HOLLANDSS NOORDERKWARTIER
Parapluies
Ook de minister van
voorlichting vraagt
zijn ontslag
Engelsche luchtmacht
onder eigen
oppercommando
Boonendistributie
18 Januari
Twee fraters
verdronken
Inzittenden door
parachutesprong gered
H. du Crocq
r
CENTRALE
VERWARMING
DE V
R I E S
Zomertijd in
Nederland
ongewijzigd
Geen handelsverdrag
Amerika-Argentinië
Laan, Schagen, Tel. 444 (2 lijnen). Kengetal 2240.
ZATERDAG 6 JANUARI 1940. 84e Jaargang. No. 11078.
Cn#§M ète MV. Ufcg.-Mf. JWamds
„VOLKENRECHTELIJK VOLKOMEN
GEOORLOOFD".
De moderne oorlog eischt den
inzet van de geheele volkskracht
Voor de Nederlandsche Vereeniging
voor Internationaal Recht heeft he
den in het gebouw van den Hoogen
Raad der Nederlanden te 's Graven-
hage, de kapitein van den Genera-
len Staf, mr. J. D. Schepers, een
lezing gehouden over deelneming
van burgerbevolking aan verdedi
gingsmaatregelen.
Wat moet gebeuren.
Er moeten, aldus spr., op groote schaal
terreinversterkingen worden aangelegd, be
staande uit opstellingen, waarin de wa
pens en de bedieningsmanschappen hun
plaats vinden, of uit hindernissen van al-
ierlei aard, welke den vijand moeten be
zorgen of de vuuruitwerking van onze
wapens moeten verhoogen.
Daarnaast moet de industrie het noodige
voor de verdediging en de strijdmacht le
veren. Dat noodige omvat zeer uiteenloo-
pende artikelen: hout. prikkeldraad, muni
tie. kleeding, schoenen, levensmiddelen enz.
De grondstoffen van de industrie en de
landbouw moeten worden aangevoerd, niet
alleen voor de voorzieningen voor de weer
macht, maar ook voor de voorzieningen
in de behoeften van de niet direct bij de
verdediging werkzame personen.
Kortom de verdediging in den
modernen oorlog eischt de inzet
van de geheele volkskracht. Een
onderscheid tusschen militairen en
burgers valt daarbij niet te maken.
Ieder is verplicht naar zijn beste
kunnen mede te werken.
Het onderscheid tusschen militairen en
burgerbevolking had een groote beteekenis
in de jaren, dat de oorlog te land zich in
de praktijk uitsluitend afspeelde tusschen
de wederzij dsche legers en slechts het le
ger de verdediging voerde.
Het verschil tusschen burgers en
militairen.
In den tegenwoordigen tijd voert het ge
heele volk den oorlog en de onderscheiding
tusschen militairen en burgers beteekent
dat de eene categorie de wapens mag dra
gen en de andere niet.
Deze onderscheiding is in het volkenrecht
mede ontstaan door het optreden van de
franc-tercurs in den Fransch- Duitschen oor
log van 1S70—1871.
Na een juridisch betoog over de rechten
en plichten der burgers ingeval van oorlog
concludeert spr.:
De medewerking van de burger
bevolking aan de verdedigingsmaat
regelen is volkenrechtelijk volko
men geoorloofd, zoolang de inval
ler het betrokken gebied niet heeft
bezet en dat voor een succesvolle
verdediging deze medewerking van
een ieder noodzakelijk is.
Tenslotte wijst mr. Schepers er op, dat
het geheele volk bereid moet zijn tot het
brengen van offers en „in een grimmige
vastberadenhetid vol moet houden, indien
ons land onverhoopt zou worden aangeval
len. Volhouden, niettegenstaande alle ellen
de en alle verliezen, volhouden totdat de
overwinning is behaald".
Nieuwe minister van oorlog in Engeland
EEN HALF POND PER PERSOON
PER MAAND.
Het ligt naar de Tel. meldt, in het
voornemen der regeering per 18 Jan.
a.s. de distributie van bruine boonen
witte boonen en capucijners te doen
ingaan. Deze mededeeling zal onge
twijfeld bij de bevolking groote vol
doening wekken, daar het lange
wachten met de boonenrantsoenee-
ring, zooals in een artikel elders in
dit blad uiteengezet, in breede krin
gen ontstemming wekte en men te
vergeefs naar de oorzaak van deze
stagnatie zocht.
De hoeveelheid, waarover men te
beschikken zal krijgen, zal waar
schijnlijk niet groot zijn, nl. een half
pond per hoofd per maand; en dan
niet een half pond van elk soort,
maar naar verkiezing uit één van de
drie soorten.
Te voren zal een begin gemaakt worden
met de voorbereiding eener regeling voor
zieken en zwakken, die meer dan gezonden
op boonen als voedsel aangewezen zijn.
Bijzon derheden over deze regeling
over de algemeene distributie van boonen
zullen later volgen.
hebber van het Britsche luchtleger in
Fankrijk, die in dat geval zou worden aan
gesteld, zou van uit zijn hoofdkwartier de
vooruitgeschoven luchtmacht geheel con
troleeren en het oog houden op de behoef
ten van het deel der luchtmacht, dat nauw
samenwerkt met Gort.
Het ziet er naar uit, dat Hore Belisha
slachtoffer is geworden van de oppositie,
welke hij heeft opgewekt tengevolge van de
door hem doorgedx-even verjonging van den
legerstaf.
De benoeming van Generaal Gort inder
tijd op de allerhoogste plaats in de leger
leiding met voorbijgaan van velen, die
daarvoor krachtens hun leeftijd en rang
voor in aanmerking meenden te moeten ko
men, heeft veel kwaad bloed gezet.
Daar komt bij, dat de Royal Air Force,
het luchtwapen, zich slechts met tegenzin
plaatste onder het bevel der „land"-gene-
raals.
Tenzij meer gedetailleerde gegevens wor
den verstrekt, mag worden aangenomen,
dat Hore Belisha, die geen man van schip
peren was, is heengegaan omdat hij de in
stelling van een apart luchtcommando niet
in 's lands belang achtte en daarin niet
met zijn collega's van den Oppersten Oor
logsraad kon meegaan.
Hore Belisha, de Britsche Minister van
Oorlog, en Lord Macmillan, de minister van
Voorlichting, hebben ontslag aangevraagd,
dat hun door den koning is verleend.
De koning heeft de volgende benoemingen
goedgekeurd:
Minister van Oorlog wordt Oliver Stanley,
minister van Handel wordt Sir Andrew
Duncan en minister van Voorlichting Sir
John Reith.
Stanley zal de plaats van Hore Belisha
in het, oorlogskabinet innemen. De andere
functionnarissen behooren niet tot het oor
logskabinet.
De nieuwe minister van Oorlog Oliver
Stanley moet thans het bed houden, daar hij
griep heeft.
Hij was sedert 1937 minister van Handel.
Zijn vader, Lord Derby, heeft in de oorlogs-
jaren de portefeuille van oorlog bezet.
Over dit opzienbarende aftreden zijn tus
schen Hore Belisha en Chamberlain brieven
gewisseld, welke weinig licht werpen op de
reden van deze ingrijpende reorganisatie van
het oorlogskabinet. Zij luiden:
Hore Belisha aan Chamberlain:
„Ook voortaan zal ik, met al wat in mijn
vermogen ligt, bijdragen tot een zeer ki-ach-
tige ooi-logsvoering, totdat deze succesrijk
zal zijn ten einde gebracht. Het vei-heugt me
dat er geen verschil van opvatting over de
politiek tusschen .ons beiden bestaat.
Chamberlain aan Hore Belisha:
„Ik betreur, dat U geen post kon aanvaar
den bij de reconstructie mijner regeering.
Het is voor mij een groote voldoening, dat
er nimmer moeilijkheden zijn geweest over
politiek en over de noodzakelijkheid den
oorlog met de uiterste vastberadenheid voort
te zetten tot een succesrijk einde."
Het aftreden van Hore Belisha komt voor
de meesten als een volkomen verrassing. De
minister zelf had gisteravond tijdens een
vergadering, welke hij bijwoonde, kort voor
de bekendmaking van het besluit, geen en
kele toespeling gemaakt op zijn aftreden. Hij
was tot even laat in zijn werkkamer op het
ministerie gebleven als anders en heeft tot
HORE BELISHA.
het laatst telefoongesprekken gevoerd. Te
genover een verslaggever heeft Hore Belisha
bij zijn vertrek van het ministerie gezegd,
dat hij niets had toe te voegen aan het door
hem aan den minister-president gezonden
schrijven.
De reden.
Te Londen herinnert men eraan, dat in
de laatste weken het gei*uoht heeft geloopen
over de vraag, te weten of het luchtleger
van het Bi'itsche expeditiecorps onafhanke
lijk moest blijven of dat het onder de tegen
strijdige controle v. 't ministerie van lucht
vaart zou moeten worden geplaatst.
Deze vraag was een jaar geleden in het
Lagerhuis ter sprake gekomen en toen
werd het besluit genomen, dat de vloot de
controle over haar eigen luchtwapen zou
krijgen. Hore Belisha had toen verklaard,
dat niets van dien aard overwogen werd
ten aanzien van leger en luchtmacht, tus
schen welke een zeer innige samenwer
king bestond. Het schijnt dat onlangs de
tegenstelling weer iraar voren is gekomen
onder een scherper vorm als gevolg van
de ondervinding, welke men in de eerste
maanden van den oorlog heeft opgedaan.
Het luchtleger, aldus deed men opmerken,
moet zich van zuiver militaire taken kwij
ten, welke essentieel zijn voor de oorlogs
voering en zou daarom volledig deel moe
ten uitmaken van het leger zooals 't lucht
wapen van de marine deel uitmaakt van
de marine.
Luchtmacht onder een eigen
commando.
De speciale oorrespondent van Reuter
bij de Engelsche luchtmacht aan het front
meldt, dat de groei van de R.A.F. thans
een stadium bereikt heeft, waarop de in
stelling van een nieuw luchtcommando
spoedig verwacht wordt. De Britsche lucht
macht aan het front bestaat uit twee af-
deelingen, ten eerste het deel, dat met het
leger samenwerkt en ten 2de een deel, be
staande uit vooruitgeschoven eenheden voor
direct, onafhankelijk optreden tegen den
vijand, dat uit Engeland wordt gecontro
leerd. Het eerste deel zal ongetwijfeld on
der generaal Gort blijven optreden,maar
het is waarschijnlijk, dat er een wijziging
zal komen ten aanzien van de vooruitge
schoven eenheden. De nieuwe opperbevel-
Dit nummer bavat 12 pagina
MEDEBROEDER ZIET HEM DOOR
HET IJS ZAKKEN.
Gistermiddag zijn op het IJsselmeer
bij Medemblik twee fraters onder
wijzers, die zich op de schaats van
de haven uit ver op het IJsselmeer
hadden gewaagd, door het ijs gezakt
en verdronken. Het ongeluk ge
schiedde op eenzame plaats ter hoog
te van den vuurtoren van Oude
Zeug.
Van grooten afstand zagen andere schaat*
senrijders het ongeluk gebeuren. Een aantal
hunner snelde dadelijk te hulp, maar het
was niet mogelijk tijdig de drenkelingen te
bereiken.
De omgekomenen zijn de 27-jarige frater
H. L. Pijnappels en de 25-jarige frater A. W.
van Arkel, beiden onderwijzer aan het pen
sionaat „Sint Radboud" te Medemblik.
Redders onverrichterzake terug.
Gisteravond omstreeks zeven uur is een
reddingsbrigade, welke ter hulpverleening
Medemblik had verlaten, onverrichterzake
teruggekeerd. Door de ingevallen duisternis
moesten verdere nasporingen achterwege
blijven.
Nader vernemen wij, dat de beide slacht
offers gistermiddag met verschillende ande
re fraters waren gaan schaatsenrijden. Op
ongeveer tien kilometer van Medemblik
bij de Oude Zeug, zag een der fraters plot
seling een eind vooruit twee zijner mede
broeders door het ijs zakken en geheel ver
dwijnen. Aan redden viel niet te denken,
Gistermiddag is boven, de Noordhol-
landsche gemeente Graft het militaire
vliegtuig G 1 in aanraking gekomen
met een D 21, onklaar geraakt en
verongelukt. Nadat de beide inzitten
den zich door een parachute-sprong
in veiligheid hadden gebracht, sloeg
het toestel op den grond te pletter
en vloog in brand.
Inwoners van het dorp Graft zagen gisten
middag om 1 uur op vrij groote hoogte een
militair vliegtuig, dat onregelmatig vloog en
plots een salto maakte. Toen het slingerende
vliegtuig tot ongeveer 500 M. was^ gevallen,
zagen de toeschouwers, dat een inzittende
zich met een parachute uit het toestel wierp.
Hij kwam behouden in den Beemster op den
grond. Het bleek de waarnemer van het toe
stel te zijn, de sergeant-mitrailleur Lok.
Ook de piloot springt naar beneden.
Even later, toen het vliegtuig naar schat
ting reeds tot ongeveer 100 M. was gedaald,
sprong ook de tweede inzittende, de vlieger,
luitenant van Ulsen, met een parachute uit
het vallende vliegtuig. Ook hij kwam ergens
in den Eilandspolder ongedeerd op den bo
dem.
Ongeveer 300 M. verder sloeg kort daar
op het toestel zelf tegen den grond te plet
ter. De machine vloog in brand en werd ge
heel vernield.
Stuurinrichting vernield.
Het slingeren van de G. 1 wordt
verklaard door het feit, dat door de
botsing met de D 21 de stuurinrich
ting van eerstgenoemd toestel ver
nield werd. De D 21 bleef onbe
schadigd.
Diep gat in den grond.
Het brandend wrak yam het gevallen
DE BILT SEINT
Verwachting: Helder tot licht
bewolkt, droog weer, meest
zwakke Oostelijke wind, in
den morgen strenge tot
matige, overdag matige tot
lichte vorst.
voor DAMES en HEEREN.
Reparatie-inrichting
LANGESTRAAT 80. TEL. 2759.
ALKMAAR.
PROFITEERT OOK U
VAN ONZE GROOTE
INKOOP EN GROOTE
VAKKENNIS. HET
VERSCHAFT U AL
ZIJDIG VOORDEEL.
TECHN.BUREAU
ALKMAAR
^Tel. 3045-2 lijnen
ROTTERDAM
445 40
want toen de andere fraters nabij de plek
des onheils kwamen, bevonden zij het ijs
daar zeer slecht, zoodat zij, daar zij gevaar
liepen zelf te verongelukken, naar Medem
blik huiswaarts keerden.
De ontsteltenis in huize „St. Radboud",
evenals in het stadje is zeer groot.
Vandaag zal de reddingsploeg met vletten
de plaats van de ramp nogmaals opzoe
ken.
Het Fokker gevechtsvliegtuig G 1
in de lucht,
vliegtuig, dat op de Grafter Baan terecht
kwam, leverde zulk een gloed, dat de eer
ste uren niet met het bergingswerk kon
worden aangevangen. Het geweld waar
mede de machine is neergekomen, heeft een
gat van ten minste vier meter teweegge
bracht.
Niet alleen uit Graft en het nabijgelegen
De Rijp kwamen de belangstellenden aan
zetten, van heinde en verre, b.v. ook uit den
Schermer snelden schaatsenrijders, die het
vliegtuig den val zagen maken, naar de
plaats des onheils, waar een stevige afzet
ting en ieder echter op een veiligen afstand
hield.
Het Engelsche voorbeeld ivordt
vooralsnog niet gevolgd,.
Naar aanleiding van de zoozeer vervroeg
de invoering van den zomertijd in Enge
land hebben wij ons tot onze Regeering ge
wend met de vraag, of ook zij termen vindt
om vervroeging van den zomertijd hier te
lande te bevorderen. Het vraagstuk heeft
wèl een punt van overweging uitgemaakt
zoo werd geantwoord, doch onze Regeering
is tot de slotsom gekomen, dat vooralsnog
een bijzondere vervroeging v. d. zomertijd
geen aanbeveling verdient. Trouwens, deze
zou wettelijk moeten worden voorbereid aan
gezien de wet op den zomertijd het bepalen
van den datum van invoering en opheffing
aan een strenge limiet bindt, waarbuiten
niet mag worden gegaan. Indien de oor
logstoestand blijft voortbestaan en de eco
nomische omstandigheden verslechteren is
het echter niet uitgesloten, dat er nieuwe
maatregelen ten aanzien van het volgende
jaar worden genomen.
V. S. leggen beperkingen op aan
Argentijnsche producten.
Het Amerikaansche departement van
staat deelt mede, dat de onderhandelingen
inzake een wederzijdsch handelsverdrag
met Argentinië mislukt zijn. Dit bericht
werd gisteren te Buenos Aires officieel be
vestigd, waarbij werd verklaard, dat de
mislukking een gevolg is van beperkingen
door de Vereen. Staten opgelegd aan Ar
gentijnsche producten. Niettemin verluidt,
dat de besprekingen in een sfeer van har
telijkheid zijn gevoerd en wellicht zullen
opgeschort tot gunstiger omstandigheden*.
