De „Spaarndam" door
magnetische mijn getroffen
Tienduizend postzegels
gestolen
Dienstweigeraar
Klompjes stonden op bet ijs
Hèt „werkboekje'
voor chauffeurs
De markt te Purmerend
IJsselmcerijs gaat
kruien
Ontslagen patiënte gewond
Meelgebrek
bedreigt Ameland
Sleepbooten nemen het op
tegen het ijs
Luxetnburgsch stadje
in vreeze
Een geheimzinnige
„Fuehrer"
Berlijn-Moskou
dagelijks
OF EEN TIJDBOM IN HET SCHIP
Behandeling voor de Raad voor
de Scheepvaart.
Gisteren behandelde de Raad voor de
Scheepvaart te Amsterdam de ondergang van
het s.s. „Spaarndam" van de H.A.L., dat op
27 Nov. door een mijn getroffen werd. Vijl
personen vonden hierbij den dood. Wij zul
len de bijzonderheden van deze ramp, voor
zoover ze indertijd reeds door óns vermeld
zijn en nu weer tijdens de zitting ter sprake
kwamen, niet herhalen, doch slechts die pas
sages uit het getuigenverhoor weergeven, die
een nieuw licht op de ramp werpen*
De kapitein van het schip, de heer
F. H. Dobbenga, als eerste getuige ge
hoord, vertelde dan, dat dé"" huid van
het schip eruit werd gedrukt, waar
uit zou kunnen worden opgemaakt,
dat een ontploffing van binnen uit
niet tot de onmogelijkheden behoort.
Het ruim, waar de ramp plaats vond was
geladen met koper, olie, tabak en katoen.
Van een helsche machine wist de kapitein
niets.
Na de ontploffing brak het schip onmid
dellijk in tweeën.
In het vervolg van zijn relaas vertelde ka
pitein Dobbcnga, dat het schip brandde.
Voorzitter, hebben de Engelschen nader
hand nog iets gezegd?
Kapitein: Ik ben wel voor een com
missie geweest, maar men stelde
meer belang in de soort explosie.
Voorzitter: Denkt u aan een drij
vende mijn?
Kapitein: Neen, het schip liep 12 y2
mijl, een magnetische mijn mis
schien, of twee mijnen tegelijk.
Eenige andere leden van den Raad
vroegen of de mogelijkheid zou be
staan, dat een of ander individu een
tijdbom in het schip zou hebben ge
plaatst.
De kapitein meende van niet.
De tweede getuige, J. van Hcrk, eerste
stuurman, verklaarde, dat hij er zeker van
is, dat de ontploffing aan een mijn is te
wijten.
Een ontploffing van binnen uit is volgens
dezen getuige uitgesloten. Hij kon niet zeg
gen, of de waterzuil na de ontploffing van
binnen of van buiten af kwam.
De Raad zal later uitspraak doen.
Kantoorbediende in Den Bosch
gearresteerd.
Een postzegelhandelaar te Den Haag
kreeg dezer dagen een pakket thuis be
zorgd, waarin een groote partij nog niet ge
bruikte Nederlandsche postzegels. De nomi
nale waarde was ongeveer 180 gulden en
de partij bestond uit 2500 postzegels van 5
cent en verder zegels van 7>4. 10. 12M. 15 en
20 cent. Het pakket was afkomstig uit
Eindhoven en de afzender vroeg den post
zegelhandelaar in een begeleidend schrijven
of hij voor deze zending interesse had.
De postzegelhandelaar vertrouwde het
zaakje niet ^n hij stelde de Haagsche re
cherche met een en ander in kennis. Het
onderzoek wees uit, dat de afzender een
25-jarige kantoorbediende was. die de naar
Den Haag gezonden postzegels had ont
vreemd. In den loop van enkele jaren moet
hij kans gezien hebben om ten nadeele van
de firma, waarbij hij werkzaam was, circa
10.000 zegels te ontvreemden. De Haagsche
recherche heeft den ontrouwen kantoor
bediende ter beschikking gelaten van de
politie in 's Hertogen bosch.
pleit voor lijdelijk verzet
Twee jaar gevangenisstraf ge-
elscht.
Voor het Hoog Militair Gerechtshof stond
gisteren een 2$-jarige dienstweigeraar. J;
N. V. terecht.
•Wanneer ons land met geweld wordt aan
gevallen, dan zag beklaagde slechts één
verdediging: lijdelijk verzet.
„Maar", zoo vroeg hem luitenant-generaal
van Munnekrede, „wanneer dit middel dan
onvoldoende blijkt, om ons te verdedigen?"
„Dan moeten we maar in het ons aange
dane onrecht berusten", was beklaagde's
antwoord op deze vraag.
De krijgsraad had hem tot één jaar ge
vangenisstraf veroordeeld, van welk von
nis de auditeur-militair hooger beroep had
aangteekend. Ook de advocaat-fiscaal acht
te de door den krijgsraad opgelegde straf
te laag en vorderde verzwaring van de
straf tot twee jaar gevangenisstraf.
De vedediger vergeleek beklaagdes stand
punt met de moreelc en geestelijke herbe
wapening en betreurde het, dat nien be
klaagdes motieven niet heeft aanvaard.
De sententie van het Hof volgt later.
Klein meisje verdronken te St.
Pancras.
Gistermiddag is de vijfjarige Nellie den
Hartogh uit St. Pancras door het ijs gezakt
cn verdronken. Haar ouders misten haar
voor de middagtafel cn riepen haar ver
geefs. Wat later zag een buurman, de
heer W. Kloosterboer, klompjes op het ijs
siaan en haalde haar uit een wak op.
De plaatselijke geneesheer Dr. Destrée,
heeft gedurende eenige uren getracht de
levensgeesten weer op te wekken, helaas
tevergeefs.
Ook noodiq voor de voor eigen
rekening rijdende vrachtautober
stuurders?
A.N.W.B. wil principieele beslis
sing.
Over de vraag of een voor eigen rekening
rijdende vrachtautobestuurder ten aanzien
van de werktijden onderworpen is aan par.
3 van het Rijtijdenbesluit, heeft de A.N.W.B.
een principieele beslissing van den rechter
uitgelokt, zulks naar aanleiding van een
vervolging door den ambtenaar van het O.
M. bij het Haagsche Kantongerecht tegen
een koopman (lid van den A.N.W.B.) die
meer dan 12 uren per week pleegt te
rijden, doch niet in het bezit van een
„werkboekje-' is, zooals dat voor in dienst
betrekking zijnde autobestuurders in art.
46 van het Rijtijdenbesluit is voorgeschre
ven.
Gisterochtend- diende deze principieele zaak
voor den Kantonrechter. De Koopman in
kwestie was niet verschenen, doch als ge
machtigde was inj*. Hubcr van den A.N.W.B.
aanwezig. Deze heeft zich -accoord ver
klaard met de kwalificatie in de dagvaar
ding, waarin de koopman, hier bedoeld, be
stuurder van een vrachtauto wordt ge
noemd, wijl art. 1 sub f v.h. Rijtijdenbesluit
als vrachtauto beschouwt ieder motorrijtuig,
dat ingericht is of gebezigd wordt voor het
vervoer van goederen, alsmede iederen per
sonenauto, gebezigd voor het bostellen van
goederen. Doch ten opzichte van de vraag
'of het Rijtijdenbesluit, voorzoover het de
werktijden regelt van personen, die niet in
dienstbetrekking als vrachtautobestuurder
werkzaam zijn. achtte de A.N.W.B. dit
besluit niet verbindend. Art. 1 van de Rij-
tijdonwet bepaalt, dat bij algemeenen maat
regel van ^bestuur regelen worden gesteld
omtrent de werk- en rusttijden van alle
groepen van personen, die in dienstbetrek
king als bestuurder van een motorrijtuig
werkzaam zijn, doch het gewaagt niet van
dergelijke régelen voor degenen, die voor
eigen rekening rijden.
Het Rijtijdenbesluit zou derhalve een
groep omvatten, die ruimer is dan de wet
heeft toegestaan.
De ambtenaar van het O.M. achtte het
Rijtijdenbesluit wel verbindend cn beriep
zich op art. 1 sub. a van de Rijtijdenwet.
Spr. eischte f 2.— boete.
De Kantonrechter zal 30 Januari schrif
telijk vonnis wijzen.
IN DE LAATSTE DRIE JAREN.
Totale marktuanvoer in de jaren 1937,
1938 en 1939. Paarden resp, 1201. 1216 en
1336 stuks. Runderen 29179, 30109 cn 37018
stuks. Stieren 1728. 2233. en 209S stuks.
Vette kalveren 3800, 3191 en 4750 stuks.
Nuchtere kalveren 2671G, 28009 cn 33786
«tuks. Schapen cn. lammeren 53799, 60725
en 81001 stuks. Vette varktus 11145, 10134
en 11763 stuks. Magere varkens 2392, 2413
en 2609 stuks. Biggen 16768 19350 cn 15704
stuks. Konijnen pl.m. 20000. 15000 en 22000
stuks. Bokken en geiten 2921, 1872 en 2917
stuks. Kippen 161800, 579500 en 639700 stuks*
Ganzen 1413 5035 en 5192 stuks. Eendon
10400, 45100 en 17100 stuks. Zwanen 245,
134 en 2S0 stuks. Kaas 462, 299 en 219 sta
pels of 123134, 75437 en 63543 K G. Boter
41710. 39198 en 72060 KG. Eierenmarkt
1 millioen, 950.000 en 925.000 stuks. Eier-
veiling 9405173, 8771011 en 9517469 stuks Op
de gemeentelijke kaasbeurs zijn verhandeld
100S partijen kaas, wegende pl.m. 3316000
K.G. in 1939. In 1938 werden 909 partijen,
wegende pl.m. 24S7000 K.G. verhandeld.
Zoo ontstaan geruchten!
Staaltje van berichtgeving door
de biiitenlandsche pers.
Buitenlandsche persbureaux hebben 12
midden van andere onrustbarende berichtee
ving over Nederland, o.m. gemeld, dat bij
een Duitsch verkeersbureau in de Kalver-
straat te Amsterdam ruiten waren ingegooid.
Telegrammen uit Indië, waar het bericht
was doorgedrongen en de aandacht had ge
trokken. maakten ons op deze zaak attent.
Bij onderzoek bleek, dat de politic te Am
sterdam van niets wist. Het verkeersbureau
zelf deelde mede, dat er niets gebeurd was,
behalve dan, dat er in huis een man van
de trappen was gevallen, waardoor een ruit
in een deur was gebroken.
Deze trap komt bij de étalage uit en daar
door was het van buiten af zichtbaar.
3fel donderend geraas spatten
de stukken uiteen.
Twee booten van vuurtoren
wachter bekneld.
Door den sterken wind is het ijs
in het IJsselmeer rond het vuurto
reneiland onder Durgerdmn gaan
kruien. De Schotsen, welke onge-
veer'20 c.m. dik zijn en een kolos
sale oppervlakte hebben, schuiven
tegen den hoogen dijk op, om op
het hoogste punt gekomen met don
derend geraas naar beneden te
storten en in stukken uiteen te
spatten.
Het oostelijk en noordelijk deel van het
vuurtoreneiland ligt reeds over de geheele
breedte bedekt met schotsen. Daar stape
len zij zich op, zonder voorloopig een ge
vaar te beteckcncn voor de woning van (len
vuurtorenwachter den heer D. Engel, welke
aan de zuidzijde is gelegen. De verbinding
tusschen het eiland en den vasten wal js
verbroken. Maandag kon men nog met
een boot den nabijgelegen polder bereiken
doch de aanstormende schotsen verhinde
ren dit thans. Ook loopend kan men niet
aan den vasten wal komen. I>e beide boo
ten waarover de wachter beschikt, zijn reeds
bekneld geraakt tusschen de schotsen en
kwamen, rechtop tusschen deze in het wa
ter; te staan*
Noord-Afrikaansche soldaten aan het Westfront.
Ons land afzetgebied
voor Italië?
Nederlandsche missie naar Ita
lië vertrokken.
Naar aanleiding van een uitnoo-
diging van de Italiaanschc regee
ring aan den Nederlandschcn minis
ter van Defensie is, zoo vernemen
wij, een Nederlandsche missie naar
Italië vertrokken om in contact te
treden met Italiaansche industriee-
lcn ter bespreking van een mogelij
ken afzet van Italiaansche produc^
ten in ons land.
Den laatsten tijd zijn herhaaldelijk voor
aanstaande Italiaansche zakenlieden in Ne
derland geweest om de mogelijkheden van
den afzet van industricele producten in
ons land te onderzoeken. Als gevolg van
deze bezoeken is nu een Nederlandsche mis
sie naar Italië vertrokken. Zij staat onder
leiding van generaal-majoor H. D. S. Has-
selman. Haar arbeid zal in hoofdzaak van
oriëntccrenden aard zijn. Tegen het einde
van deze maand wordt de missie in ons
land terugverwacht. Uiteraard zal aan den
minister van Defensie rapport worden uit
gebracht.
Bij terugkomst uit sanatorium
slachtoffer geworden van ver
keersbotsing.
Gistermiddag omstreeks vijf uur is te Gies-
sendam door de gladheid van het wegdek
een botsing ontstaan tusschen een personen
auto en een vrachtwagen, waarbij een zes
tigjarige vrouw, die juist uit het sanatorium
te Harderwijk was ontslagen, verwondingen
aan het hoofd opliep cn naar het ziekenhuis
te Dordrecht moest worden vervoerd. In de
personenauto zaten behalve de bestuurder
oen zoon van de vrouw en diens echtgenoote
cn dochtertje, die de uit het sanatorium ont
slagen patiënt hadden afgehaald en naar
haar woning te Dordrecht wilden brengen.
Deze vier inzittenden kregen minder ernsti
ge verwondingen aan het hoofd en konden
11a ter plaatse door een geneesheer te zijn
verhonden, huiswaarts keeren. De bejaarde
vrouw evenwel moest in het gemeentezie
kenhuis te Dordrecht worden opgenomen.
In dc cabine van de vrachtauto zaten drie
personen, die allen met den schrik vrij kwa
men. Dc beide voertuigen zijn ernstig be
schadigd.
Distributie en drijfijs spannen
samen tegen de bakkers.
Het eiland afqezonderd.
Een sneeuwstorm maakte het gisteren voor
de bewoners van Ameland niet mogelijk,
verbinding met den vasten wal, hetzij per
boot hetzij per vliegtuig, te verkrijgen.
Was Maandag de landing voor een vlieg
tuig vanwege de gesteldheid van het ter
rein door den ingevallen dooi uitgesloten,
gisteren was een landing onmogelijk door
dat de zee zeer hoog op het strand stond.
De wadden zijn voor schepen niet te be
varen wegens het vele drijfijs. Tenzij bin
nenkort de wind naar het Westen draait,
waardoor hooger getij het ijs zal verdrijven,
kan er voorloopig geen sprake zijn van een
bootverbinding met den vasten wal.
Vooral zeelieden, die van een reis terug
komen of moeten vertrekken, zijn hiervan
de dupe.
Bakkers in nood.
Ook anderen ondervinden de na-
deeligc gevolgen. De bakkers op
Ameland beschikken thans nog
slechts over een kleinen voorraad
meel. Bij het afkondigen van de mo
bilisatie kregen de bakkers slechts
voorraad voor een week, doch een
later besluit, dftt eerst begin Janu
ari is afgekomen, maakte het mo
gelijk 0111 gedurende den winter
voor vier weken tarwemeel op te
slaan.
Bij het inwerking treden van dit besluit
was de bootverbinding evenwel reeds ver
broken, terwijl de bakkers op dat oogenblik
slechts weinig voorraad hadden. In norma
le tijden slaan de bakkers een voorraad
voor den geheclen winter ia, zoodat de ver
breking met den vasten wal hun thans wel
heel ongelegen komt.
Nadeel voor de zuivelfabrieken.
Ook de zuivelfabrieken hebben te lijden
van de gevolgen van dezen strengen winter
Er is thanfe geen afzetgebied voor boter en
kaas, waardoor de voorraad opstapelt. Voor
al voor boter is deze toestand hoogst on-
gewenscht, aangezien de kwaliteit vermin
dert.
Sedert Vrijdag hebben de Amelanders
geen nieuws meer ontvangen, terwijl zij nog
wachtende zijn op... de kranten van Zater
dag.
Kazernebrand in België
Vier soldaten qcdood.
gewond.
Vijftien
Gisternacht is brand uitgebroken
in een kazerne welke bezet was met
een eenheid van Ardcnsche jagers
en van de genie in de streek van
Vielsalm (provincie Luxemburg)
Twee barakken zijn een prooi der
vlammen geworden, er zijn vier
dooden te btereuren, terwijl vijftien
militairen werden gewond. De oor
zaak van den brand is niet bekend.
VORST VERSTOORT REISPLAN.
De drie op het IJsselmeer inge
vroren schepen zullen vermoede
lijk naar Amsterdam terugstoo-
men.
Naar wij hedenochtend te vijf uur van de
rcoderij Koppe te Amsterdam vernamen, zijn
de sleepbooten „Wilhelinina Goedkoop" en
„Daniël Goedkoop" uit de Oranjesluizen ver
trokken, ter assistentie voh de drie stoom-
bootcn „Friesland, „IJsscl" en „Holland", wel
ke, zooals wij elders in dit blad uitvoeriger
melden, op het IJsselmeer vastzitten.
Hoewel het aanvankelijk dè bedoeling
was de drie schepen niinr Kampen te doen
opstoomen, heeft men door de plotseling weer
ingetreden vorst (het vroor hedennacht op
het IJsselmeer IS gr.) van dit voornemen
moeten afzien, omdat de reederij het risico
niet wil loopen, dat do schepen, eenmaal te
Kampen aangekomen, daar gedurende een
langere vorstperiode zouden moeten verblij
ven. Bovendien is het de vraag of er in de
haven van Kampen op het oogenblik wel lig
plaats voor de schepen' is.
Er is derhalve besloten om zoodra de bei
de sleepbooten.contact met de schepen heb
ben gekregen, ze gezamenlijk te laten opstoo
men naar Amsterdam.
In geen geval zal dit een gemakke
lijke reis worden. Bij open zee zou de
reisduur ongeveer 3Va uur bedragen,
maar het is thans niet met benade
ring te zeggen hoeveel tijd thans het
zich een weg banen door het steeds
sterker wordende ijs, dat eën dikte
heeft van 27 tot 33 c.M., in beslag
zal nemen.
Indien alles naar wensch gaat, vertrouwt
men dat er kans is dat de schepen heden
avond Alpsterdam zullen kunnen bereiken.
Bewoners vluchten voor gra
naatscherven.
De „Luxemburger Zeitung" schrijft:
Het plaatsje Schengen kali maar niet
tot rust komen. Nadat Maandagmorgen
drie bommen schade hadden toegebracht
aan huizen gelegen op den Luxemburgschen
oever van de Moezel, is Maandagmiddag 'n
zwaar artillerievuur losgebarsten, toen de'
Franschen ditmaal het station van Perl
tot hun doelwit gekozen hadden.
Het vuren was zoo hevig, dat een ware
regen van granaatscherven neerdaalde op
de daken van Schengen. De meeste bewo
ners van dit Luxeniburgsche stadje na
men. de vlucht. Tegen 6 uur desavonds was
het de beurt aan de Duitscliers om Apach
onder vuur te nemen.
De bewoners van Schengen verklaren
eenstemmig, dat zij sinds liet uitbreken
van den oorlog nog geen rustig uur beleefd
nebben.
Belga meldt, dat tien granaten in de wijn
gaarden op de Markusberg in de onmiddel
lijke omgeving van Schengen zijn terechtge
komen. Gelukkig werd alleen matericele
schade aangericht.
De jacht op leden van het
„Christelijk Front" in Amerika.
Men venvacht, dat binnenkort nog meer
leden van het „Christelijk Front", de onder
het mom van Christendom werkende nazi
organisatie in de V. Staten, gearresteerd
zullen worden. Het schijnt tot nu toe, dat
twee personen de leiders waren van deze
organisatie, welke aan gelijke regels ge
hoorzaamde als dergelijke organisaties in
andere landen.
De aandacht van de autoriteiten wordt
vooral getrokken dor een geheimzinnig per
soon, die over verschillende namen be
schikt en wiens nationaliteit onbekend is.
De politie verohderstelt dat deze man in
werkelijkheid Arnock heet en uit Weenen
afkomstig is, nij zou reeds in 1929 in do
Vcreenigde Staten veroordeeld zijn'wegens
het dragen van een verboden wapen en hij
zou in Frankrijk, België en Engeland uit
gewezen zijn wegens spionnage. „Arnock"
keerde in Juli 1939 naar do Vereenigde Sta
ten terug en nam actief deel aan de orga
nisatie van de antisemietische en anti-com
munistische beweging, het „Christian
Front".
De organisatie heeft vertakkingen in vele
steden van de Vereenigde Staten en de poli
tie wachtte op nadere inlichtingen om in te
grijpen. Het besluit van de terroristen om.
aanslagen te gaan plegen, was voor de poli
tie aanleiding in te grijpen, niet omdat zij
de revolutionaire beweging al ernstig- op
vatte, doch omdat de actie ongelukken had
kunnen verwekken.
Tweede luchtverbinding tusschen
Oost-Duitschland en Zuidoost-
Europa of Scandinavië,
De Deutsche Lufthansa deelt mede, dat
de lijn Berlijn-Moskou op Zaterdag 20 Ja
nuari door de Deutsche Lufthansa en de
Sowjet-Russische Aeroflot geopend wordt.
De lijn zal dagelijks, ook des Zondags, in
beide richtingen bevlogen worden. Behalve
passagiers, zullen, evenals op alle andere
lijnen, ook post en vracht vervoerd worden.
De vliegtuigen, die om 11 uur 45 uit Berlijn
vertrekken, komen om 15 uur 50 plaatselij
ken tijd den volgenden dag in Moskou aan.
In omgekeerde richting vertrekken de toe
stellen om 10 uur 45 uit Moskou en komen
den volgenden dag om 11 uur 05 in Berlijn
aan. Door de tusschenlandingen in Dant-
zig en Koningsbergen zal een tweede lucht
verbinding tusschen het Oost-Duitsche ge
bied en b.v. Weenen. resp. Z. Oost-Europa of
Denemarken, en Zweden tot stand komen.
Een spoorwagenpark
wordt verdeeld
Het voormalig Tsjecho Slowaaksch
spoorwegmateriaal aan het protec
toraat, Slowakije en Hongarije.
Als resultaat van de onderhandelingen
over de vcrdeeling van het wagenpark van
de voormalige Tsjecho Slowaaksche spoor
wegen wordt thans gemeld, dat het protec
toraat 78.5 pet. en Slowakije 21.5 pet, van
het wagenpark zullen ontvangen.
Het Hongaarsche aandeel, overeenkomstig
de aan dit land afgestane gebiedsdeelen be
draagt 31.5 pet. van het Slowaaksche aan
deel. Slowakije krijgt in totaal 13.000 goede
renwagons, locomotieven en personenrijtui
gen.
Duitsche jaarmarkten
gehandhaafd
Ook deelneming aan de jaarbeurs
te Utrecht.
Van bevoegde Duitsche zijde wordt
medegedeeld, dat alle groote jaar
markten van internationale beteeke-
nis Leipzig, Weenen, Praag, Keu
len, Breslau en Koningsbergen ook
dit jaar gehouden zullen worden.
Bovendien zal Duitschland deelne
men aan een aantal buitenlandsche
jaarmax-kten, in de eerste plaats aan
de voorjaarsbe'urzen te Utx-echt, Brus
sel, Zagreb cn Belgrado.
Ik weet altijd
raad!
